■3 Laatste Meuws.
D'ongeloovige Kluizenaars van onze Eeuw.
(Treurspel).
2d° TAFEREEL.
ISSPECTEUR EN STAATSMEESTER.
Itispekleur. Ter zake nu, man, ge zit hier alzoo,
met ürij scholieren?
Meester. Ja en dan nog drij, die gedwongen zijn
van 'nen heer uit de stad.
Inspekteur (botweg.) Goed... we zeggen dus drij
'k zal ze maar opschrijven: beter een vlieg in de pot,
als geen vet. Maar, meester 'k en versta dat niet.
Ge zijt hier al lang meester, niet waar
Meester. Ja tien jaar
Inspekteur. G'hadt veel vrienden? veel invloed
Meester. Machtig veel
Inspekteur. En waar zijn nu al uw vrienden waar
is uwen invloed? ge moet uw zeiven of ons bedrogen
hebben?
Meester. Noch 't een of 't ander, mijnheer den In
spekteur.
Inspekteur. Legt mij dan eens uw positie uit.
Meester. Tot over eenige dagen was ik ook over die
vraag radeloos; maar op een mijner eenzame wande
ingen, ontmoette ik een oud boerken; we klapten te
samen en 't eenvoudig boerken legde mij twee punten
voor: Ten eersten, hoe onredelijk wij handelen met
aan de Geestelijke Overheid de les te willen spellen.
Als gij recht hebt, sprak 't Boerken, dan heb ik ook
't recht, mijn gebuur ook en duizende andere indien
nu eens iedereen dat ging schikken volgens zijn ge
dacht, wat zou er van de Religie geworden! ergo, er
moet een hoofd zijn en naar dat hoofd moet geluisterd
worden. Ten tweeden, zeide 'toud boerken,ge klaagt,
meester, en ge zijt verwonderd over uw verlatend-
heid; maar dat is simpel als bonjour: Judas was
apostel en alsdusdanig van de christenen geëerbiedigd;
hij scheidde zich af en werd een voorwerp van
verachting. Moest 'nen Bisschop of 'ne Prelaat de
gehoorzaamheid weigeren aan den Paus van Roomen,
van stonden af, zou hij al zijnen eerbied verliezen
Zoo sprak dit Bojrken, mijnheer, en wat kon ik er op
Z9ggen
(De Inspekteur hoest 'ne keer of twee, pakt 'ne
snuif en zegt
Hoort, 'k en k an daar allemaal niet tusschen komen
de pijl is uit den boog; hij kan niet meer teruggeroe
pen worden.
Meester. Eilaas, ja! (maar had 'ne mensch dat
alles geweten!)
Inspekteur. Er valt nu te werken om scholieren te
krijgen. Elke Staatsmeester moet van heden af 'nen
diplomaat zijn. Ge moet spreken volgens de personen
waarmeê gij zit.
Meester. Maar, mijnheer, 'k en zie bijna niemand.
Inspekteur. Dat is mis, ge moet affronten voor com
plementen nemen en de menschen opzoeken, in
staminés en anders. Aan de brave eenvoudige katho
lieken zegt gij, dat er niets veranderd is.
Meester, 'k Heb het gedaan en elk lacht met mij.
Inspekteur. G'haalt de circulairs Van Humbeeck
aan
Meester. Zelfs mijn drij krawatten van scholieren
zeggen dat die circulairs niets anders zijn dan lok-
kespijs.
Inspekteur. Ge zegt dat de Bisschoppen te ver zijn
gegaan, dat ze te geweldig zijn; en ge zegt en ge
blijft dat zeggen en op den duur, men zal er toch iets
van gelooven. Daarbij ge moet u godvruchtig toouen
en wel den Catechismus loeren.
Meester. M. den Inspekteur, m8t oorlof, in de der
tiende les, waar er spraak is van ketters en schis-
matieken, als de scholieren naar mij wijzen, wat
moet ik doen
Inspekteur. Meester, ge slaat die les over wij be
houden don Catechismus, gelijk Luther den bijbel
behield; de Protestanten zeggen nog altijd: w'hebben
den bijbel, doch z'hebben er ailes uitgelaten wat over
d'heilige Kerk handelt; daarbij, 't is oen arme muis
die maar een hol heeft, en met d'explicatie van den
Catechismus op ons manier te doen, daarmeê geraakt
men ver. Er is een stad. man, en de meester leert er
regulior den Catechismus om d'ouders te verblinden,
maar van tijd tot tijd trekt hij zijn schouders eens op,
en 't effekt is er! En ge moet dat ook doen ge moet
daar niet staan gelijk de Jippenessen op 't Stadhuis
van Aalst; ge wordt va» 't geuzendom betaald en ge
moet doen gelijk 't geuzendomgebiedt. Zijt ge daartoe
bereid
Mcester. Ja, M. den Inspekteur.
