Rampen,Misdaden Ongelukken.
Kerkelijk nieuws.
Aalst. M. Lemaitre vaa Lede, Kerkzanger in St Martinus,
en wonende in de Gazemeterstraat, heeft eeaen hof op Schaar -
eke en was zondag nacht zijn aardappels gaan bewaken. Des
mor^ends ten 5 ure, menschen die langs daar naar hun werk
gingen, hoorden een gezucht en gekween, en ze gingen zien.
M Lemaitre lag daar ziel1 ogende,met een wonde aan znn hoofd,
waarschijnlijk van vallen gekregen; een half uur nadien is hij
in zijn huis gestorven M. Lemaitre,die brave man,zag er sedert
lang zeer ziekelijk uit; hij was gekwollen door een beriziekte.
Aalst. Petje Pruis zal opkijken; een zijner nieuwe on
derdanen, in Aalst wonende, zekere heer Appenzeiler, 42 jaar
oud,van Ribeauville,Elzas,Directeur der Fabrieken van Vaarten
Tra gel, is maandag nacht ïjlzinnig geworden, bij zooverre dat de
Dokteurs moesten komen, op ordonnancie der Policie. Hij was
gelogeerd bn M Van den Broeck aan de Statie. Dijnsdag wierd
hem°'t dwangkleed aangedaan, en hij trok het met éenen wip
in stukken. Hij wordt bewaaiit door 3 mannen; er is een Te
legram naar zijn Huis gezonden. Dijnsdag tusschea 5 a 6 ure,
liep hij op den plauorm, de baas van t hotel deed er hem at
gaan, dan is hij geloopen op den Tragel, naar d IJzerg.eteni en
fs aldaar zoo verslecht dat hij met 6 gardevils moest ingetoomd
werden, 't Is daar dat hij nog ligt. In dezelfde Ijzergieterij is
de mecanicien, 'ne Gentenaar, 's vrijdags te voren erg gekwetst
aan zijn bille, met een kas ijzerwerk af te halen.
Brand te Denderleeuw.
Weêral brand te Denderleeuw 1 Ja menschen, zondag
laatst tot Denderleeuw Huyssegem,i2 huizen en halfMaar,
maar, gaat g'heel Denderleeuw afbranden Men heelt nauwe
lijks den brand gehad i". de Langestraat en nu op dezelfde Pa
rochie 12 huizen... Hoe komt dat toch! Hoe dat komt, we^
ten wij niei; maar die brandramp is zeker een pftente zaak; veel
Aalstenaars zijn gaan zien en ze roepen allen t Is schrikkelijk;
Nu, ziehier de gebeurtenissen Zondag, juist als d Hoogmis
bijua uit was,klonk 't geroep: Brand brand !'t brandt op Huys-
segem En ai de Parochianen liepen er naartoe. Daar stonden
zij voor eeaen grooten vuurgloed en wierden tegengehouden
door den rook. Nogtans, men stelde zich aanstonds aan t werk,
om 't vuur te temmen en het aanpalende te redden. Er was ge
brek aan water; doen men trok hoppestaken uit, om aldus het
vuur af te parken. 12 huizen en half, winkelkes, werkmaashuj-
zen zijn afgebrand, o. a.ook d'herberg Ia 't goed leven 1... Er
is veel schade aan meubels en kleéren; de drnk der Vo.kerea is
onbeschrijfelijü 1 Er is zooveel noodig in een Huishouden; en
wat men redden kan, is dikwijls zeer weinig. Uugespannea zijn
door den Deurwaarder is wreed;maai de Brand is veel «nbwrn
beniger. In zulke gevallen, de Geburen en de Parochianen
hebDen werk en gelegenheid om hunne Liefdadigheid te too-
nen; men kan toch onder den blooten hemel niet slapen.
Erwetegem. Men weet nog 't finaal niet over den zoon
7an Marchands^e die op den ijzeren weg doodgevonden is. Is
hij dooogeslagen Of is 't per ongeluk geweest Zijn ader is
'ne kal verkoopman en daarvoor wordt hij 't marchandske ge-
D°SEVENEECKENden 5 September 1887. Mijnheer,
ik laat u weten als dat ie Lokeren Nieupoort, Zondag nacht bij
Lodewijk Van de Vyver zijne stalling gansch vernield is do3r den
brand. Er is eene i.oe en een rund en veischeideae konijnen en
kiekens in gebleven. En bij Ferdinand Van Petegem, den ge
buur, is nei huis m stalling met al dat er in is. ooi: eene koe
2 varkens en verscheidene kiekens verbrand. Dank aan de spoe
dige hulp der Pompiers der wijk, of het was voor gansch de
gebuurte; alles is verzekerd.
