Doktoor Ooris,
Wijngeoe.
a)
(GORIS HALS).
EEN VERHAAL UIT KEIZER KARELS' TIJD,
doorS. Van dor Qucht, Kunstschilder to Aalst
4
II. JAN COLDER, DE KAPITEIN DER
BAANSTROOPERS.
Goris verschooten dat geen wonder; hij bevond zich ge-
vallig alleen in zijn huis, daar Brigitta, met kind en meid,te
Melleop een landgoed waren,en zijn dienaar van in den voor
avond hem had verlaten om zijn zieke moeder te gaan bezoe
ken Wie was dan dezen die op de deur zijner studiekamer
kwam aan te kloppen? en op welke wijze was hij in het huis
kunnen geraken daar de voordeur in het nachtslot was ge
draaid?
De Doktoor, als overtuigd dat geen mensch in zijn woonst
kon binnen dringen, begon te denken dat hij had gedroomd;
toen er voor de tweede maal aangeklopt wierdDan bleef
er voor Goris geen twijfel meer over, hij beefde van schrik
en daar hij de bijgeloovigheid zijner tijdgenoot en een weinig
toegedaan was, begon hij, nu ook voor iets bovennatuurlijk
te vreezen. Hij bleef dan verbaasd genoeg zitten, zonder de
deur voor den aanklopper te durven gaan openen, of hem
verlof van binnen komen, te verleenen, in afwachting of er
nog eens yu worden geklopt, toen de deur schielijk wierd
geopend
Een onbekenke persoon trad binnen, groette beleefd den
Doktoor en zette zich aan den overkant van den aard op een
stoel neder.
Koud weder, niet waar, Mijnheer? zegde hij de handen
tot het vuur naderende als om zich te warmen.
Inmiddels had Goris, niettegenstaande hij zich in het ge
heel niet öp zijn gemak gevoelde, den tijd gehad den ingeko
men eens ter deeg waar te nemen. Plet was een sterk ge
spierden kerel, van middelbare lengte, welkers wezenstrek
ken verre waren van onaangenaam te zijnHij was gekleed
even als een burger van dien tijd; bruine wambas en broek,
zwarte koussen met schoenen in strikken; voorts was hij ge
huld in een zwarten mantel en droeg als hoofddeksel een
grijzen hoed. Van den stond dat Goris Hals zich in de te
genwoordigheid van den onbekenden bevond en in dezen
niets buitengewoon aangetroffen had, was hij een weinig
verstout, bij zoo ver dat hij hem barsch weg meinde aan te
spreken en hem zijne onbeleefde handelwijs voor oogen te
stellen, toen deze hem schielijk voorkwam
Heer Doktoor, zegde hij. ik vraag u verschooning, dat
ik u heden in den laten avond zoo onverwacht koom bezoe
ken, maar daar het voor ons beide geraadzaam is onze on
derhandelingen zoo geheim mogelijk te houden, dacht ik den
duisteren avondstond daartoe voordeeliger te zijn dan den
dag.
Bij mijner trouw, gaf Goris tot antwoord, de armen
over eikanderen leggende en den kerel sterlinks beziende,
ik zou wel willen weten wat onderhandeling ik behoef te ma
ken met een persoon dien ik voordezen nooit heb gezien, en
mijn huis even als een nachtdief komt binnen gedrongen
De onbekende schudde grimlachende het hoofd.
Geduld, zegde hij, laat mij eerst spreken, wellicht zult
gij alsdan over mijn wijze van doen een beter oordeel vellen.
Voor eerst, behoeft gij te weten dat aan mij geene poorten
of grendels konnen wederstaan en ik de macht heb om alle
sloten te openen. Daar ik uit echte bron had vernomen dat
gij u dezen avond alleen in uwe woonste bevond, en ik ver
langde u in het bijzonder te spreken, nam ik de vrijheid mij
met gesloten deuren aan te bieden, vreezende op zoo een ge-
voorderde uur niet meer binnen gelaten te worden.
