ile Nihilisten, en hunne Slachtoffers.
^der,S na«r de Gemeenteschool te zenden? en daar ik antwoordde-
zeidehij: ik neb met uw lawijtgeen afï'airens. Ons huis, M., staat
op cijnsgrond en ze willen het nu doen afbreken; maar nooit of nooit
zullen ze toch ons kinders hebben.
Wacht, vrouw, zegt de President, we gaan dat opschrijven.
z,eker opschrijven en juist gelijk ik het zeg.
t Wordt opgeschreven.)
Is er nog iets, vrouw?
Zekerlijk M., op allerheiligen-avond 1879 heelt M. Pante 'nen
^^a^,°nS,geTd,inf dat wij 2 dagen tijd hadden om ons kind
wnrnl 00l tetzend^' dat ons huis moest afgebroken
hfkT Wij hebben met gewild M. en onzen opzeg is gedaan; zie,
k heb hem hier; zijt zoo goed dat te lezen M.
(De President leest den opzeg af.)
Is er nog iets
0p is man PachtJe van den cijnsgrond
gaan betalenhn heeft een kwitaacie gekregen met potlood geschre
ven en dat zou ik niet willenen ze zeiden dat hij geen ander kwi-
tancie zou gekregen hebben, of hij moet eerst de conditiën volbren
gen, die hem opgelegd zijn.
Is er nog iets?
Dat ze mij alle dagen dwingen M.; den 5 Augustus heeft deur
waarder Ringoir ons een citatie gebracht om ons huizeken te doen
prijzen; maar ons kinders naar d'officieele school zenden, dat doen
wij nooit!
Pr-Elk doet daar zijn goeste in, vrouw, we zijn in een vrij land.
Dat peis ik ook M. J
(We zij in een vrij land! Ja, en 't Vrij Onderwijs wordt bevochten
maar de dwingelandij over t hoofd gezien).
te^Wichelen6 VaD Wicdelen' Hilarius Serlippens, oud 37 jaar, smid
Pr. Wat hebt gij ons meêtedeelen?
Ik ben stielman, M., met 5 kinders, dus met mijn vrouwen ik
s gezevenen; ik woon in 't huis van M. Pante, die mij gezegd heeft
dat ik moest verhuizen of mijn kinders naar de Gemeenteschool zen-
den. Ik heb gezegd,dat ga ik niet toestaanik ben meester van mijn
kinders zoolang ik leef..... Dan heeft Pante mij doen verhuizen.
Dit wordt aangeteekend en de President vraagt: is er nog iets?
Ja M M. Pante heeft mij veel te kort gedaan en als de prochie
van Wichelen mij niet helpt, moet ik met mijn kinders gaan schooien
langs u6 straat.
Hoe u niet helpt
Jazeker, i\I., en'k ga uzeggen hoe M. Pante mij behandeld
heeft: hij heeft veel beloofd, maar nooit heb ik er iets van gehad
Over 4 jaar zegde hij'k zal van u 'ne man maken en u helpen uw
kinders kweeken;en als ik alle jaren ging rekenen,gelijk de smeders
doen, op St. Eloi M en als ik 30 a 40 fr. te goed vond, hoven mijnen
pacht, dan hield hij dit geld op rekening van het volgende jaar. Al
die rekeningen zijn thuis M. en ik kan z u toonenen ziehier mijnen
opzeg. J
Heeft hij 't laatste jaar ook 30 a 40 fr. gehouden
Neen M., wij moeten nog rekenen voorde vetten.
M. Lippens. Ha, foor te letten.
—t Ja M en ik moet nog 6 maand pacht en 2 maand die ik langer
gewoond heb, omdat ik geen huis vond. Ik heb ook nog te goed voor
smidswerk
Zoo dat gij samen moet rekenen. Is er nog iets
Neen, M., dat is alles.
3de getuige van Wichelen, Joannes Van Neck, oud 42 jaren,
landb.
M. Pante is bij mij gekomen, M., en heeft mij gevraagd of mijn
kinders naar de Gemeenteschool gingen. Ik heb gezegd NEEN
Hij heeft gezegdDan zijt gij uw land kwijtEn ik antwoordde
m Godsnaam. En hij heelt mijn land onttrokken, M.
Welke maand
Gepasseerde jaar, vóór Kerstdag.
Hoeveel land is u onttrokken
1 dagwand en 25 roeien; zonder de goei menschen zat ik op
straat M. en had wel moeten bedelen.
Devigne. Maar g'en hebt toch niet moeten bedelen
Neen, M., maar veel uitgestaan om de pachtersrechten te be
talen.
