Hel Ka,sled der Verdoemenis.
Een stille Overweging
w—wuii» maaiOTM
naar 't uitgebreid werk van S. Van der Gucht.
15
XV. Droefheid en Moord.
't Was de deurwaarder Polycarpus Verstieren, vermaard in g'heel
den Lande van Aalst voor zijn onmeêdoogend gemoed. Hij stapte
binnen als een stoute stuiver en vestigde zijn kattenoogen op den
ijdelen winkel dier mer.schen. Wat wilt gij? vroeg de ongeluk
kige koopman met sture stem; hij meest immers den Deurweerder
niet vreezen en was verbitterd over zijn schaamteloosheid. Josef
Verboelen, sprak de deurwaarder op justicialen toon. Dat ben
ik, gij kent mij immers wel. Koopman van beroep? Dat ben
ik! Wel zeker? Nog eens dat ben ik!.. Gij verveelt mij... Wat
is er van uw begeerte? Wat durft gij hier komen doen? Beleefd
volk, dat moet ik bekennen, zegde Verstieren, stoutweg binnen
stappende tot in de voorkamer vaar Josef hem volgde; daar zette
hij zijnen bril op, nam zijn leeren brieventesch en trok er een ze
gelpapier uit, ontplooide het, verhief zijn mageren scherpen gie-
renkop, om vooraleer hij begon te lezen, zijn slachtoffer boven zijn
brilglazen te bekijken; dan begon hij zijn litanie:
s Ik, Polycarpus Verstieren, Deurwaarder bij het door Keizerlijk
plakkaat ingericht gerechtshof te Aalst, en als dusdanig behoorlijk
gepatenteerd; agierende in den naam van den weledelen heer Hen
drik van Heverboom, grondeigenaar te Aalst-Schaarbeke, vermaan
den genaamden Josef Verboelen, koopman en winkelier, het huis
met zijne erven, gestaaa en gelegen in de molenstraat, lietgene hij
heeft verpand op geldlast van vijfhonderd gulden Brabants Courant
aan den bovengemelden edelen heer Hendrik van Heverboom, en
welkers hosfdsom en intrest hij op gestelden tijd van achtien maan
den niet betaald heelt, binnen de drie dagen te verlaten, op pene
van er gerechtelijk door gedwongen te worden. Aldus gedaan ende
sprekende tot zijnen persoon,op dato van heden 2gseptembris 17...
Ik, Polycarpus Verstieren. Man, 't is reeds geteekend, ziet ge
wel, omdat ik wist dat gij thuis waart.
Dit zeggende legde Verstieren 't brandschrift op de tafel en vouwde
zijn brieventesch toe.
De koopman stond daar stom als 'ne visch es roerloos als een
arduinen kolom. Toen hij zag dat de Deurwaarder ging wegloopen:
Mr, riep hij, M. van Heverboom heeft met mij niets te verrichten;
ik heb hem op gestelden termijn eerlijk betaald, eerlijk betaald?
Dan moet gij kwitancie hebben. Een kwitancie heb ik niet; 't is
M. Plachal die de kwitancie moest teekenen en M.van Heverboom
zal mij eerstdaags die kwitancie sturen. Wie? sprak de Deur
waarder! wie? Plachal?... Prullen! Er bestaat zelfs geen Plachal!
wie komt gij hier toch voor den zot houden? En dengefopten snul
spotachtig beziende, verliet hij het huis.
Verboelen bleef met 't verzegelde papier in de hand, vol vertwij
feling staan.... Klopte zijn hert nog, hij twijfelde eraan! Eensklaps
hoort hij iets achter zich ritselen; 't is zijn vrouw: Man! man! roept
zij, wat is er toch? spreek! spreek! Hij kon maar antwoorden,
dan nadat een tranenvloed hem ontlast had: Vrouw, zegde hij,
vrouw, wij zijn doodarm! nu willen zij ons huis afnemen! De deur
waarder... citatie,.. M.van Heverboom die zegt dat ik hemniet be
taald heb... Mijn schuld, mijn schuld alleen; och, ik mocht niet
betaald hebben zonder kwitancie Vrouw, wij gaan sterven van
honger!
Brigitta begreep aanstonds de toestand,doch als een wijze kloeke
vrouw, vertroostte en versterkte zij haren man met liefderijke woor
den, zeggende dat alles nog zou beteren, dat zij in een kleinder
huis konden gaan wonen, datzij zou gesponnen en genaaid hebben
om een daghuur te winnen; dat er toch altijd 'ne goede God leeft,
die zijn kinderen beproeft, maar dezelve niet verlaat.
