Helkaslfci Ier Verdoemenis,
Brief aao Macharis.
naar 't uitgebreid werk van S. Van der Gucht.
13
XIII. Jef Verboelen en zijn rijke Oom Lukas.
Er leefde alsdan t'Aalst in de Molenstraat zekere Josef Verboelen,
koopman in grof lijnwaad en in blauwe kielen; 3o jaren oud, vader
van 3 kinderen, braaf, eerlijk en werkzaam; maar 't ging hem ge
weldig tegen: zijn vrouw Brigatta was mer een soort van lamheid
geslagen en in deze troebele tijden hadden de Frassche soldaten
g'heel zijnen winkel van lijnwaad en blauwe kielen leeggeplunderd
zonder te betalen of zonder hun rekening te vragen.
Nu trachtte hij zijnen handel weêr op te beuren, maar 't ging
moeielijk; hij had veel schuld; de winsten waren klsin en de lasten
van zijn huishouden, groot. Jef Verboelen was droef en doebberde
vreeselijk. Wat gedaan? Hij had in de Zoutstraut een Oom wonen,
de broeder zijn Vaders, een man die hem kon helpenzonder zich in
iets te kort te doen. Lukas Verboelen, de Rentenier, zat er wel in,
maar gelijk het meermaals gebeurt, hij was van hoüvastegem, hield
te veel aan zijn spijkers en meinde dat al de vriendschap en de
klachten van zijnen neef, niets anders waren dan middelen om aan
Oom's geld te geraken.
Brigitta, Brigitta! zegde Jef tot zijn vrouw, er moet toch een
middel aan geschaft worden! Bij menonkel uit de Zoutstraat durf
ik niet gaan; ik heb dikwijls van Mijnheer van Heverboom hooren
sprekenals van 'ne menscb die zeer behulpzaam en menschlievend
is. Wat peist ge, Brigitta? ons huis behoort ons toe, zuiver en onbe
last; indien wij bij dien heer een som leenden, voldoende om onze
schulden te betalen en onzen handel voort te zetten? Als d'affairens
goed gaan, op een jaar tijds kunnen wij alles zuiveren.
En de goede Brigitta keurde dat goed en's anderdaags trok Jef
zijnen besten kiel aan en ging de markt over naar de Nieuwstraat-
poort. onderwege zijn plan makende, om dien rijken heer behoor
lijk aan te spreken.
Aan 't Kasteel gekomen, binnengeleid, naar Mijnheer gevraagd
en door Mijnbeer ontvangen.
Het is, zoo ik vermeen, Josef Verboelen tegen wien ik de eer
heb te spreken?
Ja Mr, antwoordde de man, half verlegen, t is hij zelf die u
eenen dienst komt verzoeken.
Een dienst!.... Als 't in mijne macht is, zal ik u dit met wei
geren. Maar zijt gij de neef niet van den rijken rentenier Verboelen
uit de Korte Zoutstraat?
Ja Mr. gelijk Ued. zegt.
En wat begeert gij, vriendschap?
De koopman in blauwe kielen vertelde nu zijn gevarendheden,
op welke wijze hij in geldgebrek was gekomen en hoe hij besloten
had geld te lichten op zijnhuis,dat tot nu toe zuiver en onbelast was.
Maar, zegde van Heverboom, uw menonkel uit de Zoutstraat
is rijk?
Schatrijk, Mijnheer!
En zijt gij van hem slecht gezien?
Och neen ik, Mr, maar hij bemint te veel zijne kroonstukken
en viel ik hem te veel lastig, hij ware in staat mij te ointerven.
En hoeveel zoudtgij r.oodig hebberi?
Nog geen Soo gulden, Mr.
Nemen wij 5oo gulden, en voor hoelang?
Ten hoogste een jaar, Mr.
Laat ons 18 maanden zeggen. Zie,vriend, handel in geld drijf
ik niet, maar ik heb een goode kennis, M. Joannes Plachal, en op
mijn verzoek zal hij u ongetwijfeld het noodige geld verschieten
Wij zeggen dus 5oo gulden... voor achtien maand... aan den ge
matigden intrest van éen gulden brabants courant per honderd
Ach, M., ge zijt eenen engel!
Vriend, moet den eenen mensch den anderen niet helpen
daarbij, 't is M. Plachel die u 't geld zal leenen; ik ben maar uw
voorspreker; en ge zoudt waarschijnlijk dit geld geerne spoedig
hebben?
