IV 1000. Twintigste Jaar.
Ons duizendsti
NUMMER.
Loopende Nieuws.
BERICHTEN.
Pastoor kneipp 0,70
gekartonneerd 0,85
Maria's Almanak 0,50
Land van Waas 0,12
Tooverboek 0,50
Groote Cauderlicr 5,00
in '1 klein 1,00
Vlaamsch keukb. 1,00
Betje de goede keu
kenmeid 1,20
Pasteien en Confitu
ren 1,20
Verhalen uit 't fransch
Schrikbewind 0,75
De huiselijke Godsd.
der Voorouders l.oo
Terugkomst uit Rusl.
in 1812 l,oo
Jan Onraedl o,75
DOM BOSCO
DE WT3RKMLA.M
18 DECEMBER 1891.
Verschijnende alle Vrijdagen.
Prijs in Bureel of Winkels 5 eentiemen. Voor c'het-l
Belgenland fr. 2.50's jaars. oor Holland fr. 8,50. Vo-r at
d'ander Landen van Europa, voor Amerika, Asia, China,
d Indién en zoo wijd er menschen v-
4,50 franko thuis.
P daens-mayart,
Werf, Eiland Chipka,
AALST.
-edankt zij den Heer!... rooo weken dat De
Werkman verschijnt!., 't Is langgeleden;
maar toch, we zien daar nog ons eerste
Nr uitkomen den 15 Augusti 1872... Er
bestonden dan nog geen Volksbladjes...
Op een buitengewone gelegenheid was
't Land van Aelst verkocht aan o,o5 c...
Dat pakte wel... Een ziekelijke Priester
E. H, Haumont, van eerwaardige gedachtenis
voor Vlaanderen en voor 't Bisdom, zegde In
dien er een Volksbladje uitkwam!... Hoe gaan
wij dat noemen?... De Werkman... Ja, ja. Alle
14 dagen uitkomen, aan 5 centiemen; zonder
annoncen! elk stond verwonderd!... Velen zeg
den: dat zal niet kunnen bestaan'!... In Gods
naam voortgewerkt!... Van alle 14 dagen op alle
8 dagen gebracht; gewerkt met de zuiverste in
zichten: voor 't Geloof en voor Vlaanderen! voor
't Werkvolk, in alle eenvoudigheid en rechtzin
nigheid, zonder iemand te vleien of zonder iemand te vreezen....
Uitverkoopers gezocht en uitverkoopers aangeworven... Veel
strijd gehad, maar ook veel aanmoediging!... Brieven vol opwek
king van E. H. Van der Hagen, die heldhaftige strijder, thans
nog rustende Pastoor te Steenhuyze.... Veel dreigbrieven en
smaadbrieven ontvangen, dikwijls op straat beleedigd, 's nachts
de ruiten op Chipka uitgesmeten, dat wij al de vensters hebben
mceten barrikadeeren met hout en met traliewerk; honderde be
knibbelingen geleden, dat wij 't Werkvolk opmaak!en, dat wij te
veel van Liefdadigheid en van Broederlijkheid spraken; dat wij
t'eenvoudig waren, omdat wij willen verstaanbaar zijn voor elk,
verstaanbaar en deftig, tot in de minste nieuwstijdingskes; dat
wij Socialist waren... Maar van den anderen kant onzeggelijken
troost ontvangen en aanmoediging van alle kanten: uit 't Bisdom!