Josef bleef in mijmerende gedachten; eensklaps begon zijn bloed
te koken over de laffe schelmerij waarvan hij 't slacntoffer was; hij
maakte zijn eigen op: Neen, riep hij, alzoo zal dit niet blijven; bij
van Heverboom zal ik gaan; dadelijk, en durft hij mij in 't aange
zicht zeggen, dat ik niet betaald heb, wee hem dan! wee hem!...
En zijn grondeiken stokgrijpende.meinde hij dedeur uit te loopen,
toen een dof geplof hem tot bedaren bracht. Brigitta viel op den
grond, als een stuk hout
Terzelvertijd ging de rentenier Lucas naar zijn dood, ja, naar
zijn dood en wierd er tegen zijnen ongelukkiger. Neef een komplot
gesmeed, een helsch komplot.
Eenige uren te voren, van Heverboom zat in d'eetzaal van zijn
Kasteel, in gedachten verslonden, terwijl de kleine Maria op het
vloertapijt speelde. Hendrik, de koelbloedige moordenaar, die niet
meer maakte van een menschenlevem dan van een vlieg, ais dit
menschenleven in den weg zijner geldzucht stond, hij had nogtans
een teedere genegenheid voor dat lieftallig weesken Maria. In de
slechtste menschen, 't is zdden of ge zult er toch éen goed gevoel
in vinden. Maar nu zag hij zelfs naar de kleine niet om, belde
Threes en zegde dat Karei Kwakbeen in da boekerij moest komen,
't Was daar, dat de schelmerijen gesmeed en beraamd wierden.
Karei, zegde Hendrik, ik heb uw dienst noodig.
Mijn hulp noodig, Mr!
Ja, heden komt Lucas Verboelen hier soupéeren, 't zal laat in
den avond zijn, als hij van hier gaat, doch hij mag in zijn huis niet
geraken. Dat is besloten, Karei!
Ik versta u, Mr, gij hebt den Rentenier zijn goed op lijfrent
gekocht en nu wilt gij hem een pasport verkenen voor den anderen
wereld.
Juist geraden, Karei Kwakbeen.
Maar Mr, als 't u blieft!
Gaat gij alweèr beginnen, met uw scrupulen.gij die een oude
moordenaar zijt, reeds ter dood veroordeeld en door mij gered?
Meint ge dat ik uw leven gered heb en u een bestaan verschaft als
'ne Prins, om u daar te laten zonder eenig werk? Kwakbeen, gij
verveelt mij, gij verbittert mij, ik wil gehoorzaamd worden, zonder
tegenspreken. Luistert nu:
Wat blieft er mijnheer?
Gij vergezelt den Rentenier dezen avond, als hij 't Kasteel
verlaat,... gij maakt hem van kant.... op welke wijze, dat is üw
zaak.... Luistert verder: als de Rentenier den grooten slaap doet,
ge neemt zijn gouden horlogie, zijn dito snnifdoos en al zijn geld,
ge knoopt dat in eenen zakdoek, welken gij met bloed zult besmeu
ren en ge gaat daarmeê naar 't verlaten wachiershuis, achter mijn
Kasteel. Is 't begrepen?
Karei Kwakbeen deed teeken van ja.
In 't verlaten wachthuis. Daar zult gij vinden een volledige
kleeding van Pater Capucien.. Ge trekt die kleeding aan,.... be
geeft u naar de molenstraat in 't huis van Jef Verboelen, den koop
man in blauwe kielen,... ge zegt dat gij komt in den naam van den
uitzetter welken u twaalf kronen gegeven heeft, als eerste restitutie;
ge blijft daar eenige oogenblikken en ge laat 't bebloed paksken in
eenen hoek der kamer staan, op zulke wijze dat de Jucticie alleen,
bij een nauwkeurig onderzoek, het kan vinden!.. Alles wel verstaan?
M"-, riep Karei Kwakbeen, mijn hert grouweit!
Zoo dan, uw hert grouweit!
Ja, en 'k vraag mij dikwijls of ik niet beter zou doen, mij ge-
rechterlijk te laten ophangen, dan gedurig mijn consciëntie meer te
besmeuren en 't onschuldig bloed te vergieten.
Uw consciëntie, uw consciëntie! Dat zijn oude versletece za
ken, Karei; Dood, al dood, Karei! wie is ooit uit d'helle teruggeko
men!