Dit was een gevaarlijk en ongeoorlofd bestaan, meende
de Doktor;die den pleger in het gevaar brengt om als nacht
dief aangehouden te worden.
De ombekende schokschouderde met verachting.
Dit argument zullen wij op een anderen tijd eens be
spreken, zegde hij, spottende; komen wij nu ter zaak. Dok
toor Goris Hals, gedenkt u den nacht van den i3 Januarius
i537 niet meer? spreekt
Het moest wel zijn, datf door deze onverwachte vraag den
Doctoor iets op het geweten gevoelde, want hij verbleekte
schielijk, zonder een antwoord te kunnen geven.
Indien gij dit tijdstip hebtvergeten, hernam de onbekende,
wil ik uw geheugen ververschen. Het was dien nacht dat de
heer Adrianus Kiecks zielbrakende bij u kwam binnenge-
sprongen, en dat gij na dezens dood al zijn geld en juweelen
uit zijn huis hebt weggenomen. Spreekt, heb ik gelogen?
Goris bleef sprakeloos, met de oogen in degene van zijnen
zonderlingen bezoeker gevestigd zittenEen hevige ontroe
ring maakte zich inwendig van hem meester, hij die op het
toppunt van geluk meende te zijn en dacht dat zijn geheim in
de eeuwige vergetenheid was gesmolten, voelde zich geneigd
dengene die het kwam te doorgronden, en wellicht een
moordenaar kon zijn, naar verdienste te straffen.
Inmiddels hernam de andere het woordHet was ik,
zegde hij, die Adrianus Kiecks had vermoord om hem zijne
sleutels afhandig te maken, toen hij mij in uw huis is ont
vlucht!... Luttel dacht ik alsdan, dat gij het pratijk zoudt
hebben gehad, van des woekeraars geldkist te gaan openen;
neen, ik meende u daartoe onbekwaam, en aanzag mijnen
manslag, als een nuttelooze moord. Kort daarna-, mij alhier
niet meer veilig wanende, verliet ik de stad om beurtelings
als struikroover of huisdief elders te gaan leven. Dit duurde
zoo eenigen tijd, totdat ik eindelijk, in gezelschap van eenige
goede jongens, die mij tot hun opperhoofd hebben verko
zen, naar deze kanten terug ben gekomed. Dikwijls, om een
vetten vogel te vangen, bevind ik mij hier ter stede van Gent
in deftige gezelschappen; en het is aldaar dat ik een Edel-"
man hoorde verhalen, wat groot vermogen gij hebt verkre
gen met door een kunstige smelting van alderhande metalen,
fijn goud te vervaardigen. Daar ik niet zoo onnoozel ben
van aan den Philosophalen steen te gelooven, begon ik te
denken dat uw rijkdom een anderen oorsprong kon hebben,
en de dood van Kiecks niet vreemd was aan uw fortuin. Na
alles eens rijpelijk te hebben overwogen en eenige onfeilbare
J navorschingen te hebben gemaakt, wierd ik weldra ten vol-
len overtuigd dat mijn vermoeden geen hersenschim was,
j maar een sprekende daadzaak kon worden. Ik nam dan een
j spoedig besluit en wetende dat gij heden gansch alleenig u
j ten huizen bevond, ben ik mij met de vrijpostigheid van
iemand die u een rijkaart heeft helpen maken, bij u komen
j aanbieden....
