Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Redevoering vau Pieter Daens over de Pensioenen der klein Staatsbedienden
HST!
D TI0CRATEN
Drukkerij Daens-Mayart
110 XSTER-TOMBOLA
M. Daens (op de tribun). Mijnheeren, de
zaak welke wi] hier gaan onderzoeken is uiferst
ernstig, en vermits de heer Voorzitter reeds mijn
vonnis uitsprak met te zeggen dat ik slechts over
een half uur beschik, vraag ik aan den heer Mi
nister van Spoorwegen of wij niet goed zouden
doen mijne interpellatie in twee deelen te splitsen
Zou de heer Minister het niet goed vinden dat
wij vandaag het eerste gedeelte der interpellatie
behandelden en het tweede gedeelte over het
beheer en den toestand der Onderstands- en
Pensioenkas later onderzochten
Minister Helleputte. Er bestaat maar eene
kas.
M. Daens. Deze twee punten zouden afzon
derlijk moeten behandeld worden, want het geldt
kier de belangen van duizende en duizende be
dienden en werklieden.
Minister Helleputte. Dat weet ik wel.
M. Daens. Het ware onbillijk die belang
rijke zaak op éen half uur af te handelen.
Minister Helleputte. De heer Daens vraagt
dat in plaats van eene ondervraging er twee zou
den zijn, elkander volgende. Er zou dus eene
eerste ondervraging zijn waarin de heer Daens
gedurende een half uur zou spieken over den
toestand waarin de lagere beambten verkeeren,
wanneer zij op Pensioen gesteld worden de
andere half uur zou het ach'baar lid gebruiken
om te spreken over het beheer en den toestand
der Onderstands- en Pensioenkas.
Ik heb niets tegen dit voorstel in te brengen,
maar ik moet doen opmerken dat het niet over
eenstemt met het reglement.
M. de Voorzitter. Er is maar eene onder
vraging betrekkelijk op verschillende punten dm
moeten besproken worden op den bepaalden tijd.
M. Daens. Ik teeken protest aan daartegen.
Minister Helleputte. Doet twee ondervra
gingen.
M. Daens. lk zie hier dikwijls uren en uren
verkwisten aan kleine bijzondere geschillen en nu,
de belangen van duizenden en duizenden werk
lieden op het spel slaan, zou alles op een half
uur moeten gedaan zijn.
Indien dit van mij gevergd wordt, dan zal het
land zien welk belang gij stelt in de werklieden
en kleine bedienden.
Minister Helleputte. In 't geheel niet L Het
hangt van u af eene tweede ondervraging te doen.
Dat is het beste middel dat gij gebruiken kunt.
Behandelt vandaag den toestand der Pensioenkas
en stelt de tweede ondervraging uit tot op een
ander oogenblik.
M. de Voorzitter. Om niet verder tijd ie
verliezen, verzoek ik den heer Daens te beginnen.
M. Daens. Mijnheeren, r.a lang gewacht te
hebben komen wij toch eindelijs aan het woord
om deze ernstige en uiterst belangrijke zaak te
bespreken.
Ik hoop dat de Kamer, al is ze zeer weinig in
getal, de zaak grondig zal willen onderzoeken.
Een duitsch spreekwoord zegtMa ar
beid is het zoet rusten
Elkeen leeft gaarne lang en niemand wordt
gaarne oud maar het eeuigste middel om lang
te leven is toch wel van oud te worden.
Ik zeg dan dat na den arbeid het zoet is te
rusten.
Wij hooren dikwijls, als groote bedienden tot
den ouderdom komen van Pensioen, dat de
Vrienden dan te samen komen en zeggen Wij
wenschen u nog vele gelukkige jaren van zoete
rust na den arbeid.
