ïtampen, ittisöaöeti ctt (Ongelukken.
Geachte Werkman en geachte Lezer,
Vele geuzemeesters maken sterk van hunnen neus endoen veel ge
weld om het volk te misleiden. Maar in den brief welken gij hebt, gege
ven in uwen Werkman, hebben zij nog al een snuifken gekregen, en
mij dunkt dat er veel moet opgeschreven worden. Ik heb ook gedacht
daar iets over te schrijven, als gij het goed vindt in uwen alomversprei
den Werkman op te nemen. Ik wil spreken van het onzijdig Onder
wijs. Vele mensehen weten niet wat voor een aardig ding dat het is,
ik zal door voorbeelden toonen hoe belachelijk het is, en ik beweer daar
door te bewijzen, dat de Meesters, in de geuzeschool, Meesters zijn
zonder geloof. Verstaat het goed, als zij in hunne school het onder
wijs geven; wat zij buiten hunne school zijn, dat.trek ik mij niet aan.
Dat is hunne zaak.
Vooreerst wil ik een uitleg geven, waarom Pigt en zijne liberale
kliek een onzijdig onderwijs willen.
Piet en zijne kliek, meenen dat ons land vol loopt van vrijdenkers,
joden en protestanten, en dat er geen andere christene katholieken zijn
als pastoors, en paters, en begijnen; en Piet zegt zooin onze scholen
konnen kinders komen van Roomsch-Katholieken, van Joden, van Pro
testanten en van Vrijdenkers die geen Religie hebben en ik, zegt Piet,
ik ben onzijdig en ik ben voorde liberteit; elk zijn opinie, elk zijn Reli
gie, en ik wil niet dat éen kind in mijne scholen iets hoore of iets leere,
dat tegen zijn opinio of tegen zijn religie strijdt.Piet meent dat alle kin
ders philosofen zijn, maar dat is eenen zeer slimmen trok van Piet,en hij
zegt: in den katechismus staan waarheden die den jood doen rood wor
den en doen sidderen, als het lijden en de kruising van O. H. J. Christus,
dat hebben de joden gedaan; inden katechismus staan waarheden die
de protestanten niet gelooven, als van O. L. Vr. en van de Heiligen en
den vrijdenker gelooft niets, hij spot met alles, en daarom zegt Piet
alle Religie en opinie moeten in mijne school geeerbiedigd worden, en
daarom in mijne school geen katechismus, geen godsdienstig onderwijs.
Zoo redeneert Piet en het is dus klaar dat het onderwijs onzijdig moet
zijn volgens Piet, en zoo zegt hij nog:1rèen kruisbeeld mag in de school
zijn, want dat is tegen Jood en tegen vrijdenker, geen baald van Onze
Lieve Vrouw, want daar lacht den protestant om, en de vrijdenker en
geus spot daar meê.
En inderdaad, menschen, geachte lezers, elk kind en eiken ouder heeft
volgens de nieuwe geuzewet het recht die heilige beelden weg te doen
nemen als het hem belieft, en daar heeft den meester niet aan, en dat iic
burgemeester ware, ik deed het wegnemen. Maar nu zullen eenige
zeggen: hebben de katholieken geen recht om die beelden in de school
te bewaren? Wel heere, menschen en boeren, gij zijt van de andere
eeuw, is er nog recht voor katholieken als betalen
Nu schiet ik mij op het onzijdig onderwijs.