Inspekteur. G'hebt hier toch eenige dweeze boeren
of eenig krotvolk; daarbij moet gij u stellen do
liberale gazetten moet gij hier verspreiden, 'kheb er
u een meegebracht; en 'k mag u doen opschrijven als
abonnement? en ge zult 100 franken meer trekken om
den Catechismus te leeren.
De Meester mompelt: honderd maledikses meer op
mijn hoofd
Inspekteur. Nu, 'k mag niet langer verwijlen 'k
moet nog vier a vijf scholen bezoeken. Meester, houdt
u sterk en kioek, volg mijn voorschriften, en zie, op
de naaste inspektiè, dat ik een groot getal scholieren
vinde. Wacht, 'k moet nog opteekenen hij schrijft
al mompelende gemeente X., ie vorige meester,
leerlingen 30, orde goed, leerzaamheid idem, de
school goed gezien bij 't puik der bevolking. Meester,
wat voor een katholieke school is 't hier
Meester. Een gebouw, mijnheer, gelijk een paleis, 6
meters hoog en op de gezondste
plaats van 't dorp.
Inspekteur. C'est ga,(hij schrijft)
katholieke school, eng, bekrom
pen, ongezond, vervuld met
gedwongene scholieren. Mejster,f$&t
'k wensch u den goeden dag.
Meester. Dag, m.den Inspekteur
(Alleen zijnde), wee wee wee een schotelvodde
worden der broeders magonsden valschen Judas
meeten spelen! zou 'ne mensch niet honderdmaal lie*
ver den grond in kruipen
De geuzen en framagonsgazetten roepen triomf
omdat de geuzescholen in eenige uitgelezen gemeenten
zooals Exaarde, Zeveneecken, Overmeire en andere,
eenige leerlingen tellen doch zij hebben daartoe
geene reden. Neemt bij voorbeeld Exaarde, die van
oudsbrave bevolking; daar telt de geuzescliool 28
leerlingen; omtrent allen gedwongen; brave moeders
zijn daar te zien geweest die maar op de derde en
dringende vermaning al weenende zich overgegeven
hebben omniet van honger te sterven. Moest iedereen
daar vrij z(jn, voorzeker zou de geuzemeester daar
geen vijf kinderen tellen. Van den anderen kant, het
vrije en katholiek onderwijs is aldaar in vollen bloei,
daar men in de christene scholen niet min als drij
honderd en vijftig scholieren telt. ds heer Louis Van
Mieghem, Voorzitter van het Katholiek Schoolkomi*
teit, wacht met ongeduld het einde van den winter
af, ten einde nog nieuwe schoollokalen aan te bouwen,
het ware immers pijnelijk scholieren te moeten
verzenden, bij gebrek aan plaats.
Ondertussohen bemerken wij hier welke oneer het
is, welke schande, welk brandmerk geprent op
hunnen naam van Christene, voor meester en zekere
ouders, van geprezen en verheven te worden door
geuzen en framagons. Terwijl hunne moeder de H.
Kerk zucht en weent over hunnen afval, roepende
goddeloozen: Bravo, geuzenmeester, bravo, onge
trouwe ouders, gij zijt met ons, gij strijdt voor ons
Welke bittere verwijting welk bloedig affront
welke schrikkelijke verantwoordelijkheid voor God
en voor de menschen! bidden wij voor de bekeering
van die ellendigen.
MARKTPRIJZEN.
AALST, 's zaturdags.
Tarwe fr. 23 00 a 31
Rogge
Masteluin
Haver
Hoppe (1879)
Aardappelen,r.
w.
Boter per 3 k.
Eieren "25
Vlas per 3 kilo
75
21 00 a 23 oü
23 - a 23 50
20 a 22 00
10)
il
0
7
3
4
27
alOö -
a 16 5')
a
a 9 54
a 3 19
a 5 25
GEERAARDSBERGEN, 's
Tarwe per 100 kilo fr. 26 -
Masteluin
Rogge
Boonen
Aardappels
Boter per kilo
Eieren per 25
Vlas per kilo
22
18 -
22 -
14 -
2 89
*2 99
1 29
NINOVE, 's dijnsdags.
Tarwe per 100 kil. 28 32
Rogge, 22 23
Aardappelen, 12 13 00
Boter, per 1/2 kilo 1 40 1 50
LOKEREN, 's woensdags.
Tarwe n p.105 1. 25 00 27 00
Rogge 105 1. 15 25 16 30
Garstn. 1051. 15 50 16 50
Haver 1591. 14 75 16 25
ZELE, 's dijnsdags.
