i
Processen van Hofstade
te Denderdermonde, in zitting
■van 16 Februari. Zetelen als
Rechters: MM. Landuyt,Blom-
me en De Wit.
De drij bankskes van de
Rechtbank zitten vol't zijn 14
personen van Hofstade, die nooit
gemeens hadden mot de Justicie
en nu beschuldigd zijn van den
22 december, den Staatsmeester
beleedigd te hebben, door woor
den en door feiten.
De beschuldigden, een voor een ondervraagd, ant
woorden dat zij bijna allen werken in de stam-
perij der heeren Matthys; den 22 december lagen zij
gebroken; en voorziende dat zijlater geen vrije dag
zouden hebben, z'hebben plezier gemaakt ondereen,
zonder iemand te willen beschimpen of beleedigen. Op
't hof stond een strooie man, die men gebruikt als
musschenschrik, enz.; z'hebben gelijk over drij jaar
dien strooien man genomen en ermee rond gefloreerd.
De eerste getuige is Meiiisman Frans, hoofdon
derwijzer, oud 37 jaren; getuige ziet er zeer opge
wonden uit; na den eed afgelegd te hebben, verklaart
hij dat hij den 22 december, na de klas, met eonige
vrienden bij den baas Van Weversberg was gegaan;
daar is gekomen zekere Jan De Swaef, die hem se
dert lang vervolgt en die weer van politiek begon,
hem geus en schismatiek noemde, bijzooverre dat elk
verontweerdigd was en dat de baas hem dramk wei
gerde. Nadien,tusschen 't dorp en de Keizer, heeft hij
vernomen dat Matthysens knechten op gang waren
terug bij Van Weversberg zijnde, heeft hij ze'hooren
passeren al huilende en tierende De geuzentroep is
te klein,om hier op Hofstade meester te zijn. Hij heeft
ze niet kunnen volgen, doch hoorde nadien dat ze voor
de woning zijns zwagers den strooiman verbrand
hebben, om hem aan te duiden. Getuige, ondervraagd
door den advokaat der beschuldigden, zegt niemand
herkend te hebben ze zijn voor zijn huis niet blijven
staan, doch dikwijls op ander dagen, hebben ze cha
rivari voor zijn huis gegeven, en hem op alle wijze
vervolgd; zelfs zekeren nacht was er vuiligheid aan
zijn bel gestreken.
D'ander getuigen Laus Leo, Van Weversberg, de
Plekker, Victor Van Papegem, Henri Van Papegem,
J. Van Gysegem en Adolf Borms, allen getuigen van
den Meester, verklaren dat zij de bende gezien heb
ben in d'herberg Clinckaert ot elders, dat zij zongen
van de Geuzen,op denstrooien man stampten,hem ver
weten,en eindelijk den strooien man hebben verbrand.
De conter-getuigen Gustaaf Claessf.ns en Grego-
rius Hendrickx vorklaren dat zij in d'herberg van
Clinckaert geweest zijn, dat de Swaef begon te ver
tellen hoe hij bij Weversberg gevaren was, dat hij
op den strooien man bijna viel; dat er gezegd werd
dat is op Donatus Matthys! en geantwoord dat is
noch op Donatus Matthys, noch op den Schoolmees
ter! die strooiman is onze man en voor ons plezier!
Een ander conter-getuige Louis Daelman, woont
in de gebuurte der herberg waar de strooie man ver
brand werd; hij heeft niet hooren roepen dat het op
den Meester was; 's anderdaags is da schoolmeester
naar die herberg gegaan en zegde dat de knechten
van Matthysens hem vertoond hadden de bazinne,
(schoonzustor van den Meester) zegde dat dit zoo niet
was, waarop de Meester haar toeriep Familie van
mijn kl-
M. Callewaert, advokaat van den betichte, zegt
dat men op Hofstade, in de kleinste, onbeduidendste
belachelijke zaken, belaedigingen wilt zoeken tegen
den Staatsmeester; anders zou het niet opgemerkt
worden; men zoektbeleedigingen; men wilt op die
gemeente een schrikbewind doen brengen en zaken die
in allo gemeenten, op alle pachthoeven gobeuren wor
den eensklaps zoo erg opgenomen en brengen acht
bare lieden op de bank der beschuldiging.
Het Openbaar Ministerie schildert de zaken
grot en zwaar af; sedert 2 a 3 maanden wordt de
Meester aanhoudend vervolgd De Swaef, als chef
der bende, had aangekondigd dat de meester ging
verbrand worden; hij roept bijzonderlijk op De Swaef
de strengheid der rechters De Swaef is nog in ander
zaken gemengd die gaan volgen; de Meester,zegt hij,
is 't slachtoffer van eenen hevigen oorlog op 't dorp
vindt hij geenen onderstand, maar wij zullen hem
ondersteunen.
M. Callewaert bemerkt dat het hoogst onrecht-
veerdig is van iemand te beladen met zaken die nog
niet geboord of gevonnisd zijn. Er zijn processen
waarin De Swaef eene gansch onzijdige rol heeft ge
had; 't is tegen De Swaef bijzonderlijk dat de school
meester opgewonden is, enz. enz.
