't Klein Baljuken
ael hoeft hij zijn iivréeboeksken willen doen afteekenen, om naar Mau
beuge te trekken, maar 't en lukte niet: 't ia 'ne kerel Tan 39 jaar oud,
roste monstacken, gelijk de roste Machiel, blauwe oogen, een weinig
acheefbeenig, hij spreekt Vlaamsch en een weinig Fransch; laat ons ver
hopen, menschen, dat hij en zijn medeplichtigen spoedig in d'handen der
Justiciezullen vallen....
<lb
TAN AALST.
Historisch verhaal uit d'ander eeuw 9
IX. BALJUKEN, FAST OP UW BANDEN
We zijn op einde Augusti 1796 of frvctidor van 't jaar 6; want
de slechte krawatten van Frankrijk wilden alles veranderen, zelfs
den ouden dagwijzer; ze maakten maanden van 30 dagen, en zoo
hadden de slimmerikken elk jaar 3 dagen over, en 6 in 't schrik-
keljaarjer mochten in elke maand maar3 zondagen gevierd worden,
dbcadi genaamd en dan MOEST eiken burger een drijkleurig vaan
tje uitsteken, uit de venster en volgens de grootte door de wet
bepaald; de Cenamissaire van Aalst,citoyen Lenckensging ror.d, en
die den decadi niet vierde, onderging een zware boet.... Zoo wilde
het de liberale vrijheid van die droeve jaren. Dewetten van God en
zijn H. Kerk hadden geen recht, maar hunne dwaze wetten moesten
nageleefd worden, op straffe van boet, gevang en verbanning. Niet
zonder rede schreef pater BedaRegaus, de laatste abt van Afflighem:
Alles geschiedt nu, hetgeen men meinde niet te kunnen geschie
den. ff
Half tien ure sloeg de klok en twee hannekennuiten gingen op
nachtdienst. De hemel was helder gestemd en de maan liet haar
zacht licht «p het aarderijk dalen! Wat zijn de zalen der Prinsen
en Vorsten tegenover dat uitspansel van onbeschrijfelijke pracht en
•nscbatbaren rijkdom! Hoe moet de Opperheer, daar boven 't
Firmament, hoe moet hij groot zijn en machtig en hoe is het mo
gelijk dat een sterveling zijne heerschappij durlt trotseeren! Wat
zijn ze klein en nietig, de Vrijmetsers die nogtans in de jaren hun
ner bloedige Regeering, zelfs den naam van God hadden willen
uitwisschen! Ellendige wormen! klimt tot aan dit uitspansel, plukt
daar éen van die millioenen sterren af en durft dan vooruitkomen!
Doch wij moeten de Nachtwakers volgen; die menschen weten
gewoonlijk veel, als ze willen spreken.
Ja, ja, Tonen, zegde deeene, wij beleven aardige tijden!
Zou dat ooit iemand hebben kunnen peizen, Charel?
Niemand, Tonen, niemand! zelfs de sterrekijkers niet!
Als ge dat toch eens peist: die fransche ratten vermoorden
daar hunnen Koning en hunne Koninginne en met lionderde on
schuldige menschen'
Zeg met duizende, met honderdduizende, Tonen, en ge zult
nog te kort schieten; ae guiljotien staat niet stille; ge moet dat
hooren van menschen die uit 't Fransch komen; te Nantes doen ze
nu de katholieken op groote schepen en als de schepen in zee zijn,
ze doen ze verzinken met man en muis; en al wie tracht naar kant
te zwemmen, wordt doodgeschoten.
Brrr, Charel, Ons Heer moet 'ne goede mensch zijn om dat
te kunnen verdragen.
Op ander plaatsen, Tonen, ze zetten hun slachtoffers met
duizenden bijeen en ze schieten erin met de kanons!
Maar, is er dan geen goed Volk meer in Frankrijk!
Och ja, lonen, maar de deugenieten zijn meester en Robes
peer en Marat geven de wet
Nu gingen zij een poos al zwijgende.
En 't ergste van al, zegde Charel, dat die sloebers hier moes
ten aanlanden, met hun bloedkaros
Tonen, als 't in Frankrijk hagelt, dan regent het hier; 'k zie
ze nog afkomen, die afgelekte schobejakken, zonder broek aan hun
lijf. En toch meester!
Toch meester! Vive la liberté, zeggen de chenapans en
alles wordt veranderd; ge moe^ werken, als ze willen; feest vieren
als ze commandeeren! Naar de kerk gaan, mag niet meer zijn; de
Christusbeelden moeten uit d'huizen en de menschen worden be
graven als honden! En dat noemen ze vrijheid!