StAmandsberg Er was zondag veel Volk voor t vuur
werk; rond ha1! negen was er bijna brand door 't vallen van ee-
nen vuurpijl, maar veel handen uaaken ligt werk en C was ge-
blusch als de Pompiers toeswaraen.
BRUSSEL. Beenhouwersstraat, in 't Hof van Spanje
werkten vrijdag lo man op een stelling; eensklaps ze valt in, en
de 10 manden ploffen nefcr; er konden dooden zijn Gelukkig-
lijk waren er ma2r 3 gekwetst en niet erg. De ruiiverkoop
ster Marie De Smet is aan de Wclvengrachtsiraat met haar kar
reken omgeworpen door 'ne kamion en bijna doodgereden.
Brussel. Zaturdag, ten 11 ure 's avonds is in St Pieters-
Hcsoitaal 'ne mensch ingebracht, die woont in de Spiegelstraat
N' xx. Hij was erg gewond aan zijn hoofd en verklaarde, dat
hij in een herberg der Maroileu aangepakt was door bandie
ten en afgtsiageD, omdat ai) geen rondtken wilde geven... Dat
gaat er, zei üilenspi'-gel a hij brak zijn been. ln de rue de
Chandeiieis,een kind van 3 jaren, wilde een petroollarnp ontste
ken; een kind van 8 jaar, /irgimeken Lec.icq, de lamp viel en
't ki .d verbrandde zoo deerlijk, dat het in '1 Gasthuis ligt.
Vrijdag nacht was er een schrikkelijk lawijt en geharre (var in de
heroerg de Leeuwerik, Vellenmafkt n. 4! 1 was 1 ure en 12
nachtplodden tamboerden op de deur, om Dinnen te geraken;de
bazmne riep dai hst te laat was. - Wale moeten omae,nepen
ze. Niënzie Dinns. antwode de bazinue. Wdle zeilen ha
hois afbreke; en inderdaad ze begonnen de blaffeturen af te ha
ken; eu als de bazinne dan open deed en aan t portaal stond,
wildea ze dat mensch mishandelen... Maar 't was hola peerd,de
kerre brekt; de Nacntpairoelje was daar; en na geweldigen te
genstand, wierdén de 12 nacffiiappen meêgcdaaa.
Anderlecht - Vrijdag acnternoen, 111 een herberg der
BroekSiraat, ten halt vijf, twee gsbuurs kregen rusie gebuur
R... verweet aan gebuur D... dat zijn dochter van huis was
moeten gaan, 0111 ie mogen trouwen, gebuur D. antwoordde
driitig; gebuur R. riposteerde; de koleire kwam in a'nerien en
gebuur R. greep zijn sebup eu sloeg er meê op 't hoofd van
gebuur D. zoo geweldig dat hij bots neêrviel, erg gekwe-st aan
zijn nootd. Dan was de koleire ges'ild, maar de Policie be
moeide er zich meê, deed gebuur D. naar 't gasthms en gebuur
R. naar den bak.
DILBEEK; Een schrikkelijk geval:
Grammoedigheid
Baart last en spijl.
Zondag was't daar Feest, te üiloeek bij Brussel; 's avonds
zekere Pieier Van Droogenbroek heeft dispuut met de jacht
wakers Vau iiersele en Kestermans, d'hoofden waren verhit
door den drank. Rond middernacht Van Droogenbroek trekt
naar huis. Kestermans gaat zijn geweer haien, verbergt zich op
't Kerkhof eu als Van Droogenbroek passeen, hij s.met hem
'n kogel door zijn loagers dat hij neêrvalt.... De Vader van '1
slachtoffer lag ziek en is gestorven, als hij 't akelig nieuws hoor
de. Pieter V. Dr. was een braaf man, doch de jachtwaker heeft
de naam van een dweèze rusiemaker te zijn.... Koloritike men
schen zouden geen gardecnassen mogen blijven. Hun ambo
vraagt kalmte en orde. 't Slachtoffer xs in stervensnood
Nairren. Tegen die stad, te Noville, een landsman die in
ongcregelden staat leefde, heelt dat vrouwspersoon doorschoten
daarna verwurgd en dan zijn eigen door den kop geschoten....
