De Zwarte Miaat,
Dramatiek Verhaal uit de verledene eeuw,
naar 't groot werk van S. VAN DER GUCHT.
32
XXXII. Wat was er in Aalst gebeurd
Een wraakroepende daad was er gebeurd.
Men weel op welke .alsche wijze eenige verdoken handlangers
der Fransche Republiek den eenigen zoon der potbakkerin soldaat
hadden gemaakt; men weet ook dat die bedroefde weduwe haren
nood was komen klagen bij den advokaat Ponsel, en dat deze stel
lig had beloofd de zaaknatespeuren en 't onrecht le doen herstellen.
De Z varte Advokaat was een man van zijn woord.
Hij onderzocht de zaak; hij bevond dat de potbakkerin hem de
zuivere waarheid had verklaard en dat zij 't slachtoffer was eener
snoode boosheid.
Daarom ging hij bij den Commissaris, legde de zaak uit, deed
bet onrecht zien en vroeg dat de zoon der weduwe aan zijne moe
der zou teruggegeven worden.
Vericheide dagen verliepen, z.or.der dat bij antwoord ontving,
hetgeen hem begon te verdrieten. Wilde men de zaak op denlan-
geü slenter brengen! Dit zou hij niet laten gebeuren.
Maar zie nujuist den morgend dat jonkheer Karei en Pas
schierken naar Wetteren was, ontfing hij eenen brief van gezegden
Commissaris, die verklaarde
Dat er met de zoon der weduwe niets onrechtveerdig was be
dreven;
Dat gezegde zoon zich over verscbeide dekaden (of weken) als
Plaatsvervanger had verkocht aan denzoon van burger Kroopsteel
en na 't geld te hebben verbrast, als refraktair was gaan loopen;
Dat burger Ponsel als een waardig man, best zou gedaan heb
ben de zaak niet meer te vervolgen, vermits alles regelmatig was ge
beurd, en bij niets kon doen dan de zoon dar weduwe nog onder
een slechter daglicht brengen.
Zoo iuiada 't missief.
De Zwarte Advokaat was kort van stof; hij verdedigde geene an
dere dan goede zaken en daarvan overtuigd, kon hij geen tegen
kanting lijden en zag over alle moeielijkheden heen.
Hij nam dus koortsachtig pen en papier en zonder te denken de
gevolgen van den strijd wecken hij aanving, schreef hij het volgende
antwoord
Burger Commissaris
De inlichtingen welke Ued. mij geeft over den zoon der we
duwe Franck, zijn volkomen valscb, Ik kan u verzekeren dat deze
jongeling zeer geregeld leefde en zeer neerstig zijnde om zijne moe
der te helpen, onbekwaam is geweest, om zich als plaatsvervanger
te verkoopen, veel min er denloonprijs van te verbrassen; ikhoude
mij dan gemachtigd de voargemelde weduwe haar recht te doen
gelden, al moest ik mij daartoe naar Parijs bij de bevoegde Over
heid begeven. Aanvaard enz.
Amandus Ponsel, Advokaat.
Deze korte repliek wierd met haast toegezegeld en door de meid
ter bestemming gebracht.
De Zwarte Advokaat wist dat meestal de Commissarissen der
Republiek eerl«oze schurken waren.
Echter was hij verre van te onderstellen dat deze zich zoo zeer
konden verlagen, om een wraakroepende onrechtveerdigheid te be
gunstigen; dusvolgtnshsd bij reinig achterdunken dat zijnopen-
hertig schrijven hem noodlottig kon worden.
Hierin had het echter den advokaat deerlijk mis, daar het juist
de Commissaris der Centrale Deputatie was, die met behulp van
iwec municipale Officiers, den zoon der weduwe hadden doen op
lichten I
Het lezen der onbewimpelde antwoord die burger Ponsel kwam
te geven,maakte den Commissaris achterdochtig; bij wist dat deze
een stijfhoofdige rechtsgeleerde was, en niet zou hebben gedraald
zijne dreigemente* ten uitvoer te brengen. Hij ontbood dan op
staanden voet zijne twee hand'angers, toonde hun den brief en
legde hun het gevaar voor oogen waar zij in verkeerden, ind.en de
rechtsgeleerde niet uit den weg werd geruimd.
