z.
ZEVENDE JAAR N° 349. - 27 JUNI 1879.
Em. de Kardinaal en ïIH. HH. de
Bisschoppen aan de Geloovigen
van Beïgenlaad.
W'hebben vandaag een gewichtig stuk mee te deelen, een om
zendbrief van Z. Em. den KARDINAAL VAN MECHELEN en
van de VIJF BELGISCHE BISSCHOPPEN. Al die nog een
druppelken Christen bloed in zijn aders heeft, zal dezen brief met
aandacht lezen en zijn gedrag schikken naar de onderrichtingen der
Belgische Kerkvoogden. Geëerde Lezers, 't is geenen raad dat de
Bisschoppen geven, 't is een streng bevel aan al degeen die bij 't Ge
loof willen blijven, waarin zij gedoopt en opgebracht zijn. In het
eerste deel toonen Hunne Hoogweerdigheden de Bisschoppen, hoe
dat, van als 't wetsontwerp verscheen, zij gesproken hebben en ver
maand, zonder dat 't Staatsbestuur wilde luisteren; hoe dat, niet
alleen d'artikels 'der wet, maar d'uitleggingen gegeven in de liberale
gazetten en door de liberale Redenaars in de Kamer, de boosheid
en goddeloosheid der projekten hebben uitgelegd; de Bisschoppen
doen zien, door de beslissingen genomen door de Pauzen van Roo-
men en door Kardinalen en Bisschoppen in al de deelen der Katho
lieke Wereld, dat het stelsel van onzijdige scholen 't welk het Goe-
vernement hier gaat inrichten, nooit MAG of KAN gedoogd worden,
ZELFS NIET IN PROTESTANTSCHE LANDEN... Dit eerste
deel van den Omzendbrief, waaruit, van al de regels een heldere
waarheid straalt, wij zullen het in ons volgen ie N° geven, woord
voor woord,zonder een letter verandering; het tweede deel, de maat
regels, raadgevingen en bevelen onzer Geestelijke Overheid laten wi)
hier volgen, 't Is te hopen en te verwachten dat de smeekende en
bevelende stem der Opperherders zal aanhoord werden, of anders
zou België een der ongelukkigste landen worden, die er kunnen be
staan. Ziehier dan het tweede deel van den Brief
Ter vervulling van onzen herderlijken plicht, klagen wij de
i) school wet aan, die de burgerlijke macht zich voorstelt in ons
land toe te passen, als zijnde die wet gevaarlijk en nadeelig in de
natuurwij verklaren dat zij de voortplanting der ongeloovigheid
en der onverschilligheid bevordert, en dat het een aanslag is tegen
het geloof, de godsvrucht en de godsdienstige rechten van het
Belgische volk.
En voor die reden keuren wij haar af, en wij veroordeelen haar.
Dien ten gevolge nog, ons gedragen de naar de voorschriften
van den H. Stoel, aangehaald in den brief van Pius IX aan den
aartsbisschop van Freiburg en dezelfde woorden gebruikende van
dezen Pauswaarschouwen wij al de geloovigen, en wij verkla-
i) ren hun, dat men in geweten dergelijke scholen niet mag bijwo-
i) nen, als zijnde zij ingesteld tegen de Katholieke Kerk.
Dientegevolge, een huisvader, eene moeder mogen in geweten
i) hunne kinderen niet in eene openbare school plaatsen, die aan de
ontworpen (thans gestemde) wet onderworpen is, indien er in de
gemeente een katholieke school bestaatindien er eene bestaat in
de nabuurschap, toegankelijk voor de kinderen, of als zij op eenig
ander manier in het onderwijs kunren voorzien.
Dat verbod is toepasselijk op de voogden en andere personen,
aan wie de kinderen van anderen zijn toevertrouwd.
Binnen kort, zeggen de Bisschoppen van België, zal er in iedere
parochie een katholieke school bestaan en indien er uitzonderlijke
gevallen voorkomen, moet de parochiaan zich tot zijnen Pastoor
richten. Deze zal zich wenden tot zijnen Bisschop die in de zaak
beslissen zal.
De strijd, (zegt Z. Em. de Kardinaal en al de Bisschoppen met
hem), die vandaag aanvang neemt, zal lang en moeielijk zijn. Gij
zult dien strijd aannemen met eene vastberadenheid, uw karak-
ter van katholieken en Belgen weerdig, en met uwe voorzaten
n den kreet herhalen God WIL HET
God wil heter is hier spraak van de eer van Zijnen naam,
van het behoud van het geloof en de godsvrucht in de ziel der
kinderen en der familiën, van het heil van ons dierbaar vaderland.
Wij zullen dien strijd slechts met goeden uitslag voeren, door
groote en gedurige opofferingen van iever, door overvloedige en
voortdurende opofferingen van geld, door de liefdadige mede-
i) hulp van allen. Die pogingen, die opofferingen zullen wij doen
met de hulp van hooger, en wij hopen dat God aan allen den wil
zal ingeven, om hiertoe edelmoediglijk bij te dragen...