Na de si een te, valsche liefde, komen haat en afkeer.
Peruwelz Die vermaledijdde Dronkenschap Te Peruwelz
in de Waien, zekere Duprez, die met zijn zuster woont, heelt
zaturdag dat mensch bijna vermoord, omdat zij hem weigerde
geld te geven, om nog meer dronken te worden En als ons
Gouvernement wetten maakt tegen zulke losbandige Dronken
kenschap, oorzaak van vele kwalen, dan liggen de liberale ga
zetten daar te spotten en te gekscbeeren
Berchem, bij Antwerpen. Er wordt daar nog al ge-
vochten tusschen Burgers en. Soldaten. T'Aalst, hebben eenige
jagers te peerd ook gevochten aan de Zonnestraat en een der
Jagers was kwansuis zijn oor afgebeten.
twerpen. Ei,voor alles een plaats en met orde daarbij
of ge gem minuut van 't ongeluk vrij... T'Antwerpen aan
de Oude Bears, een kind geraakt maandag avond aan eenflesch-
ken ammoniak, een kind van 2 jaar, 't kind drinkt eraf, 't valt
in ijselijke pijnen, de Docteur komt; geen solaas of redding j
het kind sterft 1... Welk hertzweer voor d'Ouders
Oploop t'Antwerpen Geuzenwerken.
Ja oprechte geuzenwerken, terging dér duurbaarste gevoe
lens van 't Volk, hebben in Antwerpen op de oude Vaartplaats
aanleiding gegeven tot groote oploopen, zoodat bijna g'heel de
Policie moest komen.. Een stuk Socialist, Geus en Vrijdenker,
de herbergier Provo had aaD zijn huis een O. L Vr. beeld van
de Gebuurte, en hij had er zijn behagen in, om de Geburen te
tergen, dat beeld te mishandelen. Eeus had hij het in 't rood ge-
geschilderd en de Gebuurte deed aanstonds de Sacrïlegie her-
stellen; nu kondigde hij af,dat hij 't beeld ging afbreken, dat hij
er dit en dat ging meedoen; en inderdaad, vrijdag achternoen
begon hij zijn Genzenwerk; doch 't en was niet gepast; wantin
Antwerpen gedoogt het Volk die schendingen der H. Beelden
niet, in Antwerpen of nergens; de Geus Socialist wierd in zijn
huis belegerd; de Vrouwen waren 't ergste; se dreigden hem
j uit zijn huis te halen; ze gingen vandaar niet weg; 't Mansvolk
deed de Rechten der Gebuurte kennen en en eindelijk heeft de
Policie hem't Beeld en de kapel doen afgeven. Het heeft ge
duurd tot zaturdag avond; aanhoudend was er Volk voor zijn
huis; en nu gaat bet Beeld der Moeder Gods schoon hersteld
worden en Je'plaa st, daar rechtover, waar het zal in eere ge
houden worden. Wat worden die Geuzen en Socialisten toch
slecht Volk
MELSELE. Kerkdiefte.
Ei, we spraken juist dijnsdag dat wij dees jaar toch eens dat
vermaard Heiligdom willen bezoeken.. En woensdag morgend
komen de koeriers met de schrikkelijke tijding dat de kerk van
't Ga veria nd estolen is, in den nacht van zondag tot maandag;
met een ladder welke zij gehaald hebben op d'houtkaai van
M Van den Broeck, zijn ze langs een der vensters van de zij
beuken ingekomen en hebben de kassen der nieuwe Sacristij
opengebroken, doch er niets gevonden dan keersen en kerkor-
namenten; de dieven hadden een keers waarmeê ze den ma,.tel
van O L. Vr. op twee plaatsen hebben verbrand In de oude
Sacristij konden ze niet en de Offerblokken waren goed ver
zekerd Zij hebben gestolen een zilveren Roozenkrans, twee
diamanten harten, een gouden speld, een gouden halssnoer, te
samen voor 6 i 800 tr. weerde. Denzellden nacht is de kerk van
Zwijndrecbt bestolen Hebben ze dan toch geen eer of geen
schaamte, van zelfs 't Huis van God niet te sparen De boos
heid der meuschen kan groot worden In 1566 hebben de Vrij
denkers, op den termijn van 14 dagen, meer dan 400 kerken en
kapellen in Vlaanderen verwoest en bestolen T'Oudenaafde
hadden ze al de schoon schilderijen in stukken gekapt en door
de geschilderde glasramen steenen geworpen.