Maar bij de kleine bedienden van den Staat is
het heel anders gesteld. Deze zien angstvol den
rusttijd naderen, zij schrikken en beven als zij
denken aan het oogenblik dat zij dqor ziekelijk
heid, gebrekkelijkheid of ouderdom van hun werk
zullen ontslagen worden. Indien men deze Be
dienden vrij liet dat is geweten van allen die
met het Volk omgaan zouden velen van hen
verkiezen in bediening te blijven tot 70, 80,
90 jaar, omdat zij weten dat hun Pensioen een
hongerpensioen zijn zal, en ze in hunnen ouden
dag ellende zullen lijden wij mogen zelfs zeg
gen, dat velen liever zouden dood zijn dan zulk
ellendig en gebrekkelijk leven te hebben in hun
nen ouden dag.
Wat is hun daggeld Dat is een oprechte hon
gerloon.
Ik heb hier een briefken mij toegezonden door
een van die Bedienden waarin hij uitdrukkelijk
het volgende zegt
t Wij hebben niets dan onzen dagloon. Deze
werd voort te werken, heeft 1,45 fr. Pensioen per
dag gekregen. Is dat niet schromelijk
Zijn zoon, 19 jaar oud, is stoker aan den Staat
en wint 50 frank per maand.
Ik ken in Aalst een oude Bediende die op Pen
sioen gesteld is inet 1,40 fr. daags. Met deze ge
ringe som moet die man zijn huisgezin onderhou
den., wat hem gansch onmogelijk is. Moest hij
gaan bedelen terwijl hij niet mag stelen
M. Anseele. Als men gebrek en honger
heeft mag men stelen.
M. Daens. Inderdaad, de kristelijke leering
verbiedt ons aan onze gezondheid nadeel te doen.
M Anseele. Zeer wel, wij zijn t'akkoord.
M. Daens. Die sukkelaar zou dus moeten
gaan bedelen, tot schande van den rijken Staat.
Men zegt altijd dat België rijk is en in welvaart
verkeert. Dat is namelijk gezegd geworden, hier
op deze plaats, door onzen jongen Koning, en
hadden wij ons toen niet in zulke plechtige om
standigheid bevonden, dan zouden wij hem moe
ten onderbroken hebben, als hij zegde: België
is rijk België is gelukkig Rijk in d'hoogte on
betwistbaar, maar arm in de diepte bij de menigte
Yan 't Volk
Met een Pensioen van 1,40 fr. dangs kan onmo
gelijk die oude Bediende zijn Huisgezin onder
houden en hij zou dus moeten gaan bedelen. Ge-
lukkiglijk hebben de Bedienden uitgelegd en zijn
gaan bedelen voor dezen ongelukkigen sukkelaar.
Een machinist van Brussel, met vijf en twintig
jaren dienst, was opzijn werk gekwetst gewor
den. Nu is hij op Pensioen gesteld met 66 frank
'per maand.
Zoo is het gedurig en altijd. Ga van stad tot
stad, van dorp tot dorp, en overal zult gij hooren
kla n over die Pensioenen.
M. Buyl. - De kleinen zullen er over klagen,
ma niet de grooten.
De heer Kurth heeft een Pensioen van 9000 fr.
en daarenboven heeft men hem nog benoemd als
bestuurder van het Institut Historique te
Rome, waarvoor hij ongeveer 6000 frank trekt.
M. Daens. Ja, zoo is het, het water gaat
altijd naar de zee. Maar hoe komt dat Omdat
tot lieden de wetten gemaakt werden door de
rijken, door de kasteelheeren. Dit zal wel veran
deren als de wetten zullen gemaakt worden door
het werkende Volk.
Al. Anseele. Dan zullen er geene honger-
loonen meer bestaan.
M. Buyl. On se montre généreux ai'égard
des grands ainsi, par exemple, M. Kurth touche
un iraitement et une pension a charge du trésor
public. C'est sans doute paree qu'il 'attaque l'en
seignement public.