Wat doen ze met de marktdagen? niet meer's zaturdags, maar
daags voor hunnen verdomden dekadi; ge weet, Charel, dat er zes
marktkramers veroordeeld zijn, omdat ze van den nieuwen marktdag
niet willen!
Maar dat gaat zoo gemakkelijk niet in ons Vlaanderen, Tonen;
de Boeren willen niet komen en de menschen willen niet gaan koo-
pen. Keizer Karei zegde van in zijnen tijd,dat de Vlamingen'ne kop
op hun schouders hebben.
Spijt.g dat er geen beter overeenkomst is; hetgeen in den
Patriottentijd gebeurd is, kan nog plaats hebben!
Tonen, Tonen, Frankrijk is toch zoo machtig!
Was Frankrijk niet machtig, in den tijd van Breydel en De
Koninck? en wat is gebeurd in den Patriottentijd? Hebben ze Koster
Jef niet weggejaagd, dat hij van verdriet gestorven is?Hoort, Kame
raad, er is mij gezegd dat de Borbons langs Cobblentz een mach
tig leger hebben!
Ja, ze spreken daar a! lang van!
Lang gewacht komt toch eens! En hoeveel zitten er in de
Vlaamsche bosschen niet verscholen, Tonen! den eenen of anderen
nacht, 't zal er spaanen, geloof mij! Als 't Volk wilt, ze moeten
weg!I
Al klappende waren ze nu langs de Zoutstraat door, d'Hoogstraat
over en terug in de Pontstraat:
Kijk, zegde Tonen, weêral licht in de Groote Kerk!
En dat duurt al zoo lang, en de Jacobijnen zijn van al d'hel-
sche duivels, omdat ze daar niet achter kunnen geraken!
D'ander week hebben ze weêral de z-gels onderzocht; ze zijn
ongetoucheerd, nergens teeken van inbraak, Tonen, nergens- niets
veranderd dan twee kandelaars aan 't H. Kruis, met uitgebrandde
waskeersen.
Wat mag dat zijn! Ze kunnen toch in de kerk niet vliegen
langs d'mlegaten! D
,°j Uit de" grond komen> tenware het geesten zouden zijn,
Charel, die willen toonen dat er nog een ander macht is.
AI wat ik weet, Tonen, dat de Jacobijnen bevreesd zijnen
dat niemand zich in de kerk durft opsluiten, niemand! de godde-
looze kerels vreezen nog meer de geesten dan wij!
Hoort, Charel, den eenen of anderen dag zullen wij daarover
nieuws hooren!
Nieuws hooren,over dat licht in de kerk
Ja, ge kent Roste Michiel?
Den ruigen smerigen schobejak! die zijn vader in 't graf ge
holpen heeft en zijn moeder half gekreveerd! den chenapan! zulke
gasten zouden op de galgetien moeten!
t 's "e schelm, kameraad; en ge weet dat hij overlest in
affronten is gevallen, den Judas en Verrader
Met peerden moesten ze den chenapan in stukken trekken!
In affronten gevallen is hij, en düt schrikkelijk! hij was de
Marchessés gaan halen, voor een huis der Lange Zoutstraat, waar er
Eerste Communie plaats had, volgens hem!
We zouden zeker moeten leven als dieren en de kinders alzoo
laten opgroeien!
Hij is er naartoe getrokken, kameraad; alles doorzocht, in
verscheide huizen; niemand gevonden; een der gendarms had Volk
zien gaan in t Kerkestraatje, bij 't Baljuken; daar ook,niets gevon
den, tenzij de moeder vsn den rosten dief!
Ja, die anders van honger zou sterven!
Dkar niemand gevonden, zeg ik u; inde Gendarmerie, op
t Stadhuis, in de Clubs der Jacobijnen, overal wordt hij voor den
gek gehouden; en nog een ander zaak moet hem getroffen hebben,
want hij heelt gezworen bij al de duivels uit d'hel, van binnen de
14 dagen alles uit te brengen; wie er in de Groote Kerk dit licht
ontsteekt! wie hier met de Republiek deu zot houdt! op welke
plaatsen de Geestelijken verdoken zitten! waar en wanneer dat er
Mis gelezen wordt! wie de stervenden gaat bijstaan!
Eu moet Roste Michiel dat allemaal wetenI
les'e toe, kameraad! Ze zeggen dat hij zoekt en snuffelt dag
en nacht en op geen geld ziet! Overmorgen is 't de laatste dag Maar
hoort eens daar in de Groote Kerk!... Is dat gaen gerucht, permentig
als een pistoolscheut? En de twee hannekenieten bleven staanJa
t was de knal van een geweerschot, dat tegen de gewelven en ruiten
weerklonk Tonen.' Charel! Willen we? Wat! In de kerk
Kaau' Maar z is gesloten en toegezegeldl Naar de wacht loopen!