St Pieters Leeuw 't Is daar geen aanrandinggeweest,
maar een zeltsmoord van een ongelukkige dochter 't Isunbe-
schriifelijkin welke droeve diaprastissen de Ondeugd iemand
kan breDgen, jongman zoowel als jonge dochter... Die dwaas
loopen, moeten het altijd bekoopen, altijd 1
Oostende - Zaterdag is aldaar begaven de raetserdiender
Polydor Everaert, die juist op de kaai stoüd, als er geschoten
wierd. Hij was maar 17 jaar oud.
Namen. Zondag nacht ten i2 ure, zekere J Fabrikant
van strooien hoeden, heeft een dochter willen dooden,zangster
in 'ne Café Chantant en daarna zich gezelfsinoord.. Niet zonder
rede hteft 't Congres van Luik de Orgelbals en Cafés Cnanlants
onder 't ontstel der hoogst gevaarlijke huizen gesteld.
Dilbeek Kestermans is aangehouden... Zijn schelmstuk
is zwaar geweest... Van Droogenbosch leeft nog en heeft reeds
kunnen antwoorden.. De tweede garde cuasse Van Herzeele,
is nu ook aangehouden en zit vast in 't gevang te Kt Gillis.
Moorden. Moorden en misdaden, menigvuldig in getal
Als de vreeze Gods weggaat, dan worden de schelmstukken on
telbaar Te Chatelineau is vermoord op de baan de jonge
dochter Maria Verhaegen; zij had eenon brief on'fangen van ee-
nen jongeling met welken zij geschikt was te trouwen; op dien
brief was zij' uitgegaan en is vermoord; de jongeling Jules De
Lierc weet niets van zulken brief. Men zegt dat de Moordenaar
aa gehouden is; 't zou iemand zijn die in dat huishouden nog
zijn kosten gekocht heeft-, wel 1500 personen volgden hem
naar 't gevang van Charleroi; het medelijden is groot voor d'e
bedrukte Fa nilie. Ze spreken van een kind van 4^5 jaren
dat nabij Brussel door twee vrouwen indeSennc is geworpen,
en er verdronk. Er zijn nog 2, 3 ander moorden in de Wa
len.
Rampen en Misdaden in 't Buitenland.
De wreedaardigheid der menschen werkt op de dieren.
Te Odessa, in Rusland, een jongeling van 26 .jaren is door
7 honden verscheurd. Hij was gaan zwemmen; d'honden von
den zijn kleeren, scheurden ze en gingen dan den jongeling
fn 't water zoeken en hem daar verscheuren. Hoe spijtig!
in Frankrijk, te Thiers, is afgebrand de groote mesmakerij
Vendy; 12oo menschen zonder werk!... En de Winter die
nadert! Te Candry bij Kameryk, een vreeselijke ramp;
Marie Deletté, een dochter van 22 j. had
8 dagen-te voren haar kleed met petrol ge
kuischt; ze doet dit kleed aan, en gaat er
meê de stoof aansteken. Eensklaps de wind
doet de vlam oppoffen, en 't kleed schiet in
•brand, zoo hevig dat de dochteréen vuur is.
'De geburen komen toegeloopen op het ge-
schrei, v rdooven 't vuur, och de wonden
waren te wreed; eenige uren nadien, de dochter sterft; hare
moeder was afwezig En ge komt thuis en ge verneemt dat
Dieuws... Is 't niet om mordicus dood te vallen't En zijn
al geen roozen in die badstedenIn Engeland, te Downderry
zijn weêr 3 rijke gez;;ster3 verdronken. De Moeder is om
zinneloos te worden. In Moravië, Oostenrijk, is het ste
deken Visovity afgebrand; 3 honderd huizen, 't Gemeente
huis, 't Gerechishof, verscheide Brouwerijen üggen in asch.