De Tribunaal zal uitspraak doen op 't einde der
audiëntie,
I&jTweede zaak. Jan De Swaef, die op 27 de
cember met een plakkaat is rondgegaan waarop
stond: Ik lees zoowel 't Verbond als meester X.
Frans Meirsman, Van Weversberg, Silvie Pein-
saerdt en Leo De Ridder komen over die zaak getui
gen, alsmede de gendarm Bosmans.
't Openbaar Ministerie ziet van de beschuldiging af,
en de Rechtbank spreekt De Swaef vrij.
Derde zaak. Vijf leden van 't Muziek die op
Nieuwjaaravond van de repetitie komende, gezongen
hebben van: Wij willen van geen geuzen meer weten,
enz.
A!s getuige compareert »e Hoofdonderwijzer en
verkla.irt dat er gedurig rond zijn huis liedjes van
beleediging worden gezongen: den 31 zijn ze voor
zijn huis niet stil gebleven; maar den 27 wel doch
hij weet niet of het dezelfste personen waren, 't Was
geen zingen, maar huilen en tieren; dit gebeurde rond
half nacht
Hoe hebt gij m LciKoid? vraagt de Verdediging.
Mijn vrouw heeft ze ook gehoord. J.B.DeWit, con-
tergetuige is met d'ander van de repititie gekomen,
hij woont maar'nen halve minuut van de school on
zegt dat er daar niet stil gestaan of ook niet gezon
gen is.
De Swaef J, B: kwam ook uit de repetitie; er is
gezongen op de baan, maar niet in 't partikulier voor
't huis.
De Verdediging zegt dat dit zingen, door éen ge
tuige bevestigd, niet als strafplichtig kan aanzien
worden; het lied der Geuzen is een politiek gezang,
in antwoord op 't lied der tegenpartij uit Antwerpen,
dat ten minste zoo hevig is: het woord geus kan niet
aanzien worden door de tegenpartij als een smaad
woord, vermits in een groote stad een Magistraat op
een algemeene vergadering heeft verklaard Wij
allen, wij zijn geuzen engeuzinnen. Er is toch nog
vrijheid van opinie in'ons land omdat iemand zich
gekwetst voelt, door 't zingen van een lied, dat een
antwoord is op 't lied der tegenpartij, dat is geen
rede om te veroordeelen!
Het Openbaar Ministerie pleit dat de vrijheid
ophoudt waar een andersmans recht begint zelfs
hebben de rechtbanken beslist dat in zeker gevallen
iemand straf bezien, een beleediging kan zijn; dage
lijks is de Meester aan alle slach aan smaad blootge
steld; de veroordeeling van deze zal tot les dienen
aan al de andere.
De Verdediging zegt dat het tegen alle recht
strijdt iemand te veroordeelen, voor feiten welke
door anderen zijn gepleegd; omdat er op ander dagen
voor 't schoolhuis gezongen is, zonder eenig bewijs
t'iemands laste, zou men daarom deze 5 jonkheden
gaan veroordeelen?
Do Rechtbank spreekt Pero vrij, omdat hij op
Nieuwjaaravond langs 't schoolhuis niet moest gaan,
en veroordeelt d'ander vier Muzikanten elk tot 30 fr.
boet.
Nn komen op 't banksken 9 a 10 van d'achtbaarste,
treffelijkste en aanzienlijkste personen van Hofstade.
Maar,'t bij den twalven de zitting wordt opga
schorst en zal deze zaak voortgezet worden, woens
dag ten half tien ure.
Wat d'eerste zaak betreft Jan De Swaef krijgt
100 fr. en de 13 andere, elk 30 fr. boet.
LATER NIEUWS. Dijnsdag zijn diffrente
personen van Hofstade veroordeeld, om met 'ne
gemaakten beêr rondgeloopen te hebben.
Woensdag compareerden op 11~'
fr. 28
21
25
22
o—
13 5o
0
8
a 31 5o
a 23 5o
a 26 -
a 22 oo
aooo
a la oo
2 18 a 2
4 a 5
o9 81
36
25
2o
2o
16
3
2
1
3o
23
15
02
1L
2o
6o
naamste en meest geachte personen van Hofstade;
ze waren aangeklaagd van op 22 augusti den
Hoofdonderwijzer door woorden en daden belee
digd en bedreigd te hebbende betichten, ten ge-
talle van 11 waaronder 2 Schepenen, hebben allen
kalm en weerdig geantwoord na 't verhoor der
getuigen ten laste, wist de Rechtbank ge
noeg, en zonder zelfs de contergetuigen of de Ver
dediging te willen hooren, werden al de Betichten
vrijgesproken, zonder eenige kosten. De mulder
Van Daelem, te Opliasselt, is niet ver van zijnen
molen, rond 12 uren 's nachts uit een herberg ko
mende, verraderlijk vermoord.