Vier Bisschoppen van Gent die De Werkman gezegend hebben:
Bisschop Bracq zaliger, De Werkman lag op zijn tafel en hij
legde er zijn slinke hand op; Bisschop de Battice, hoe zou hij,
de goede Vlaamsche ziel, hoe zou hij De Werkman niet bemind
hebben!.. Bisschop Lambrecht, 't was met hert en ziel dat hij
van ons Volksblad sprak en cenige dagen voor zijne dood te Ni-
nove ons ziende, zegde hij: Mr Daens, Mr Daens, ga voort op
dien weg!... En Bisschop Stillemans, de thans regeerende Kerk
voogd. de bewijzen zijn er, dat hij De Werkman niet ongenegen
is, verre van daar, integendeel.... Veel troost ontvangen uit't
Seminarie, uit al de Vlaamsche Provinciën, uit Fransch-Vlaan-
deren, uit Luik, van honderde en honderde Geestelijken uit Ste
den en Dorpen, van ontelbare Katholieken.... De aanhaling zou
een lange kronijk zijn en wij moeten ons Artikels kort maken,
vermits er veel ander nieuws is.... Ons duizendste Nummer ver
schijnt in een nieuw tijdvak.... De Brief van Paus Leo! 't Socia-
lismus! de beweging over 't Werkvolk! de Volksbladen die langs
alle kanten oprijzen!... Hoe meer strijd, hoe grooter viktorie...
De mededinging doet d'hersens spannen, om schoon en machtige
artikels te geven en alles wel te verzorgenOns duizendste
Nummer 1 Een eerbiedig en zalig Aandenken tot al de overle
dene Medewerkers, Vrienden, Lezeressen en Lezers van De
Werkman... De oog en d'hand van Genegenheid en Dank aan al
de tegenwoordige Vrienden, Medewerkers, Lezeressen en Lezers.
Heden, Vrijdag zal t'Aalst in St Martenskerk aan St Josefs-Au-
taar de Mis gelezen worden tot die intentie; ook tot die intentie
een Mis op de bijzonderste plaatsen waar De Werkman verspreid
is... En daarmee voorwaarts, met kloeken moed... Voor heete
vuren gaat er gestaan woiden.... Op 't einde dezer merkweerdige
Eeuw... Zal 't Weikvolk voor goed afgetrokken worden van zijn
Geloof, van zijn goede Zeden, om in wanorde en ellende te ver
kwijnen? of zal 't Werkvolk tot verheffing komen, tot beteren
Christen zin, naar de reine goede Zeden, tot Vrede en Welvaart
voor Tijd en Eeuwigheid? Gaat 't Werkvolk bijeengeschaard zijn
gelijk in de goede Christene tijden, door broederlijke en vader
lijke behandeling?... Menschen, Menschen, laat ons werken in
dezen zin, niemand onverschillig, elk volgens zijn vermogen en
ons Vrienden en Medehelpers znllen een gedachtenis ontvangen
van dezen vrijdag als het Duizendste Nr van De Werkman ver
schijnt... 't Is t'uwereere.
tt:. t>-ii
Uit Bellem ontvangen wij
eenen Brief, nog met vaste en
flinke hand en jeugdigen moed
geschreven door een Land
bouwer van 82 jaren, onzen
geëerden AbonnentAd mul-
t7 tos annos 100 jaren worden
VA ffaan ze Herderse.n hij Aalst ROBRECHT
VAN EYNE verlootten, dat groot historisch Drama, hetwelk
t Antwerpen en te Oudenaarde zooveel bijval had?.. Daar eaan
wij naar zien. Zaterdag, t'Aalst op de Botermarkt, 't ging
aardig in t begin, een markt van Jan Tijdgenoeg; maar al met-
eens was t van Snellegem; en allés verkocht op eenize minuten
Er zijn er geweest op Chipka die aan 94 st. verkocht hadden
In de groote Steden van Europa, als er iemand sterft, 't moei
van d Influenza zijn of hij is buiten de mode En de mode mag
alles doen, in die steden zelfs heer ruimen in vollen dag. De
Honderdjarige van Asbeek rookt nog zwierig zijn pijpkjn; nog-
tans vroeg rooken en laat uitzitlen is koeien in ne pirceieinwim
kel brengen. De Rus den grooten Rus Ze zeggen dat hij
s nachts niet slapen kan, van onrust over den Hongersnood die
zoo wreed zijn Rijk afknaagt... De Honger doet de wolven uit
de tosschen komen en Alexander III vreest opstand onder zijn
I°rd ,',i„%Vfgen "b9datd=g'd°!<= Rus, met al zijn macht het
verdrukt Polen voor zijn oogen ziet spoken.. Dom Bosco
zegde gedurig aan zijn Discipels, van goed te zijn voor den min
deren Manen voor de Dienstboden, om wel te varen.. De Moe
der Gods noemde haar eigen Dienstmaagd, om dien stand te
vereeren en de Paus teekent altijd Servus, de dienaar der die
naren unristi...
