Doktoor Soris,
Boekhandel.
(GORIS HALS),
EEN VERHAAL UIT KEIZER KARELS' TIJD, 33
door S Van der Gucht,Kunstschilder te Aalst
Het gebeurde inmiddels dat Keizer Karei, uwen en mij
nen genadigen heer, genoodzaakt was deze landen te verla
ten om zijne ontelbare vijanden het hoofd te bieden: Ik had
de eer hem te vergezellen, en weldra, medegesleept in de
verwarring van den oorlog, had ik u volkomen vergeten, en
het was slechts eenigen tijd daarna, dat een onvoorzien geval
mij aan u deed herinneren. Ik deelde toen al hetgene er
voorgevallen was, aan den Keizer mede. De Vorst gaf mij
een strenge berisping over de onvoorzichtigheid die ik had
bedreven, echter eindigde hij er eens hartelijk mede te la
chen, en wij besloten de zaak zoohaast mogelijk te zullen
vereffenen. Dit besluit was wel genomen, maar weldra nog
eens door de dagelijksche onlusten van den krijg volkomen
vergeten, bij zoover dat het ons slechts meer dan een jaar
daarna te Brussel in het geheugen werd gebracht, en gij weet
hoe subtiel wij uwe verlossing hebben bewerkt in de hoop
dat gij nooit zoudt hebben kunnen raden wie u deze poets
had gespeeld.
Doktoor Goris was zoo verslagen, toen hij deze rondbors
tige verklaring hoorde, dat hij als ten einde gefolterd, spra
keloos bleef zitten en schier niet meer wist wat houding aan
te nemen
Dit zicht vervulde het gemoed des Keizers met innig me
delijden. Waarde Doktor, zegde hij, ik heb ook groote-
lijks misdaan met u niet dadelijk te helpen, als Jonker Jacob
mij alles had verklaard; dit wil ik u echter vergoeden. Geld
zult gij van mij niet vergen, dit weet ik, want gij zijt rijken
gij hebt den naam alle metalen in goud te kunnen herschep
pen, maar vraagt mij iets anders, naar uw begeerte en het
zal u geworden.
Genadige Vorst, gaf Goris tot antwoord, ik ben waarlijk
beschaamd over de goedheid waarmede gij mij bejegend,
want ik ben die niet waardig. Echter zal ik de vrijheid ne
men gebruik van uw aanbod te maken en van uw Majesteit
geen geld of goederen vragen, verre van daar, maaru slechts
de vergiffenis afsmeeken van de eenige ongeoorloofde daad,
die ik binnen mijn leven tegen de wetten des lands heb be
dreven? Dit zeggende, stond hij recht, naderde den Kei
zer en viel voor zijne voeten neer! De Vorst, inwendig ge
raakt, reikte hem de handSpreekt, zegde hij, en bij aldien
gij u niet plichtig hebt gemaakt aan moord of brand, zal ik
u in geuade ontvangen.
Mijn verhaal zal niet wijdloopig zijn, hervatte de Doktor,
niettegenstaande het zeer boeiend is; echter vrees ik Uwe
Majesteit te vervelen.
Neen, neen, meende de Keizer, ik ben liefhebber van
vreemdsoortige gebeurtenissen, sta recht, zet u op uwen
stoel terug neder en wil uw verhaal beginnen, want, bij mij
ner trouw, uk ben nieuwsgierig te vernemen hoe een zoo def
tig man, zooals gij werkelijk zijt, zich jegens de wetten heeft
kunnen misgrijpen.
