De Kamer
Loopende Nieuws-
Redevoering van I'ieter Daens
tijdens de bespreking over het Budjet van Justicie in
Zitting van Donderdag 7 April.
M. Daens. - Mijne heeren, wij staan hier voor een
deftig en treffelijk woord, het ministerie van justicie of
van de rechtvaardigheid.
De rechtvaardigheid doen heerschen is een der schoon
ste, der beste en noodzakelijkste zaken der wereld.
Het is om meer rechtvaardigheid, om meer sociale
rechtvaardigheid voor deri werkersstand te bereiken, dat
wij, vrije demokraten, zijn recht gestaan, dat wij alles
hebben opgeofferd. Vroeger was er ook een dagblad. La
Justice Sociale, dat eveneens krachtdadig opkwam om
meer rechtvaardigheid te doen heerschen.
Heer minister, gij staat voor een ?root, edel en deftig
werk. Tracht toch in ons land de rechtvaardigheid te ver
heffen en te versterken.
Vroeger was het de gewoonte, onder liberalen en ka
tholieken, partijbenoemingen te doen. Onder een liberaal
ministerie werden bijna aileen liberale rechters benoemd
en, ondereen katholiek ministerie is het bijna hetzelfde.
Op dit terrein zijn weinig verbeteridgen te bestatigen.
Dikwijls worden de benoemingen gedaan uit familie-
en uit kiesbelang.
Heer minister breekt toch af met dien ouden slenter,
laat die slechte gewoonte weg en vergeet niet"dat wij in
eenen nieuwen tijd zijn, waarin meer rechtvaardigheid
moet heerschen. Weg dus de partijbenoemingen 1
Ik vraag ook dat de leden der magistratuur niet te jong
benoemd worden en niet in het arrondissement waarvan
zij herkomstig zijn.
De jonkheid is wispelturig en slecht geschikt om in de
omgeving van vrienden en kennissen de belangrijke zaak
van Justicie te gaan uitoefenen.
De heer Royer heeft [gisteren groo'e waarheden ge
sproken. De getmgenen zouden moeten behandeld wor
den als vrije burgers. Hoe gaat het heden Zij worden
opeengestapeld in donkere kamers waar van tijd tot tijd
een gendarm hen op onbeleefde wijze het zwijgen oplegt.
Zij moeten dikwijls wachten, vooraleer onderhoord te
worden, van 9 uren 's morgens tot 's middags en tot 3 en
4 ure. Dit veroorzaakt hen dus zekere kosten, zij moeten
noenmalen, zij verliezen hunne daghuur en krijgen slechts
eene kleine taks.
Gelijk de heer Royer het wel zegde, in Duitschland
gaan de rechters anders te werk zij duiden de uren aan,
waarop de getuigen zullen onderhoord worden, in den
morgen of namiddag.
De menschen hebben schrik van getuige te zijn, omdat
zij nadeel ondergaan en daarbij vernederd worden.
Wat de gerechtskosten betreft, deze zijn schrikkelijk
hoog. Het tribunaal is dikwijls eene geldmarkten gij,
heer minister, zoudet eenen grooten dienst bewijzen aan
de sociale rechtvaardigheid, indien er aan den huidigen
toestand verbeteringen konden gebracht worden, name
lijk, dat de menshhen niet zooveel meer moeten betalen
voor de rechtskosten en vooral zoo lang niet zouden moe
ten wachten om hunne zaken geregeld te zien.
Indien zulks verwezentlijkt werd, dan zou de Justicie
veel meer geacht worden.
Ik moet ook klagen over miskenning der rechten van
Vlamingen.
Het is gebeurd dat uit Brussel in zake van eenen ont
vanger, voor het hof van assizen, fransehe dagvaardigln-
zijn gezonden geworden naar vlaamsche dorpen. De men
schen die deze stukken ontvingen, kenden geen fransch
en waren dus verplicht bij den eenen of den anderen te
gaan om de noodige uitleggingen te bekomen.