Zoohaast mogelijk, M., want ik heb gewacht tot den uiter
sten oogenblik.
Welnu, ik zal dat geld verschieten, dadelijk en M. van He
verboom telde 5oo guldens in kroonstukken en Verboelen teekende
jnet blijdschap een schrift waafdoor hij bekende die som schuldig
te zijn, en zijn huis in vollen eigendom afstond aan voornoemde
heer Joannes Plachel, in geval hij binnen de 18 maand die som
en den intrest niet wederkeerde.
Verboelen was zóó te vrede over zijne ontvangS. <op 't Kasteel en
over den geringen intrest, dat hij het gevaarlijke van dien laatsten
paragraf niet bemerkte en vol blijmoedigheid dien deugenieten-akt
teekende. Honderdmalen zijnen weldoener bedankende, trok hij
met zijn geld naar huis.
van Heverboom! van Heverboom! valsche ziel, een helsche
grijnslach zweeft op uwe goddelooze lippen wat zijt ge van zin
met dien braven man? Denkt gij dat het ongeluk hem verder zal
vervolgen en dat zijn schoon huis in uw handen zal komen want
Plachal bestaat niet, 't is een strooman en Karei Kwakbeen teekent
voor hem
van Heverboom heeft nog slechter gedachten, nog snootier in
zichten; dat huis in de Molenstraat, hij aanziet het reeds als het
zijne, ja, twee vliegen met éen lap zal hij slaan.
Hij roept Karei Kwakbeen: Karei, zegt hij, ge kent den rente
nier Lucas Verboelen
Ja, M., 't is den langen reageren heer, die hier 2 a 3 maal
per week rond 't Kasteel wandelt.
Gelijk ge zegt, Karei, een respektabel man is dien Verboelen,
hij heeft zijn fortuin gemaakt met in de Vlaanderen boter te koopen
en deze in Frankrijk aan hoogerprijze* af te leveren... Luistert nu,
Karei
Wat blieft er u, Mijnheer
Ik wil met dien man in kennis komen
Karei sidderdehij voorzag een misdaad.
In kennis komen, zei Hendrik; den eersten keer dat gij dien
'Rentenier nogaan 'tKaste Iziet.laat dan al uw bezigheden staan en
kom mij aanstonds verwittigen.
Twee dagen nadien,de Rentenier ging weèrde stadspoort uit.eers.
naar een groote herberg om er te zien bollen, en vandaar t veld in;
achter 't Kasteel gekomen zijnde, alwaar het een schoone aange
name wandeling was, bezag hij aiover de haag, de frische en rijk-
kleurige bloemperken, toen eensklaps M. van Heverboom zijn
hoofd over d'haag stak en met den Rentenier begon te redekavelen
over 't schoon weêr en den sleohten tijd.
M. van Heverboom was ten uiterste beleefd en deRentenier, niet
weinig gevleid van door dien grooten heer zoo beleefd aangespro
ken te worden.
En de zaak en bleef daarbij niet. De volgende dagen, van
Heverboom zat op zijnen loer, om den Rentenier aan te spreken,
nu moest hij binnen komen, den hof rondwandelen hij was lief
hebber van bl»emen,en van Heverboom zegde dat de hovenier hem
moest gerieven van zaden, kleisters en afzetsels, zooveel als het
Verboelen zou believen. -j 1
De sukkelaar was niet weinig opgezet; thuis aan zijn meid sprak
hij den grondigen dag van dien braven heer van Heverboom die
a'ras geheel zijn ver.rouwen had gewonnen en voor welke hij na
een half jaar geen geheimen meer had.
Zekeren dag sprak hij met van Heverboom over zijnen Neef, die
hem reeds zoo dikwijls was komen geld vragen.
- Geld vragen
Geld vragen en zeer dikwijls, M. van Heverboom; zie, ik
ben maar 55 jaar oud en moest ik aan dien Neef toegeven, hij zou
mij nog gansch verarmen!