Daartoe vonden de drie schurken weldra een onfeilbaar middel
men wist dat Ponsel gcruimen tijd in het buitenland bad verble
ven en slechts over weinige dagen terug gekomen; en daar toen ter
tijd de wet op de uitwxjkelineen nog toegepast werd, zou men hem
als dusdanig aanhouden en in de gevangenis smijten. Eens gevan
gen, zou het hun gemakkelijk wezen nieuwe beschuldigingen bij te
brengen; een der n.unicipale had bedektelijk hooren verhalen, met
wat ievsr de Advokaat de bekeering had bewerkt van Stupites
Brunneel en hoe vaardig hij bet kind zijner schoonzuster door den
zeiven had d»en herkennen. Dit zou men ook ten k *ade duiden,
en door valsche getuigen trachten te bewijzen, dat dit kind nooit
had gelc»fd en hij een vreemd kind in deszelfs plaats had gesteld.
Dit dacht de schelmen meer dan voldoende om den rech veerdigen
man op het schavot te brengen of ten minste geruimen tijd in de
gevangenis te houden.
De Commissaris nam dc uitvoering V3n dit helsch ontwerp op
zich en de vier luiffers, zich geluk wenschendemet hit geld dat zij
van burger Knoopsteel vour hunne euveldaad hadden getrokken,
scheidden lachende van mzlkanderen.
Nauw was de Commissaris alleen, of hij maakte een aanhoudings
bevel gereed, waarmede hij zich naar de Gendarmerie begaf, en
een Brigadier en vijf mannen wachtte, om gezamenderhand den
advokaat Ponsel gevangen te nemen.
Het was rond den middag; de Zwarte Advokaat zat met zijne
schoonzuster in de eetzcal geestdriftig te kouten; jonkheer Karei
of Passchierken waren nog niet terug en de goede man begon nu
ook op zijne beurt ongerust te worden. Nog een half uurtje, zegde
hij, dan is het twaalf uren, en bijaldien wij alsdan van Karei of
aijn gezel nog niets vernemen, zal ik mij na het noenmaal zslf der
waarts beg rven.
De goede Angela meende te antwoorden en hem misschien dien
verren weg af te raden, toen er vinnig aan de deur werd gebeld ?I
beide bezagen eikanderen verwonderd! Karei of Passchierken kon
den het niet zijn, daar de jonkheer een sleutel der voordeur hij zich
droeg en niet noodig had te bellen of te kloppen om ingelaten te
worden. De meid spoedde zich echter tot het volbrengen van ha
ren dienst en opende de deurDe Commissaris met zijn gevolg
van gendarmen traden binnen.
Breng mij dadelijk in de tegenwoordigheid van den advokaat
Amandus Ponsel, sprak hij luidruchtig.
De meid was zoo verbaasd dat zij niet kon spreken; al wat zij
vermocht, was met den vinger de deur der eetzaal aan te wijzen;
maar dit was voor den Commissaris, gewoon aan zulke zaken, vol
doende; hij deed twee gendarmen aan de deur post nemen en na
derde met de overige deaangeduidde plaats; hier wierp hij schielijk
de deur open en stapte met zijn gevolg d-- eetzaal indan naderde
bij rechtstreeks tot den heer Ponsel, legde zijne hand op deszelfs
schouder en sprak: Burger Advokaat, in den naam der Fran
sche Republiek, gij zijt mijn gevangene
Nauw had de edele Angela deze woorden gehoord, of zij uitte
eenen gil en viel in bezwij ming.
De heer Ponsel verschoot en verbleekte schrikkelijk, doch zich
inwendig niets te verwijten hebbende, vroeg hij met klem: Waar
van werd ik beschuldigd?
De Commissaris trok met minachting de schouders op:Dit
zult gij straks, toen men u gerechtelijk zal onder vragen, wel gaan
weten, antwoordde hij; en zich tot de gendarms keerende: Man-
nen, hernam bij koelbloedig,geleidt den gevangene naar buiten en
van daar naar de gevangenis.