Te Landen, in 't Vlaamsch Luiksch, is de ge-
meentekiezing geweest; er waren er die onze
brave gemeente wilden verdeelen, maar de uitslag
heeft bewezen dat da liberale twistzoekers $r
meester zijn.... waar de bessein staat. De jongens
school telt 152 leerlingen; de gemeenteschool heeft
er 19, meest doodarme knaapjes; want van al de
Gemeentekiezers is er niet éen kind in de Geuzen
school. Zondag is in de statie van Gingelon
(Landen) de genaamde Petrus Vanegeren, oud 24
jaren, door den trein verrast, en zijn 2 beenen af
gereden; hij is dadelijk van zijn H. Rechten be
diend en 's anderdaags overleden. Engeland
doet niet veel devoireu voor het arme van honger
stervende Ierland. De Bisschoppen laten bittere
klachten hooren. De groote menagerie van Bi-
del is zondag te Ivales (Frankrijk) ingestort, binst
de vertooning. Het rumoer was geweldig, 't brul
len der wilde dieren schrikverwekkendgeen
dooden, maar veel gekwetst. Te Gent loopeu
ook zakdieven rond, die op marktdagen, attent zijn
om de pratende, rondkijkende en hun wagens al
leen- laten-staande buitenlieden te bestelen
Dat is nu Staatsmeesters-vlaamsch. De vrije Mees
ters zullen zoo hoog in de lucht niet vliegen en
verstaanbaar vlaamsch leerenTerwijl we nu
van Staatsmeesters spreken, 't beste is, van te la
ten, alsof die menschen dood en begraven waren.
De varkens zijn t'Antwerpen verk. 1,08 a 1,16,
per kilogr. op voet. Brussel, tarwe 29.16, 12 c.
afslag, haver 24 c. afslag, patotters 15 tot 18 c. den
kilo. - Kortrijk, suikerijb. 24,50 tot 25,50.
MARKTPRIJZEN.
AALST, 's zaturdags.
Tarwe
Rogge
Masteluin
Haver
Hoppe (1879)
Aardappelen, r.
W
Boter per 3 k.
Eieren 25
Vlas per 3 kilo
GEERAARDS BERGEN
Tal-we per 100 kilo fr. 29
Masteluin
Rogge
Boonen
Aardappels
Boter per kilo
Eieren per 25
Vlas per kilo
NINOVE, 's dijnsdags.
Tarwe por loo kil. 29
Rogge, 22
Aardappelen, 14
Boter, per 1/2 kilo 1 5o
L'.'KEREN, 's woensdags.
Tar e n p.105 1. 22
Ro ;e 1051. 17 25
Ga stn 1051. 15 oo
H ver 1591. 15
ZELE, 's dijnsdags.
Tarwe p. 106 liet. 24
Haver 159 15 5o
Boter per kilo 2 9o
Kemp per kilos oo
EEGLOO, 's donderdags.
Witte tarwe 22,39
Rogge lö,85
Haver 09,24
Boter 3, a3,oo
Eieren 2,oo a 2,
KORTRIJK, 's maandags.
Aardappels, gele. fr. 13,—al4,—
roode
Boter D2 kilo
Koolzaadolie,103 a
Lijnolie, 105 k.
MECHELEN.
Veemarkt op Neckerspoe
65 stuks inlandseh ras.
Van 24o tot o425.
54o hollandsch ras.
Van 28o tot os25.
Binnen de stad.
21 stuks inlandseh ras,
van 215 tot 34e.
o95 stuks hollandsch ras,
t banksken de voor- j van 235 tot 465.
23 -
18 5o
16 oo
16 5o
26
16 oo
3
l ,59401,76
71,5o
63,75
ST. NIKOLAAS.
Tarwe per 106 liters
Poldertarwe
Rogge
Boekweit
Haver
Duivenboonen,
Erwten
Vlas,
Aardappelen,
Boter,
Hoei, 100 bussels,
Eieren per 26,
fr. 27
22 do
18 5o
2o
14
- 23 -
25
5 2
12
3
39
2
27
18
ROESELAERE, 's dijnsdags.
Witte tarwe per 100 kil. 33
Roode dito, 3o 5o
Rogge, 22 75
Haver, 22 75
Boonen, 25
Aardappelen per 100 kilo, 14
Boter per kilo, 3 6o
Eieren pjr 25, 2 25
DENDERMONDE s maandags
Witte tarw 29 oo a 3d -
Rogge 22oo a 23
Boekweit 22 a 00
Vlas per kilo 1 66 a 1 7o
Kemp 0 97 a o 98
Boter per kilo 3 17 a 3 44
Eieren per 25 2 17 a 2 44
Aardappels 13 50 a 14
ANTWERPEN.
Middelprijzen per loo kilogr.
Tarwe bloem, inl. lkwal 42
2 39 75
Rogge bloem 36
fransche 35 50
duitsche 35 25
Maandag werden ter veemarkt
verkocht per kilogram op voet:
8 stieren, 0,65 c.
o87 ossen, 0,9ototo98,
165 koeien, 0,7o tot0,8o
oo4 kalveren, l,lo tot 1,18
