iH BISSCHOP LASSSRÊÜHT
I
Extra-Nummer 873. - 12 Juli 1889.
DAENS-MAYART, Weri AALST.
Bittere droefheid, ga weg, uit ons hert; moedeloosheid, vei -
wijder u verre van ons; wij gaan in stillen eerbied het leven
aanhalen van onzen Held, van onzen Vader en Vriend, van onzen
Leidsman en Bisschop, van dengrooten Volksvriendjjder i9do
eeuw, Henricus-Carolus LAMBRECHT;
Het levenslicht zag hij te WELDEN, in de Dekenij van Ou
denaarde, te Welden, een dorpie van 1200 zielen, gelegen aan
den voet van den berg waar O. L. Vrouw haar heiligdom heeft
van Kerselaer; Bisschop Lambrecht schreef het eenige dagen
voor zijne dood, hoe zijne godvruchtige Moeder hem op haar ar
men naar dit Heiligdom had gedragen, en hoe hij, in jaren ver-
voorderende, metj zulke zoete vreugd de Moeder Gods daar ging
vereeren.
Zijn Vader, Ontfanger der Gemeente, had het eenvoudig ea
krachtig Geloof der Vlaamsche Landslieden... Over 4 weken tot
Öostakker zijnde, omringd van de Genootschappen St-Vincen-
tius, waaronder veel groote Heeren, Bisschop Lambrecht ver
haalde van zijn Vader, de nederige Gemeente Ontfanger, dat hij
zeer milddadig as en met zijn eigen hand veel aalmoesen uit
deelde. Eens, overlast van werk zijnde, ging hij toch, en bij een
opmerking die men maakte: Ach, zei de goede Man, dat doe ik,
om 't Geloof van mijn kinderen te bewaren I
De Goedheid, de Liefdadigheid, de Teêrhertigheid!
Henricus Lambrecht! te Welden weet elk wat een braaf goed
kind het was, en tot Oudenaarde in 't Collegie, waar hij zijn La-
tijnsche Studiën deed, tot Oudenaarde is rond zijn naam een au
reool van deugd, van goedheid, van iever en van leerzaamheid...
De Geestelijke Staat was zijne roepingen zijn leven; hij deed
zijn eerste Noviciaat voor 't Priesterschap te St-Nikolaas, trad
in't Seminarie van Gent, wierd voor zijn uitmuntende hoeda
nigheden doorMgr Bracq naar Leuven gezonden, voor d'hoogere
Studiën, en behaalde er op schitterende wijze in Juli 1875 den t'-
tel van Doktor in Godgeleerdheid... Elke nieuwe Doktor
moet een stuk opstellen over 't Katholiek Geloof, en de jeugdige
Weldenaar leverde een merkweerdig gewrocht over hetH. Mis
offer;... de zachtmoedigheid, de mededeeliag, het Sacrificie.
Twee jaren bleef Doktor Lambrecht te Leuven, als Leeraar
in Kerkelijke Wetenschappen; in 1877 riep Bisschop Bracq
hem naar Gent als Director van 't Seminarie en terzelvertijde
als Leeraar van Zedelijke Godgeleerdheid... Daar werkte hij
met weêrgaloozen iever op d'herten der toekomende Priesters;
terzelvertijde schreef hijDe Verklaring van den Mechelschen
Catechismus, 3 groote boekdeelen, een bron van Godgeleerdheid
voor Geestelijken en Wereldlijken; en gelijk Kanunnik Stille
mans in de Lijkrede verklaarde, boekwerken die niet alleen in
al de Bisdommen van België maar ook in 't Nederland, als eenen
kostelijken schat bewaard worden en met groot nut gelezen en
geraadpleegd. Van dit werk verscheen onmiddelijk een fransche
vertaling en een kort begrijp, in een Vlaamsch Boekdeel.