Op een omzien werd dit bevel volbracht; men deed de goede
man de menotten aan de handen en zonder hem zelfs toe te laten
een huurkaros te gebruiken, leidde men hem als een gemeene
kwaaddoener naar het gevang.
Dit alles was op min tijd voltrokken geweest als wij het noodig
hebben gehad van te beschrijven.
De huismeid, alsook Rosalia Van Dalen, die op het gerucht toe-
geloopen was, hadden het vrij druk om hare meesteres tot haar zei-
ven te brengen. Na echter de ongelukkige jufvrouw eenigen tijd
met azijn en kille water te hebben gewasschen, hadden zij eindelijk
de voldoening van haar van lieverlede tot bewustzijn te zien weder-
keeren. Zij trachtten haar naar vermogen te troosten, maar dit wbde
niet lukken en de angstige vrouw borst in overvloedige tranen los!
Het was rond dPn tijd dat jonkheer Karei en Passchierken te
rugkeerden en men weet hoe Karei, na hst gebeurde gehoord te
hebben, als een uitzinnige den huize uitliep naar 't gevang. i
De Commissaris, na zijngevangene in verzekering te hebben ge
bracht, stelde zich juist aan, naar huis te keeren en zich aldaar met
zijne handlangers te verlustigen over de vrome daad die hij kwam
te plegen, als Jonkheer Karei zich schielijk aan hem aanbood.
Burger Commissaris, sprak de diep aangedane jongeling, ware
het niet mogelijk u een woord in het bezonder te spreken, het geldt
een belangrijke zaak
De beambte had Karei nooit gezien, dusvolgens kende hij hem
niet, echter was hij nieuwsgierig om te vernemen wat zaken van be
lang deze netgekleedde jongman hem had mede te deelen, hij ant
woordde dan Niets is gemakkelijker, Burger, Lom binnen,
wij zullen ons_in de spreekkamer begeven, daar zijn wij alleen.
Karei liet zich gezeggen; de poortier van het gevang die de poort
had geopend om den Commissaris uit te late sloot die terug toe
en beiden begaven zich in de spreekkamer van denKommandant die
volgens gewoonte van dien tijd dicht aan de voorpoort paalde:
Spreek, jongeling, zegde de Commissaris, wat hebt gij mij
te verklaren
Het schijnt, antwoordde Karei dat de burger Commissaris
mij niet kent, ik ben de neef van den advokaat Ponsel en ik be
geer van u te weten, om welke misdaad, men mijn Oom in zij»
huis komt aan te houden en als een dief, als moordenaar met de
menotten aan d'handen, langs de straat naar het gevang heeft ge
sleurd
De beambte was niet gewoon zulke openhertiga vragen te komen
doen; hij antwoordde dan op een spijtigen toon: Uvr vader, of uw
Oom, zooals gij die wilt noemen, h?eft reeds meer als op een punt
de wet der onvcrdeelbare Republiek overtreden, hij is een uitwij
keling die zonder toelating terug in het land is gekomen, waar bij
nooit iets anders heeft geweest dan een Advokaat van slechte zaken
er. een lafhertigen dweeper; is dat niet genoeg om aangehouden te
worden ('t Vervolgt.)
KERKELIJK NIEUWS. De Jubilé,te Roubaix geprsêkt
aan de Vlamingen door Paters Recolletten, is met den besten uit
slag bekroond geweest, 't Waren gelukkige en Zalige dagen, die
met profijt en ®ntroering in de geheugenis zullen teruggeroepen
worde». 1886 is een vermaard jaar, omdat het't jaar is van dien
grooten merkweerdigen Jubilé; en met duizenden zijn er die later
zullen getuigen: Dees jaar is 't begin van mijn gelukkige verande
ring geweest.De heilige Pastoor van Ars preekte dikwijls: het
is ongeloofehjk hoe diep 'na mensch kan vallen, die zijnen Gods
dienst vergeet, maar 't is ook ongeloofelijk, hoe spoedig en hoe
schoon ci'herten hersteld worden, die rechtzinniglijk teruigkeeren...