M. Daens. Ik zeg gedurig aan de menschen,
als zij bij mij komen klagen Mijne goede men
schen, laat ons werken om algemeen stemrecht te
verkrijgen
M. Anseele. Zeer wel I
M. Daens. Toen de Werkman geen stem
recht had, werd hij niet aangezien c n lag onder
de voeten. Maar nu beginnende Katholieken naar
zijne eischen te luisteren, van verre, en stellen
zich aan 't hoofd om te misleiden.
j Indien het algemeen stemrecht in zv/nrig ware,
5 dan zou deze ondervraging niet noodig zijn en,
2 zoo zij noodig was, dan zou men niet zien zooals
jj nu, de Rechter-en ook Linkerzijde onverschillig
blijven, nadat iedereen wist dat dit gewichtig
punt der Pensioenkas vandaag zou besproken
i worden.
Heer Alinister, gij ziet van hier den toestand
van die menschen.
Gij kunt het niet loochenen, hunne Pensioenen
zijn te klein. Met wat angst en schrik moeten die
Bedienden denken aan hunnen ouden dag, als zij
met dat mager Pens oenken moeten leven Wat
moet er in die Huisgezinnen omgaan Gij beseft
den toestand van die ongelukkige Bedienden
wanneer zij op Pensioen gesteld zijn. Het is hun
zelfs verboden winkel of herberg te houden de
Vrouw zelf mag niets bijwinnen voor het Huis
houden.
Wat kan een Vader van vier of vijf kinderen
doen met een Pensioen van 60 frank per maand
A\en zal mij tegenwerpen dat het kleine kinderen
zijn, maar zij moeten toch ook gevoed en gekleed
wo'den.
Zoudt gij willen dat ze gedurig jong bleven
Zoudt gij willen dat de Bedienden geene kinderen
hadden
Neen, niet waar, want met mij moet gij van
gedacht zijn dat men de natuur niet mag dwars-
is ontoereikend om behoorlijk te leven nijg i boomen.
moeten wij sparen, vele ontberingen doen in j De man waarvan ik u zoo even gesproken heb,
geval van ziekten of met den last van een groot zit nu daar gansch alleen in zijnen ouden dag, na
huishouden wij moeten schulden maken, welke I twintig of 30 jaren getrouwen dienst,
het ons bijna onmogelijk is te betalen. Zoo slij- f; lk vraag het u nog eens wat moet er omgaan
ten wij ons ellendig leven en komen aan onzen in de harten van die menschen en wat ellende,
ouden dag, die nog ellendiger is dan ons leven.
Ons. Gouvernement zou moeten de loonen ver-
hoogen, vermits het gedaan wordt voor alle
andere beambten.
Zooals gij hoort, mijnheeren,hebben de kleine
Bedienden geene bijhoorige winsf, zij hebben
altijd dorst en kunnen geen appelken voor den
dorst bespareu. En dan zien zij nog later, als zij
op Pensioen gesteld worden, hun mager dagloon
op den helft verminderen
Ik zou duizende en duizende voorbeelden hier
over kunnen aanhalen.
Te Aalst, is een machinist in dienst van af
1881. Hij is vader van twaalf kinderen waarvan
nog zeven te huis zijn.
In 1906, werd die man op den dienst gekwetst
en in plaats van 160 fr. per maand, kreeg hij toen
juist de helft, 't zij 80 frank. Daarmede heeft hij
moeten leven gedurende lange maanden, want
klagen hielp niet Eindelijk toch, heeft hij eene
kleine bijdienst gekregen.
Zekere wisselwachter van Lokeren, die acht en
twintig jaren dienst telde en door ongeval belet j jaarwedde. Een
wat armoede, wat honger, wat ontberingen moe
ten er bestaan in die beklagenswaardige huishou
dens
Wa verwenschingen tegen de Samenleving,
tegen de Katholieken, tegen de Ministers moeten
die menschen niet uiten
M. Buyl. Zeer wel
M. Daens. Gij, heer Minister, gij weet wel
dat deze pensioenen te klein zijn. Inderdaad,
iedermaal dat die menschen u om een hulpgeld
schrijven, dan wordt hunne vraag aanvaard en zij
krijgen bijstand.
