De Jaren 15
DE SLAG VAN WATERLOO. (I)
)ÈÖ0RSÉLE, wreed nisuws
MARKTPRIJZEN.
Veemarkten.
OF
XIII. STRIJD OM LEVEN EN DOOD.
De Dragonders van Engeland, de Schotten waren in stukken
gehakt, twee generaals van Wellington waren gesneuveld, Picton
en Ponsonby, maar Wellington mocht bestatigen dat niet eene der
3 verschansingen was ingenomen. Wel is waar, hadden de Fran
schen een deel van 't Pachtof heilige Haag ingenomen Welling
tot) zag dat zij zich bereid maakten tot een tweeden aanval doch
hij ook vuurde zijn Volk aan en was besloten te vechten leven of
dood, om zijn verschansingen te behouden.
Napoleon stond in persoon voor zijn troepen in de vallei van
waar zij den aanval gingen herbeginnen. Nu was hij van zijn
peerd gekomen en ging tusschen de rangen, om zijn soldaten aan
te poeieren Pasreussi Ia première fois, zegde hij, den eersten
keer niet gelukt, maar wij zullen het anders gaan aanleggen om die
duivels van Engelschmans uit hunnen nest te jagen... Terwijl hij
aldus rondging, vlogen de bommen en kogels boven zijn hoofd en
neven zijn lijf, bijzoover dat zijn generaal Desvaux nevens hem
werd dood geschoten. Maar Napoleon behield zijn kalm en helder
wezen.
Daar komt de vliegende koerier op
hem af. Sire, Majesteit. Officier
Generaal Domon groet u en laat u
weten dat de troepen die op d'hoogte
laDgs Waver afkomen, Pruissische troe
pen zijn. Dat wisten wij. Hij voegt
erbij, Sire; dat er geen Grouchy te'
zien is, dat hij aan 't vechten is met die troepen en sito, sito,
versterking noodig heeft om niet overrompeld te worden
Een tweede vliegende koerier komt aan, hij is gezonden door
Grouchy, die laat weten dat hij maar ten 9 ure Gerabloux heeft
verlaten, in plaats van ten 5 ure, en dat hij nu in optocht is naar
Waver.
Naar Waver zucht de keizer, en hij moest direkt op Mont-
Saiüt-Jean komen Naar Waver de rampzaligaard heeft zijn be
velen dan niet verstaan hij weet niets van de ligging der plaats
Naar Waver Blucher is hem versche.de uren te voren Grouchy
kan hier niet meer bijtijds aankomen
De keizer sidderde van angst en verbleekte.Hij ging dus twee
sterke legers op zijn nekken krijgen tegeo 130,000 man moeten
strijden Wat gedaan Achteruittrekken met zijn 60,000
mannen, zijn volk in wanhoop en disparaatheid brengen
Neen, sprak hij, non en een oogenblik denkende, en in zijn
landkaarten sjoerende, gelijk Sixtus op zijn kaftebooneu, veran
derde hij van krijgsplan. Aan graaf de Lobau gaf hij 't bevel van
naar den rechterkant te vliegenaldaar zou hij aan eenen omdraai
van den Charlaroischen steenweg, nabij een pachthof en 't kasteel
Frichermon. een bekwame plaats vinden om de Pruisen tegen te
houden hij gaf hem 75 bajonnetten en eenige batterijen zijner
lijfwacht.
Aanstonds vlogen die manschappen naar hun bestemming, en
't was hoogeu tijd dat zo door verschonen, v>aut hei Fiuioiooiu,
leger was daarDe weg was lang geweest en lastigongehoorde
moeite had men moeten doen om hun geschut meê te krijgen
door verscheide bosschen had men moeten trekken, altijd vree-
zende van door Fransche soldaten aangevallen te wordenmet een
handsvol soldaten waren ze daar tegen te houdenmaar generaal
Bulow had zijn Volk aangewakkerd, om de nederlaag van Ligny
te herstellenen waar Grouchy bleef met zijn 36,000 versche
mannen, dat wist niemand.
