De Jaren 15
TOMBOLA
DE SLAG VAN WATERLOO,
Loopende Nieuws.
van den Werkmanskring,
MARKTPRIJZEN.
Veemarkten.
XVII. SMERTEN EN TORMENTEN.
Terwijl Napoleon in dien nacht van 18 tot 19 Juni 1815 naar
zijn Frankrijk reed, verpletterd onder den schrik en de schande;
Terwijl het overblijtsel van zijn Leger zucht en vlucht op den
steenweg van Charleroi, dat de Soldaatjes dood vermoeid zijn, de
voeten kapot, dat ze niet meer voortkunnen en toch voorwaarts
moeten, want anders is het de dood;
Wat is er dien nacht niet gebeurd op het Slagveld van Water
loo!... Napoleon, kondet gij dat zien, hoe zoudt gij uwen hoog
moed niet vermaledijden!..
Op een uitgestrektheid van een uur,
Liggen daar 60,000 menschen;
40,000 lijken; 20,000 gekwetsten;
20,000, bijna de gansche bevolking van Aalst
Op éenen dag, al die slachtoffers
Ten 9 ure zweeg 't kanon;
Ten 11 ure hield het achtervolgen der vluchtelingen op;
De mannen van Wellington en van Blücher waren in hun tenten;
Maar alsdan begon het gekerm en 't gezucht op dat vreeselijk
Slagveld....
Van op den Leeuw te Waterloo, 226 trappen hoog, men ziet die
breed geplooide velden...
Wie zal ooit kunnen bedenken of beschrijven wat daar is omge
gaan in dien grouwzamen nacht?
Voor duizenden was het een sterfbed;
Uitgeput van krachten, bloed verliezende uit de wonden, bran
dende van-dorst,gepletterd en gesmysterd onderstukkeu wagens,
onder kanons, onder lijken van menschen en van peerden; daar
lijden als een martelaar; geen troost of hulp hebben van niemand;
geen hoop om geholpen te worden; daar lijden en daar sterven!..
Wie zal ons zeggen de zuchten naar God die daar opgegaan zijn,
de akten van Berouw en van Liefde; de vaarwels aan Vader en
Moeder, aan Vrouwen Kinderen, aan Broeders en Zusters
Eiken stond van dien nacht zijn er daar met honderden bezwe
ken! en de beschrijving van al die smarten, lange bladzijden be
slaande, zou nog verre te kort schieten.
Daar is de dageraad van 19 Juni!... Daar schijnt het zonnelicht
Daar zijn de Duitschers en de Engelschen Daar komen de
Boeren van 't omliggende met hun karren en wagens Maar met
de Boeren zijn de Priesters van Waterloo, van Braine, van Alleud,
van g'heel 't omliggende daar!... Dien dag lezen zij geen Mis; hun
Mis is die stervenden helpen, die gekwetsten troosten en bezor
gen...
De Franschraans, die geen bewonderaars zijn van de Belgen,
hebben nadien, inbun gazelten en boekwerken, met allergrootsten
lof gesproken van de Boeren uit het omliggende, die de vluchte
lingen als broeders opnamen, gelijk wie ze waren, en die met den
grootsten heldenmoed de gekwetsten hielpen bezorgen en vervoe
ren...