Aï. Buyl. Neen
M. Daens- Gij zegt need, mijnheer Buyl,
maar ik heb voorbeelden die mijn gezegde staven
sommige bedienden op pensioen gesteld hebben
van 50 lot 100 fr. hulpgeld ontvangen, maar hun
pensioen zou groot genoeg moeten zijn om dezen
bijstand te kunnen ontberen.
Mij is verzekerd, heer Minister, dat sedert
eenige jaren een wetsontwerp is neergelegd om
de pensioenen te brengen op de drie vierden der
maandelijksch loon van 160 fr.
zou dus aanspraak geven op een pensioen van
120 fr. Dat zou nog al gaan.
Ik vraag mij af waarotn zulken nuttigen maat
regel wordt uitgesteld Waarom die menschen
jaren en jaren lang moeten wachten terwijl zoo
vele uitgaven gedaan worden, en zeer snel gedaan
worden, aan paleizen, aan uttelooze pracht en
weeldewerken 1 Wat niet gewenscht wordt door
de bevolking, komt bliksemsnel, niet gevraagd
wordt en dringend noodig, komt af, langzaam,
met looden voeten en dan nog met lapkes en vel-
lekes.
Ik hoop dat de heer Minister Helleputte zijn
naam zal willen hechten aan de verbetering van
dien toestand.
Gij ziet het, heer Minister, de gepensionneerde
bedienden kunnen niet leven met hun pensioen.
Zooals gij weet, heer Minister, zijn er met dui
zenden die in armoede gedompeld zijn en naa'r
verbetering zuchten. Deze verbetering verwachten
wij van u. heer Minister.
lk herinner mij no. de woorden door u ir. 1893
uitgesproken te Brussel, in zaal Locquenghien,
gij zegdet dat de herziening van de Grondwet had
plaats gehad om den toestand der Werklieden
grondig te verbeteren.
En, voegdet gij er bij indien wij binnen
eenige jaren zagen dat die toestand niet verbeterd
is, cian zouden wij niet aarzelen eene nieuwe her
ziening der Grondwet te vragen.
M. Buyl. Het oogenblik is gekomen.
Minister Helleputte. Ik heb dat niet gezegdl
AL Daens. Gij hebt dat niet gezegd
Minister Helleputte. Neen 1
M. Daens. Welnu, ik zal dagbladen bijbren
gen om te overtuigen dat gij zoo gesproken
hebt.
Minister Helleputte. Van hetgene gij zegt
is een deel waar en een deel onwaar. Overigens
de dagbladen geven jniet altijd juist den zin op
der uitgesprosene redevoeringen.
M. Daens. Gij hebt toch in dien zin ge
sproken.
Minister Helleputte. Gedeeltelijk
M Daens. Hebt gij vóór uwe intrede in het
Ministerie niet gezegd en geschreven Onze
Koning is het Volk het is die Koning die wij
willen dienen
Wie is hier het Volk Het is uw eigen Volk,
het Volk dat u heipt geld winnen, dat de Staats
kassen vult, en dit Volk is in armoede gedompeld
als het tot den ouderdom van Pensioen gekomen is.
Ik weet het, heer Minister, uw wil is goed
evenals uw hart, maar gij doet altijd niet wat gij
wit. Indien echter ik mij tot u richt, wendt ik mij
ook bijzonder tot de leden der Rechterzijde..
M. Verheyen. Er is niemand op de banken
der Rechterzijde
M. Daens. ...die de schuld zijn dat gij de
inspraak van uw hart niet kunt volgen en niet
kunt uitvoeren.
Indien vijf of zes man van de Rechterzijde met
ons wilden stemmen, dan zou he: gauw .daan
zijn met die hongerpensioenen deze zonden ver
hor gd worden indien er 5 wilden zeggen wat ik
onlangs verklaarde op eene vergadering van
Douaniers hongerpensioenen betalen en oude
menschen laten kwijnen in ellende en armoede,
dat is eene wraakroepende zonde,
j M. Verheyen. Dat is zoo niet voor die
heeren
M. Daens. -- De Kristenen weten ook dat het
feit, eene wraakroepende zonde te ondersteunen,
een medeplichtigheid is.