Pr. Hebt gij ander land gekregen
Ja M., en zelfs nog iets meer.
4de getuige van Wichelen Hypoliet Hendrickx, 36 jaar, zager.
In September 1879 is M. Pante t'onzent geweest M., mijn zuster
was thuis en z'heeft hem gezegdIk weet waarvoor gij komt't Is
voor de kinders maar de jongens zullen naar d'officieele school
niet gaan. Hewel, dan zal ik zien wat ik met u doe, zegde Pante
en hij heeft ons land ontnomen, «gp niet alleen mijn land, maar
ook 't land mijner ouders, M en tot teeken der waarh'eid,
ziehier de opzeggen.
Hebt gij ander land gehad
Ik? Ja M., maar mijn Ouders niet.
Hoeveel hadt gij van Pante? 51 roeden M. En hoeveel
hebt gij gekregen? 90 M.
5de getuige van Wichelen Leo Galle, 51 j. landb.
Die mensch had 300 roeden land van den Burgemeester van Gent;
dit land is hem door M. Pante afgenomen, omdat hij zijn kinders
thuishielden naargeene school zond; hij heeft 160 roeden in de
plaats gekregen.
6de getuige van Wichelen, Frans Goeman, oud 61 j., landb.
M. als de scholen veranderden, is M. Pante met Keester Bos
nians bij mij gekomen, vragen of 't waar was dat onzen jongen
naar de katholijke school ging. Wij hebben gezegd ja. M.Pante
heeft gezegd: Ge zijt uw land kwijt als uw jontren bij M. Bosmans
niet gaat. Ik heb gezegd dat hij hem niet kon verbieden van met
zijn land te doen wat hij wilde. En mijn land is mij afgenomen.
Hoeveel? Een dagwand, M. Hebt gij ander gekregen?
Neen M.
7de getuige van Wichelen, Clement D'Hooghe,27jaren, olieslager.
Pr. G'hebt ons iets te verklaren M.?
Ja M. de Presidentin d'eerste zitting heeft een der getuigen
mij beschuldigd van bij den zieken De Geyter gezegd te hebbenMijn
Vader is Burgemeester, hij kan veel voor u verkrijgen van 't Arm
bestuur. Welnu M. dat is valsch van 't begin tot het einde. Ik ben
bij De Geyter geweest, als lid van de Sociëteit van den H. Vincentius
keb hem getroost, gesproken van christelijke dingen en ook f'enga-
geerd om zijn kind op de katholieke school te doen. Hij zegde mij
aangezien dat ge nu maar komt en dat 't Schoolkomiteit mij reeds
3 Ir. in de maand gegeven heeft benevens bed, matras, een paar la
kens enz. op conditie dat ons kind naar de officieele school zou
gaan, zoo kan ik u hierin niet voldoen.
M. D'Hooghe bewijst dat, alhoewel De Geyter zijn kind in de Ge
meenteschool zond, hij altijd gedurig meer ontvangen heeft. Mag ik
de cijffers aanhalen, Mren?
Ja.
Welnu, in December ontving hij 4,50; in Januari 5,50; in Fe-
bruan 8,00in Meert 14,00; in April 16,50; hij is gestorven den
8 Mei en had dan nog 3 fr. ontvangen. Dit bewijst dat het Armbe-
uuf hem nooit afgetrokken heeft, om rede van de schoolkwestie.
(Dit alles wordt aangeteekend).
Hebt gij nog iets te verklaren?
Ik begeer inlichtingen te geven over de katholieke schoolde
officieele meester kon t getal kinders niet zeggener ziin 154 ion-
gens, 24') meisjes en in deffiewaarschool 110. J J
Er is gezegd dat de hoofdonderwijzer onbekwaam is en zijn exaam
niet heeft afgelegd. Hij is zeer bekwaam, is 2 jaar te St. Nikolaas in
de Normaalschool geweest en er maar uitgekomen doordegroote
vraag naar katholieke onderwijzers.
Willen wij nu naar de Gemeenteschool overgaan?Wij vinden daar
dat de hulponderwijzer maar 16 jaar oud is; de tweede nog geen
16 jaar; geen van beide zijn ooit in de Normaalschool geweest fge-
lach in de zaal). 8 18
D'hoofdonderwijzeres, dochter van M. Bosmans, heeft pas 2 jaar
haar eerste Communie gedaan (algemeen gelach). D'avondschool is
wel bezocht; doch er zijn scholieren van 30, 40 jaren zelfs is er
eenen van diep in de vijftig. Ziedaar op welke wijze de avondschool
veel leerlingen telt.
Is dat alles
Ja M.