In de scholen van Piet, nu geuzescholen, leeren de kinders meer als
lezen, schrijven en cijfferen, zij leeren nog veel andere dingen en ook
moeten zij de historie leeren, en hoe zal dat in de onzijdige geuzescholen
gaan
De oudste, de schoonste, de waarachtigste historie of geschiedenis, de
nuttigste voor de kinders en zonder dewelke men geene historie kent, is
zekerlijk we1 de heilige geschiedenis, van het Oud en het Nieuw Testa
ment. Deze heeft men altijd geleerd in de school, en zij is bijna in alle
huizen, en als men deze Geschiedenis niet weet, dan weet men niets van
de historie, en ik zeg: de geuzemeester mag, volgens de wet, dieniet
leeren, want het zijn altemaal katholieke waarheden, van God veropen
baard eri door heilige mannen geschreven; en vrijdenkers gelooven er
niet aan en den protestant gelooft maar dat hen^aanstaat. Nu die ge
schiedanis begint met de Schepping der wereld, de meester moet dit
lezen en uitleggen, en zeggen: inden beginne heeft God hemel en aarde
geschapen van niet, in zes dagen. Goed. Maar een kind van 'ne vrijden
ker zegt: Meester,mijn papa zegt dat de wereld niet geschapen is, maar
dat hij van in der eeuwigheid is; een ander roept: Mijhen pa heeft mij ge
zegd dat de wereld gegroeid is gelijk een wolvenbroodjen een ander
roept: Meester, ik heb geleerd, dat eer de wereld was,er veel stof vloog
en eens op een vochtig weèr, bij geval, al die stofjens plakten aaneen en
dat wierdt eenen grooten bol, gelijk wij nu van vele sneeuwvlokjes
eenen sneeuwbal maken. (Geachte Lezers, zulke leeringen zijn er.) Éen
katholiek kind zegt: Meester, mijnen vader en onzen pastoor leeren mij
dat God de wereld heeft gemaakt van niet,... Nu, geachte Lezers, wat
moet de Meester daar op antwoorden? hij mag niet een van die leeringen
of die opinien tegenspreken, vi ant Piet wilt volstre.it dat de meester
onzijdig blijve; en de meester moet antwoorden: kinders, ik moet iede-
een in zijn opinie vrijlaten. Gij kunt alia gelijk hebben. Maar, meester,
welk is uw gedacht en de meester volgens de onzijdige wet van Piet,
mag zijn geloof niet belijden in zijne school .gedurende zijn onderwijs
Dus, een meester zonder geloof in zijne school.
Ik ga voort met de heilige en schoone historie de meester komt
aan die plaats: God heeft den mensch gemaakt van stof en aarde, eene
ziel daar ingestort. Maar, roept een kind, meester, mijnen pa zegt dat
de mensch geen ziel heeft; een ander roept, meester, zij leeren nu en ik
heb dat gelezen, dat de mensch van eenen Martiko komt. (Ja, geachte
lezers, zulke zijn er); een ander roept, meester, de eerste mensch is ge
groeid gelijk een wolvenbroodjen, en het kristene kind zegt: ik geloof
dat den mensch van God geschapen is, en dat hij eene ziel heeft. Wat
moet den meester doen? hij moet volgens de wet van Piet, elk in zijn opi
nie of geeddunken laten, en den meester, mag niet zeggen wat hij ge-
leoft, hij is in zijne school een meester zonder geloof.
Ik ga vele schoone waarheden voorbij uit de oude Geschiedenis die
allen hetzelfdp lot moeten ondergaan, en die den meester niet mag be
lijden, in zijne school, als hij onderwijst.
Ik ga over tot het Nieuwe Testament, de meester, kan geene hoege-
naamde volledige historie leeren zonder te spreken, van de allergroot
ste gebeurtenis, te weten, van de geboorte van Onzen Heer J. C. Onzen
Zaligmaker, van zijne leering, zijne mirakels en van zijne Apostels, enz.
Nu, geachte lezers, ik wil hier niet meer schrijven alle die blasphe-
miën en lasteringen tegen Onzen Heer, en zijne leering, en zijne Heilige
Kerk. Nu, geachte lezers, de meester moet onzijdig blijven, hij moet
alle zijne leerlingen in hun opinie laten, hij magniet eene van die valsche
leeringen en blasphemiën tegenspreken in zijne schooi, en als hem iemand,
terwijl hij de historie onderwijst, vraagt: Meester wat dunkt u van den
Christus? wat dunkt u van zijne Leering? de meester moet ten minsten
zwijgen, hij magniet antwoorden wat hij gelooft, is hij in zijne school
niet een meester zonder geloof?