Wat mij betreft, ik zal tegen alle begrootingen
stemmen i i dewelke Hongerloonen voorkomen,
en indien slechts vijf of zes oprechte Katholieken
zegden dat zij ook geen deel meer willen nemen
in die misdaad en bijgevolg tegen de Begrootin
gen stemmen, dan zou de heer Minister wel ge
dwongen zijn het Volk recht te laten wedervaren.
M. Buyl. Dat is de waarheid.
M. Daens. - Het is de schuld van de Rechter
zijde, van die lamme en vaddige Heeren, die zich
van den Godsdienst een wapen maken, dat de
beharda toestand blijft voortduren,
j Het is niet genoeg zich Katholiek te noemen en
de verdediging van den Werkman over te laten
i aan de Leden der Linkerzijde, men moet door
werken toonen dat men Katholiek is, en zulks
j kunt gij, heer Minister.
I Het tweede punt mijner ondervraging loopt
over hetgeen wij in 't Vlaamsch noemen de
Ziekenfondsen.
Op den Buiten gaat het redelijk goed. Er is
maar „één Geneesheer die zijne zieken oppast.
Maar in de Sleden is het geheel anders gesteld.
Dikwijls klagen de Bedienden den vrijen keus
niet te hebben voor den Geneesheer die hun het
meeste vertrouwen inboezemt.
De meeste Geneesheeren zijn mannen van hart
en zelfopoffering, maar er zijn er ook die aan
hunnen plicht te kort komen.
I Zooals gij weet, heeft elke Doktor zijne week
dat hij in het dispensaire komt van 11 tot 12 uren
's morgends, waar oe zieken hem komen raad-
i plegen.
Als het een geval van ziekte betreft dat lang
duurt, dan doet de Doktor den Zieke bij hem aan
huis komen. Maar he gebeurt ook, eilaas! dat
de Doktor zegt dat hij daarvoor geenen tijd heeft
I en dan moet de ongelukkige zieke alle weken
eenen anderen Geneesheer raadplegen. Is dat niet
schromelijk
Waarom volgt men de Ziekenfondsen niet na
evenals zoowel ingericht en bestuurd door Werk
lieden in deze Fondsen hebben de zieken het
recht den Doktor te kiezen die zij verlangen. Wij
hebben vijf of zes Doktors onder dewelke de
kranke menschen hunnen keus mogen doen.
Ziehier wat een Werkman mij schrijft
lk ben aan den ijzeren weg gekomen nog zeer
jong zijnde, 16 jaar, en in volle gezondheid, dit
spreekt van zelfs later stoker wordende, kreeg
ik een verkoudheid op den trein en had nooit mijn
volle gezondheid terug. Elk iaar had ik een her-
valling en moest den Doktor raadplegen.
Het is mij gebeurd dat de gewone Geneesheer
zegde den tijd niet té hebben mij te blijven ver
zorgen, en ik inoest dus elke week bij een andere
Doktor gaan, waaraan ik de krenking van mijne
gezondheid toeschrijf.
Ik zal dien brief aan den heer Minister behan-
digen.
Denkt de heer Minister niet dat het beter ware
ik heb vele Werkliede i alzoo hooren spreken
de Doktors te betalen per visiet? Zou het ook
niet noodig zijn hen te verplichten in de dispen-
saires te"komen op het gestelde uur, en niet een
half uur.
Verre van mij kwaad te spreken van de Ge
neesheeren, maar het gebeurt dat er op zes of
zeven Doktors, mannen van toewijding en opof
fering, er één soms niet ieverig of nalatig is Zou
het niet goed zijn in het bestuurder Ziekenkas
eenige Werklieden op ie nemen? Gij gaat het
we doen voorden Tuchtraad.
Het bestuur is goed, denk ik, maar het zal toch
niet verslechten als een Werkman er deel van
maakt.