Tarwe p. 106 liet. 25 26 50
Haver 159 14 50 15 50
Boter per kilo 2 81 2 91
Kemp per kilos 09 25 09 80
KORTRIJK, s maandags.
Aardappels, gele. a
IO'JÜj
Boter 1 '2 uilo
Koolzaadolie,103 a
Lijnolie, 105 k.
12,—al4,
a 0 -
!..5oa01,ti6
7-2,50
7o,ü0
'k Zat op 't convoi 'k
hoor vriend Adrianus hier
zeggen: Is dat, verdekke,
leste nieuws moet de koer-
rier daarom te peerd alko
men? Asteblieft, laat mij
uitzeggen, en spreekt tons.
Ergo; 'k zat op 't convoi ne
vens drij Staatsmeesters de
menschen zagen er mottig en vergramd uitze waren gelijk een bundelken hooi,
gereed om op te schietenmaai er werd gewerkt om kalmte te krijgen d heeren be
daarden en ze moesten met ons bekennen dat de geuzen en de geuzen alleen de
schuld zijn van hun Ongeluk; d'hoogeerweerde Bisschoppen konden niet anders
handelen, als zij gehandeld hebben; 't en is voor hun plezier niet dat zij al dien last
op hunnen hals nemenAl klappende, wij hoorden dat de meesters nen dag van
hoop in d'oog hadden en dien dag was dijnsdag; 't was immers in de slechte gazet
ten geschreven dat Roomen, dat de Paus 't gedrag der Bisschoppen afkeurt, en dat
zulks vrijdag zou gebleken zijnzoo vallen de geuzen van deen contradiktie in
d anderze gelooven in den Paus niet meer, en nogtans ze beroepen zich op den
Paus! Welnu, 't is dijnsdag geworden; Frère heeft in de Kamer gesproken,
hij heeft zijn brieven gelezen van aanklacht tegen de Bisschoppen, naar Roomen ge
zonden en d'antwoord van den Kardinaal-Minister. Bemerkt wel, dat d antwoord
alleenlijk gericht was tot de Belgische Ministers, die de tusschenkomst van den
H. Vader tegen de Bisschoppen vroegen; Paus Leo spreekt in zijn antwoord gelijk
'ne Vader aan een ongelukkig kind met zachtheid en toegevendheid, om t verdoold
schaap niet erger te verbitteren; 't zijn droeve zaken, schrijft de Paus, k zal zekerlijk
aan de Bisschoppen de voorzichtigheid en de gematigheid aanbevelen; maar in
hunne bevelen rakende de scholen, zijn zij in de palen van hun strikt recht geble-
ven de grondstelsels waarop zij zich steunen, kan ik noch afkeuren,^ noch verloo-
chenen. Zoo klinkt de Pauzelijke taal in de diplomatieke stukken, t is te zeggen
in de taal der Afgezanten Z. H. Paus Leo zou zekerlijk met spijt het afgezantschap
zien eindigen; de Paus wil toegevend zijn zooveel mogelijk; maar toch daar, gelijk
elders, het Opperhoofd der Christene Wereld verklaart dat de Belgische Bisschoppen
gedaan hebben wat ze moesten doen, en dat hunne voorschriften moeten gevolgd
worden. Dusdanig werd door Frère zelve, zijn eigen Vonnis voorgelezen. Mochten
z eruit profitéren. T'Antwerpen is de schooldwang der Geuzen zoo wreed, dat de
Katholieken, om niet te moeten zien, dat er menschen van honger sterven, een In
schrijving hebben geopend voor d'Ouders, die vervolging lijden wegens de Recht-
veerdigheid. Visscher Vermeire, van Antwerpen is in de Noorder-zee overboord
geslagen en verdronken; hij laat een weef achter met 6 kleine kinderen. In den
nacht van i2Sten tot i3den Mei brandde t Aalst-Schaarbeeck, d hofstede af van pach
ter Claus; 's zondags nadien kwam zich bij de Gendarmerie als brandstichter ingeven
zekere Vincent Ringoir, oud 21 jaren, schoenmaker, reeds 4 maal veroordeeld voor
landlooperij en diefstallen; dijnsdag is Ringoir veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid.
D'Hop is gelijk de wind op Bamistijd: veranderlijk; op sommige markten, weinig
kooplust, op andere, zeer gevraagd; t'Assche is ze geweest van g5 tot 100. In 1878
won Europa 15269,000 centenaren hop, dees jaar zijn er slechts 611.000 centenaren.
Spreuk van Salomon: Een leugenachtige getuige zal vergaan. Testis mendax peribit.