Ziet op die hoogten, in die diepten, ontelbare lijken vol modder
en bloed, met meer kennelijk, nog in de krampen van den dood
strijd!... De lijken laat men liggen; d'eerste zorg is voor de ge
kwetsten... Wat zien die arme gekwetsten niet af! Met diepe
wonden, met gebroken armen en beenen, met de koorts en 't vuur
in hun lijf, ze zouden liefst daar blijven, daar sterven; maar ze
worden opgenomen, metterhaast, op karren en wagen gelegd en
vervoerd naar Braine, naar Halle, naar Jenappe naar Brussel;
gisteren morgend waren het op die steenwegen soldaten die mar
cheerden, dezen nacht zijn het vluchtelingen geweest; nu zijn het
karren en wagens met gekwetsten, dat 't bloéd op de steenen
druipt
Van uur tot uur vermeerderde de hulp: Geneesheeren, Priesters
Vrijwillige Ziekendienders, de Gasthuisnonnen, de Zusters van
Liefde uit d'Hospitalen van Halle, van Charleroi, van Nyvel, van
Alleud, van Brussel; de Gasthuisnon, met
haar vrolijk en kalm gelaat, die te vinden is
in alle Landen der wereld, in alle Hospitalen,
in elke plaats van besmetting; om te volgen
het woord van den Heer Ik was ziek en gij
hebt mij verzorgd! Zalig zijt ge... als ge bij
uw zelfsopoffering nederig en ootmoedig
weet te blijven... De Gasthuisnon, voor welke
de Protestantsche Generaals te Waterloo van
ophunpeerd, eerbiedig hun hoofd buigen,
aldus Hulde en Dank brengende aan 't Christusbeeld dat zij op'hun 1
borst dragen; de Gasthuisnon, te Constantinopel bij den Turk in
achtiDg en aanzien, maar in België door de Vrijdenkers en door
de Socialisten vervolgd en uit hun Gasthuizen gejaagd; uit HUN
Gasthuizen ja; want de Voorouders die zoo rijkelijk de Gasthuizen
begiftigden, dat de Gasthuizen nu nog bestaan met hun Fondatiën,
die Voorouders hadden nooit kunnen uitdenken een Gasthuis zon
der Religieusen...
En wat zien wij hedendaags?
De Socialisten van Gent, die in hunnen Vooruit gedurig vragen,
die zoo hardnekkig werken, om de Zusters uit alle Gasthuizen té
verjagen!... En ze durven zich Volksvrienden noemen Als
zij aan de zieke werkmenschen hunnen besten troost willen ont
nemen!... God wil ons sparen en bewaren, maar moest de Ziekte
hier komen gelijk t'Hamburg, ge zoudt zien welk afgrijselijk
schelmstuk het is de Hospitalen te willen civiel maken. (1)
Dien 19 Juni 4815 was een dag van buitengewone beweging;
te Brussel waren eerst de geruchten geloopen, dat Napoleon over
winnaar was en naar de Stad ging komen reeds sprak men er
1L^''j.hooriD daarjuist dat in eeU stedsken van ons Land, waar de Ziekte is
een Religieuss-Onderwijzeres binst de vakantie de Zieken heeft opgepast en bezwe!
ke" 'g-
(i) Eigendom; verboden nadruk.
van hem in te halen te Gent waar de Bourbons verbleven,
maakte Lodewijk XVIII gereedschap om dieper 't Vlaamsch Land
in te trekken, naar St-Nicolaas, Oostende, Brugge of Antwerpen;
maar bij het aanbreken van den 19 Juni brachtten de koeriers de
echte tijdingende Bourbons trokken door Aalst naar Brussel
elk,in stad en dorp, liep naar de Markten, naar de Drieskens, naar
de Vlaamsche Forums of naar d'Herbergen; er vielen geen kleine
onderbrekingen en redevoeringen over dien slag te Waterloovan
vijf uren in de ronde liep elk er Daartoe; maar d'herten wierden
benepen en den weg der droefheid ingeslagen, als men die wa
gens met gekwetsten zag, dat bloed op de steenwegen, die ver
woesting, die vernieling, die stukken van menschen, die bergen
van lijken. Mouchieu,Mr. zegde ons in 't Pachthof vanBelleAlliance
een Walinneken van 91 jaar, dat aldaar in 1815 met haar Ouders
leefde; het licht harer oogen heeft zij nie* meer, maar toch stak
zij haar twee handen omhoog en richtte hare levenlooze oogen ten
Hemel Mr, den 17 en 18 Juni was ikmetmijn Ouders, Broeders
en Zusters in de Bosschen gevlucht; den 19 zijn wij terugge
keerd g'heel dien dag zijn de gekwetsten vervoerd; er hielp
veel, veel Volk.En de dooden O, ik herinner bet mij
nog de volgende dagen wierden er diepe putten gemaakt, en
met dikke koorden trok men de massa lijken in die putten!...
't Was grouweiijk om zieD.