Op van Heverboom's gezegde, dat zijn Neef bij hem zelve 5oo
gulden had gelicht op zijn huis, groeide de vrees van Verboelen
zoodanig aan, dat bij den Kasteelheer bad en smeekte van zijn goe
deren te willen op lijfrent aanveerden. Alsdan, zegde hij, zal ik
toch niet riskeeren in mijnouden dag armoede te lijden.
van Heverboom liet zich pramen, maar eindelijk gaf hij toe, altijd
op name van Plachal en men deed die zaak in 't grootste geheim
schrijven door notaris Slarbyter.een subtiel man die de stadNinove
bewoonde.
Nu, sprak de eenvoudige Rentenier, als alles geteekend was,
nu mag ik toch gerust zijn
(Wordt voortgezet.)
AALST, 1 September i885.
Vriend, Vriend Macliaris
Een gelukkige maand September, de laatste zomermaand mogen
wij rekenen, want de Neêrlander zegt: Op Maria Geboort trekken
de zwaluwen voort, en de Duitschmans, die veel van d Apostelen
en d'Aartsengelen spreken, zeggen voor hun rede: Is de nacht van
St Michiel zeer hel,(helder) dan lcomtde winter koud en snel (vroeg).
En hoe is 't Macharis, met uw kostelijke gezondheid Ge weet,
vriend, dat een grijsaard zich op ziilke wijze moet kleeden dat dé
koude hem niet kan schaden; veel wandelen, bij goed weêr m de
vrije lucht en anders zich thuis bezig houden gematigd en gere
geld leven, en blijmoedig zijn.
En dht moogt gij, duurbare Macharis; uw leven is deftig en eer
lijk en eerbaar geweest; uw Christelijke plichten hebt gij wel ge
kweten; een brave echtgenoot, een werk- en waakzame vader waart
gij vo»r vrouw en kinderen; overal hebt gij goed trachten te stich
ten en te verbeteren; den Armen en Noodlijdenden hebt gij gehol
pen volgens vermogen, en God heeft u gezegend gij zijt steeds
blijmoedig van hert, vrij van schrik en vrees; want, waarom zoudt
gij niet blij en welgemoed zijn? wat kan u schaden of hinderen
De mensch die zich weerdt om wel te leven, is gelukkig boven
allen. Macharis, wij hopen U nog vele jaren te mogen behouden,
ja u^ zilveren Jubelfeest als schrijver in De Werkman te zien over
schreden.
En wat zullen wij zeggen van ons Vaderland Macharis, de
maand September herinnert ons 't geweld en de wreedheid der
Geuzen, a!s zij de Katholieke Belgen in een hinderlaag lokten; de
baanstroopers dat z'het waren 80,000 Belgen kwamen op 't woord
van eer der Geuzen-kopstukken, ongewapend en zonder argwaan
naar Brussel, en ze waren er de slachtoffers eener laffe en wreede
verraderij!... Ach,Macharis,wij zien gedurig dezelfste wreedaardige
Geuzen aan 't werk, want al de moorden en misdaden die zoo^ me
nigvuldig ons Vaderland met bloed en schande beladen, t is
het werk van Vrijdenkers en van goddelooze Kerels.
Ziet het na, van nabij: 't is leven als zwijnen, 't is de
prij en 't goddeloos verken spelen, 't is de Biecht
verzuimen, t is alle Christelijke Gedacht vergeten.^ en
dan tot Moord en Zelfsmoord overgaan. Die wel bidt,
leeft wel, schreef de groote Augustinus, en die met
bidt of die nooit zijn hert tot de bron van alle Goed
verheft, moet slecht en verdierlijkt worden.Dat is eea vaste regel.
Macharis. Ued. beeft het zoo dikwijls geschreven en 't en kan
niet genoeg herhaald worden: Wij leven in de gebuurte der Vrij
denkerij en er valt op te passen om zijn Huisgezin en zijn eigen
hert deftig en eerbaar te behouden, dat onze levenswandel mag ge
kend en geweten zijn.
Vriend Macharis en achtbare Lezers en Lezeressen van De Werk
man, wij hebben U nog vele belangrijke noticiënmeè te deelen over
de wonderbaarheden te Lourdes en verder in Frankrijk, te Tours,
op 't graf van St Martinus en in t huis van den heiligen Man van
Tours die de devotie tot het H. Aanschijn heeft verlevendigd. Ge
zoudttoch zeggen-.dat Frankrijk,'t welk daar bot-al-willens en dweès
staat t=gen al dat Christelijk is, dat goddeloos Frankrijk, en dat er
daar zulke wonderheden gebeuren! De Geschiedenis schrijvers
zeggen dat zulks vermaningen zijn enteekens van nakende straffen.