Goris liet zich gezeggen; hij stond recht en ging zich terug
op den stoel zetten, dien hij kwam te verlaten, waarna hij
aan den Keizer breedvoerig begon te verhalen, hoe eertijds,
wijl hij bij nacht eenige scheikundige smeltingen had gedaan,
een rijken woekeraar, genaamd Adrianus Kieckx, ter dood
toe gewond, in zijn huis was komen gesprongen en aldaar
overleded; en hoe hij uit vrees van door het Gerecht als
moordenaar te worden gestraft, het lijk in zijnen kelder had
begraven en daar hij wist dat de vermoordde geen maag
schap bezat, zich had verstout zich als zijnen erfgenaam
aan te stellen en met de sleutels die hij in de zakken van den
woekeraar had gevonden, zijn huis had geopend en al het
gereed geld medegenomen dat hij in zijne koffers had gevon
den. Ook vertelde hij hoe hij zijne stadsgenoten had wijs ge
maakt, dat hij door zijne scheikundige opzoekingen den Phi-
losofaanschen steen had gevonden en daardoor schielijk rijk
was geworden, en.eindigde met het nachtelijk bezoek te ver
halen dat J an Colder hem had toegebracht en de bedreigin
gen die dezen, als echten moordenaar van den heer Kiecks,
had gedaan indien hij niet toestemde hem met een aanzien
lijke som geld te bevredigen. Toen hij eindelijk ophield van
spreken, zegde de Keizer. Heer Doktoor, gij hebt wijse
lijk gedaan deze moord aan het Gerecht te verzwijgen, want
bij mijner trouw, de Rechters zijn vinnig en men zoude u
voor den moordenaar hebben kunnen straffen; echter hebt
gij grootelijks misdaan met het geld te behouden dat u niet
toebehoorde en doordien de vermoordde Adrianus Kieckx,
geen maagschap bezat, rechtvaardig toekwam aan den heer
van den Lande! Maar doordien ik, zoowel als de heer Jacob
van Lommerdael met u ook niet zeer wel heb gehandeld,
en als heer en meester dezer Landen, van dit geld vol
gens mijn goeddunken mag beschikken, sta ik u de som vol
gaarne af in vergoeding van hetgene wij u gedurende een
jaar hebben doen lijden, en het nadeel dat wij u toegebracht
hebben. Ga nu in vrede naar huis, bij uwe deugdzame echt
genote, die u met opene armen zal ontfangen en morgen zal
men u al de perkamenten behandigen die u ten volle in alle
uwe rechten zullen herstellen.
Deze woorden werkten als een troostende balsem op het
gemoed van den Geneesheer! Hij liet hem dit ook geen twee
maal herhalen, hij stond recht, doch vooraleer de zaal te
verlaten, wierp hij zich nog eens voor de voeten des Keizers,
om hem over zijne milddadigheid te danken, waarna hij blij
moedig henen ging.
Wat dunkt u van onzen Doktor, zei Keizer Karei lachende
tot jonkheer Jacob, als Goris vertrokken was, hadt gij wel
coit gedacht zooveel pratijk in dezen kerel aan te treffen,
gij die hem hebt afgeschilderd als een argloos mensch?
M ijne verwondering is groot, antwoordde de Jonker, nooi
had ik geloofd dat hij bekwaam kon zijnom zoo een ernstige
en gevaarlijke zaak ten uitvoer te brengen.
Keizer en gunsteling bleven nog een wijl onderling praten,
eindelijk raadpleegde de Keizer zijn uurwerk en zegde
Ik heb mij heden zeer wel vermaakt met de zaak van Dok
tor Goris, echter behoeven wij daarom onze Keizerlijke ge-
woontens niet te verzuimen. Deurwaarder, sprak hij, de
stem verheffende, open de deur tot het verhoor.