De Doktoor zag nu klaar als den dag, dat dezen vreemde
waaghals zijn geheim had geraden en hij gedwongen zou
hebben geweest den fiel een aanzienelijke som af te staan
om door hem niet verraden te worden. Dit kwam echter
Goris geweldig aan het hart; en hij die het geld reeds had
leeren waardeeren, besloot het zelve niet roekeloos te wa
gen, maar eerst vooral een poging te beproeven om zich van
dezen lastigen bezoeker voor eeuwig te ontmaken. Goris
was een man met veel voorzichtdicht aan zijne eiken hou
ten kas, en ten deelen geborgen tusschen het kunstig gesne
den looverwerk die den uitkant versierde, hing een geladen
Pistool en een scherpstekenden dolk: hij bevond zich slechts
op drie schreden afstand van daar, en het docht hem gemak
kelijk te zijn, zonder aandacht op te wekken, tot aan deze
plaats te naderen. Eens in het bezit mijner wapens,
peisde hij, zal ik wellicht gedaan maken met dezen fiel, die
volgens zijn eigen bekentenis slechts een vuige moordenaar
is, zoo doende zal ik op den hoop de Samenleving nog aan
mij verplichten.
En van lieverlede tot de kas naderende, sprak hij op een
verzoenenden toon: Het is voorzeker uit welvoegelijk-
heid niet, dat gij u hier bevindt, maar wel om iets an
ders... Spreekt, hoe veel moet ik u geven?... Dit zeggende
hield Goris de oogen gevestigd op zijne wapens, in welkers
bereik hij zich reeds bevond... Maar de roover, die als een
doortrapte schelm hem gade sloeg, rook eensldaps den lont;
hij naderde tot de kas, en even koelbloedig al of hij niets had
te vreezen, nam hij pistool en dolk uit hunne bergplaats weg
en stak die in zijnen gordel. Dan antwoordde hij even een
voudig als of er niets was gebeurd: Ik wil u niet stroopen,
geef mij slechts drie duizend kroonen, en wij vergeten dat
wij ooit malkanderen hebben gezien.
Drie duizend kroonen, herhaalde de Doktoor, welkers
hoop op redding gansch was verdwenen, drie duizend kroo
nen! dit is waarlijk veel geld.
Heb gij geen drie duizend kroonen in huis?
Neen, antwoordde Goris, die zich niet weinig teleur
gesteld gevoelde; Neen, maar ik wil eenige mijner panden
ten gelde maken, na veertien dagen kunt gij het bedrag al
hier komen ontvangen.
Dit zal ik mij wel wachten te doen!. Gij zoudt mij door
het Gerecht laten klampen. Maar hoor nu echter wat ik be
geer: Vooreerst ik geef u den tijd van drie volle weken om
mij te voldoen! Toen begeeft gij u, gansch alleenig, met de
vereischtte som, buiten de Brugsche poort, tot een zekere
dorre heide, het Sabatoor genaamd, waar ik om tien uren in
den voormiddag mijne kroonstukken zal komen ontvangen.
Denk niet verraad te plegen, want deze heide heeft eene
oppervlakte van ruim eene mijl omvang, en het is onmogelijk
dat er iemand komt opdagen, zonder van verre te worden
gezien. Antwoord mij nu: Staat u dat voorstel aan?
Goris bleef een weil dubbende: Nu, zegde hij eindelijk,
als het toch niet anders kan zijn, zal alles volgens uw be
geerte uitgevoerd worden; juist morgen nog drie weken, om
tien uren in den voormiddag zal ik u komen voldoen.
En bijaldien gij zulks nalaat, wacht u alsdan van Jan
Colders wraak.
Jan Colder!... sprak Goris, zichtbaar ontroerd.
Die ben ik, grijnsde de moordenaar hem toe, en zie nu,
Doktoor Goris Hals,dat gij alles stiptelijk volbrengt.
Dit zeggende stond hij recht en verliet de kamer even zoo
kalm, als hij binnen gekomen was.
(Vervolgt.)
LOPPENDE NIEUWS. Wij hooren het van alle kanten
Er zal weinig loof zijn 't Is een droeve en betreurlijke zaak
Maar. arm of rijk, die in de wereld wil leven zonder last en
tegenspoed, moet jong sterven. De Keizerin van Oostenrijk
heeft te voet len Gornsfeid berg beklommen. 2024 meters hoog.
Italië is dees jaar nog al bezocht van den Cholera; teRoomen is die
5 schrikkelijke ziekte nu ook aangeland. Te Napels zijn inde eerste
helft van September 190 personen door den Cholera weggerukt.
