't Klein tSaljuken
WraalWraak
Be mannekes uit de maas,
V AH AALST.
Historisch verhaal uit d'ander eeuw.
VOORWOORD. Er komt iemand in 't portaal van 't Bureel;
T is de Postbode, de brave kalant van vier, vijf keeren daags, die
meebrengt wat de tijd geeft, blij of droei nieuws: brieven van troost
en opwekking, of naamloosheden vol smaad en dreigement... Wat
zal 't nu zijn?gazetten,brieven,o a.een dikke brief met dubbel port,
franko, want ongefrankeerde brieven aanveerdt men niet; ei, wat
mag die zware brief behelzen? Opengebroken en nagezien; 't is een
oud geschrift op gerimpeld handpapier waarbij een briefken van
uitleg dat luidt alsvolgt: Geëerde Werkman, Ued. heeft ons door
uw treffende Verhalen veel genoegen verschaft; wij die u sedert 12
jaren lezen, hadden opvolgentlijk: RlCARDO, met al de listen der
Vrijmetselaars om de jonkheid te verleiden en te bederven; DE
VLUCHT UIT SIBERIË, dat lang en treffend verhaal, met de wreed
heid der Russen en de gevarendheden eener ontsnapping uit den
ijskelder van Siberië; DE GEUZEN IN ONSLAND, met't beschrijf
hunner wreedheden en moorderijen in de i6de eeuw; hoe zij geeste
lijk en wereldlijk aanvielen, Affiighem plunderden en t'Aalst in de
St Martinuskerk en aan de Markt 't onschuldig bloed vergo'en;
dan hebben wij nog gehad De N1H1LISTEN en hunne wraaknemin
gen; VOSSELAER EN SPRIETVLECHTER, de Laatste Binders en
3'eerste Binders, en eindelijk Nard uit de Steenen Hoeve.
Geachte heer Opsteller, willende medewerken tot den bloei uwer
gazetten, want gij durft de waarheid schrijven en daarover zien de
menschen u geerne, willende meewerken zeg ik, zoo zende ik u een
oud handschrift in onze familie bewaard, met notas over de person-
nagie die zich bijzonderlijk heeft onderscheiden gedurende't Fransch
Schrikbewind.
Die schrikkelijke tijden gaan verjaren, en er zijn geuzen-gazetten
die schrijven en durven hopen dat dees eeuwe een herhaling zal
verschaffen van d'engehoorde moorderijen en schurkerijen, gepleegd
door de Fransche bloedhonden, met medehulp van 't gespuis hier
te lande. Het zou ons ook niet moeten verwonderen, dat de Vrij
metselarij rond dien tijd een uiterste poging in 't werk stelde, tegen
de deftigheden welke zij sedert zooveel honderde jaren bevecht.
Geachte Opsteller, de personnagie in kwestie is Marinus V....,
reeds van onderden Oostenrijker baljuw der St Martinuskerk; van
al degene die nu leven, heeft er niemand dien man gekend, doch
als d'Ouderlingen van Aalst en van 'c omliggende diep in hun geheu
gen achteruit gaan, dan zullen zij zich wel herinneren, te hebben
hooren spreken van dat wonderbaar manneken, zoo slim en zoo
kloekmoedig, en dat in dien Beroerden Tijd zooveel diensten bewe
zen heeft aan de katholieke Familiën en bijzonderlijk aan de zieken
en stervende. Er waren in dien tijd vernufte mannen; t'Antwerpen
begroeven de Jacobijnen in O. L Vr.-kerk een hunner kopstukken,
een walgelijk;; bult, en eiken nacht lag 't kadaver van dien Geus op
straat; ge zult zien in de nota's dat.jt'Aals? als de kerk gesloten was,
voor de stervende die 't Baljuken verwittigden, een keers wierd
ontstoken aan 't H. Kruis; niemand wist wie dat deed, de Sansku-
lotten waren van d'helsche duivels, docb nadien heelt men geweten
wie de pleger dezer vrome en kloeke daad was.
't Klein Baljuken moet gewoond hebben in 't Kerkestraatje, recht
over de lijkdeur en de slechterik die in 't verhaal met zulke grove
stukken figureert, zijn ouders woonden in de Lange Zoutstraat.
Geachte Heer, ik geve u dezeaanteekeningen in vollen eigendom,
zij kunnen in geen beter handen zijn, om hun doel te bereiken; ik
verzoek u mijnen naamin't volstrektste geheim te houden en bied u
mijn vriendelijke groetenissen aan. Volgde 't handteeken.