Hetzelfde is gebeurd in Antwerpen naar het vlaam
sche dorp Liedekerke werden eveneens fransehe dagvaar-
digingen gezonden, waarvan de menschen niets verston
schoonheden der natuur dan men gewoonlijk
denkt. Voorzeker gevoelt hij den geestdrift van
den stedeling niet, omdat hij de natuur te goed
kent. Hij, kind der natuur, zal luisteren naar
het gekweel der vogelen in het naburig boschje,
zal zich verblijden in den zoetgebekten nachte
gaal of met een gevoel van dankbaarheid zijne
muls afnemen wanneer de duisternis opmerk
baar de aarde bedekt en de klanken der klok,
welke het Angelus trillend over de akkers
zijn oor komen trefien.
Het landvolk genoot thans ook vreugde. Het
vlas dat eertijds de schat van Lei- en Schelde-
streken was, en nu helaas I zooveel in waarde
heeft verloren, werd gesleten.
Overal hoorde men geroep en gezang en men
zag de velden overdekt met naarstige werklie
den, die de plont uitrukten en in hagen zetten.
Tieste Paünck had ditmaal werkvolk genoeg
gekregen. De les van verleden jaar had hem ge
baat.
Fiel Van de Velde was reeds zijnen dienst
gewoon en hielp nu vlijtig de slijters.
Zijne moeder was bezig op het hof der Pae-
linck's de knibbens of zaadbollekens af te
rukken.
Hoor I eene frissche stem begint te zingen.
Melia, had de jeneverfiesch in het water van
eenen gracht, om haar koel te houden, gezet,
en 't was reeds een tijd geleden dat de dorstige
werklieden geenen drank hadden gekregen.
Eene prettige meid met witte tanden, blo
zende wangen en zwart haar zong het volgende
lied
't Kanneken staat in 't watere
En 't en kan niet nadere,
't Blijft altijd ten gronde staan,
't En kan niet nader gaan.
O 1 dat zoete zopke,
Deugt gij niet. ik deug nog min
O dat zoete zopke
'k Moet er mijn ziele geens in.
En in choor herhaalden alle slijters het lied.
Melia liet zich lang wachten om aan de be
geerte der werkliedeu te voldoen. Verleden
F i TJTii~r —yv I
den. Zij gaven geen gevolg op deze stukken en werden
veroordeeld bij verstek.
De rechten onzer taal zouden door de rechtbanken moe
ten geëerbiedigd worden, en ik hoop dat de heer minister
er de hand zal aan houden.
In het ministerie van Justicie bestaan de schreeuwende
hongerloonen niet, die wij aantreffen in andere ministe
ries, namelijk in dat der ijzerenwegen, dat der financiën
en dat van het onderwijs. Van dit laatste hangen school-
meesters af die slechts 2,60 fr. per dag verdienen, wat
de heer Colaert bekend heeft. Ik hoop dat hij met mij zal
strijden opdat nog in dezen zittijd het wetsvoorstel Buyl
en Maenhout zou gestemd worden.
M. Colaert. Ik zal doen wat ik kan.
M. Daens. - Maar indien in het ministerie van Justi
cie geene schreeuwende hongerloonen izijn, dan bestaan
daar toch ook loonen die te klein, indien men in aanmer
king neemt de verhooging van den prijs der eetwaren. Ik
geloof dat er zijn van 1000, 1200, 1300, 1400 en 1500 fr.,
en gij moet met mij bekennen dat de ambtenaars daar
mede niet een deftig menschelijk leven kunnen leiden.
Indien gij den toestand verbeterde, heer minister, zoudt
gij een groot en goed werk doen.
Men heeft hier ook gesproken van de ziekenfondsen
die van aard zouden zijn de armoede te verminderen.
Ik moet aan den heer Bertrand doen opmerken dat hij
die zaak net wel kent.