Df>n 21 Juni was Napoleou te Parijs; uitzijn rijtuig stappende
in hetEliséum, hoorde hij een zijner Generaals zeggen Tout est
perdu, alles is verloren. Excepté l'honneur, behalve de eer,
antwoordde de Keizer. Hij wilde nog voortvechteD, maar de
Kamers ontrukten hem zijn ontslag; den 22 Juni deed Napoleon
den gevraagden afstandonmiddelijk verliet hij Parijs en ging
naar zijnen Buiten, te Malmoison, welken hij den 29 Juni verliet,
om naar Amerika te vluchten; den 3 Juli was Napoleon te Roctae-
forthij hoorde dat de zee af geblokkeerd was;., de Bourbons
waren terug in Parijs en Blücher vroeg dat men Napoleon zou le
veren in zijn handen; de sture-Pruis zou hem voor eenen Krijgs
raad gebracht hebbeD den 15 Juli zocht Napoleon een schuil
plaats op een Engelsch zeeschip den 8 Augusti stak men hem in
Zee naar 't Eiland Sint-Helena
Die lange Scheepvaart, zijn gevarendheden op Sint-
Helena en zijne dood zal men beschreven vinden in on
zen Almanak van 1893, zullende welhaast verschijnen.
Laat ons nu terugkeeren, waar dit Verhaal der Jaren 15 begon
nen is, naar Bouchoütbergeenige dagen nadat Napoleon in Zee
is gegaan, wie vinden wij daar vergaderd, in de groote kamer,
ten huize van den wrek Brutns Slot volgt.
Bij M. Crols Pirmez, boekdrukker,
Brussel, Vlaamschen Steenweg is van nu
af te ko?p de Almanak Allemans Gerief,
aan 10 c. Te Toulouse (Fr.) is een ko
miteit van vrouwen ingerich die zich ver
binden niets te koopen op de zondagen.
Zondag 9 October, de opening der
winterfeesten in de Werkmanskring St Jo
annes Baptista, Gent, door een groot Con
cert ten 5 uro, begin ten half srt»s stipt..
Deftigeaangename Familiefeest. T'Aalst
was zondag veel, machtig veel Volk in
in den Kring; het regende, men moest in
de Feestzaal blijven alwaar de Muzieken
cn de Koors hun stukken hebben gespeeld
en gezongen. Dank aan al wie zijn medehulp verleende En wat zal
't zijn, als vriend Ivo met de Fanfaren zal opkomen 't Is te Leu
ven het St Albertus-Patroonschap, dat schoon Feesten geeft aan zijn
Leden met prachtig geteekende Programma's. TctU'recht Holland,
hebben de Broeders van St-Jan de Deo zich ter beschikking gesteld
van iedereen, moest de Cholera er besmettelijk worden. Voor elke
ziekte is een geneesmiddel en nevens elke plaag is er hulp en heil voor
't Menschdom.. Waarom 2ijn er plagen? roept 't Socialismus.. Ja,
klimt eens daarboven in de Wolken en vraagt dat eens aan den
Schepper en Regeerder van Hemel en van Aarde; aan wie niemand
ontsnapt, de machtigste Keizer niet. Als de Dood daar is. 't is sterven
en méégaan. Peltzer wordt niet vrijgesproken en voor het groot
Eifdeel Verhaegen wordt geprocedeerd. Er waren reeds 3ooo erfge
namen en nu komen er nog 200 bij. Voor d'advokaten is 't suiker en
zeem. zegt Van Geem. Te Povcl bij Gheel is een kalf van 74 weken
en weegt 200 kilos. De eigenaar heeft er 220 fr. vangekregen.. 't Komt
zoet binnen daarvoor lijdt men geerne 't kalverengeschrei. T'Herder-
sem Boschkant bij Ph. Meen is eenen eert vlas met 102 knippers op,
schoon volwassen. Die t'Aalst willen 't houten huis zien aan de
Werf, dat ze zich haasten 't Wordt afgebroken en er zal een schoon
huis in de plaats komen.
Mijnheer, schiijft men ons. gelief in uwe bladen uit al uwe macht
te schrijven tegen de uitroeiing der vogelen en der kikvorschen, groote
insecten enz want de oorzaak dat er geene rapen of wortels zijn dit
jaar (en dat bierdoor er van de /o landbouwers 9 zullengeruineerd zijn)
ligt niet in de droogte van den zomer, maar wel in de menigvuldigheid
der maden, wormen, slekjes. rnpsen en andere insecten die onze voè
derplantcD, ja ook de kjavervelden afknagen, onder en boven den
hrond alhoe w el wij moeten bekennen dat droogte aanleiding geeft tot
vermenigvuldiging van insecten.