S,re°g' '0Ch is er armMde ellende; win-
ter en zomer altijd zijn er armen onder ons. wij herinneren hier
ir %VR.Se° 6 ««"jjueven staan in 't leven van Dom Bosco
Wi'. Hen' iwÜ! If, letelhfpt super egenum et panperem Gelukkig
wie den Arme en Verlatene weet te helpen Dom Bosco wordt
™TnfT nSr IP6 AP°ïel der Je"6d- de Vader der Weezen.
Tot Ieperen, welk wreed geval donderdag d. v. w. de eetiige
zoon van M Baron Surmont, Burgemeester en Senateur, een
eerste jonkheid, zijn studiën m de rechten geëindigd, woensdag
nog op jacht geweest,zoo gezond als een blieksken, donderdag
morgend dood gevonden op zijn bed.. Wat zijn wij hier toch ii
heffïn0 zafl"13!?50: h"? d'S Z'Ch 'eSen de Dood ver"
ïl.ïv li' Jacobtjnen en de Communardshaddende roodc
vlag gekozen, omdat men er op met zou zier. 't onschuldiz ver
goten bloed. Die ons geocgcr. zijn, zijn wij ook genegen cn zo
mogen op onze dienstvaardigheid rekenen. De stad Den-
K?aTs°snel om t v00r ,i892 een e*tla 6r°°te Kampstrijd voor het
Kaatsspel, om geopend te worden den 2<l«> Paaschdag. Tot
in Holland toe beginnen ze met veel lof te spreken van het Ou
denaardse!» tijdschrift VOLK EN TAAL. - Het groot Lot
der Russische Staatsloterij (750,000 I.) is gewonnen door een
vereenigmg van spaarzame kleine Werklieden.. Proficiat! -
Lfn.db°uwers, is 't waar, hetgene vr. Sixtus leert,
7niI W H a °P ""^ppci'and - In de Provincie Nieuw
Zuid-Wallis van Australiën warenin i88z 75 Katholieke Scholen
met 15,595 leerlingen; nu ztjn er 334 met 3o,7oo leerlingen
Ik Me! vooruitgang Eereen dank aan de Katho-
'tr.W TA'"" al d<! ,deeleenoten der Voortplanting van
deren ma zondag na d'Hoogmis aan de kin-
Oudêrf 'u Ta Voor 'ne cens'" Ouders, achtbare
?.H tJ ™orach,"g.. Mot die marktliêkes dikwijls de goede
Zeden schenden, en dat is t bijzonderste van alde goede Zeden
uwer kinderen bewaren. Veel gazetten, onvoorzichtig in hun
«liü f PaS.S> wn'6' V°°r k]IlJeren 0" jonkheden. Hebben wij
feó i'Tl ff Sreken- - D'Abdij van Geeraardsberi
fen 'n h i Va" zaliger, dat zou schikken voor
een Belgisch Knetpp-hc.s. Als ons Dokteurs zich niet haas-
Só ka"ernof;een Vreemdeling afkomen. De menschen be-
ïürf t li?? V, g 'e kn«en van a' die vreemde Bieren, die
ut kosten en u ziek maken op den hoop toe, ja dat er veel
w°P«%e„. - DTnlandsche Bieren,
van Ttel 1 H hloekste en de gezondste. In de Kamers
van Belgenland is veel gesproken over Vee en Granen.. Wie
kan t volgende betwisten Als de mislukking eener vrucht
Sfiven W Tan °rP iPriizen. b°a kan de Landbouw dan
blijven bestaan De Landbouw dood, alles dood
BsJ B-S mm D H°p staat al over de too fr.; van 100
tot HO; d'Hop van 89 en 90 wordt op-
r gezocht; Duitscheen Fra nsche Koopmaas
schrijven brief op brief voor de Vlaamsche en Brabantsche Hop.