A\. Anseele. - Meer dan een 1
A\. Daens. Is het bestuur goed, het zal ver
betereu door eenige Werklieden in zijnen schoot
toe te laten.
M. Anseele. Het bestuur is onvoldoende.
M. Daens. Indien het nu slecht is dan zal
het verbeteren.
Alinister Helleputte. Er zijn Werklieden in
het bestuur.
M. Daens. Te Mechelen hebben de Vrou
wen en Kinderen der Bedienden ook kostelooze
geneeskundige hulp van Doktor en Apotheker.
Waarom is het nier evenzoo te Gent,te Brugge,te
Aalst en elJers Waarom kan dit daar niet ge
beuren Het is eene belangrijke vraag.
Gij zult misschien zeggen alweer eene nieu
wigheid Maar gij weet toch wel dat de groote
Paus, Leo XI11, in zijne vermaarde Encycliek
zegde dat de Werklieden van hedendaags niet
meer willen leven gelijk vroeger tijd, dat zij meer
rechten eischen en ook een gedeelte willen heb
ben van de goederen der wereld die zij helpen
voortbrengen.
Welnu de tijd is aangebroken dat men aan de
techtvaardige eischen der Werklieden voldoening
schenke.
Ik verzoek u dus, heer Minister, deze zaak
grondig te onderzoeken en hoop wel dat deze
ondervraging vruchten zal afwerpen, namelijk
voor uitslag hebben het wetsontwerp te doen
stemmen strekkende tot het vaststellen der Pen
sioenen op de drij vierden der jaarwedde.
Indien het hart der Werklieden van den Staat
hier voor ons moest openliggen, dan zoudt gij
zien dat zij niet veel goeds van de Regeering
denken. (Goedkeuring links.) Indien deze men
schen eene geheime stemming konden uitbrengen,
weest zeker, heeren der Rechterzijde, dat gij zeer
weinig bijval zoudet genieten zelfs van degenen
die uit inensciielijk opzicht of om beterswil zich
in uwe Bonden laten opschrijven.
Ik hoop en ik druk den wensch uit dat de hui
dige toestand zal beteren en er op de banken der
Rechterzijde nog zes, acht of tien mannen zullen
gevonden worden die hunne stent zullen verheffen
en de dagorde stemmen die wij zullen neêrleggen,
opdat de Werkiieden en Bedienden dit zeg ik
uit ganscher harte steun en hulp zouden vinden
bij de Katholieken, en den heer Helleputte aldus
geholpen zou worden zijne goede voornemens uit
te voeren .(Zeerwel! links.)
KAMMA
DER 3
IN EE WOOR&EH
Het tref f
■ger en U<
jk broodgewin voor Arbeider,
Hun volledig Burgerrecht.
tveei h .d, Broederlijheid ca
<ie Wereld, ir;.;r de grondregels ran het
;dieen naar de voorschriften, vervat in den
.WW, i van Jen grooten LEO XIII, den
is ter sV'erklieden.
Chri en Democraten houden aan 't Geloef
-r A rou .ars, maar zij eerbiedigen de ge-
.•nsvrijheid en alle rechtzinnige denkwijse*.
r.: :n L)omocrateri, er staat geschreven
t voor de Waarheid en de Rechtvaardigheid
Wed, Aalmt
onderneming van alle Drukwerken, zooals
Circulairen. TijdschriftenMemorandums,
Wissels, Fa ld uren, Enveloppen met Firma
Prijs-Couranten, Trouwbrieven,
Af fid ten, Adres- en Visietkaarten,
Strooibriejkens, Brochuren, Üouchboeken.
DOODBRIEVEN
groote en schoonc keus van
DOODBEELDEKE
Verzorgd werk. Spoedige Bediening
Matige prijzen
STAD AALST.
Erkende Onderlingen-Bijstand-Maatschappij
DE GEWEZEN WEESJONGENS
PRIJS PER LOT 10 CENTIEMEN.