Al is de Jubilé voorbij, de Biechtstoelen zijn niet afgebroken.
Men verwachtte deze week in hun Vaderland terug de E. H. De
Konicck, Aalstenaars en Pastoors van Macbelen en Baelegem, dis
de groote reis naar 't H. Land hebben gedaan. D'Hoofden der
Drij-Koningen worden te Keulen b ewaard en vereerd iu de schoon
ste Kerk der wereld en in een Relikwiekas, een wonder van rijkdom
en een meesterstuk van kunst. Reeds meermaals hebben wij 't geluk
gehad die Heilige Relikwiën te mogen vereeren; in de kas, kun
stig in goud gesmeed, alles met de handen, zijn met honderds ge
schenken, en er zijn gesteenten bij, waarvan de weerde niet en
kan geschat worden. Oader de FraDsche Revolutie wierd die Reli-
kwiekas door de fransche dieven opgezocht, doch ze was zorgvuldig
weggesteken eningedolven bij bravekatgolieke menschen.D'oud-
ste Priesters van België zijn de volgende
E. n. Kanunnik Veerdegem, Brugge 1793
E. II Van Hoeymissen. Kerkxkou 1796
E. H. Van Dorpe, Waarschoot 1801
E. II. Hageman, Zomergem 18o4
Monseigneur Bracrf 18Q4
E. II. De Meulerare, Doel i8o5
E. II. Sulinon, Aygem 1806
Men bericht ons uit Nieu\v-N4MEN. (Zeeland.)
De laatste dagen van 1886 waren voor deze Parochie dagen van geluk en
zaligheid.
Op Kerstavond werd hier begonnen met het prediken van den Jubilé, door
de twee ve rmaarde Paters Franciscanen Amandus en Odor.cus van 't klooster
te Lokeren. Tot eer der Parochianen, moet gezegd worden, dat zij met den
meesten ijver en de grootste stichting alle 0: Lningen bijwoonden. Doch niet
alleen uit deze Parochie, maar ook uit de naburige Gemeenten stroomde eeae
menigte volks toe, waardoor onze kerk tot in de afgelegendste hoeken bezet
was. Niettegenstaande dit, was ieder, door onvermoeibaren ijver van onzon
Zeeraerw. Heer Pastoor, G. Camerman, van cene goede plaats voorzien.
Vooral op den tweeden Kerstdag was de toeloop ontzaglijk-En geen won
der Op dezen dag zou het Broederschap van het Heilig Aanschijn in deze pa
rochie worden opgericht. 0, hoe treffend was deze plechtigheid 1 Voorzeker
allen, die op dezen avond den eerw. Pater Amandus gehoord hebben, waren
door zijne woorden tot in het diepste des harten geroerd. Het zekerste bewijs
hiervan was vooral het overgroote aantal personen, dat zich in het Broeder,
schap liet inschrijven.
Aangrijpend ook was den lofzang van eereboet, die door den eerw. Pater
Amandus voorgezongen, met orgelbegeleiding van den eerw. Paler Odoricus,
en door al de aanwezigen met den meesten geestdrift werd herhaald.
Voor de Congreganisten ia het bijzonder was den 23 dezer een dag van zoet
Men vraagt voor de Drukkerij van de
Werkman eenen goeden Letterzetter.
Bleekwerken
te koop in onze Bureelen als de boeken
moeten verzonden worden, men gelieve er
bij te voegen 10 c,t, h. voor de frankering:
Gaston Blankaert, of de
eerste Binders van Vlaanderen, door S. Van
derGucht, kunstschilder te Aalst, boekd.
in groot octavo, dik papier 280 bl. 1,75
Jan Cl erker, of de laatste Bin
ders van Vlaanderen, doorS. Van der G.,
boedb. in groot octavo, 5oo bl. 2,25
Jan Clerker is. zonder tegenspraak, een
meesterstuk in zijnen aard, een boek dat in
d'huishoudens bewaard blijft en eiken win
ter met nieuw genoegen wordt gelezen. De
eerste uitgaaf, op een buitengewoon gaoot
getal getrokken, is reeds verre geschoven.