Zietilaar, geachte Lezer, wat het onzijdig onderwijs is, elk opir.ie eer
biedigen, niemand mogen tegenspreken, en zelve niet mogen zeggen wat
gij gelooft, en Onzen Heer zegt: die met Mij niet is, is tegen Mij.
Indien het onzijdig onderwijs zoo niet is, dan versta ik er niet van,
indien een geuzemeester mij kaü bewijzen,dat dit den zin en den geesten
het gedacht niet is van de wet en van meester Piet en zijne klik, ik geef
de pijp aan Merten, en ik lees van geheel mijn leven geen gazet meer.
De meesters zeggen, indien een kind mij in de schooi moest antwoorden,
ik schup het op de straat; meestor, gij hebt dat recht niet, alle kinders
hebben het recht van te gelooven wat zij willen, volgens de wet van
Piet, en gij moet alle opinie in uwe school eerbiedigen. Ik leer wat ik
wil, zegt de geuzemeester, welmeester, nog eens, gij zijt wederspannig,
gij volgt de wet niet en gij zegt, dat de katholieken oproermakers zijn,
omdat wij van de geuzewet niet willen, en gij zijt den eersten om ze te
overtreden. Ziet nu, geachte Lezers, gij kunt u nu een gedacht maken,
van het onzijdig onderwijs, en oordeelt nu eens over liet groot verstand
van meester Piet Van Humbeeck en zijne Liberale klik, die zoo een
onderwijs heeft uitgevonden, en hij trekt daarvoor 2n,OO0fr., en het
kost alle jaren millioenen en millioenen dat wij moeten betalen, en geheel
het land is in woeling, vijandschap en haat, en zoo vele meesters onge
lukkig,en nu zeggen zij nog, daar is niet veranderd-
Waarlijk, voor zoo een tour de force, als Piet eens voor goed in den
put zal kruipen dien hij gemaakt heeft voor de katholieken,men zal hem
een monument oprechten, en opschrijven: Hier ligt Piet, hij was noch
Christenen, noch Jood, noch Protestant, den viezen kwant,' Piet was
niet, hij was onzijdig.
Dat Piet wilde eenen rechtveerdigen onzijdigen zijn,hij kan: dat allen,
joden, protestanten en geuzen, 3lk zjjne school maten gelijk de Katholie.
ken doen, en dat elk daar leere wat hij wilt, op zijn kosten en perijkels
Wreede Misdaad in den Haag, de Koninklijke Residentie
van Holland.
Aldaar is donderdag van dander week, ten 4 ure, het kind Van
den Bogaert, een rijke Familie, uit zijn school gehaald door een
netgekleed heer, van a5 jaar oud. Er stond een rijtuig aan de deur;
de heer voerde 't kind meêzond aan de Familie eenen brandbrief
om 75,000 gulden te hebben; de Policie werd verwittigd, en een
tweede brief berichtte aan de Familie dat het verder nutteloos was
geld te zenden. Het lijk van den jongen is ontdekt in de duinen,
nabij Scheveningen, zoodat die jongen wreedelijk is vermoord.
Vrijdag waren talrijke volksoploopen in den Haag, de menigte liet
verwenschingen hooren tegen den moordenaar, die nog onbekend
is. De koetsier heeft het signalement van den moordenaar gegeven
en ook de onderwijzer weet aan te duiden welke soort van mensch
de jongen is komen halenG'heel Holland is ontroerd door deze
stoute en ongehoorde misdaad; men beweert dat de brandbrief maar
een voorwendsel en wraakneming de ware drijfveer der misdaad is
geweest. Vermoedens zijn gevallen op zekeren Poulviquet, die vroe
ger huisknecht bij Van den Bogaert is geweest. Men zoekt alles op,
zelfs de indrukken der schoenen op het duinzand, om tot den boos
wicht en schelm te geraken. De kleine Van den Bogaert was een
aanvallige knaap, die met elk meeliep, en meende dat de heer hem
kwam roepen voor een plezierreisje. Men heeft hem gezien, huppe
lend aan d'hand van zijn geleider. De moord moet gepleegd zijn,
donderdag nacht ten 1 ure. Waj zijn er toch wreede monsters! Een
onnoozel schaap van een kind, gaan om 't leven brengenZe
zullen nog terug de doodstraf moeten invoeren, om schrik in te jagen
aan de moordenaars.