't Ziek Kroonprinske van Pruisen is nu thuis en "wordt er gekoesterd
en bewaard, gelfjk een kanarievogelken. Het Handelsblad'heeft
ee» inschrijving geopend voor d slachtoffers van de brandrampen
te Denderleeuw,23 huizen zijn daar afgebrand; meest allen verzekerd,
doel. veel Oogst, huisraad en kleörenzijn beschadigden verbrand. Me
nig huisgezin zit letterlijk op straat. In den Prijskamp voor de
Vla&msche Taal, uitgeschreven door Daidsfonds van Gent, heeft de
Vrije .Lagere School van Meulestede, bestuurd door M. Arth. De
Puepe, de 3 eerste prijzen behaald, 't Vlaamsch aanleereu is tegen
woordig een groote gewichtige zaak. Met 't geld koopt men de Boter
en met 't Vlaamsch geraakt men vooruit en vereerd in Vlaanderen.
M. DE RIJK is dood, M. advokaat De Ryck, gebortig van Meire,
en sedert de jaren .4 in Aalst een Heofd man der liberale Partij...
Hy was voor zijn gezondheid naar d'Ardenen gegaan en is er gestor
ven; op zijnlaatste uren heeft hij 't geluk gehad met zijn Moeder d'H.
Kerk verzoend te geraken... De Dood, die bleeke dood 1 Ze leert ons
zoowel'de waarheid dezer woordenHet is ij delheid gehecht te zijn
aan hetgene wat zoo haastig voorbij gaat, en niet daar henen te snel
len waar eene eeuwige vieugde beerschl» Toen Kardinaal Fissoher,
bisschop van Rochester, voor 't Geloof moest gaan sterren, deed hij
Den 8sten September. Feestdag van 0. L. Vr.
Geboorte, zal lang in 't geheugen van onze katho
lieke en Vlaamsche bevolking bewaard blijven.
Immers het was de 2 ste verjaardag van de in
stelling der Jongelings-Congregatie, waaraan er
nog van de eerste leden '4 overblijven, die op
dezen dag terzelfder tijd hunnen Jubiié vierden,
also.'k het inwijden van eene nieuwe zaal voor de
Congregatie onder den name van St Aloysius
Kring.
De feeste begon 's morgends om 7 ure met eene
plechtige mis in muziek en Generale Communie
voor de Congreganisten, ten ge'.alle van 2"o; wat
gevolgd werd door een sober ontbijt, Wyngensche
■ode. keeken met koffie.
Na de Hoogmis, om 11 ure, ging de inwijding
plaats hebben, waartoe de heeren Burgemeester,
Schepenen en Gemeenteraadsleden, eenige voor
name Leden van den Kring, de oui-onder-
pastorsvan Wyngene,vvaaronderde E.H. Pastoor
van S.ravezeele (die aihier in den tij 1 d n in
staller en eersten Bestierder der Congregatie was)
ea andere heeren Geestelijken van 'l omliggende
genoedigd waren. De Stoet wierd gevormd aan
d oude voorloopige zale. uit de Congreganisten,
gevolgd door al de hooger genaamde heeren, en
voorafgegaan door het muziek dat onderwegelus
tige deuntjes uitvoerde. Daar aangekomen,drukte
eikendeen zijne verwondering uit over de
ruime en schoone zalen. prachtig versierd met de
pauzelijke en vadei landsche kleuren, en geheel
behangen met lauwerkrans, jaarschirfien en ge
dichten. Daarna had de Inwijding plaats >an de
bovenzale ingericht tot Kapel voor de Congrega-
tie;dan wierd d orden Heer Sckretaris Jubilaris
een verslag afgelezen over het vijf en-twintigja
rig bestaan der Congregatie en hare heilzame
werking op de Wyngensche Jonkheid, welke hij