1877 tot 1886: Men hoorde niet veel van Doktor Lambrecht
spreken; hij werkte in 't Seminarie, hij schreef boeken; hij was
verslonden in de Studie; in de Vakantie men zag de goede ziel
met zijn reiszakje eens voorbij loopen, om eenige dagen rust te
nemen; meer dan eens ontfingeo wij dan zijnen minzamen en
vriendelijken greet; na eenige dagen, men zag hem met meer, hij
was te Welden in zijn Ouderlijkhuis, in zijn lief Welden, aan de
Studie..
Werken verkloekt, werken vertroost, werken is zalig, dat was
de leus van zijn leven.
In 1886, Hulpbisschop de Battice, de achtbare Man, is afge
sloofd en ziekelijk; Bisschop Bracq, stokoud zijnde, kan zijn
Bisschoppelijk Huis niet meer verlaten; Doktor Lambrecht
wordt uit zijn st.diekamer gehaald; hymoet Hulp-Bisschop wor-
den, den 26 Maart 1886 wordt hij Bisschop gewijd en in T.li
daarop vblgende begint hij zijn openbaar leven:
Gaan vormen in Steden en Parochiën;... er preêken met een
buitengewone vurigheid;... de groote Kerkelijke Plechtirheden
voorzitten;... terwijl hij rondgaat,zijn wijze en scherpe aandacht
vestigen op de Noodwendigheden der Samenleving;... daar zijn
studie op maken... Ach, t'Aalst w'hebben hem gezien, dea Hulp-
Bisschop, komende preêken in St Martcns-kerk voor den Werk
manskring, onder de Mis van elf uren; 's namiddags de nieuwe
Patronagie gaan instellen; 's morgens had hij met verhevene
geleerdheid gesproken over 't Rijk van Christus, over de wereld
zonder de» Christus Verlosser en Zaligmaker; 's namiddags zien
wij Hem in de Patronagie tot de Kinderen spreken, dat al die
jonge oogsKes vol genoegen blikkeren en dikkeren's avonds is
de Hulp-Bisschop in Werkmanskring en daar spreekt hij tot de
Inrichters, tot de Burgers en tot de Werklieden, in de hertelijk-
ste woorden die men kan hooren of uitdenken... Gelijk t'Aalst
zoo ook was zijn handelwijze te Gent, waar hij in al de Werk-
manskringen en Patronagiën voordrachten hield, te St Nikolaas,
te Lokeren, overal en altijd.... Hij wordt de groote de alombe-
roemde volksvriend en Volksredenaar....
In t Seminarie, in zijn lief en duurbaar Seminarie bleef hij
wonen en de uren op welke hij als Hulpbisschop niet moest ver
schijnen, bracht hij over op zijne groote Studiekamer, rondom
tot aan t gewelf bezet met boeken, vo«r een tafel die vol lag van
geschriften en afdruksels.. Werken en studeeren, met iever, met
drift, met liefde.
1888, 't Pauzelijk Jubeljaar uit alle werelddeelen gaan er
Bedevaarten naar Roomen;... België blijft niet ten achteren;....
Oost- en West-Vlaanderen hebben verscheide honderde Bede
vaarders;... Bisschop Lambrecht zal de Opleider zijn, de Engel
Raphael van die Bedevaart... In de Reis naar Roomen heeft men
hem aan t werk gezien: De Godsvrucht opwekken en 'ne Va
der zijn voor elk;... zich overal toonen als Vlaamschen Bis
schop;... preêken in 't Vlaamsch, te Milanen, Bolonia, Assi
sen, Loretta, o te Loretta in 't H. Huizeken, elk weende en als
hij na d H. Mis de Kerk uittrad, 't Volk van ie streek kwam zij
nen Zegen vragen en zijnen Bisschoppelijken Ring vereeren. Te
Roomen preêkte hij verscheide malen in 't Vlaamsch, en, iets
dat misschien nog nooit gebeurd was, in St-Pieterskerk aan deu
hoogen Outaar van St-Pietersstoel, daar sprak hij over Kerk en
Paus, in zijn vloeiende, sierlijke, Vlaamsche spraak; daar toonde
hij krachtiglijk dat er op de wereld een Vlaamsch Volk bestaat,
een Katholieke Vaamsche Natie.. Elk zag het te Roomen. in het
Vaukaan, nat; de raus' Veèï Wérk maakte'van zijnen jongen
Vlaamschen Bisschop.
