KAJEtKTEN, HA NDEL EN WIJVERHEI®
GEERARDSBERGEN. Tarwe 29 fr.; Masteluin, 20,00; Haver,
18,00; Boonen, 19 fr. boter per kilo, 2,90; Vlas per kilo, 1,55;
aardappels, 7,00; lijnzaad, 33 fr. koolzaad, 39 fr.
3Volksboekjes aan 10 centiemen't stuk.
an de Hollandsche have Texel zag
men in Juli 1821 het zeeschip Co-
LOMBUS onder zeil gaan, hetwelk,
benevens handelaars en gelukzoekers,
6 Belgische Jonkheden aan boord
had, die naar de Nieuwe Wereld,
naar Amerika trokken de eerweerde
Heer Karei Nerinckx, gebortig van
Herffelingen, in Brabant, die onder
den Besloten Tijd te Dendermonde in
't Gasthuis zeven jaren s nachts de
H. Mis had gelezen en in 't geheim
de arme zieken getroost en bediend,
die kloeke Missionnaris was voor zijn
derde reize in zijn Vaderland terug
gekeerd, en vaarde nu weer op öojarigen ouderdom, naar Amerika,
vergezeld van moedige harten die zijn werk zouden voortzetten
ziet, hij staart voor de laatste maal naar het vasteland van Europa,
'twelk hij nimmer zal terugzien; want drij jaren nadien is de dood
hem komen halen ook zijn gezellen, die Vaderland en Familie en
vrienden en loopbaan verlaten, ze zijn ontroerd; in hun oogen blinkt
een traan, want over dit Holland ligt hun geliefd Vlaanderen, aan
't welk zij misschien een allerlaatste vaarwel zeggen. Wij zien daar
d'heeren Josse van Assche, van St Amands, Quickenborne van
Gent, Timmermans van Turnhout, Verreydt van Diest en De
SMEDT van Dendermonde, den Man die door zijn schitterend
Missionnaris-leven, zijn H. Geloof, zijn Vaderland, zijn Klooster
orde, zijne Familie, zijn Naam en zijn Geboorteplaats, tot getuige
nis, tot roem en eer moest verstrekken.
Pieter Jan De Smet, den jongeling dien wij naar Amerika zien
trekken, wasgeboren te Dendermonde den 3i Januari 1801na er zijn
kinderjaren overgebracht te hebben, deed hij zijne studiën in 't
Kollegie van Aalst en den roep tot het Priesterleven voelende, ging
hij naar het Seminarie van Mechelen. De Missionnaris Nerinckx
kwam in 't landhij zocht arbeiders voor Amerika De Smet wilde
dit grootsch offer brengen, verkreeg de toestemming zijner Ouders,
zegde vaarwel aan 't Vaderland, landde, na 40 dagen op scheep ge
weest te zijn, te Philadelphia aan, en ging aan de poort van 't Novi
ciaat der Jesuieten bellen; hij wilde kloosterling worden, om, ver
bonden door de beloften van armoede en gehoorzaamheid, onthecht
van alle wereldsche bekommeringen, zijn dagen en zijn leven aan de
Voortplanting van 't Geloof te kunnen toewijden.
Irt 1827 las hi) zijn eerste Mis te Saint-Louis en begon in die
Amerikaansche hooldstad de oefeningen van zijn Priesterleven,
welke onderbroken werden door Missiën, welke hij aan nabijgele-
gene wilde volksstammen ging gevenin 1832 stichtten de Jesuieten,
een Universiteit in Amerika; er moest iemand naar Europa, om
nieuwe ArbeidersPater De Smet was ziekelijk; de Vaderlandsche
luchtjzou hem herstellenhij trok langs VirginiaCaryland, Colombia,
naar New-York, ginger in zee, landde in Frankrijk aan, doorliep
de bijzonderste steden van zijn Vaderland, wierf drij gezellen aan,
met welke hij in 1834 t'Antwerpen te scheep ging; hun schip leed
aan de kusten van Engeland grooten stormPater De Smet kon het
niet uithouden hij moest een Engelsche kust zoeken, werd door
de Geneesheeren onbekwaam geoordeeld om die L.nge zeevaart af
te leggen en keerde langs Londen, Douver, Duinkerken en Rijssel
in Belgenland terug. Twee jaren verbleef hij in Europa, zijnen tijd
gebruikende om Missionnarissen op te zoeken, om boekwerken
naar de nieuwe Amerikaansche Universiteit te zenden en godsdien
stige schilderijen voor de kerken van die gewesten; in 1837 was de
jonge Jesuiet hersteld en zonder vertoeven, met 't eerste schip het
beste, legde hij nogmaals de reis af naar de Nieuwe Wereld.