Mijnheer, er moeten er geen terugkomen; d'helle is in mijn
binnenste, ik lijde dikwijls als een verdoemde ziel!
Och dat zal beteren, als gij er dieper in zijt... Enfin, ge moet
het maar weten; zeg mij ronduit: Zijt gij bereid mij te gehoorza
men? ja of neen!
Men ziet dat van Heverboom sprak gelijk de Vrijdenkers en Geu
zen van onzen tijd spreken, om aldus alle gevoel van eerlijkheid en
van deugd in d'herten te versmooren en den schrik der schelmstuk
ken weg te nemen.
Karei Kwakbeen zat in de prangijzers van de deugenieterij; hij
had den moed niet zich los te trekken; hij kende van Heverboom
tot alles in staat en gaf zich over: Mijnheer, zegde hij met rauwe
en heesche stem; mijnheer, mijn besluit is genomen; ik zal doen
wat gij vraagt; maar laat het toch de laatste misdaad wezen of eer
lang vliegen wij beide in de kaars
van Heverboom kende zijnen lijfknecht; als Karei iets beloofde,
hij wist dat hij op alles mocht gerust zijn..
Een uur nadien wierd er aan de poort van 't Kasteel gebeld.
't Was de Rentenier. ('t Vervolgt.)
KERKELIJK NIEUWS. Te Fribourg, in Zwitserland, is
dees jaar 't Congres geweest, ter eere van 't Allerheiligste, ctta
tot Vereering en Uitboeting op te wekken. Uit ons Land
hebben er gesproken Kanunnik Bodart, vaa Gent, en Pater
Verbeke van Brussel. Men heeft ia dit Congres sterk aangedron
gen, om de kinderen van jongsaf de gewoonte te doen aannemen
van voor 't Allerheiligste te knielen. Het bijwonen der Processiën
is er ook sterk aangeraden. In 't Klooster Arme Claren te Den-
dermonde wordt't Gulden Jubelfeest gevierd der Eerw. Moeder
Abdis. Er is een Belgische Bedevaart naar Lourdes, uit de
Walen, 970 Pelgrims en 82 zieken; 't is een heldhaftig en Liefda
dig werk de arme zieken op deze lange reis meê te nemen, en men
ziet de klaarblijkende wonderen die er op volgen. Voor de Eer
ste maal sedert de jaren 1600, is te Drontheim, ia Noorwegen, een
openbare Priesterwijding geweest. Ia Christiana, d'hoofdstad van
Zweden, zijn verscheide Gasthuisaonnea. 't Is nü dat tot
Exaarde, bij Lokeren, de groote plechtigheden plaats hebben ter
eere van 't H. Kruis, 't is daar dat elk jaar 't Kruis verheven wordt
en op treffende wijze vereerd en aanbeden. Zondag 20 dezer,
ten 11 ure, gaat te Mechelen een groote Historische en Godsdien
stige Stoet uit. Woensdag 3o September, te THlELT, in
St Pieterskerk, ten 11 uren, een plechtige Lijkdienst voor den
E. H. De Bo: zaliger. Na den Dienst, eenvoudig Eetmaal en
Lofrede van den achtbaren Overledene door heer en meester
Guido Gezelle. Maandag H. Mattheus, Apostel en Evange
list; hij was ontvanger der belastingen te Capharnaüm, als do
Heere Jesus hem riep en als hij aanstonds alles verliet ea den God-
Mensch volgde. Na de Verrijzenis was hij het, die het eerste Evan
gelie schreef; dan ging hij naar Ethiopia, en deed er groote Mira
kelen, o. a. op zijn woord, de dochter des Konings die deed was,
keerde tot het leven terug. Daarop volgden veel schoone bekeerin
gen. Eenige jar n nadien ontstond er een vervolging en Mattheus
wierd vermoord, terwijl hij Mislas. Dijnsdag, H. Mauritius en
Gezellen, Martelaars in 286Woensdag, H. Linus, Paus en
Martelaar in 't jaar 70. Vrijdag, H. Cleephas, discipel van
Christus en Martelaar.
'k Zeg, 'k zeg en 'k herhaal Droeve
slechte tijden!... Als wij hooren dat er
schoolmeesters zijn, in ons Christene
Land, die hunkindersongedooptlaten;
die hun Familie op zijn solidairs doen
begraven. Brrr... 't En wilt van geen
menschen gepeisd zijn!.. Ge moogt al
zijn leven zonder oogen geweest zijn
en ge moet nóg zien dat zulks verder
felijk zijn, in desupreemste manier....