Wat ons betreft, wij zijn vast besloten aan dit uitnemend ka-
tholiek werk al onze diocesane en persoonlijke hulpmiddelen te
geven, waarover wij beschikken. Maar wat zijn die zoo beperkte
hulpmiddelen tegenover de zoo groote uitgaven? wij hebben de
breede en edelmoedige medehulp der Geloovigen noodig
Indien allen, Priesters en Wereldlijken, niet aan dit werk kun-
nen deelnemen door groote sommen, dan zijn er maar weinigen
die niet een aalmoes van eenige centiemen per week, per maand,
i) per jaar kunnen geven allen kunnen tot het werk bijdragen, het-
zij met aandevaders en moeders te doen gedenken dat hun als een
n zware plicht is opgelegd hunne kinderen christelijk op te voeden;
hetzij met aan de kinderen de gebeden des christens of den cate-
chismus te leeren,hetzij metzichonderwijzers en onderwijzeressen
in de scholen te maken. Aan het werk, aan het werk: GOD wlL
HET!
f Victor Augustus Kard. Deehamps, Aartsbisschop
t Theodorus, bisschop vau Luik
f Joannes Josophus, bisschop van Brugge,
f Henricus, bisschop van Gent.
f Theodorus-Josephus, bisschop van Namen,
f Edmondus Josephus, bisschop van Doornik.
KRONIJK DER SCHOLEN. Langs alle kanten worden
komiteiten gevormd, om scholen op te rechten; talrijke gemeenten
zijn reeds gered, en weten waar de kinderen zullen gaan, wanneer
de Framassons-Wet wordt uitgevoerd. Uit de Kempen schrijft men
dat daar in de meeste gemeentescholen geen ENKELE LEERLING
blijven zal. En hoe kan 't anders? De werklieden zien hun kinderen
zoo gecrne, als de rijken en ze zullen hun lieve kinderkes in den
Staat zijn bloedkaros niet laten; en zijner ongelukkigen,die 't doen,
o ze zullen rt zich bitter beklagen, als 't zal te laat zijn. Te
Mechelen wordt een Normaalschool ingericht, om vrije katholieke
Onderwijzers op te leiden. De normalisten zullen bij de Burgers
inwonen. Voor degeen die nog twijfelen aan de slechtheid van
't wetsontwerp, wij zullen 't dees zeggen: In't begin was't vastge
steld vanrechtafde Christelijke Leering en den Priesteruit de school
te jagen; maar, den goeden geest van 't volk kennende, men heeft
tot aldertijd, gezegd dat de Priester, voor of na de klas mag komen;
doch, 't is duidelijk verklaard door de liberale redenaars en door de
liberale gazetten, dit is maar uit gedoog, totdat 't Geuzcngespuis
't handeken zal boven hebben en den vasten voet in de school.
De goddelooze plans der Inrichters van de Schoolwet zijn te stellig
om door iemand te kunnen geloochend worden. De Minister van
't Onderwijs, wat heeft hij d'ander week in de Kamers verklaard?
Dat er in de scholen van den Staat, van de 10 Geboden Gods, maar
7 zullen kunnen geleerd worden.... Zoodat het Staats-Onderwijs
3 geboden Gods zal afschaffen!!!! Neen, neen, zulk onderwijs deugt
niet voor Christene kinders; er moeten scholen komen, waar de
Tien Geboden Gods geleerd worden en in d'herten geprent.... In
't begin, de Vrijmaconnerie, om 't volk te bedriegen en om de kin
ders t'houden, zal misschien de wet niet doen uitvoeren, overal;
maar toch langzamerhand zal alles wat Christelijk is uit de scholen
verdwijnen, en blijft er hier en daar'ne goede meester, hij zal later
gedwongen worden, de maconnieke wette aanveerden ofzijn demis
sie te geven. D'achtbare werkende ouders zijn nu verwittigd;
waarschijnlijk, later zal de Waarheid niet meer mogen gezegd en
geschreven worden; maar'l geen nu gezegd is en geschreven, blijft
gezegd en geschreven.
BUITENLANDS. 't Lijk van den Prins van Oranje is so-
lenneel langs Brussel en Antwerpen naar Holland overgebracht.
In Frankrijk zijn de Kamers terug naar Parijs gekomen; ze zetelden
sedert de Commune, eenige uren van daar; 't zal er nog stuiven, in
dat FrankrijkTe Arphy is een schaapherder met zijn kudde,
bestaande uit 40 stuk, door den bliksem geslagen; de hond alleen
ontsnapte. Te Napels is een balcon ingestort op 't oogenblik
dat de edele familie Sangro er op zat; dVrtoginne Sangro heeft
het leven bij die ramp verloren. Zondag werd te Londen de
moeder van prins Napoleon-zaliger, dood gezegd; doch 't was zoo