Over eenige dagen was erin de stad van Keulen een onderoffi
cier, zoo dronken, dat hij moeielijk recht kon staan. En wat doet
de prijhij gaat in een burgershuis en vraagt er bier ze zeggen
Mr ge zijt abuus 1 Bier 1 roept hijbier, aber, honterttauzent-
kartoffelsen hij slaat zijn vuisten door een ruit, dat 't bloed van
zijn handen drimpt. Da wonde verergerde en eenige uren nadien
was de onderofficier een lijk.
In eene der goten van Parijs zijn 4 werklieden verongelukt,
zonder voorzorg ingegaan, verstikt en dood.
Op den grooten franschen stroom, de Garonne, nabij Bor
deaux, is een grooten springvloed ontstaan, een schip omgeworpen
en aanstonds gezonken. Er waren 38 personen aan boord i5 heb
ben zich kunnen reddener waren 3 Broeders der Christelijke
Scholen aan boord en deze hebben de grootste zelfsopoffering aan
den dag gelegd ja éen hunner heeft aan 9 personen het leven ge
redDe onpartijdige Geschiedenis schrijft dat in de droeve fran-
sche dagen van 1870, als Gambetta en zfjn soort aten en dronken
gelijk Balthasars, dat de Broeders de legers opvolgden en dag en
nacht de gekwetsten verzorgden, ja temidden 't vuur, de slagvelden
afliepen
De MOORD te Ryssel. In augusti zijn te Ryssel twee vrou
wen vermoord, zonder dat er eenig spoor vaa de moordenaars te
ontdekken was; maar nu, een dikke maand nadien is de booswicht
in d'handen der Justicie geraakt; hij had te Roubaix bij M. Hattu,
verscheide zijner gestolene aktiën uitgewisseld, en dat heeft hem
doen ontdekken. Men onderzocht en vond dat hij onder den naam
van Dtapont te Ryssel gewoond had, eensklaps was vertrokken naar
Gent, maar dat zijn echte naam Dobbelaere was de Rechters van
Ryssel zijn daarop naar Gent gekomen en hebben gehoord dat Du-
pont in't gevang zat voor 2 maanden wegens een schriftvervalsching
over 2 jaren gepleegd. Dupont is ondervraagd, heeft bekend Dobbe
laere te zijn, verkooper der aktiën; ze waren niet gestolen, zegt hij,
maar gevonden; geen twijfel meer Dobbelaere is de moordenaar
der twee vrouwen van Ryssel't is een Belg, 26 jaar, oud-sergeant
major van 't leger en dronkaard van d'eerste klas.
Dobbelaere is geboren te Biesvelde, 't welk 4 uren van Gent ligt;
zijn vader houdt er herberg en doet commercie in hooi en strooi;
zijn vrouw is van Mariakerke; hij blijft alles loochenen; van de
102,000 gestolene frs. zijn er 27,000 teruggevonden misschien zijn
er nog conpliecen, maar 't schijnt zonder twijfel dat Dobbelaere de
moordenaar is.
Te Naini-Tal (Engeland) is een geweldige aardinzakking ge
weest; men spreekt van 38 dooden, de gansche statie is verwoest en
de stad wreed geschalotterdte Valparnaiso, Amerika, is een aard
beving geweest, die 200 menschen onder de puinen der stad begra
ven heeft; te Buenos-Ayres is 'ne pronunciamento geweest, 't is te
zeggen opstand van 'ne'generaal tegen de bestaande macht; de Ka
mers zijn uiteen gedreven, en er gaan nieuwe kiozingen zijn.