STAD EECLOO 1892.
ingericht ten voordeel®
PRIJS PER LOT 50 CENTIMEN.
Loten zijn te koop in ons Bureel.
Amerika. Barnum's Circus te Minne-Sota brak
een panter los, die twee jonge meisjes, welke
hij onderweg ontmoette, verscheurde. Eerst na eene langdu
rige vervolging gelukte men er in het dier neder te schieten.
Wij vernemen daar aanstonds en verhaasten ons met
Sixtus den achtbaren Heer geluk te wenschen, wij vernemen
dat Mr den Onderpastoor Van den Abeele onzer stad Pastoor
is benoemd van 't Gasthuis. Dat alle scholen toch goed
het Vlaamsch leeren en aan de Landstaal de Eereplaats geven.
Keizer Willem gaat zijnen Rijksdag openen.
De verdeeldheid groeit aak, tusschen de Franschmans.
AALST zaterdag. Per 1 heet. a3 lit. 5o cent.
Tarwefr, i6,5o i7,eo
MasteluinI4i50 OOOQ
Geerst c oo,oo oo,oo
Roggei3,5o 00,00
Haver per 100 kil. c i5,5o 16,00
Koolzaad 00,00 00,o*
Lijnzaad 00,00 oo.oo
Koolzaadolie 3 00,00 00,oc
Lijnzaadolie 0o,oo 00,00
Aardap. (roode de 100 kil. n 4,5o 5,5o
Aardap. (geele) nieuwe 00,00 00,00
Boter, de 3 kilogram. 8,ic 9 63 I
Eiers de a5 2(I6 3.3
Vlas per 3 kilos3,5o 4|o0
Viggen per stuk, 1= soort 3o,oo 2® soort a5,co
Aalstersche Hop van 1892 fr. 090,0 A io5 e -
Boter, —getal klonten 821. te samen S7S0
MARKT VAN LOK EREN. 0 j
Tarwe 16,00; rogge 11,00; Haver 11,5o;
boter per kilo 2,75; eieren per 25 2,55;
aardappelen 100 kilos 5,25.
DENDERMONDE, maandag.
Lijnolie 42 00; koolzaadolie 53 00; id. gezui
verde 00 00; lijnzaad (azoff) 00 00; koolzaad (ial.
26 00; ravidsonzaad 00 00; lijnkoeken 20 00; kool'
zaadkoeken i4 5o; raapkoeken i5 oc; tarwv
17 00; rogge 14 00; haver t5 co; botera 90; eio
en 2.40. NEDERBRAKEL.
Witte tarwe 19 00, roode tarwe 18 00, maste
luin 16 00, rogge 14 00, haver 14 00, aardappelen
04 5 o, boon en 19 00, erwten 18 00, boter per kilo
2,5o eieren de 26 2 36, konijnen per stuk 00,
kiekens perstuk 2 00, jonge viggens i5 00 vlas
de kilo 0 70
NINOVE, dijnsdag.
Tarwe 100 kil. 24 5o; rogge 20 5o; haver 17 oa
garst 18 5o; boonen 18 oo;aardappels 10 00;kool*
zaad 34 5o; lijnzaad 33 5o; boter per kil. a,gOj
eieren de 26 2 ,70; hoppe 000.
AUDENAARDE, donderdag.
Witte tarwe 19 5o; roode 18 00; masteluin 5o
rogge 14 00; boonen 00 oojaardapp. 06 5c A r oC
boter per kilo 2 75; eieren de 25, 1 go; viagen»
2 5 00; hespen per kilo 1 60.
GEERAARDSBERGEN, maandag.
Tarwe 20 00; masteluin 18 00; rogge 16 00; ha*
ver i3 00; boonen 17 00; aardappels o5 00; kooi»
zaad 00 00; lijnzaad 28 00, ruw vlas per kil. ,91
boter per k. 3 co, eiers de26, 2 ac: viggens 2 00
tabak i« kwal. 00 00, 2® kwal. 00 00.
EECLOO, donderdag.
