Aanspraak mn 3, puts Cto.
LEEST EN OORDEELT1
In ons eerste artikel begint
d'aaanspraak vanZ. H. den
Paus, over Beigenland; een merk-
x weerdig en geleerd stuk, dat voort-
igaat in de volgende N"gelieft dat te
lezen, Mensehen, en rond te toeven
de Regeerende Paus is een der geleerd
ste en helderziendste mannen van zij
nen tijd, 'neGrijsaard van 70 jaren, die
zijn leven in de studie heeft doorge
bracht; daarbij, de Paus is bijzonder
verlicht en bijgestaan, voor de zaken,
het Geloof betreffende, om de groote
waarheden onvervalscht te behouden,
'k Heb van 'ne geleerde merisch hooren
zeggen dat de Brieven en Aanspraken
van dezen Paus, meesterstukken zijn
van letterkunde, van wijsheid, van
redeneerkracht en van deltigen over
leg Wij roepen heden op een bij
zondere wijze, d'algemeene aandacht
op de Pauzelijke Aanspraak. Zij bijzon
derlijk, die nog eenige twijfels ot aar
zelingen hebben, nopens Liberalismus
en Schoolwet, zullen les en profijt vin
den in de lezing van dees merkweer-
dig stuk.
Ontf. 2,50 van M' W* H. M. tot Sep
tember 1881. Ontf. 2.50 uit Meenen
voor een n. ab. tot 15 Augusti 1881.
ÏHeer P. De W. Elk mag ons lotjes
vragen, mits het bedrag op te sturen.
NEGENDE J AAR
Augusti G
Versch. Nr" zijn weêr onderwege ge jj
bleven, o. a. éen te Gent. E. H. te j
ik heb naar den persoon in kwestie ge-J
schreven, om ualle verdere inlichtingen
i te sturen.
Met
Verschijnt alle Vrijdagen,
Prils In bureel of winkels 5 centiemen
de post of te huis gebracht 2 50 Jaar*
Voor Frankrijk en Holland 4 50
P. Daens-Mayart, Achterstraat, AALST
Te koop in onze Bureelen Groot Tooverboek, 1.50; e woon
Tooverboek, 0.50; De nieuwe Troost der Armen 0,5'; Ge-
noveva van Brabant0.75; De Belgische. Ke.uk.-nmeuL 1.00
D'Ark van Noé, 2,0"'-, Smishamer 0,75; Bert Bart 2,2ö Le
ven van den H. Ignatius 2,00. Sermoenen Archangel. 15,50
HE WERKMAK
van 10 September
zal een kxtra-num
mer zijn. en bijna
uithluitlijk handelen
over het Ouderwijs.
Daarom.voor groote
getallen, zal de prijs
maar 2 centiemen
zijn. en 't port Men
gelieve het veort
zeggen
Verzoek van de
aanvragen te doen
vóór S fciept
Van tiid tot tijd vereenigt zich te Roomen, het H. Koilegie der
Kardinalen in plechtige Vergadering op welke de Paus spreekt van
ue srroote belangen der Christene Wereld.
Nu den 20 dezer maand, was er weêr eene dier Bijeenkomsten, en
Z H Paus Leo nam er het woord orn te spreken, over de zaken van
Belgenland, de Schoolkwestie en de wegzending van den Pause-
ijken Gezant.
Eerbiedweerdige Broeders,
sürak de Paus, de eer en majesteit van het Opperpriesterschap is
ons^kostbaarder dan het leven, en wij moeten e^ne zeer zware
beleediging aanklagen, tegen ons gezag en tegen den Apostolischen
Stoel gepleegd, door de Ministers van Belgenland, die zonder eenige
wettige rede, onzen Vertegenwoordiger komen weg te zenden.
Diepbedroefd, maar nog meer bekommerd met de eer van den
Apostelijken Stoel, hebben Wij alles wat deze zaak betreft, met de
bewijsstukken erbij, doen afkondigen, om aan elk rechtschapen
mensch te toonen, hoe ongegrond de beschuldigingen zijn die men
tegen den H. Stoel richt.
Nu de zaken van hooger beschouwende, zien wij erin, gelijk in
vele andere, de preuven van verdubbeld geweld in den heiligsctien-
denden oorlog sedert lang tegen de Kerke Christi gevoerd. Ja.zeker-
lük wij zien klaarder en min bedekt de ingekankerde samenzwering
der'sektarissen, ingelijfd om de zielen van den Apostelijken Stoel te
rukken- om de Christene Volkeren een willekeurig juk opte leggen,
eens dat zij aan 't eeuwenoud gezag van den Roomschen Opper
priester zouden ontrukt zijn. Dit was ongetwijfeld het inzictu der
viiandige menschen, die aan den Paus vau Roomen die Staten ont
nomen hebben, welke hem door de eeuwen en door oe Voorzienig
heid waren gegeven, om veilig en vrij de christene Republiek te
reeeeren. Tot het hetzelfde einde strekken de werkingen met zooveel
list en vaischheid uitgevoerd door deze ai te talrijke menschen die
nfetfanders betrachten als de Kerk bij de Volkeren verdacht en af-
keeriu te maken, den haat tegen de Katholieke Instellingen opwek
ken en bijzonderlijk tegen het Roomsch Pausdom, door God daar-
gesteld voor het geluk van 't menschelijk geslacht.