Alsdan begon zijn leven van Reiziger en van Missionnaris; zijn
leven van gevaren en moeielijkheden, van gedurigen arbeid en ont
bering, zijn leven van menschlievendheid en volksbeschaving, waarin
hij, eerst onder 't bevel zijner Oversten, bij de wilde volksstammen
ging prediken, en nadien als een onversaagde generaal nieuwe ver
overingen deed en 't Kruis verdeF en dieper en hooger ging planten
als het, voor hem, ooit was gedaan. Daar werkte en leefde hij van
1838 tot als de Dood hem den 17 Mei 1873 bij den Stichter en
Meester van 't Geloof kwam brengen. Daar, in dit Amerika, zeven
maal grooter als Europa, reisde hij rond, in alle richtingen, door
woestijnen van honderde uren lang, over bergen van 12,000 voet
hoog, in eene landstreek doorsneden van rivieren en tusschen vijan
delijke en wreedaardige volksstammen, daar werkte en oogste hij,
in zijn achtbaar en bemind Priesterkleed, voor het tijdelijk en eeu
wig geluk der Volkerenhet Christene Geloof leerende kennen en
de beschaving en welvaart die er uit voortvloeienom, gelijk de
zalige Pius IX zoo dikwijls schreef, om de Volkeren te doen onder
vinden dat het Christene Geloof nauw verbonden is met de tijdelijke
welvaart. Van Franciscus-Xaverius werd door Protestanten geschre
ven O, welke verhevene, groote mensch! och, ware hij een der
onzen geweest Pater De Smet, door zijn manhaftige christene
menschlievendheid, werd eveneens bewonderd door onze afgeschei
dene broeders, die opentlijk schreven Als menschen, als Amerika
nen, is het ons een geheiligde plicht zijne pogingen te ondersteunen.
Zijne reisbeschrijvingen en brieven zijn gedrukt en uitgegeven
in Amerika, in Engeland, in Frankrijk en in Belgiëde Weten
schap vindt er een rijke bron van nieuwe ontdekkingen over de
wonderen der Natuur, en over de levenswijze der Amerikaansche
Volksstammen; zijne vrienden bewonderen er de teerheid van zijn
hert en zijn standvastigheid om uit te voeren wat hij voorgenomen
had om zielen te winnenmen vindt er, hier en daar, nederig weg
gestoken, eene flauwe schets van 't geen hij op die 5o jaren in
Amerika heeft uitgewerkt.
Eindelijk, schreef hij in 1841 aan Kanunnik Delacroix, te Gent,
ben ik terug van mijne reis naar de Rotsbergen ik heb 60 dagen
vannoode gehad om de vermaarde Amerikaansche woestijn door te
trekken, en meer dan 4 maanden om ervandaan te komen.... Van
April tot December heb ik er 't leven der wilden geleefd, mijn voed
sel vindende in de jacht en de kruiden, zonder brood, zonder suiker
of koffy, geen ander bed hebbende dan een buffelsvel, als 't weder
goed was, in opene locht en bij regentijden, onder eene lichte tent
in 't begin leed ik van de koorts; maar dit streng leven heeft er mij
van verlost. Na eene volledige beschrijving gegeven te hebben van
die vreemde gewesten, wij gingen, schrijft hij, van stam totstam, en
na de gebruiken des lands gevolgd te hebben, deed ik hen de rede
mijner omreis kennen, 't gebod van God tot de Priesters, van zijn
Heilige Wet aan al de Natiën der wereld te gaan prediken, de ver
plichting welke al de Volkeren hebben van die Wette volgen zoodra
zij ze kennen, het eeuwig geluk ol de eeuwige straf die er opvolgen;
ik deed hun de voordeden der christene beschaving verstaan en de
voornaamste waarheden van 't ChristendomNooit van mijn
leven heb ik meer vertroosting genoten dan bij de Plat-hoofden en
de Ponderasals ik verder op ging, na er verscheide maanden ge-
preêkt te hebben en er een groote menigte gedoopt, dan volgden zij
mij 'nen langen end ver en scheidden van mij met de tranen in d'oo-
gen... Den 4 Juli, schreef hij nog, nabij de Groene Rivier ontmoet
ten wij eenen Gentenaar Jan De Velder, die bij Napoleon I onder
de Grenadiers had gediend en nu al 15 jaren jager was in de ge
bergten; Jan De Velder had voorgenomen de laatste jaren van zijn
leven christelijk door te brengen en stelde zich gansch ten mijnen
dienste om mij overal te geleiden en té vergezellen. Van zijn
Vlaamsch kende hij niets meer, dan zijn gebeden en een oud liedje
ter eere van d'Heilige Maagd, 't welk zijn moeder hem geleerd had.