Wijl de Deurwaarder zich verhaastte om het Keizerlijk
bevel te volbrengen en er een drom van edele hovelingen van
lieverlede de zaal vervulde, spoedde zich Doktoor Goris
naar zijn huis, welxers dorpel hem zoolang verboden had
geweest van te betreden. Met wat vreugd ademde hij met
volle longen de straatlucht in en bezag lachende van geluk
huizen en menschen. Aan zijne deur gekomen lichtte hij den
klopper op en klopte vinnig aan. De deur werd aanstonds
door de meid geopend en Doktor Goris sprong binnen, roe
pende Waar is mijne vrouw en kind? Komt, Brigitta
en Julius, komt onbevreesd tot mij, de Keizer heeft mij her
kend! morgen wordt ik in al mijne rechten hersteld, en wee
dezen die zich nog tegen mij zal durven stellen
Brigitta die reeds haren man had herkend en dpor den
Jonker van Lommerdael op voorhand van alles onderricht,
vloog Goris weenende aan den hals en vroeg hem hartgron-
diglijk vergiffenis, omdat zij hem den eersten dag niet had
willen ontvangen, al de schuld op de geburen leggende, die
hem zoo onbermhertig hadden belogen. Goris troostte haar
zooveel hij vermocht, zeggende, dat zij hem dood wanende,
met reden aan zijn bestaan niet kon gelooven, en hij in hare
plaats misschien hetzelve zou hebben gedaan.
De goede Brigitta liet zich eindelijk getroosten en wijl de
jonge Julius nu ook toegeloopen kwam, en zijnen Vader tus-
scnen veel hartelijke woorden geestdriftig omhelsde, begon
zij te denken dat haren man zonder eenigen twijfel, in het ge
vang gebrek had geleden aan eetbare spijzen en drank; zij
bracht dan in afwachting van het noenmaal een lekker stuk
Ham ter tafel, alsook een goede flesch ouden wijn. Goris
nam deze voorzorg dankbaar aan en deed eer aan het Ge
recht, en wijl hij zwierig zijne keel ververschtte, begon hij te
vragen:Maar Brigitta,zegde hij,het verwonderd mij straf,
dat men uwen Vader die mij zoo een roekelooze antwoord
heeft geschreven op den liefderijken brief dien ik u uit ons
landgoed van Melle toegezonden heb, voor den Keizer niet
heeft doen verschijnen? Misschien zou men dit hebben
beproefd, gaf het goede schaap zuchtende tot antwoord,
maar mijnen Vader is reeds drie dagen uit zijne woonst ver
dwenen, zonder dat men weet waarheen hij vervaren isDit
zeggende, schoten de tranen uit hare oogen.
Doktor Goris was zoo verwonderd over hetgene hij kwam
te vernemen, dat het stukje Ham dat hij door behulp van
zijn yorket in den mond meinde te steken, zijn doelwit niet
bereikte en half weg als tegengehouden werd. Heeft ie
mand hem zien vertrekken? vroeg hij deelnemend. Ja, hij
is over drie dagen te paard vertrokken met een zekeren hol-
landschen Jonkheer, genaamd Hans Van Hoevermaet, met
wien hij reeds lang was bevriend. Deze trok naar Brussel
en Vader Leeft hem tot aan de gemeente van Wetteren ver
gezeld; hier hebben zij hun afscheid van malkanderen geno
men, daar Vader zegde aldaar een dringende zaak te moeten
verrichten en den Jonker vervoorderde zijnen weg.
Wie heeft van dit alles u zoo schoon onderricht, Bri
gitta
Wel, denzelfden Jonker Hans Van Hoevermaet die
met Vader vertrokken was en slechts een uur geleden naar
hem is komen vernemen.
Doktor Goris bleef een wijl peinzende staanKwest,
zegde hij, krwest is Jonker Hans niet eenen dief! Hoe is
het mogelijk, meende Brigitta, verdrietig van zulke dingen
te durven vermoeden! Jonker Hans is een rijken heer, die
volgens hij mij heelt verklaard, dezen morgend bij den Kei
zer in gehoor wordt ontvangen. Het verwondert mij straf
hernam Goris, dat een rijk en machtig heer zich zoo licht
heeft bevriend met uwen Vader, die slechts een meester-za-
delmaker is
Brigitta sloeg met een zeegbare schaamte hare oogen ten
gronde. Ik weet juist niet hoe dit al toegegaan is, zegde
zij, Vader u dood wanende, wilde mij doen trouwen en Jon
ker Hans maakte mij zijn hof. Dit was echter eene nutte-
looze zaak, daar ik u al te zeer had bemind om u te kunnen
vergeten en ik het voornemen had gemaakt van nooit te her
trouwen. Bij het eerste wooid dat hij mij van liefde kwam te
spreken, gaf ik hem dit mijn voornemen te kennen; hü
scheen dit vonr.is met gelatenheid te aanhooren, echter, dacht
ik te bemerken dat zijne wezenstrekken zich plooiden tot een
kwaadaardigen grijns, echter heeft hij mij naderhand niet
meer lastig gevallen, niettegenstaande hij even als voren met
Vader bevriend is gëbleven en hij mij heden veel geluk heeft
gewenscht met uwe terugkomst. ('t Vervolgt.)