in schitterende kleuren afschetste Hierop beklom
Onze Eerw. Herder he spreekverhoog en be
gon zijne toespraak met de Jubilarissen geluk te
wenschen om hunneslandvastigb*-id in den dienst
van den Moeder Gods. Hij sprak eok
van de moeiebjkheden die de Congregatie van het
begin af te doorstaan gehad heeft, en in zijne rede
voortgaande, loofde en dankte hij de Voorzienig
heid dat hij nu nogmaals zijne wenschen vervuld
zag, door de inrichting van dezen schoonen
Kring, daarbij eene welverdiende Hulde ge
vende aan deze Familie die sedert tal van jareo
ais eene tweede Voorzienigheid over onze ge
meente waakt, die altijd op de bres staat als er
maar goed ie doen is noch geld noch goed spa
rende en die door Uuune uilgestr kte koophan
delsbetrekkingen maken dat Wyngeae nu nog
eene der welvarendste gemeenten der streke is;
hij vergat ook dezen Heere niet, die doorzijn
wijs beleid en grondige kennis de planueu zoo
wel en met zooveel spoed doen uitvoeren heeft
en alles bijgebracht heef: om onzen Kring eenen
der schoonste van'tomliggeude te maken-, voor
het sluiten, maande hij ons allen aan.eikander te
beminnen en in den geest van ware cnnstilijke
Liefde te volherden.
Na deze plechtigheid onthaalden de Jubilarissen
pos allen op een gulhertig gastmaal, waaraan de
jeugdige en hongerige magen ve l eere deden;
't deed oprecht pleizier om ze zoo eens hortelijlt
te zien smullen.
In den achternoen was het algemeene vergade
ring der Congregatie. muzieklofen Opdracht van
nog een 30 jonge Aspiranten gevolgd van een
sermoen door den Eerw. Pater Gardriaan van het
klooster van Thielt, over liet doelwit der Congre
gatie en hoe wij allen. Leden, onzen handel en
wandel moesten schikken naar de regels dereon-
gregatie, oin alzoo tot een hoozer doelwit te ge
raken, naar h -lwelk wij allen moeten streven.
's Avonds wierd deze luisterlijkefeestegesloten
met een lustig avondfeestje gegeven door het mu
ziek met medehulp van vreemde liefhebbars, aan
geboden aan de heeren Eereleden en hunnen
Huiskring.
Alzoo geraakte dezen schoonen merkweerdigen
dag ten einde.tot spijt en de nijd van 'ne Geus of
twee, die indie i ze meester waren,'alles onder
tot boven zouden zetten, maar nu moeien ze hun
spul verkroppen, nogtans moeten deaibolie ken
een ooge in t zeil houden, want eens of laatst,
spelen die Geuzen of Liberalen jegens ons de rol
van Tandentrekkers, en er ïsnog een spreekwoord
dat zegt: Met wie meaverkeert,w. rdtinen vereerd.
(1) Bij uitzondering deelen wij deze beschrij
ving meé.
BRUGGE, zaturdag.
Per hectoliter.
Tarwe 14 a 16 25
oo a o0
io 5o a i3
6 5o a 7 5o
Oo a 00
a oo
5 oo a 6 75
2 45 a 3 36
1 Si a 2 oO
5 i8 k 5 9o
50
i7 5o
Boekweit
Haver
Garst
Boonen
Aardappelen loo kilo
Boter, per kilo
Eieren, per 26
Vlas, per 3 kilos
Leuven, o9 sep
Tarwe p.100 k. 16 co
Haver
Garst
Hooi
Strooi
Beter per kilo
Eieren de 26
Koolzaadolie
Meel
Mont
Aardappelen
i2.ro aOo.Oo
12,Oo a oo,
16,50 a —.00
0,— a 0,00
0,00 a o,
0,00 a 0,00
o,— a 0,
54,-- a .==,00
-,00 a
0,00 a 0T
Dendermonde maandag
Lijnzaad (Inl.) —,00 p
Raapzaad ,0"
Lijnkoeken 17
Kempk jeken
Tarwe
Rogge
Haver
Boter
E V