M. Bertrand. Dat is de kwestie niet.
M. Daens. Gij hebt gezegd dat het gouvernement
niets deed voor de ziekenfondsen. Dat is niet juist: het
geeft hulpgelden, maar het geeft veel te weinig.
Gij wilt de armoede doen verdwijnen. Wij willen dit
I ook.
In de besturen der armbureelen zou het evenredigheid-
i stelsel moeten ingevoerd worden.
In eene stad gelijk Aalst, waar eene partij meester is,
en de partij Woeste nog I Zoudt gij niet kunnen geloo-
j ven hoe slecht en onbeschoft de menschen behandeld wor
den, wat schrikkelijke woorden de huismoeders daar moe
ten hooren en met welke onbarmhartigheid zij daar wor
den behandeld I Om hieraan verbeteringen toe te bren
gen zouden wij het evenredigheidstelsel in de weldadig-
heidsbureelen moeten hebben. Al de partijen zouden daar
moeten vertegenwoordigd zijn en kunnen nagaan hoe de
uitdeelingen gebeuren.
Wat de armoede betreft, deze komt bijzonderlijk voort
uit de kleine daghuren, uit de hongerloonen. Waar moe
ten de huismoeders hulp gaan zoeken in den winter als 't
koud is, als zij geen kolen hebben om te stoken of als er
gebrek is aan werk Dan zijn zij verplicht zich tot het
armbestuur te wenden.
De hongerloonen zijn de oorzaak van alle kwalen, na
melijk van de armoede die ook voortspruit uit wangedrag
en uit de dronkenschap.
Ik had het inzicht over de dronkenschap eene onder
vraging te doen aan den heer minister,maar mijn gezond
heid is op dit oogenblik niet zeer zelfkant en ik heb dus
besloten deze ondervraging uit te stellen.
Ik wil er nochtans heden eenige woorden over zeggen.
Op honderd personen die in de gevangenissen komen,
zijn er negentig die daar toe gebracht zijn door de dron
kenschap.
Over twintig jaren werd eene wet gemaakt, maar men
voert ze niet uit.
M. Colaert. Niet genoeg.
M. Daens. Zij wordt schier nergens uitgevoerd.
Wat is de politie op onze dorpen Ik ken een dorp
waarvan een herbergier bij mij kwam en zeide «Ik zal
aan den champetter geen bier meer geven omdat hij het
niet verdient.»
Op mijne vraag of de veldwachters overal bier bekwa
men, zegde deze landsman mij dat zij overal bier krijgen
derwijze dat zij soms twee keeren daags kunnen zat zijn.
(Gelach.) 1
Al de messengevechten die op den buiten plaats grijpen
zijn toe te schrijven aan de dronkenschap.
De vechters worden in de gevangenhuizen opgesloten
en hunne vrouw en kinderen zitten t'huis zonder brood
en werk.
Ik heb eene lijst van moeders waarvan de man vast zit
en die daardoor in d'ellende gedompeld zijn.
De heer minister zou deze mannen moeten loslaten om
deze arme huismoeders ter hulp te komen, maar dit kan
niet altijd zijn en vandaar wreede toestand van armoede
in de gezinnen.
Deze toestand komt voort uit het feit dat de wet op de
openbare dronkenschap niet uitgevoerd wordt. Van het
begin af werd bestreden door de heeren Bara en Woeste,
de twee uitersten van de liberalen en de katholieken, die
zegden dat het uitvoeren van die wet eene schande zou
geweest zijn.
Ik zou u eene stad kunnen noemen waarde burgemees
ter aan de nieuwe agenten zegt dat zij die of gene liberale
herberg moeten bewaken, ten einde er mannen te vangen
en hun kiesrecht af te nemen.
Ziedaar hoe de wet op de dronkenschap wordt uitge
voerd, de dronkenschap die de bijzonderste oorzaak is
van de ellende en de armoede van ons volk.