Triomfantelijke terugkomstte Gent; Te Deum in St-Baafs;
eerste aanspraak; den zondag nadien, de Pauzelijke Benedik-
tie; g heel de Kerk opgepropt; Hulpbisschop Lambrecht, die de
indrukken mededeeltzijnerbedevaart naar Roomen, die d'herten
vervult van liefde voor Kerk en Geloof!... In Juni Bisschop
bijgestaan door zijnen Hulp-Bisschop, die hem on
middelijk opvolgt;
Den i Juli verschijnt zijn «erste Herderlijke Brief;... O, dat
Christus heerscheis zij'n leus. Bisschop zijn, niet om te heer-
scnen, schrijftHij, om zich boven anderen te verheffen, maar om
glorie te geven aan God, om God te leeren kennen en beminnen,
om vre e te brengen en vrede te stichten; om vrede, blijdschap,
8eJ.uk» vriendschap, alom te doen heerschcn! Ik noem u niet
mijn Onderdanen, maar mijne Vrienden;... naar Christus voor
beeld zal ik vverken gij hebt mij uw hert gegeven, ik zal niet
ten achteren blijven... Met kloeken moed begin ik mijn werk
Reeds 2 jaren heb ik ondervonden, in de blijdschap mijns har
ten, dat. ik m alle Priesters broeders vind. in alle Gelovigen
goede Diocesanen; en in allen, Priesters en Wereldlijken, goede
Vrienden... Mijn ziel heeft een bijzondere neiging om diegenen te
beminnen die lijden, die arm zijn, die 't hoofd moeten buigen on
der den arbeid.
Den 2 Juli de Plechtige Inhaling te Gent; welke vreugd! welke
zaligheid!... Het hert van den grooten Bisschop had gesproken!
He Vollceren stroomden naar hera toe;bijzonderlijk de werkende
Volkeren die meest op den Hemel moeten denken; van den 2 Tuli
at begon men op een bijzondere wijze zijnen zegen te vragen; het
is alsof de olkeren voelden Wij zullen hem niet lang bezit
ten; aan de vensters, op d'huizen elk knislde, elk riep Welkom!
Up de Markten en de straatjes, de .Moeders kwamen toegeloopen
met hun kmders cn 't was met een Hemelsche goedheid dat Bis
schop Lambrecht een kruiske maakte op 'livoorhoofd der kin-
derkes, en zegde: Dat ze toch altijd braaf zijn en tot vreugd hun
ner Ouders dienen!.. 0
In Italië, in Oostenrijk, in den Tyrol, in Zwitserland, als er
een Bisschop verschijnt, de Moeders vragen den Zegen voor hun
kinderen: mca vereert den Bisschoppelijken Ring; onder Bis-
schop Lambrecht is dat Christelijk gebruik, als door de macht
van hoogerhand, in de Vlaanderen terug in voege gekomen, om
er nimmer te verdwijnen.
Juli 1888 tot Julij i88g, waf hebt gij gezien? Bisschop Lam
brecht zijn Bisdom willende bezoeken op éen jaar, van stad tot
stad, van dorp tot dorp, ingehaald en ingehuldigd; overal, gelijk
te Gent den Welkom toegeroepen; overal gelijk te Gent de liefde
tot Christus leerende, overal d'herten meer en meer winnende,
overal de^ kinderen zegenende, e» bijzonderlijk de werkende
Huismoeders roepende, overal tot de Zieken gaande, in de Gast
huizen, in d arme huizekes; overal de Liefdadigheid en de Broe-