't Waren dezelfde ontwerpen, die vijanden van den katholieken
Naam in 't hert droegen, om zelfs in Belgenland de banden te ver
breken die het Belgisch Volk aan den H. Stoelverbinden; meermaals
is dit inzicht in de Parlementen veropenbaard; van over twee jaar,
als de mannen dier Partij 't bestuur in handen namen, verklaarden
zii hun besluit van met oe eerste gelegenheid de Belgische Ambassa
de te Roomen af te schaften. Hun plan was gemaakt en in de wet op
het Lager Onderwijs vonden zij een voorwendsel.
Berbiedweerdige Broeders, de geest en de grond van die wet zijn
TJ1) ekend
(Aandacht hier, geachte Lezers, gij bijzonderlijk Ouders die nog
verblind zijt in die Staatsscholen; aanhoort hier de woorden, door
den Paus van Roomen uitgesproken, vrijdag 20 augusti,aan de Kar
dinalen der Christene Wereld)
Er is geen twijfel aan mogelijk, het inzicht en t gedacht derge
nen die de wet voorstelden, was van de kindschheid t onttrekken
aan den waakzamen invloed der Katholieke Kerk en van de opvoe-
dine der ieu"d te stellen onder de onafhankelijkheid en den wille
keur des Staats. inderdaad, deze wet dekreteert dat in de lagere
scholen de Herders der Zielen, geen enkel deel zullen hebben, aat
aan de Kerk alle toezicht verboden is, dat in 't geen besturing en re
geltucht aangaat, alle godsdienstig onderwijs buiten deopvoeding
zal gesloten zijn. Maar al te klaar verschijnt hier het gevaar voor t
geloof en de zeden der kinderen. Gevaar des te dreigender, dat, door
dezelfde wet, alle godsdienstige inrichting van eigen gebannen is uit
de Normaalscholen, waar, door bijzondere lessen en oefeningen, de
genen worden gevormd, die zich voor 't onderwijs der jeugd beschik
ken,
Eene dusdanige w.ct die zoo diep de Leering en de Rechten der
Kerk aangrijpt, die de eeuwige zaligheid der jeugd, aan deze zware
perijkelen blootstelt, eene dusdanige wet kon, zonder verraden],
niet goedgekeurd worden door de Bisschoppen, aan wie God den
plicht opgelegd heeft van krachtdadiglijk de zaligheid der zielen en
den pand des geloois te verdedigen. Ook, hebben de Belgische Bis
schoppen rijpelijk overwogen wat de tijden en hun plicht hen op
legden, hunne bezorgdheid is geweest van de jeugd uit de Staats
scholen te verwijderen, en van, onder hun toezicht, nieuwe scholen
te openen, in welke de jonge geesten zouden gevormd worden, door
d'uitmuntende vereeniging der wetenschappen en van de Religie.
"7"En in dees punt, is het een groote eer voor de Belgen, van aan
dit uitmuntend gepast werk, de ïeverigste medehulp gejond te "eb
ben. Inderdaad, begrijpende welk gevaar deze wet opde Re»gie
deed zweven, hebbeij zij door alle mogelijke middelende behoude
nis van 't Geloof der Voorouders op zich genomen en mol zulke ver-
voering, dat de grootheid der werken en der zel(b0i)0nennoen
algèmeene bewondering heeft verwekt.
"TWat ons aangaat, Wij die uit kracht van den verheven last van
Oppersten Herder en Leeraar, overal 't Geloof in zijne reinheid
moeten behouden en van het hoofd der christene Volkeren de aan
vallen afweeren,die hunne zaligheid bedreigen, Wi) konden, om
rede onzer plicht, eene wet niet onveroordeeld laten, welke onze
Eerbiédw. Broeders, de Bisschoppen van Belgie, rechtvaardiglijk
veroordeeld hadden.'t Is daarom,dat in onze brieven aan onzen W.
Zoon Leopold II, Koning der Belgen, Wij opentlijk.verklaard hebben
dat de wet van Juli 1879 in zware tegenstrijdigheid was met de
grondbeginsels van 't Katholiek Onderwijs, schadelijk voor de eeu
wige zaligheid der kinderen, en rampspoedig zelfs voor-den Staat.
Bijgevolg en als dusdanig hebben Wij ze meer dan eens afge
keurd en veroordeeld, gelijk Wij in uwe presentie opdees°o-
senblik en voor dezelfde redens, AFKEUREN EN VEROOR
DEELEN. Hetgene wij doen, volgende de overleveringen en de
regels van den H. Stoel, die altoos zijne macht en zijn kracht ge
bruikt heeft tegen de gemengde of onzijdige scholen, J^rmits deze
uit hunne natuur bestemd zijn. om het gezag van God volkoment-
lijk te miskennen. Aan de katholieke jonkheid werd het nooit toege
laten dezelve bij te wonen, tenzij in zekere gevallen, gedwongen
door den tijd en d'omstandigheden, en onder de voorafbesprokene
conditie alle naaste gevaar van besmettelijk verderf te verwijderen.»
(Wordt voortgezet).
Ziedaar het eerste deel der Pauzelijke Aanspraak^ Wij.behoeven
daar ween enkel woord hij te voegenLeesten oordeelt, menschen,
overweegt de woorden vah den Paus van Roomen,zijne^verklaringen
over den tegenwoordigen strijd die men nog altijd politiek noemt,
maar die eene arglistige kerkvervolging is, zijne veroordeeling dm1
Schoolwet,leest en overweegt en laat uw eerlijk en christelijk
gemoed spreken.