Napoleon, wat zijt ge van zin waar schikt gij te varen
De vermaarde Veldoverste zegde maar twee woorden in zijn kor-
sikaansch fransch La Chaleur sprak hij, 't begint er te span
nen En eensklaps zijn krijgsplan veranderende, besloot hij met
alle geweld op de Pruisen te vallen, dezelve te verslaan gelijk te
Ligny of dusdanig achteruit te drijven, dat hij een paar uren tijd
nad om met geheel zijn Legermacht op Wellington te vallen en
dezes Leger tegen Soniënbosch te werpen. Soniënbosch kwam te
dien tijde tot tegen Waterloo, waar nu de Statiestraat is naar de
Parochiekerk.
Maar om Napoleons plan uit te voeren, moest men Wellington
gebonden leggen en het eenigste middel daartoe was in 't midden
het Pachthof der heilige Haag innemen en aan den linken kant
het kasteel van Goumont.
Derhalve zond hij aan Ney het bevel van, kost wat kost, dit ver
sterkt Pachthof in te nemen en aan Geueraal Reille zond Napoleon
zijn beste Kanonniersom Neerhof en Kasteel in puin te schieten,
dat de soldaten er zouden moeten vluchten of de dood sterven
door 't vuur.
't Was inderdaad La chaleur aan 't kasteel Goumont zoo
heldhaftig verdedigd door de g'alliéerde Troepen. Van weêrskan-
ten waren de gesneuvelden er ook in gelijk getal. Langs 3 kanten
wierden Kasteel en Neerhof bestormd. Aan den zijkant in de
diepte had kolonel Cubières een deur ontdekt die op den koer van
't Kasteel kwam; hij, er naartoe met zijn Volk, tusschen een
moorddadig geschut; de onderofficier Legros kapt met een bijl
de poort open men is op den koer't Kasteel was aan de Fran-
scheD, toen de luitenant-kolonel Macdonell aan 't hoofd der En-
gelschc lijfwacht, komt afgestormd, de Franschen achteruitdrijft
en een sterke wacht aan die poort stelt. Legros lag dood ten
gronde en kolonel Cubiéres, onderzijn peerd gevallen, gingover-
trappeld worden, als een simpele soldaat hem "wegtrok, naar de
schuur sleepte en aldus zijn leven redde. Het is bijna zeker dat
die kolonel zijn Volk wel behandelde in vredestijd,anders zou men
in oorlogstijd zooveel iever niet getoond hebben, om hem te red
den. Nu waren de Fransche Kanonniers aangekomen 't regende
owitsers over Neerhof en Kasteelop verscheide plaatsen stond
(x) Eigendom; verboden nadruk.
het in brandmaar terwijl de Soldaten in 't Kasteel van den eenen
kant bluschtten en van den anderen kant schoten en vuurden,
Wellington zond gedurig versche mannen en gaf bevel aan zijn
kanonniers van hun bommen te richten naar de fransche regimen
ten.. Welke schrikkelijke moorderij men toont nog de schuur
waarin veel gekwetsten van beide legers omkwamen door 'tvuur.
De lijken lagen daar 5000 in getalde Franschen hadden den
boomgaard en het park ingenomen; maar op Kasteel en Neérhof
bleven de g'Allieerden meester, terwijl 't gevecht voortduurde
met razende hardnekkigheid.
Het Pachthof de heilige Haag ligt 15 a 20 minuten van daar,
naar Waver toe; groot en uitgestrekt; drij vleugels van hooge
sterke muren met schaliën gedektden koer groot bij groot; al
de deuren en vensters met arduin omzeteen soort van Slot is
dit pachthof; m Italië zou men het een kasteel noemen; ten deele
is dit Pachthof afgesloten met eenen sterken muur, ten deele door
een dikke oude haag, en tegen dit Pachthof ging Ney eenen der
den aanval richten. Terwijl de brigade Quinot in den uitgestrek-
ten boomgaard bleef en van daar zonder ophouden schoot, deed
Ney de soldaten van Erlon bij de zijne komen, hij riep ook twee
afdeelingen van Donzelot en al te samen liepen zij in stormpas te
gen t Pachthof, met zulken drift en geweld, dat zij alles overrom
pelden, het Duitsch regiment vermoordden, van 500 mannen
bleven er maar 40 over, die door de Fransche Kurassiers achter
volgd werden.