De dronkaard is slechter dan een zinnelooze. Deze
laatste wordt opgesloten terwijl mende dronkaards toe
laat in de statiën en in de treinen. Daar komen zij in aan
raking met de werkende menschen die daar zitten met
vrouw en kinderen en die daar onbeleefde en schromelijke
taal van die zatlappen moeten hooren.
O I heer minister, werk daartegen in naam van peis en
welvaart in ons land 1 Gij zoudt moeten zorgen dat de
wet op de dronkenschap uitgevoerd weze. Tot dezen uit
slag zal men geraken als het evenredigheidstelsel in onze
gemeentebesturen zal ingevoerd zijn.
De heer minister van Justicie zou ons moeten helpen
om de misbruiken te doen verdwijnen en om ee.ie goede
kieswet te doen maken. Dan zouden de armbureelen be
ter ingericht zijn en alles zou wel gaan.
Uw voorzaat heeft gezorgd dat de bewakers van de
groote gevangenissen maar acht uren moeten werken.
Dit is zoo te Gent, te Brussel en te Luik, maar in de klei
ne gevangenhuizen moeten deze agenten twaalf uren op
hunnen post blijven. Dit is te lang.
Ik hoop, heer minister, dat gij zonder uitstel zult zorgen
dat ook in de kleine steden de gevangenbewakers ook
aan acht uren per dag zullen gesteld worden.
Over de bedelaarsgestichten zou veel moeten gezegd
worden.
De meeste bedelaars komen er in als kleine schelmen
en gaan er uit als groote schelmen. Het ware beter dat die
menschen daar niet in kwamen.
Wij moeten ook klagen dat men veel te gemakkèlijk de
kinderen naar de verbeteringshuizen zendt.
Aan de rijken is alles toegelaten, maar als een werk
manskind een stuk brood gaat vragen wordt het gevangen
en naar het verbeteringshui» gezonden. Wat gebeurt dan
De ouders komen smeken om hunne kinderen weer te
krijgen. Wees goedhartig, heer minister, laat toe dat die
kinderen weer komen in het ouderlijk huis, dat toch veel
beter is dan het verbeterihgshuis.
Om te sluiten zeg ik. heer minister, dat indien gij ver
beteringen aan den huiden toestand brengt door volkswet-
ten, dan zullen er minder gevangenissen noodig zijn,
vele kosten zullen gespaard worden en de begrooiing zal
op eene gemakkelijke en zuinige manier kunnenj aange
legd worden, derwijze nochtans dat zij toelate aan de
kleine bedienden deftig familieloon te geven.
Voert verbeteringen in, heer Minister, dan zult gij goed
werk verrichten en u verdienstelijk maken. (Zeer wei
Eviva, 't woidt schoon, gezond vreêr!
Hoe frisch en aanvallig op den Buiten
Alles verjongt en herleeft. Ach\moch-
V ten toch alle menschen den hoogmoed \af-
f weeyenden haat, de afgunst, alle boozt
hay tstochten, dan zouden wij op de jaar de
blijwoedig leven. (Uit Genoveva van Brabant.) TE
MEIRE bij Aalst begraven ze nog altijd op onmen-
schelijke wijze, terwijl een schoon gezond -^Kerkhof
sinds lang gereed staat Al zulke zaken zouden niet ge-
beuyen onder een bestuur van evemedigheid, 'tjis te zeggen
van toezicht en rechtveerdigheid. - Tel'GENTjJis
voor 3 maand schepene benoemd i|een imanjjvan^ver-
dienste, maar van nederige afkomst, namelijk M. Ey-
lenbosch. Er zijn nu 3 katholieke schepenen^in de stad
Gent. Na 3 maand hebben de Liberalen nogmaalsjeen
keus voor hun eerlijk aandeel in 't Schepen-College,
willen ze niet dan komt voor 3 maand een Schepen-So
cialist... Die meer wil dayi zijn recht, vaart dikwijls uiterst
slecht Er komt meer] macht
aan de Arbeiders-wereld Jen 't is
een groot geluk dat de Geld
macht haar Alleenheersching
verliest. Een goed vreedzaam
mensch keyit alles in het goed. Wilt
gij vty dragen worden verdraag een
ander. T' AALST komen
nieuwe goede gedachten. Kon
kelfoes en siokzucht worden oud 'k^=-
en kaduk. Wat de Kermis aan-
gaat. elk vraagt Zal er niets IX n
zijn, onpartijdig, éenparig gelijk Jde Rubens-Kantate.