En ze steunen zich op 't H. Schrift, als wanneer Mozes tot Pharao
ging en al die Wonderbaarheden, al die Mirakelen voor zijn oogen
uitwerkte.
Onlangs is er te Lourdes een groote Fransche bedevaart geweest
PARI.01R. Prijskampen
inrichten en een pinte bier
drinken zijn twee diffrente
zaken. De mannen van den
Internationalen Prijskamp te
Dendermonde sukkelen er
geweldig meé; leerlingen
zijn geen meesters; en wat
gedaan alsdeprijsniet komt?
Achtbare prijswinnaren, als
Bed. denkt dat de prijs een
reize weerd is, gelief dan af
te halenuf doen af halen door
iemand die uw handteeken
heeft en procuratie. - AD-
VIS, geen Prijskampen kun
nen aanveerd worden, dan
onder de goedkeuring van
den Medehelper der Plaats.
HetordeleidttotGod, schreef
Augustinus, en 't spijt ons,
ja, van in deze zaak, ter
goedertrouw, ons Reglement
door de negers gezien te
hebben. Wij herhalen: De
baas der herberg heeft geen
schuld aan die traagheid.
Ontf. een fraai dichtstuk, in
11 maal 12 verzen, maar te
lang voor ons blad. M. A.
V. te S. N er is een hoek van
1,50 de Uitgezochte gebeden
met veel Litaniën. Begeert
Ued. dit hoek? Uit Ost.
van M. J. H. 2.5') tot 12 aug.
86. Uit D. van M. H. D- G.
2,'G tot Mei 86.
BOEKWERKEN
Te koop in onze Bureeten
en gerecommandeerd,
alsmegende gelezen worden
door iedereen en zullende
den geest verkwikken en
verrijken in goede aange
name gevoelens.
Bemerking Oe boeken
waarneven een sterreken
staat, worden franko gezon
den; al d'andere. moeten ze
verzonden worden, 't is 10
ten honderd opslag voor 't
port.
Jan Clercker 2,25
Groot Keukenhoek 2,25
vlaamsch keukenboek 1,00
Tooverboek o,5o
'Opkomst der Stoomtui
gen i,oo
'artelaars van Gorcum 0,60
'De Spaarzaamheid o,3o
Genoveva van Brabant o,75
Baekela ds bende 1,00
Rosa van Tannehurg o,75
Volmaakte I,ikeurstokerl,75
't Gestolen kind 0,60
TV* L"<". des IT-md's 2,uo
8 Bloemen,in schoonen
band, roode sneê l,5o
Uitgezochte gebeden, met
een Mis voor eiken dag
der week, in band, ver
guld op sneê 1.5o
Gulden Boekje d.Mis o,!6
't Kind van Maria o,2o
Gebeden van Troost in lij
den, per honderd 0,80
Boekje van O. L. V, van
Gedurigen Bijstand 0,75
H. Godelieve o,3o
Manna voor godvruchtige
Zielen, in band, roode
sneê 2,15
Zelfde boek, gebrocheerd
1,80
Wegder Goddelijke liefde,
schoon prettig boekje
in band,roode sneê 1,25
Aankondiging
en
aanbeveling.
DE KROON DES HEMELS.
2 fr. franco 2,20.
Een fraai,ja prachtigboek-
werk,gedrukt bij M. Van Os-
De Wolf te Antwerpen, al
waar de reusachtige plak
schriften van 0. L. Vr. kerk
van Antwerpen verveerdigd
zijn. De Kroon des Hemels!
geschreven door een duit-
schePaterJesuietea vertaald
door een Pater uit 't Land
van Aalst, dat boek is onbe
taalbaar, en al die hem ge
kocht heeft en doorloopen,
zegtDien schat bewaar ik
voor mijn familie en voor
mijn eigen, in de lange win
teravonden zal hij wel te pas
komen,.... 't En zijn geen
uitgepeisde vertelsels, maar
schoone troostende waarhe
den, die licht ea sterkte
geven.
Jan Clercker
of de laatste Binders van
Vlaanderen.
Prijs 2,25 franco 2,30.
Van dit eroot verhaal is
'tkortb igrijp in de Werkman
verschenen en heeft d'alg©-
meenc bewondering opge
wekt.