Naar ae wacht loop m! Ja Tonen; maar neen, we zouden ons eigen Volk
kunnen verraden! VVe zullen dan? Van niets gebaren, hooren, zien
eu afwachten! Dat is nog 't beste.... En do brave lisden vervoocder-
den hunnen weg. 't Vervolgt
.Min..
Kerkdïefte. je Wilsele, bij Leuven, de dieven hebben 73 gaten in het
Tabernakel geboord, zonder hel te kunnen openen; dan hebben zij een nieuw
tapijt van 25o fr. m egenomen.
gebroken. - Zondag morgend, cn dat nog een
rijtuig van t hof, waarin baron Lunden zat; d'as gebroken de
1— baron en de koetsier Pieter Fabry zijn gelukkiglijk niet gewond.
Die kerkdieven. Er komen erlangs alle kanten: t'Ypnren, don
derdag 13 dezer, ten 5 ure namiddag, in da St N;klaasfc?rk een schelm
en booswicht heeft het O. L Vr. beeld op dm grond gerukt en is weg-
geloop n met 't halssnoer en de gouden ooringen. Ten 5 ura ha-ft de
stoelkeszetter't beeld op !en grond vinden li 'gen. Er is ook gestolen
in d» kerken van llolsb eb en Langdorp..'t Wordt oprecht schandaleus!
te winnen voor dis kan aanbrengen wie de wo.tuwe
11 .Meerschaert tot Lioutlism (b j Veuroe) d<yi 9 nov rond
10 ure 's avonds op den weg, hij d'afsiuitiog van J. Massiet, gesleurd
heeft, gestampt en gastoot tot iu 't portaal der herberg van Th-opniel
Méessemaecker, daar op den grond gesmeten en met een bande over
haar gestampt!
SEGELSEM: Groote Feesten zijn hier geweest veerden heer Louis Teirlinck,
5o jaar smid en voor de gebroeders J. B. en AugustD. V... vijftigjaren iu dienst
bij den landbouwer Baert te Segelsem.Diedrij Jubilarisr.n hebbendaarenaoven
't kruis van Eer ontvangen.
_St PAUWELS-WAAS: Zoo gaat het inde wereld; hier vreugd en elders rouw;
daar.de klokken die luiden voor 'ne Jubiié en elders de klokken die een uitvaart
aankondigen, 't Is komen en gaan, zei de Dominé; maar gelukkig die een werk
zaam, treffelijk en christelijk leven na zich laten: dit mug gezegd worden van
M. Lodewijk De Witte, Gemeente-ontvanger, Tresorier der kerkfabriek. Vaor-
zitter van St Viucentius enSekretaris van 'tKatholiek Schoolkamiteit overleden
te St Pauwels, maar 33 jaar oud zijnde; doch wal zegt het Boek der Wijsheid?
Hij leeft lang, die goeden deugdzaam heelt.geleefd. M. Lodewijk De Witte beeft
veel gedaan «m die nooit volprezen Sociëteit van St Vincentins in vollen bloei
te houden; Liefdadigheid en Godsdienstigheid, zegt die Sociëteit; de twee
steunpilaren der Samenleving. De achtbare Gemeente St Pauwels beeft de stof
felijke overblijfsels van den duurbaren Afgestorvene met plechtige» eerbied
naar de gewijdde Kustplaats gebracht; 't Muziek speelde hertroerendo treur-
marehen en een lijkrede wierd uilgesproken, zeo treffend en waarheidsvol.dat
al d'aauwezigen tot tranen toe bewogen ware».
Uit ZELE vernemen wij een ander sterfgeval, ook een brave manhaftige
katholieke ziel, die den goeden strijd heeft g -stredea, >1. JOSEF BONNaEBENS,
hoofdonderwijzer der Zondagschool en lid vau verscheide godsdienstige Ge-
nootschappen; een geraaktheid gekregen, vier ..lagen te bed gelegen, zonder
taal of toeken en overleden, den nacht van 14 tot 13 November, inden ouderdom
van 4o jaren. Wat ba en geld, eer en goed als de Dood komt aankloppen? Alles
wordt ons dan ontrukt, maar de goede Werken blijven ons bij en de achtbare
overledene Zeienaar had een rijke oogst van goede werken vergaderd.... Die
welbedacht is, zal zijn voorbeelden navolgen en geen kostelijker aandenken
voor weduwe en kinderen, dan de iever eh de zeifsopoffering voor de goede
werken b