Ach 't was zoo luisterrijk. Een FESTIVAL, onder
een Komiteit van al de Partijen zou 50 60 Muzieken
naar de Stad brengen. Te LEDE, Zondag, Festi
val van Vijver-Kermis. Ons Muziek, 't Muziek der
Demokraten, trekt ernaartoe. Door twee vleuge
len wordt de mensch verheven boven het aardsche.
door de eenvoudigheid en door de zuiverheid. Een
eerbaar gemoed is het beste goed. Te Koekelberg
verschijnt een maandblad, tot grooten bijval geroepen
namelijk HET VRIJE VOLK, onpartijdig Maand
blad voor vrije Vakvereeniging. De vrije vakbond ver-
eemgt en verheft. De vrije Vakbond brengt welvaart
en vrede Prijs 1 fr. 's jaars 5 c. 't nummer. In 't bl.
van Apnl staan treffende schoone artikels alsook het
Lied der Kleermakers, door den dichter der Hop-lie-
deren. Brood, Panem Ik hoorde zaterdag op de
trein zeggen dat ons Land 40,000 zakken bloem noo-
dig heeft, eiken dag., 't Is nog al een vrachtsken.
Te THORHOUT is eene weduwe haar iooe jaar inge
treden. Vrolijke vol herding De geruchten loopen
dat in Aalst een Proces is tegen St-Martinuskerk we
gens de gestoelten der Koor die in twee handen ver
kocht zijn... De oude Sint-Marten-te-peerd vaart beter
hij is het Stads-Museum gaan verrijken.
Te bekomen op ons Bureel
Uuishoudiug eu Landbouw
OF RAADGEVING EN VOORSCHRIFTEN
door Rector Van den Bosch. j 50
Geschiedenis van het
GEBOCHELD MANNEKEN
en van de zes Broedeis van den Barbier 0 50
SCHOONE HISTORIE VAN
FOS.XTJ3SrA.XTT3 BORZE
en zijn wenschhoedeken. Derde uitgave. 0,75
MARIA VAN BRABANT
Wonderschoon Historiek Dramatiek Verhaal. 0 40
GASTON BLANKAERT
of de eerste Binders. Romantieke Verhalen uit de voor
gaande eeuw, door Silvain Van der Gucht. 1 50
Het Landelijk tVet boek uitgelegd volgens de 'be
spreking in onze wetgevende Kamers, door A. De Bac
ker. advokaat-Volksvertegenwoordiger. prijs 0 60
ONZE STRIJD, door Priester Fonteyne. ojlO
BELGISCHE NaGOCIANT
of Tafel van Rekeningen, berekend in Brabantsch cou
rant geld met deszelfs waarde in franks en centiemen
0,65
De Boeren van Ooien
boertige en kluchtige geschiedenis, aan 1,25 franco 1,40
De Daghuur, wat zij is en wat zij zijn moet
door F. R. Doctor in Wijsbegeerte en Letteren prijs 0,4o
Geheimzinnige Verdwijning of helsche Wraak
naar het Engelsch door Miss Braddon. 2,50
De Kunst om tot het Volk te spreken. 'o 60
LEVEN VAN
GENOVEVA VAN BRABANT
Huisvrouw van den doorluchtigen Palatyn Sifridus.
1,00
Wonderbaar Leven van
C A R 1' C' U (J H B
Hoofdkapitein van eene groote bende Beursensnijders
Gauwdieven en Moordenaars. Opnieuw verbeterd en -
vermeerderd met het boeiend verhaal De laatste dag van
Cartouche. q,75