Wat zijn ze van zin met de wereld?...
En al die wonderbare teekens in onzen
tijd!.. Zijn dat geen bovennatuurlijke
stemmen die tot de Volkeren roepen?..
Wie kan de Mirakelen van dezen tijd loochenen? Niemand, nie
mand!... De Werkman beroept allen, hij zet zijn gazet gratis open
voor al die er iets kan tegen opbrengen en niemand die durft ant
woorden... Nogtans ze gaan voort *et spotten en gekken en met
anderen in hun vuil ongeloof te willen brengen. Hun Ongeloof
wel, heilige deugd 1 Ze zijn er ever, vol poindonneurmaar 'ne
LIJST VAN BOEKEN
te koop
in onze Bureelen.
N. B. De boeken met een
worden franco verzonden;
voor al de andere, om franco
te bekomen, io c. per hon
derd opslag.
L 'OPKOMST der STOOM
TUIGEN, door Kanunnik Mer-
tens 1,00
2. REIZEN naar den
Noordpool, (of verhaal der
stoutmoedige en gevaarlijke
tochten doord'ijsklotsen van
't uiterste Noorden;) l,oo
3. 't VLAAI! SCH KEU
KENBOEK, om te leeren ko
ken, de tafel dekken, opdie
nen, voorsnijden, opleggen
enz. 1,00
4. - 'DE MARTELAARS
VAN GORCUM. door Mgr La-
forèt, Rektor van Leuven; in
dit hertroerend en geleerd
boekje wordt de ware toe
stand der 16'eeuw uitgelegd,
prijs oöo
5. - DE KROON DES HE
MELS, een meesterstuk uit
het Duitsch vertaald in
Duitschland is het op korten
tijd 6 keeren moeten herdrukt
worden, 6 keeren;dj Vlaam-
sche vertaling is meesterlijk
en de druk maakt er een
prachtwerk van. De Kroon
des Hemels is allerbest ge
schikt om als eersten prijs of
als geschenk gegeven te
worden. Prijs 2.oo
6.-DENIEUWE LIKEUR
STOKER,bevattende de kunst
om zonder distilleerketels of
forneizen de beste en fijnste
likeuren te bereiden, even
als alle soorten van beziën-
wijn, alsook het versnijden,
klaren, bewaren en veroude
ren van alle dranken, door
C. Van Z.... gewezen Likeur
stoker te Antwerpen 2 00
7.- 't MARTELAARSBOEK
of heldhaftig gedrag der
Belgische Geestelijkheid, ten
tijde der Fransche Omwente
ling in de jaren 93, door J.
B. Van Baveghem, oud-Pistor
van Zvvijndrccht, een boek
in 8° van 573 bhdz. (per
occasie 2,00
8. De Mirakuleuze GE
NEZINGEN van Lourdes, de
vertaling van't nieuw fransch
werk van Lasserre, behel
zende het uitgebreid verhaal
van 5 wonderbare genezin
gen 1,75
De Spaarzaamheid o,3o
Genoveva van Brabant o,75
Baekelai ds-bende l,oo
Rosa van Tanneburg o,75
Volmaakte Likeurstokerl,75
't Gestolen kind 0,60
De Kroon des Hemels 2,00
8 Bloemen,in schoonen
hand, roode sneè 1 ,5o
Uitgezochte gebeden, met
een Mis voor eiken dag
der week, in band, ver
guld op sneè T,5o
Gulden Boekje d.Mis o,!6
't Kind van Maria o,2o
Gebeden van Troost in lij
den, per honderd 0,80
Boekje van 0. L. V, van
Gedurigen Bijstand 0,75
H. Godelieve o,3o
Manna voor godvruchtigo
Zielen, in band, roode
sneê 2,15
Zelfde boek, gebrocheerd
1,80
Wegder Goddelijke liefde,
ecboon prettig boekje
in band,roode sneè 1,25
Jan Clercker
of de laatste Binders van
Vlaanderen.
Prijs 2,25 franco 2,50.
Van dit croot verhaal is
'tkort begrijp in de Werkman
verschenen en heeft d'alge
meene bewondering opge
wekt.
PARLOIR. Uit B. van
M. F. V. G. 2,50 tot sept.
86. Looch. Ja, 't is tot
en met 673. Uit V. 4,00
voor ab. en 1 boek. De
naaste week, een fraaie op
lossing van den R. P. k.
uit St An*a.