Het Duitsch Legioe op den weg van Ohain geplaatst, vloog
ter hulp en naderde tot aan 't Pachthofzoodra Ney dit zag,
zond hij er zijn Kurassiers op afde Duitschers plaatsten zich in
vierkant; maar de Fransche Kurassiers braken dit levende vier
kant in stukken, sabreerden alles neêr wat onder hun bereik
kwam en veroverden zelfs de vlag. De sabels dier Kurassiers,
lang en wreed, men toont ze nog te Waterloo en ge ziet er de
bloedplekken nog op. Het tweede Duitsch bataljon ging hetzelfde
lot ondergaan, als de wacht te peerd van Sommerset ter hulp
vloog en de Kurassiers deed achteruit wijken.
Nu was Ney meester van het Pachthof;hij meinde zegevie
rend op de hoogte van Mont-Saint-Jean te konnen verschijnen,
om volgens t eerste plan het Engelsch Leger te verpletterenhij
zond dus naar Napoleon om versterking te vragen, stellende reeds
zijn 1 roepen in slagorde om uit te breken en aan generaal Drouot
roepende, dat, mits eenige versterking,hij den grootsten zegepraal
ging behalen en Wellington kloppen tot gruis en tot zemelen.
Het was half vijf van den achternoen.
Langs Waver toe waren de Pruisen vanj Bulow uit het Bosch
gekomen en maakten hun slagorde, in weêrwil van Generaal Lo
bau die eenen hagel van bommen in hun gelederen zondwie
neerviel, gekwetst of dood was, wierd niet meer geteld en ander
soldaten namen de plaatsen in.. Het was als een gezwerm van
Pruisen uit de bosschen en nu begonnen zij ook hun kanons te
doen schieten en hun scherpschutters te doen werken. Lobau deed
ze aanvallen met de bajonnet, maar 't en hielp niet; gedurig kwa
men er nieuwe kolonnen Pruisische soldaten meteen uitbreiding
dm gevaarlijk wierd voor den rechter flank der Franschmans.
Napoleon stond alles af te sjoeren van op zijn hoogte en bleef
zonder onrust; hij had immers de 24 battaljons zijner lijfwacht;
doch hij wilde er aanstonds tegen werken en stuurde generaal
?AS^ngifoD^LPlUISeQ met 8 batta,j°DS Jonge Wacht en
Dan bleef hij nog in 't midden met 15 battaljons, met ide Rui
terij der Lijfwacht, en met g'heel de reserve der groote Ruiterij,
die tot nu toe uit den slag bleven om op 't gestelde oogenblik
Wellington aan te vallen. Daarbij dacht Napoleon, dat Grouchy
toch zou komen dat kon niet missenhij had hem 6 koeriers
gestuurd hij moest de kanons hooren; Grouchy zou komen, om
de Pruisen van achter aan te vallen, terwijl zij van voren met Lo
bau en Duhesne aan't vechten wareDdaarom deed Napoleon
aan Ney zeggen, dat hij hem geen Voetvolk kon zenden, maar dat
hij hem de Kurassiers van Milhaud leende om let wel op
om de vallei te bewaken tusschen 't Pachthof en 't Kasteel van
Goumontdaarbij, dat Ney zijn verdere bevelen zou afwachten
om den aanval te doen, die over den d3g moest beslissen.
Eensklaps is daar een ziekte verschenen; buik
pijn, brakingen; 3 personen dood; rond de 20
ziek om te sterven; gedurig de bel der Berech
ting; 't moet daar iets geweest zijn in dit Dorp
v.a.n West-Vlaanderen; de drij eerste slachtoffers
zijn Prosporken Amaye 5 jaar; Pieter Herman 42 j.
en M. Callewyn, vermaarde vischverkooper. Vader van 8 kinde
ren; men sprak van de Ziekte, die ongelukkiglijk nog op an
der plaatsen vernoemd word:; maar te Moskroen, wij willen
zeggen te Moorseele waren't ander stukken, gelijk ge gaat hoo
ren, menschen; al die menschen zijn vergiftigd door vergiftigd
vleesch, een kait dat van een ziekte gestorven was en verkocht.
Goede koop is dikwijls dure koop. De vleeschhouwer die 't kalf
geslacht heeft, is ook in stervensgevaar; hij had het beest gekocht
van zekeren Gallens; die vent is aangehouden door de Gendar
merie van Meenen, doch nadien losgelaten, mits een borgsom van
5ooo fr.