Wij overlazen die oude aanteekeningen; inderdaad merkweerdig;
gelukkig dat die openbaringen over hcTgeen er in en rond de St
Martinuskerk alsdan is gebeurd, gelukkig dat zij in den nacht der
tijden niet zijn verslonden en eindelijk 't licht, kunnen zien. Wij
zullen dus in volgende Nrs dit verhaal op een dramatieke wijze
meêdeelen, en als de lange winteravonden de geschikte lezingstij d
geven, dan vangen wij 't groot verhaal aan van 'T Kasteel der
Verdoemenis, naar 't uitgebreid nieuw werk van onzen Stads
genoot en Vriend, de kunstschilder Silv, Van der Gucht, die naet
zijnen JAN CLERKER opeensg'heel België door, en zelfs in Holland
en d'oud-Vlaamsche Provinciën van Frankrijk, onder de beste
dramatische schrijvers is geplaatst.
Hen blinde dio gaat stelen.
Te Brussel aan de Botaaikstraat, zekere Deneef bemerkte zaturdag
dat 'ne kerel zich langs 't keldergat in de woning van M. Van der Noot
liet glijden. Deneef verwittigde de Pelicie die dadelijk bijsnelde en den
dief ophaalde. M. Van der Noot was niet weinig verwonderd als hij
zag dat die dief niemand anders was dan een zoogezsgdo blinde, welken
hij wekelijks als armbezoeker onderstand geeft.
Kind verongelukt.
Maandag, te Yerviers, ten half vier in de Pont-neuf-straat; een kind
van 3 jaar en half speelde op straat, ondor de bewaking zijnor moeder;
de moeder gaat een sogenbiik binnen, om naar't vuur te zien, 't kind
kind loopt op straat achter zijnen top en wordt door een kurre doodge
reden. Als 't arm schaapken binnengebracht wierd, in den staat van
lijk, d6 moeder viel in onmacht en bleef langsn tijd in dien staat.
Vrouw doodgereden.
f, Te Hove tegen Antwerpen, maandag avond ten 9 ure, een vrouw,
gewezen barreelwacktster, nu herberg houdende, en gekend onder dé
naam van Dikke Mie, is doodgereden.
Storm t'Oostende.
Ja, grooten sterm geweest aan de zes, maandag,en spijtige gevallen;
#r was juist een ruime tent opgerecht veer de Tentoonstelling van
Pluimgedierte en die teut is 't onderste boven gesmeten Vele rare
duiTen en kiekens zijn weggevlogen, gedood of gevlucht, 0. a. een duif
is weg, die een weerde had van 1000 £r. 't Is een onbeschrijfelijke ver-
warring.
Koe-dief.
Zekere JefV.... oude kalant der Justicie, bood d'ander week te Luik
een koe te koop voor 200 fr.; 't beest was er 350 weerd; de beenhouwer
een eerlijk man zijnde, want gestolen goed koopen of bewaren is diefte'
de koopman verwittigde de Policie, en de koedief wierd aangehouden;'
gelijk alle schelmen, hij loog dat de steenen kraakten, doch eindelijk
kwam het uit, dat hij die koe gestolen had te Lantin; de boer kwam ziin
koe terughalen en de schelm wierd aehter de grendels gezet
Kazende kat.
Te Luik d'ander week inde Vertboisstraat, een kind van 12jaar kwam
uit t ouderlijk huis geloopen op straat, huilende en schreiende en ziin
gezicht vol bloed. Een kat, een groote kat was half razig geworden had
t kind zijn gezicht opengekrabt en vervolgde zijn slachtollerken tót od
de straat, d hairen keersrecht en met vlammende tiegersoo^en elk had
er schrik van, behalve de gewezen pompier Devent, die de kat vastereeD
en tegen den muur doodsloeg.
Tegen ChatelÏDeau, te Gouffre, is Augustin Frans, mijnwerker,
maar 18 jaar oud, den schedel verbrijzeld door een vallende wagen
Van don Daela, van Brussel, door Marie Contelier gesteken, is van "uit
t Gasthuis naar 't gevang gedaan. - Te Falaën tegen Dinént is afge
brand de groots hofstede van pachter Pirson.