't Kasteel der Verdoemenis
insgelijks oen groot boekdeel, door zelfden
Schrijver. Men heeft het kort begrijp van
dit treffende verhaal in de Werkman gele
zen: de euveldaden van dengoddeloozen van
Heverboom; het bittere lijden van de brave
en deugdzame Flora; de wijze en standvas
tige behulpzaamheid van doktor Meert.
In dit boekwerk, dat te koop blijft aan
2.00, worden de verschillige tafereeien van
dit wonderbaar drama met kracht en vuur
beschrevenMen vindt erin afgeschilderd
de gewoonten en levenswijze der Belgen uit
de voorgaande Eeuw, alsmede de grootege
beurtenissen van die Tijden. Het" slot van
dit boek: van Heverboom ontmaskerd, het
Kasteel der Verdoemenis in brand deze be
schrijvingenzijn bijzonder treffend en gansc-?
nieuw in hunnen aard.
Reeds is de toelating gevraagd, omi
boeken van M. Van der Gucht te moge»
vertalen. Verscheide gazetten, zelfs dagbla
den, hebben de toelating van overneming
gevraagd. Dat zijn voorzeker luidsprekende
bewijzen van buide aan den Aalsterschen
Schrijver.
Leven van den H. E 1 i gi u s
door A. Presiaux, bestuurder der abdij van
Rozenberg te Waasmunster, l,oo
Een wondere zaak! Veel roemweerdige
mannen, apostelen van ons Vaderland, of
van 't omliggende, ze worden vereerd en
aanroepen, maar van velen heeft men de le
vensbeschrijving niet in boekwerk. De H.
Bavo, de heiligen Livinus, Amandus, vele
anderen, de heilige Gudula, die rond Aalst
haar engelachtig leven heeft gesleten, hoe
schoon en nuttig ware het niet, indien die
levens in een fraai boekdeel beschreven
ware Deze leemte begint ingevuld te wor
den. Onlangs zag men verschijnen 't Leven
van S. Roehus, naar oorspronkelijke stuk
ken; en thans is te koop gesteld de Geschie
denis van S.Eligius, beschermheilige tegen
vele kwalen en patroon van verscheidene
ambachten.
De Schrijver vau dit boek heeft S. Eloi
beschreven als wereldlijke, dan als geeste
lijke, en volgt hem dan in zijne dood, in de
mirakelen en in de vereering. Ten slotte
volgen gebeden en eene Novene.
Sottegem, dijnsdag.
Roode tarwe, per 100 kilos 18,a 19,
Masteluin 13,a 14,—
Rogge 15,— a 15,50
Haver 14,a—
Aardappelen per loo kilos 0,a 0,
Boter per kilo 2,27 a 2,70
Eieren per 25 2.45 a 2,GO
Veemarkt van Brussel.
Kalveren, kilogr. op voet 0,75 a 1,10
Ossen, 0,61 a 0,94; stieren, 0,50 a 0,75;
Koeien en Veerzen, 0,50 a 75.
Markt der Varkens te Brusseldijnsdag
waren er te koop 603; men betaalde 89 a99
cent. per kilogr.
Lokerbn 's Woensdag.
Tarwe 106 1. 16,50 a 17,50
Rogge 106 - 09,75 a 10,25
Garst 106 11,25» 12,0®
Boekw 106
Haver 150 10,= 11,25
Klaverzaad -
WAREGEM.
Op onze vlasmarkt waren omtrent 20®
balen te koop gesteld die verkocht werden
aan de volgende prijzen.
24 dec. 18 dee.
Vlas.lek.p.k.fr. 0 a0 0 aO
ld. 2e»> 1.15 nl,25 1,10» 1,15
ld. 3e» 0.85 1 0,83 1
Werk 0,78 - 0 - j 0,75 0
Aard. 100 kil. 5,75 6,50 4,75 6
id.- witte 0, 0
Boter, per kilo. 2,20» 2,75 2,10 2,70
Zele Dijnsdag.
Tarwe 1061.
Haver 15 h
Boter per kil.
Eieren per 26
16,00 a 16 50
10,00 a 09 50
10,50 a 10
2,— a 02 18
2 72 a 03 «9