LoopendtNieuws:
Dio zijn geid besteedt aan goede werken, zot het. op eeuwigdurende
intrest. Die zijnen Herder ontvlucht wordt van de Wolven ver
scheurd. Er is tot Aalst een wedding aangegaan, dat er den i5
April zal ijs zijn op den Dender. Wij zullen 't afwachten. D'ander
week is naar Roomen gezonden, Appelterscheri'tabak.' Le deken
van al de gazetschrijvers der wereld is do opsteller van 't Ehgelsch
blad: Leeds Mereury. Zyn naam is Edward Baines. 88 jaren oud;
sedert 70 jaren boudt hy de pen. Te Geeraitrdsbergea, den eersten
dag van d'exaams voor de Kiezing, er passeren 2 liberalen en 18
katholieken!... Te Denderpoonde hééft't liberaal óp 80 kandidaten
16 kiezers... 'T werk is van binnen, zei Monskè Leks, 'de liberale
gieten 't verstand op met pollepels. Cnlaugs hoorden wij een
zwierige afschildering van 't liberalismus: Weet ge wat liberaal zyn
i&? Op een kieziug, laat g'l eel d'Hel uit, en tot defi laatsten man,
d'Hel zal voor de liberalen kiezen; en dat van den anderen kant g'heel
1 De verstandige Hovenier
onderrichtende hoe men 'in de 12 maanden van
5 het jaar op de beste manier, de boven, tuinen,
lusthoven en boomgaarden zal schikken, berei*
den, beplanten, bezaaien^ enz. alsmede hoe men
allerhande Ooft en Fruit, Wortelen Zaden, Bloe*
5 men, Kruiden enz. zal bewaren en hunne kracht
van genezing.
3 Dit alles vindt men in de verstandige Hovenier,
l een boek van 196 bl. op dik papier, prijs o,8t> c.
t franco 0,95.
j Het Reisje naar I.ourdes,
in Frankrijk, door drij Vlaamsche Buitenjonge*
liegen, in 1883. door D. S... te M.... Een aller*
merkweerdigte boekje;—aangenaam en kluchtig,
och, men moet dikwijls hartelijk lachen, om de
schoone bemerkingen en de rond'Vlaamsche
schrijftrant; ook leerzaam geschreven en met
eenvoudige doch godvruchtige bemerkingen....
Iemand die dees boekje gelezen had, zegde ons:
0 dat plezierig, dat nuttig boekje Kijk, voor
O.80 e. hebben wij die reis van 227 uren op een
vrolijke wijze gedaan.
Te koop in ons Bureelea aan 0,8o c. franco 90.
Tooverboek.
Een net, pertig boeksken aan 0,10 cent.
franco 55, bevattende 140 Kurieuse goochel
toeren om een geselschap te vermaken en ie
verzetten, toeren met de kaart, m'l flesschen,
met getallen, met stokken ende zoovoorts.
Om Fr arisch te leeren
op korten tijdfransch gelijk 'nen advokaat
is er te Rotisse een net boekje verschenen van
87 bladzijden en wij hebben hei doen komen
en wij verkoopen er veel aan 0,40 c. franco
0,45
'T Manna,
voor godvruchtige zielen-, door E. H. Jamar, vol
ledig devotie en Communieboek.d-r.de verbeterde
uitgave; schooner Kerkboek is er in deze eeuw
niet geschreven; 'tis waarlijk een
manna, melk en honiDg voor de christene ziel.
in band, roode sneè 2,25 gebrocheerd, l,So
Historie van Valenlyn en
Oursson.