Witte tarwe 14 5o; roode 0000; rogge to 00
boekweit 16 5o; haver 08 5o; garst 11 00; aard
appels 07 25; boter per kilo 2,45; eieren de al
1 90; kleine varkens 24 00; loopers 36. 00; hoorn»
vee 000.
ANTWERPEN, maandag.
Tarwebloem inl. n° o, 23 00; n° 00, 24 5c; io^»
gebloem 24 5o; lijnzaad zwarte zee 25 5o; lijnzaad
van bombay 26 5o.
ROUSSELARE, dijnsdag.
Zaaitarwe 22 00; nienwe 19 00; oude 00 ooi
roode 18 00; rogge 14 00; haver 14 5o; boonen
30 00; aardapp. 100 k. 04 5o; boter de L. <15
eiers de 25, 2 40; suikerijboonen oude 1 v;
nieuwe 17 00; groeitei8g2, 00 00; viggens 21,ooi
koolzaadolie 5o 00; lijnzaadolie 42 00.
LEUVEN. Tarwe 17.00; rogge 14,00; haver 15,5., .*1
16,00; hooi 7,oo; strooi 5,oo; boter 2,80; eieren 2,4o; ':ool«
zaadolie 60,00; meel 23,5o; aardappelen 00,00.
LEBBEKE. Roode tarwe 26,5o; masteluin 21,5o; rogg»
2o,5o; garst 17,00; haver 16,00; roode aardappelen 00,00:
witte 00,00; boter 3 kil. 8,00; eiers de 26 2,80.
GENT. Tarwe 18,00; rogge 13,75; geerst 16 00 bo wel»
00,00; haver 16,00; peerdeboouen 22,00; koolzaad oo,cc iiin>
zaad 00,00; boter per kilo 3,0o; eiers de 26 2,3o.
HAMME. Aardappelen lo,oo; kemp per 11 kilos 9,ooi
boter per kilo 2,6o; eieren de 262,9o; lijnzaad 00,00.
St NIKÓLAAS, donderdag.
Roode tarwe 00 00; witte tarwe 17 00; polder»
tarwe i5 5o; rogge 11 00; klaverzaad 200; du>
venboonen 17 5o; paardeboonen 16 00; aardap»
pels 4 5o; kiekens 't stuk 1 5o; hooi 100 buss.
40 00; boter per kilo 3 00; eieren per 26 2 ooj
boekweit 17 00; haver 12 5o.
MECHELEN, zaterdag.
Tarwe 16 5o, rogge i3 5o, boekweit 16 00, Ha
ver 16 25, aardappels o5 5o, boter per kil. 2,90,
strooi per 100 kil. 4 5o, hooi 9 5o, garst 1600
koolzaad 25 00, lijnzaad 24 00, koolzaadolie 64^.
id. gezuiv. 68 00, lijnzaadolie 55 00, koolzaad
koeken i5 00, lijnzaadk. 1900, vlas 3 kil. 4
Markt van KORTRYK. Maandag.
Tarwe i5 oc; rogge 10 00; haver 1400; kool»
zaadolie 5o 00; lijnzaadoiie 41 00; aardapp.o5 5o
boter p. 1/2 kilo 1 90; eiers de 25, 2 53.
Z E L E Trwe 00,00; rogge 13,00; garst 00 ,oo;havar,
31,oo;aardappsls 00 aoo; boter per kilo 2,30; eieren 1,90.
8RUSSEL:Kalvermarkt:o85i, perkilo levem,
gewogen 0 68 4 1 10. Ter veemarkt waren
i332 beesten, prijs per kilo levend gewogenQ--
sen 070 a o 99; stieren o 64 a 0 84; koeien ek
vaarzen 0 64 a o 84. Er waren 0820 varkens
te koop; men bet. per kil. op voet o 870a 0 97.
600 Schapen aan 17 a 25 fr.
ANTWERPEN: Verkocht vee: 061 ossen,
o 88, 2* 0 78, 3® 0 68; o 80 koeien, o 82, o 73, o
oag vaarzen, o 85, 0 75, o 65; 009 stieren, 080
070, 06e; 3o6 kalveren 084, 074, 064; ook
schapen 0 00 a o 00.
GENT: 0615 Koeibeesten, goed stalbeesten
,gingen 1 a5tot 1 45; de varkens golden 1 00 tot
x c5per kil» levend gewogen.