Vader Amaye is ook overleden; zekere Buyse en vrouw Vlic-
sche liggen op hun uiterste; maandag zijn nog 4 personen berecht,
zoodat er 40 zieken in gevaar zijn van sterven... Dat zijn nog
geen klein gevarendheden op een Parochie.
Uit nader onderzoek blijkt dat de ziekte inderdaad voort
gekomen is door een nuchter kalf. Al degenen, die ervan geëten
hebben, zijn vergiftigd, d'een min, dander meer; volgens het-
gene zij geëeten hebben en de gesteltenis.
riliiLn..» °p 28 °°gst' luisterrijke Feest; een koste
i XIC FlO V en PrachtiS Beeld van St-Franciscus Xa
verius ingehuldigdd'Harmonie van Eyne
en de Fanfaren van Nukerke gaan er zijn, alsook 10 genootschappen
uit 't omliggende. Er worden groote toebereidsels gemaakt. De aan
spraak zal gedaan worden door den E. H. Superior van het Collegie
van Oudenaarde... Zondag aanstaande, den 28 Oogst naar Etichove
en dat er niemand afdwale langs vichte. Etichove, vanwaar de berich
ten en opzoekingen zijn gekomen voor de besproeiing der aardappels.
AALST zaterdag. Per r heet, 23lit. 5o cent,
£arwe, 17,00 18,5q
MastelumI4>00 l6>00
Geerst00,00 00 03
5°8«ei3,oo i3,5o
Haver per 100 kil. i4,oo r5,oo
Koolzaad 00,00 od,oï
Lijnzaad 00,00 00,00
Koolzaadolie 00,00 00.00
Lijnzaadolie 0o,oo 00,00
Aardap. (roode de 100 kil. a 5,00 6,00
Aardap. (geele) nieuwe oo.oo oo|öo
Boter, de 3 kilogram. 6,3o 7,20
Eiers de 25I)8g 2,07
Vlas per 3 kilos2)60 3i70
Vigg en per stuk, i«soort 3o,00 2" soort 25,00
Aaistersche Hop van 1892 fr. 100,0 4 no,c
B°™xGT" getal ilonten 66r- «e samen 4600 kilos
GENT. Tarwe 24,00; rogge 21,00; geerst 1850; boekwèlt
00 >o°; haver 16,00; peerdeboonen 21.00; koolzaad oo.oo-liiu
zaad 00,00; boter per kilo 2,80; eiers de26 2,3o
GEERAARDSBERGEN, maandag.
Tarwe 20 00; masteluin 18 00; rogge 16 00; ha»
ver i3 00; boonen 17 00; aardappels 07 oc; kool»
zaad 26 00; lijnzaad 28 00, ruw vlas per kil. 0,91
boter per k. 2 60, eiers de 26, 1 68: viggens 23*00
tabak i* kwal. 00 00, ae kwal. 00 00.
HAMME. Aardappelen 10,00; kemp peril kilos 9,oo-
boter per kilo 2,60; eieren de 262,9o; lijnzaad 00 00.
St NIKOLAAS, donderdag.
Roode tarwe 21 00; witte tarwe 17 00; polder-
tarwe i5 5o; rogge ï3 00; klaverzaad 2 00; dui
venboonen 17 5o; paardeboonen 16 5o; aardap
pels 6 5o; kiekens 't stuk 1 3o; hooi 100 buss,
40 00; boter per kilo 2 45; eieren per 26 2 oc,
boekweit 17 00; haver 12 5o.
ANTWERPEN, maandag.
Tarwebloem inl. n° o, 20 00; n° 00, 20 5o; roj,
gebloem 18 00; lijnzaad zwarte zee 26 5o; lijnzaad
van bombay 26 00.
LEUVEN. Tarwe 17,00; rogge 13,50; haver 14,7o; garrt
15,oo; hooi7,oo; strooi 5,oo; boter 2,2o; eieren J,80; kool»
zaadolie 60,oo; meel 24,5o; aardappelen 00,00.
LEBBEKE. Roode tarwe 26,5o; masteluin 21,5o; roetr*
2o,ao; garst 17,00; haver 16,00; roode aardap pelen oo.oo-
witte 00,00; boter 3 kil. 8,00; eiers de 26 2,80.
MARKT VAN LOK ER EN.