Te Tourconje is donderdag morgend ten 10 ure schrikke
lijk gevochten op de baan van Montaleux. door twee steen
bakkers; een der vechters, zekere Desiré Dessauvage, oud
21 jaren, is bijna den kop in stukken gekapt, door 'ne piek;
hij ligt in 't Gasthuis en de andere zit vast. misschien voor
lang.Dat komt van dwaze en zotte koleire en dan is 't spijt
S onbeschrijfelijk Een wreed geval in Frankrijk op de
(iMarne: twee heeren, Alfons Perret, handelaar en Jules
Leirs, artist, waren gaan spelevaren opeen zeilboot; een der
j twee klimt al lachende op den mast 't bootje mankeert,
knikt om; de twee manspersonen verdronken; M Perret was
t maar 32 j.,M. Leirs 25.
I PARLOIR. Van M. A. B. te L. S. M. 2,50 Uit Doornz. van
M. R. C. 2.50 lot Juli 88. Dokloor Goris zal laler gedrukt wor-
t den en al onze geëerde Medehelpers zullen een exemplaar ont-
j vaneen, rails 't port le betalen, als er port te betalen is Menge-
V lieve nu voort le zeggen dat 'l Nieuw Verhaal begonnen is en dat
men altijd kan d'eerste Nrs bekomen; dat onze geëerde Lezers en
Lezeressen hun Nr van over 8dagen gelieven voort te geven ln
den Winter zal De Werkman bijzonder schoon en nullig zijn.De
Werkman is verzekerd.van een goede en profijtige lezing te ver-
l schaffen. De kinders die van jongsaf De Werkman lezen, zullen
verhevene en goede gevoelens in hun hert hebben; dal durven
wij verzekeren, dank aan den Rijstand, dia onze geringekrach-
s ten heeft gezegend. M en Vr W le N. die Novene heb ik niet
UitAub. van M. D. 2,50 88. Uit V. van E. H, P. 2,50.
OFSTADE, die lieve Parochie bij Aalst, als ge
naar Dendermonde rijdt d'eerste Statie, ons katho-
iek Ministerie luistert naar de klachten der Bevolking en
'tis onbeschrijfelijk welke maatregels er reeds-gekomen zijn,
Hofstade dus bereidt een plechtige Feestviering op Zon-
j dag 18 September, 25 jaren da' 't Genootschap van St-Fran-
ciscus daar bestaat, onder't ieverigen onvermoeibaar Be
stier van Pastor Yerlodt; en't zal iets zijn t'Hofstade; des
morgends Groote Diensten in de Kerk en ten 3 ure Lof in
i; het opene veld; z5 maken eenen Outaar van 12 meters hoog
en 17 trappen; M. Notaris Van der Sloten heeft voor zijn
Gebortedorp een Lof gecomponeerd; Zangers van Aalst, Her-
dersem, Gyseghem, Hofstade, 7o in getal zonder de sopranos
zullen dat Lof uitvoeren; Mgr Lambrechtzal komen 'tLef
doen en preèken; het dorp zal Feestelijk versierd zijn. Ja,
Hofstade zal een schooneJubiló-Dag beleven, 't Genootschap
heeft 4oo Leden en een g^pot getal Jubilarissen... Als het
j weêr eenigzins meêwilt, de Parochie zal weggedragen wor-
den van 't Volk. Want Hofstade staat in hooge en welver
diende achting bij het Korps der Xaverianen, en de tegen
woordigheid van onzen teêrgeliefden Hulp-Bisschop zal niet
weinig bijdragen om die Feestviering eenen ongehoorden
luister bij te zetten, 't Genootschap van Aalst zal er heên
1 trekken, eenpariglijk met 45o manschappen. En dat vermeer-
dert nog al de Compagnie.
In Westfalen is priester gewijd eenen Rechter, 35 jaar
oud en broeder van den vermaarden baron Schorlener-Alst.