Jan De Velder vroeg noch kruis noch munthij, oud-gediende sol
daat, wilde op een ander slagveld zijnen moed toonen. Pater De
Smet sloeg den koop toe, en in talrijke brieven sprak hij later van
dien Jan De Velder, van zijnen iever en verknochtheid en van de
gevaarlijke reizen welke hij met dien getrouwen Vlaming deed.
Die brief aan den Kanunnik, een zijnerbijzonderste, go bladzijden
druks, geeft een nauwkeurig beschrijf van de landstreken, welke Pa
ter De Smet doorliep, van de stroomen en rivieren, planten en ge
wassen, van 't getal en den aard en de levenswijze der bevolking en
van de manier op welke hij er 't Christene Geloof vestigde. Hij ein
digt met de vertaling der gebeden in de taal der Plat-hoofden en
Ponderas. (1) ft Vervolgt).
(1) Ziehier het kruisteeken in de taal der Plat-hoofden.
Skwest Kyle-êe-ou, ouls Kezêes, ouls Saint Pagpagt. Komiêetzegail.
In den naam des Vaders, en des Zoons, en des H. Geesles. Amen.
In de taal der Koelenaizen
Akikliai Staitoe, Akaltes, Saint Kiltkiltlui. Schaeykiakaka-aike.
In den naam des Vaders, en des Zoons, en des H. Geesles. Amen.
In de laai der Zwart- Voeten
Kinanatzeniekasan, Ochkoye, Tokakizin. Kamoenmagnitoep.
In 's Vaders naam, en des Zoons, en des II. GeeslesAmen.
Mechelen. Veemarkt op Neekerspoef. 7;> stuks inlandseh ras
van fr. 250 tot 420. 638 stuks hollandsch ras, van fr. 335 tot 720.
Binnen de stad. 35 stuks inlandseh ras van fr. 250 tot 420. —169
stuks hollandsch ras van fr. 310 tot 440.
ANTWERPEN. Inlandsche Tarwebloem. Van 36 tot 3y fr. Rog
gebloem, 27 fr. Op de veemarkt waren 32 stieren, 119 ossen, 139
koeien, 028 kalveren. De besteedde prijzen per kilogram op voet
zijn: stieren, fr. 0,60; essen, fr. 0,90 a i,o5; koeien, fr. 0,79 a
o,85; kalveren, fr. 1,00 a 1,15.
NINOVE. Tarwe, fr.27; Rogge, 20 fr.; Boontjes 23 fr.; Aard
appels, 08 a 09 fr.; Boter, per halve kilo, 1,45; eieren 2.19,
AALST Tarwe, 27 fr.,* Masteluin, 22,50, Vlas per 3 kilo 4,00
45,25; Aardappels 07,00; Hopl00.fr; Boter, 3 kilos 8,54 k, 09,27
DENDERMONDE. Witte Tarwe, 27,00; Rogge, 18,75;
Boter per kilo, 2,86; Eieren 2,i3; Aardappelen, 7,00; Lijnolie,
69,75; Kempolie, 00,00; Lijnkoeken, 21,5o; Kempkoeken, 19,25.
LOKEREN. Tarwe, 24 fr.; Rogge, 15 fr.; Haver, 15,00.
A a 1 s t drukkerij met snelpers, van Daens-Mayart.