Reeds was hier veel opgekocht voor vreemde Landen. Al de be
richten luiden Vaste markt, hoogeprijzen.. D'hoeveelheid Hop,
die nog op den Buiten ligt, is zeer gering; en veel Brouwerijen
zijn onvoorzien. J
Te Rio-Janeiro is de toestand veel kalmer;
\*7Sr00,te Banden sijn bïzig met handelsverdragen.
ze spreke^ van* 5olaanhoudi^gen?mP'°t R"'
te zijnettere verSt™ S'e"in g,a"Sriik WaS destad
J"Belgium is het Budjet gesleten met 5 millioen boni
wat cle Kieswetten aangaat, een groote uitbreiding gaat er ko
men; het bewoningstelsel heeft veel kans.
TOULON, i5 dec. Er heerscht hier een hevig tempeest
sedert gisteren morgend. Een torpedoboot geraakte rast aan den
onderzeesche kabel van Toulon naar St-Mandrier. Men moest
den kabel afsnijden om dc boot los te maken.
Ons Nr van te naaste week zal bijzon
der merkweerdig zijn. Ja, ja, ons
woord blijft ons woordAl de Medehel
pers mogen gebeden voor al d'Eerste
Communikantjes vragen. Ook, bij elk
boek, klein of groot, 2 gebedekes.
VATER KNEIPP. Ons Boekje over
zijn Leven en zijn Voorschriften 0,70 c.
franco 0,76; gekartonneerd o,85 franco
90. 't Muziek van het Staplied-Kneipp
te bekomen in ons Bureelen aan 20 cen
tiemen franko thuis, 't Is een schoon
marsch. De groote Boeken van Pr
Kneipp in 't Fransch en in 't Vlaamsch
aan 3,5o franco 3,70. Voor Kerstmis
een allerschoonste boekje, fraai gekar-
tonn., met 2 schoon prentjes: Kerstmis
of God Kind geworden, uit liefde tot de
menschen, o,3o c. In de Gezangen
uit St Nikolaas, 17 gezangen met muziek
staat een schoon Kerstlied; dus, men
moet niets uitschrijven, voor 25 c. 17
kerkelijke gezangen in 't Vlaamsch, met
t muziek erbij. Te naaste week zal
De Werkman een dag vroeger verschij
nen, ja, dan moeten de achtbare Postbo
de? op Kerstmis voor ons niet werken.
Wij drukken een dag vroeger. Bericht
aan al de geëerde Medehelpers.
Dit boekwerk geven wij uit, met den
algemeenen Boekhandel van Brussel,
T revrenbergstraat.
SPREEKPLAATS. Ontv. van M.
J. D. Chenée 2,5o voor 91; van Jufv. H.
H. Doornijk i,25 tot einde 91; van Me
wed. G. V. D. B. Gentbrugge 5,00 voor
91 en 92; van den E. H. S. Ruven 2,5o
voor 92; van M. G. J. en Me "wed. G.
beide van Gent, 5,00 voor 92; van M. H.
V, D. B. en de kind. D. beide te Rousse-
lare 5,00 voor 92; van M. C. D. P. Wa
terland 2,5o voor 91; van M. B. Opoete
ren c,5o voor 91; van M. V. B. Wvnkel
H. Kruis 2,5o tot feb. 92; van M. H. V.
D. F. Wieze2,50 voor 92; van Jufv. V.
D. V. St Amandsberg 2,5o voor 9'; van
M. M. H. Luik 2,5o voor 92.
de Apostel der Jeugd in onze negentiende
Eeuw, naar het fransch door J. Vossen,
Priester, schoon groot boekdeel, over de
500 bladzijden prijs fr. 2,5o.
Te Brussel hoorden wij dijns-
iag met verrukking spreken van het boek
Wegwijzer voor Tijd en Eeuwigheid,
zoo prachtig en leerzaam geschreven en
waarin al de groote hedendaagsche Vra
gen zoo meesterlijk behandeld zijn. Het
eerste deel i,5o, het tweede 1,00.