De groote Nationale Bedevaart van Frankrijk naar Lour-
des heeft 42 genezingen bekomen. Wij achten de Genees
kunst, zekerlijk, maar God is de Meester van leven en dood
en HIJ wil dat zijn Heiligen aanroepen worden Zekere Julia
Gabriël kwam schier in stervensnood te Lourdes aan; zij
spuwde gedurig bloed; nauwelijks was zij in de Wonderfon
tein en aanriep daar de Moeder Gods, of zij sprong recht en
was genezen. Sedert 10 maanden kon zij geene spijs inhou-
den; nu eet zij smakelijk en al de teekens barer ziekte zijn
i verdwenen... Wij hebben te Lourdes over 3 jaar iemand ge-
- zien en gesproken, die schielijk van eenen afgrijselijken kan-
ker aan haar wezen was genezen. Zulke getuigenissen kunnen
niet falen
KERKELIJK NIEUWS. 'ne Gazettier beleeft tristige
uren, als hij dd misdaden en rampen moet opspeuren en be
schrijven, en als hij de moordenaars tot in hun gevang en tot
aan hun veroordeeling moet opvolgen; ja vele misdaden moe-
ten wij lezen en er geen kennis van geven. Doch 'ne gazet
schrijver heeft ook gelukkige momenten, als hij schoone ver
heffende Feesten bijgewoond heeft ende beschrijft: Zoo was
er Zondag tot Oostakker een wonderbare plechtigheid 8 a
5 9oo manspersonen uit de Parochie van Drongen, die onder
j 't geleide Van hunnen Onderpastoor, E. H. Quintyn, hunne
Bedevaart kwamen doen Dunkt het niet. had men korts
te voren gezegd, dat er te Scherpen heuvel meer mansvolk
komt? En eensklaps, daar is DRONGEN, met zulk ontzach-
lijk getal mansvolk, met zulk welluidend en machtig gezang!
Drongen! Het eerste bezoek was in de kerk, alwaar aan
stonds een Lof wierd gezongen. Och, wat wordt het daar
een Hemelken, in dit Heiligdom der Moeder Gods I Het
Huis-Bressens-Blanchaert van Gent, beeft waarlijk eer van
die Kerkschildering En hoe is de Kerkelijke Dienst daar
- met eérbied verricht Welke verrukkelijke, kerkelijke
zang Die de schoonste stem heeft, en hij zingt niet uit Ge-
loof en met Liefde, hij kan tot d'herten niet sprekenOn-
der't Lof was er een treffende Aanspraak; een Hulde aan
Drongen, aan die 8 a 9oo Manspersonen, daar gekomen om
eere te bewijzen aan God, en om voor Kerk, Vaderland en
Huisgezin te bidden. De Pater verhaalde een groote gene
zing, onlangs nog tot Oostakker bekomen door een Familie
van Üikkelvenne; en vermits ee der artikels van de Bede
vaart is, te bidden tot uitroeiing der Godslastering, zoo ba
den de 9oo Drongenaars, met al 't ander Volk dat in de kerk
was, als Kruisgebed, d'armen in d'hoogte, een Onze Vader,
Wees gegroet en Glorie zij den Vader... Macharis Vriend,
hadt ge daar geweest, uw pen zou gewerkt hebben... 't Was
schoon 't was bewegelijk 't was stichtendeDan is Dron
gen naar de Grot gaan bidden, 't was rond 5 ure; een half
uur rust wierd verleend; want men had nog twee dikke uren
te doen en 't zal avond geweest z:jn, als die achtbare Paro-
j chianen hun Gemeente zullen teruggezien hebben. Alla,
i zulke Bedevaarten, met zooveel orde en godsvrucht, dat is
een groot gewichtig werk.
KERKELIJK NIEUWS: Den 14 September, Feest van
i, 't H. Kruis-Verheffing, begint in de prachtige Parochiale
Kerk van het uitgelezen dorp EX A \RDE, de Eeuwenoude
j Novene ter eere van de twee Mirakuleuze Kruisen, aldaar
eertijds op eene wonderbare wijze door eenen godvruchtigen
Landman gevonden. Honde de kranken en kreupelen wier
den genezen door 't aanraken van die Heilige 11 duurbare
Panden en dagelijks komen beproefde en bedrukte Herten
troost en verzachting zoeken op den zoo bewogelijken Kruis
weg van het liefelijk Exaarde. Zoodan, Geloovigen van
Gents-Bisdom, en vooral, gij allen Vrienden en Vereerders
van den Gekruisten God in 't omliggende, naar Exaarde,
op die gezegende Dagen en daar eens vurig gebeden het aan
doenlijk en troostend gebed Wij aanbidden en loven U,
Christus, omdat Gij door uw H. Kruis de Wereld verlost
hebtl