Len algemeene schrei van grouwel en verontweerdiging »aat op te
gen Brussel. De gazetten der vreemde Landen zijn eenparig om do
verraderij af te keuren! Nooit zou men dat van België hebben kunnen
gelooven. Degene dis te Brussel geweest zijn, zullen ten eeuwigen
dage in hun hert bewaren hetgeen zij gezien en gehoord hebben van
dat geboefte en krapul Wraak over Brusselwruak! Brussel gestraft
Dat is de stem der AlgemeenheidID'ander week zalBrussel wl een mil
joen in den handel verloren hebben; en d'hotels en d'horbergen zullen
niet zonder groot verlies zijn... De troebels in de steden verdrijven den
handel.... Wij mogen ons wreken, wij zullen ons wreken, door wettige
en redelijke middels: Ons geld niet meer jonnen,tenzij aan Katholieken
en Iudependenten van Brussel; de Geuzorij en hare werken en pompe
rijen meer en meer verfoeien; de ware en eenige beschaving zoeken
in de Godsdienst; wat 't geweld aangaat, elk mag in 't geval zijn leven
en zijnen eigendom verdedigen, maar nadien mag niemand zijn eigen
rechten; zelfs al zijn wij mishandeld geweest en al kennen wij de per
sonen, de Wet is daar om te straften,en er is een Opperste Wet,en wees
zeker dat ds stekelverkes en bandieten van Brussel hun straf zullen
inloopon, misschien vroeger dan wij denken... Daarbij, Vrionden, de
"Vrijmetselarij, Vrienden, haar inzicht is van troebel te'verwekken, en
als wij overal de Brusselaars gaan vervolgen, dan helpen wij troebols
maken en dan kunnen do fLeaiakkers aan den Keuning zeggen Ziet
sens wat rusie, g heel t Land door h.Laat ons kalm zijnen vreêlievond
maar krachtdadig en onbuigzaam in alles dat treffelijk is.
JANTJE. Dokske, kameraad, klappen
moeten we en klappen zullen we, dat g'heel
de wereld het hoort, klappen over die libe
rale stekelverkerij van Brussel!
DOKSKEN. Jantje, van den ecnen kant
'ne mensch zou die walgelijke lafheid willen
begraven, maar van den anderen kant, de
waarheid moet gekend zijn lot les en spiegel
'van allen.
Jantje. Ze durven schrijven dat de liberalen 8 dagen te voren
in grooter getal waren.
D«KSKEN. Forméele leugens! daaraan heeft men depreuf,hoe
die liberale gazetten durven liegen!
Jantje. Doksken, ik heb de treins opgeteld: Bij de Geuzen-
Manifestatie, op de linie van Gent Aalst Brussel, 3 speciale treins!
En op de Katholieke Manifestatie 27, zeven en twintig!
Doksken. En de geuze-geschriften weten dat,zoo wel ah wij"
en ze bestrijden de welbekende waarheid! Hoe is dat mogelijk?
JANTJE. Och Doksken, wie is de
uitvinder der leugens. Satan, de leelijke
vuile deugeniet die aan 't hoofd staat
van al de Geuzen en Vrijmetsers der
wereld! Satan, die oud en slim en ver
nuft is en die alzoo de menschen wilt
badriegen!
Doksken. 't Is daarom dat de
Geuzengeschriften zoo gevaarlijk zijn,
ze durven liegen tegen de sterren op, en
hun leugens confirmeeren enpostiljeeren!
JANTJE. Doksken, hebt gij ooit zooveel treffelijk Volk gezien,
als bij de Katholieken? eêldom, deftigen rijkdom, de goede burgerij
de notabelste inwoners der Steden en Prochiè'n.
DOKSKEN. En braaf werkvolk! Want, Jantje, de geuzenschrif.
ten, als zij een kertege willen klein maken, ze zeggen: Er was fa-
briekvolk bij; maar, nondepitjes! een brave fabriekwerker is toen
zoo goed als iemand anders, en als ik 'ne man in kiel of piet een
oude Irak zie gaan en zijn hert is braaf en eerlijk, ik salue'er dien
man en ik zeg: Eere aan u, omdat gij 'ne lastige post in de Samen
leving bekleedt!
JANTJE. Werkvolk, braaf werkvolk, ge ziet hieruit wat kas de
liberalen van u maken; als gij u laat zatmaken en uitkoopen, om te
blaffen en te tieren tegen Kerk en Godsdienst, dan verheffen zij u,
voor den moment, maar als gij met uw geld in treffelijke compagnie
gaat, dan is 't: Er waren fabriekwerkers bij.... Doksken
DOKSKEN. Jantje!
JANTJE. Wij hebben ze gezien de Geuzen en de slaven der
geuzen die riepen dat de katholieken 3 fr. ontvangen hadden; was
er daare'sn treffelijk man bij?
Doksken. Neen, vuil en smeerig goed, dieven en bedriegers.