Tarwe 16,00; rogge n,5o; Haver 10,75;
boterperkilo 2,88; eieren per 25 1,90;
aardappelen. 100 kilos 6,5o.
DENDERMONDE, maandag.
Lijnolie 42 5o; koolzaadolie 55 5o; id. gezin
verde 68 00; lijnzaad (azoff) 26 00; koolzaad (inl.
35 00; ravidsonzaad i3 5o;lijnkoeken 19 5o; kool
zaadkoeken 14 5o; raapkoeken i5 00; tarwi
20 00; rogge i3 00; haver i'5 00; botera 80; eie
en 2,10. NEDERBRAKEL.
Witte tarwe 19 5o, roode tarwe 24 5o, maste
luin 22 00, rogge iL 00, haver 17 00aardappelen
07 5o, boonen 19 00, erwten 00 00, boter per kilo
2,5o eieren de 26 3 36, konijnen per stuk 200,
kiekens perstuk 2 00, jonge viggens i5 oo, vlas
de kilo o 70
Tarwe 18 00, rogge i3 5o, boekweit 19 00, ha
ver 17 00, aardappels 04 5o, boter per kil. 2,36,
strooi per 100 kil. 4 5o, hooi 8 5o, garst 1600
koolzaad 25 00, lijnzaad 24 oo, koolzaadolie 64*
id. gezuiv. 6800, lijnzaadolie 5o 00, koolzaad
koeken i5 00, lijnzaadk. 1900, vlas 3 kil. 4
Markt van KORTRYK. Maandag.
Tarwe i5 00; rogge i< 5o; haver 1400; kool»
zaadolie 54 00; lijnzaadolie 44 00; aardapp.06 00
boter p. 1/2 kilo 1 5o; eiers de 25, 2 3),
Z E L E Trwe 00,00; roggs 13,00; garst 00 ,oo;hav«r,
31,oo;aardappels 00 aoo: boter per kilo 2,30; eieren 1,90.
NINOVE, dijnsdag.
Tarwe 100 kil. 24 5o; rogge 20 5o; haver 17 00
garst 18 5o; boonen 18 oo;aardappels 10 oo;kool-
zaad 34 5o; lijnzaad 33 5o; boter per kil. 2,go\
eieren de 26 2 ,70; hoppe 000.
EECLOO, donderdag.
Witte tarwe 14 5o; roode 00 00; rogge 10 00
boekweit 16 5o; haver 08 5o; garst 11 00; aard
appels 07 25; boter per kilo 2,45; eieren de 23
1 90; kleine varkens 24 00; loopers 36 00; hoorn
vee coo.
AUD EN AARDE, donderdag.
Witte tarwe 19 5o; roode 18 00; masteluin 17 5o
rogge 14 00; boonen 00 00; aardapp. o5 00 a 06 of
boter per kilo 2 5o; eieren de 25, 1 80; viggen»
20 00; hespen per kilo 1 60.
ROUSSELARE, dijnsdag.
Zaaitarwe 00 00; nienwe 00 00; oude 20 00,
roode 1850; rogge i3 io; haver i5 5o; boonen
20 00; aardapp. 100 k. 04 5o; boter de k. 2 90;
eiers de 25, 2 10; suikerijboonen oude 17 00;
nieuwe 16 00; groeite 1892, 00 00; viggens 22,001
koolzaadolie 5i 5o; lijnzaadolie 42 00.
BRUSSEL:Kalvermarkt:o953, perkilo levenw
gewogen 0 60 a x o5. Ter veemarkt waren
1210 beesten, prijs per kilo levend gewogen: O-
sen o 66 4 1 00; stieren o 63 a 0 83; koeien efc
vaarzen o 63 a o 83. Er waren 0820 varkenf
te koop; men bet. per kil. op voet 0 870a o 97.
600 Schapen aan 17 a 25 fr.
ANTWERPEN: Verkocht vee: 060 ossen,
0 90, 2" 0 8o, 38 o 70; 0 82 koeien, o 82, 0 72, 0 6*
018 vaarzen, o 88, 078,068; 012 stieren, 082
072, 062; 369 kalveren o 85, 075, o65; 00v
schapen o 00 a o 00.
GENT: io58 Koeibeesten, goed stalbeesten
gingen 1 3otot 1 55; de varkens golden 1 o5 tot
1 i5per kik levend gewogen.