Deze getuigenis wordt geakteerd en de Rechters-Geuzen, verplet
terd door deze getuigenissen, bevreesd van 't Volk, slaan de boeken
toe en sluiten de zitting alhoewel het nog geen 5 ure was.
(Maandag ten half negen, komt de Geuzenraad opnieuw zetelen.)
itflftWUUW» Wij zien dus in deze zittingen
TEN EERSTEN, dat al de vervolging der
Staatsmeesters alleenlijk bestaat in den alkeer van
de menschen voor de Staatsscholen en in de uitvoering der vrijheid
van Onderwijs. Zekerlijk, de Kerkelijke Overheid heeft de Staats
scholen veroordeeld en dat is haar recht, gelijk het haar recht is van
tot het geweten der Geloovigen te spreken.
TEN TWEEDEN, wij zien, KLAAR EN DUIDELIJK, dat er
grooten dwang is geweest, ten voordeele van 't officieel onderwijs
en dat is gemakkelijk te verstaanDe geuzen herkennen 't geweten
niet en ze spreken alleenlijk met DRIFT, HAAT en DWANG.
Gelijk te Wichelen, zoo is het overal gegaan het heiligste Recht
der Ouders, is miskend door de goddelooze menschen.
25« Vervolg.
Maar Gourko, zijne sture stem hernemende, sprak deze woorden
die als ijzer en staal tegen de gewelven klonken
Generaal, zegde hij, ik heb op mij genomen en gezworen van
't Nihilismus uit te roeien, van ons Vaderland uit de klauwen van
dit monster te ontrukken. Wij zijn en blijven vrienden, gelijk vroe
ger; maar geen woord meer over deze zaak, in welke gij geen onpar
tijdige Rus kunt zijn.Recht zal geschieden en recht moet geschieden,
tegenover iedereen
En recht werd gedaan
We moeten niet zeggen welke beweging en wat gerucht deze ge
beurtenis te St Petersburg, in g'heel Rusland, Europa en de wereld
rond, maakte: er was van niets spraak dan van de schijnheiligheid
der Strella, van haar ondankbaarheid, van 't vonnis dat haar be
roofde van haren titel van gravinne, dat al hare goederen ten pro-
fijte van den Staat aansloeg, en haar veroordeelde tot eeuwigdurend
ballingschap in Syberië.... En hare vrienden, zal de diep ontroerde
lezer vragen; wat deden zij? hoe zijn ze gevaren En is 't niet uitge
komen op welke valsche wijze de arme Fedora bedrogen en meêge-
sleept werd? Dat zullen wij zien in een volgend verhaal.
Hier eindigt het Eerste Deel van ons Verhaal. In het Tweede
Deel komen de verdere schelmstukken en wreedheden der Nihilis
ten, het ondermijnen van den spoorweg rond Moscou, van 't Kei
zerlijk )Vinterpaleis, de vlucht en aanhouding der laden van 't Ko-
miteit en de verdere lotgevallen der ongelukkige Gravinne.
TELEGRAM VAN M ACHARIS.
Beminde Vrienden van De Werkman,
'k Ban te Heule geweest en heb de plaats der
moorderij gezien! er is veel droefheid op die pro
chie, maar nog meer haat en alkeer voor de On
gelukswet en voor het Ministerie der gendarms.
Men hadt GEEN RECHT van die meubels weg
te nemen; niemand buiten de gendarms was ge
wapend; er was geen vrees voor 't leven der
wetsmannen, als nadat de slachtoffers gevallen
waren. De liberale gazetten verdraaien de feiten op een schandalige ma
nier; ze liegen als duivels, en vallen nu zelfs op den Onderpastoor die 't
leven van den Commissaire spécial en van de gendarms heeft gered.
Menschen, menschen, zegt alle gelijk: Weg, voor eeuwig weg, niet
alleen d'Ongelukswet, maar d'oorzaak van die wet, het Staatsonderwijs!
De LEIEN of SCHALIËN in hout, schoon en onverslijtbaar,
uit de Fabriek van H. BUYSSE-VERMEIRE, te Knesselare, ver
dienen elks aanbeveling. Er zijn er van 4,3o tot i5,oo de dozijn, en
grootere van 19 tot 62 fr.
Men is in Holland op 't spoor van den moordenaar. Ze zeggen dat
de moeder van het vermoordde kind, zinneloos geworden is.
Uitslag van den Prijskamp voor Perruchen uit
Sint Paüwels (Waas).
"ia»iij OQG mtm i
Oplossing Pap-ier Papier, De prijs is gevallen aan d'heer Pieter
Boone Negociant SJuizekensplaats n° 19 Gent. Proficiat en minzame
groetenissen van Louis Mettepenningen.