Een oud merkweerdig boekje nieuwe verbe"
lerde druk, aan 0J5 c. franco 85.
Het Bloemkorfje
of laster en onschuld, door C. Scljmid, schrijver,
van Rosa van Tannenburg en van veel ander
merkweerdige boeken. De verhalen van C.
Schmid- behagen aan oud en aan jong en men
winde erin allerkostelijkste zedelessenDe prijs
van 't bloemkorfje is o,7". c. franco 0,85.
De li. Godelieva van Ghistel.
door W. Van de Putte. Pastoor; een net boekje,
het wonderbaar leven van die groote Heilige
met de gedichten en gebeden t'harer e~r. Prijs
5o c. franco 56.
Werken van St Alphonsus.
St Alphonsus de Liguori is een groote Kerke*
lijke Schrijver; in zijn bieken vindt men licht
voor 't verstand en balsem en honing voor het
hert. De werkcm van St Alphonsus beslaan veel
groote boekdeelen, doch de Pater Redemptorist
Thielen heeft het goed Jgedacht uitgevoerd van
uit die werkoD eenige volksboekskes te knippen,
Eere en dank zij hem- voor dezen Apostelijken
arbeid. Wij hebben die boekjes leeren kennen
door het
Gulden Boekje der Mis,
een boekje van 62 bladzijden, in vorm van Kerk
boek "n te koop in ons bureelen aan 15 cent.
De schoonheid van dit werkje is onbeschrijfelijk
eD 't is reeds in zijn ;e uitgave, dus 4 keeren
is bet moeten herdrukt wortten. Wij recomman*
deeren h6t uit al onze kracht en als er iemand
wil een extra goed werk doen. hij korpe er25,
of 50 of loo en deeledatuit. 't zal een aller*
vruchtbaarste zaad zijn voor loo is 't 12 fr. voor
5o. 6,5o. voor 25 3.So. Verders
De Sleutels van den Hemel.
229 bladzijden. o,4 c. franco 0 44 Onder alle
j opzichten een merkweerdig boskske ife sleutels
vaneen Hemel, wie zou ze niet willen in zijn
I huis hebben?
De Namen mijner Moeder
ij en hare Feestdagen; overwegingen begroetingen,
verhalen o.i5 c.
Naar den Hemel,
voor hen die lijden, dus voor iedereen, 71 bl.
o.lfic. en per loo of "0 genomen, gelijk het
bot-kje der Mis. Ge kunt geen bladzijde van dit
boekje openslaan of uw hert wordt getroost en
opgewekt.
De allerheiligste Roozenkrans,
0.I6 centiemen.
Gelijkvormigheid aan den wil Gods.
o,15c. Waarin men leert gerust blijven en
kalm, in vreugd en in leed, in voorspoed en in
tegenspoed.
De groote Waarheden.
Dat boek in kerkboek gebonden, schoon roode
sneA 636 Bladzijden; z" willen hebben dat de
Raters in dit boek veel slof vinden voor hun
Predikatiën; de Groote Waarheden zijn in dit
bo* kje uitcengelegd;eenvoudig. hertroerend.met
schoon verzuchtingen en treffende* voorbeelden.
Prijs I.80 franco t.90.
De glorie van Maria.
Ziedaar 't Meestersiuk van Kerkleeraar Alphon-
sus;de Glorie van Maria is in deChiristene Wereld
wat de Navolgiog Chrisu is,< deGeestelijke Strijd
enz., een. bijblijvend botk.in alle talen verspreid.
Deze nieuwe uitgaaf is voor .taal druk en papier
allerbest bezorgd, als dit boek toekwam, er wa
ren in'ons Bureel Eerw. Geesteliitfen uit Gent en
die fraaie uitgave de Glorie van Maria was aan
hen gelijk Polen aan den Rn--. Dit merkweer*
dig boek kost in roode sntè 1,93 franco 2, lo
gekartonneerd 1.75 franco 1.96.
