Arme Hoeder
Le Kamer
IV" 1959 22 April 1910
Qorlog. Schooloorlog'.
Onschuldig, Martelares
Wat doet Daens in de Kamer
im:\sioexe\.
ABONNEMENTSPRIJS
Voor België 2,50; de vreemde Landen 4,50
Men schrijft in cpalle tijdstippen des jaars.
-E>_ DA-IBIXrS,
Volksvertegenwoordiger, AALST
.38»' V j j.
Pax 1 Vrede I
Niets zoeter dan den Vrede 1
Felix Concordia, gelijk de Ninovieters zeggen.
Met rede en met vrede
Niets wreeder dan den Schooloorlog van 1879.
Waar waren de arme zinnen van onzen Koning een
Wet te doen uitvoeren met éen stem meerderheid t
Processen en Oorlogen schaden en kwetsen langs twee
kanten.
1879 was noodlottig voor Vaderland, voor Godsdienst,
voor Onderwijzers en Huisvaders.
Maar ook voor de Liberalen men vond ze niet meer,
na de kiezing in 1884 en zonder de Evenredigheid, door
Priester Daens zoo verstandig en kloekmoedig behertigd,
het was gedaan met de Liberalen in Vlaanderen.
Om Schooloorlog te vermijden, wat is er nood'g
Het stelsel-LoRAND-HARLEZ-DAENS Een goed officiéél
Onderwijs, maar daarnevens ondersteuning van alle vrije
wel ingerichte Scholen. Van 1894 tot 1906 lag dit stelscI
boven, zelfs bij vele Liberale Kopstukken maar sedert
dien is Godsdiensthaat hier uit de Walen overgewaaid.
Het is klaar en duidelijk gebleken door de Redevoe
ringen van het Schooldebat in de KamerLiberalen en j
Socialisten willen LEERPLICHT MET ONZIJDIG ON- j
DERWIJS; die Scholen staan open er. zijn goed voor
elk, zegden ze er wordt geen kwaad in geleerd Vrije/
Scholen mogen bestaan doch zonder hulpgeld.
Eilaas, de oude Godsdienstige Volksschool der Libe
ralen van vroegertijd wordt verstooten indien ze terug
keerden, die oude Liberalen, en hoorden dat Warocquéin
den naam der Liberale Partij protesteert tegen de woor
den Dat God ons Land bescherme I Dar de bocia-
listen uitroepen en verklaren Er zijn geen Kristelijke
Waarheden Het is loutere leugen I Een Onderwijzer mag
aan zijn Leerlingen zeggen dat zij niet moeten gelooven
In God I Er zijn 10,000 Goden!...
Doch genoeg elk ziet duidelijk LEERPLICHT komt
er, en volgens Liberalen en Socialisten, Leerplicht met
onzijdige School, zonder Vrije Scholen.
Wat hebben wij alsdan
Den allerwreedsten SCHOOLOORLOG
Hier zijn de Staatsscholen nog volgens de aloude ge
woonte, met Gebed en Kristelijke Le ring met Berei
ding tot Eerste Communie
In vele groote Steden en in de Walen is het zoo niet
Onder een Meerderheid, Liberaal-Sociaal, zullen de
Kamers opgejaagd worden door de Walen, tot Onzijdig,
Verplicht Onderwijs.
LANDELIJK VERHAAL
door LEONCE DU CATILLON.
O—O
De zaadbol 1 ekens der eerste grepen werden
goed afgetrokkeneilaas de laatste grepen gin
gen moeielijker. Het is de mei die zij vast
had en deze was eene ineen gevlochtene met
bloemtakken. Nu maakten de werklieden eene
ronde en dansten met Melia rond dén hof.
Daarna verdween de hongerige bende in de
keuken, waar de smakelijke slijtpap stond te
dampen op de witgeschuurde tafels, die op
schragen rustten.
De landelijke magen hadden de groote mar
miet slijtpap verslonden en nu begonnen weer
spel en zang tot laat in den avond. De werklie
den verlieten de hoeve om 's anderdaags op
eene andere plek te beginnen, want in den slij-
tingstijd helpen de buitenlieden elkander.
IV.
Fiel, zegde pachter Paelinck, zekeren
Septemberdag, morgen moet gij met eenen va
gen vlas naar de Sterre te Kortrijk. Vandaag
heb ik mijn vlas verkocht en het moet morgen
in die herberg geleverd worden Misschien zult
gij het vlas rechtstreeks naar de rooterij de
Leie moeten voeren. De koopman blijft hier
slapen hij zal u morgen vergezellen.
Goed boer, antwoordde Fiel vanuit den
paardenstal, ik zal op mijnen post zijn.
De jongen was inwendig blij een reisje te mo
gen doen.
De boer tiad in huis en ging zich bij den
koopman zetten, die bezig was den prijs van
het gekochte vlas in blinkende zilver- en goud-
Dat lijdt geen twijfel
En hier, in de Vlaanderen, hoeveel Ouders zullen huif
Kinderen aan die Scholen toevertrouwen
Welke middelen zijn er tegen dien Schooloorlog
Voornamelijk twee.
Ten eersten, een goed Vrij Onderwijs hebben
De Liberale en Socialisten Gazetten van Aalst valleh
mij geweldig aan, omdat ik het Millioen gestemd hebq
voor de rijke Kloosters, zeggen ze; Neen, zijt toch eer/
lijk, het is voor de arme Vrije Scholen. J
Vele groote liberale Steden willen geen centiem geven
aan de Vrije Scholen
Ons Programma is Leerplicht, met vrije keus dèri
School. Deftige Jaarwedde aan ALLE Onderwijzers J
blken dag spreek ik in de Kamer tegen Hongerloon en
Afbeuling van Staats-Onderwijzers, ik praam den Minis
ter, den Verslaggever, M. Maenhout. M. Gendebien, en
anderen, om voor einde-Zittijd deze belangrijke Zaak te
doen beslissen.
Het tweede middel tegen Schooloorlog, voor Vrede en
Welvaart, is de Vrije Kristene Volkspartij. P. DAENS.
DIJNSDAG. Voornoenzitting.
10 ure. Aanwezig Minister Helleputte, als Voorzit
ter éen Katholiek, Thienpont4 Liberalen, 4 Socialis
ten, 1 Kristen Democraat, 't Is luisterlijk ge ziet hoe de
manschappen oppasser.
Hoyois (Kath.) spreekt voor de belangen van zijn Ar
rondissement. Verheyi n haalt bijz. de klachten van Post
boden hij vraagt dat i et ontvangen van geld zou afzon
derlijk geschieden da behandelt hij Antwerpsche be
langen Braun, (Liberaai van Gent) denkt dat men
veel voordeel zou hebl. en door het stukwerk Daens
prijst de verbeteringen en verhoogingen maar vraagt
betere Statiën, in de Dendervallei, een belere verlichting;
Daens toont ook door cijfers dat 3 fr. daags verre is van
een Familieloon te zijn maar moet komen tot 4 fr. als
minimum; Daens wekt den Minister on, spoedig voort te
gaan tot het minimum van 4 f. Huyshauwer (in 't VI.)
stelt een nieuw middel voor tot verbetering en verhoo
ging van Loon. Deens vraagt het woord voor een
ordemotie om het Wetsontwerp Maenhout voor de
Staatsonderwiizers nog te zien stemmen in dezen zittijd
hij drukt zijn verwondering uit dat Collega Maenhout
niet meer iever toont voor zijn Wetsontwerp tegen Hon
gerloon in Staats Onderwijs. Op een uur zou dit Wets
ontwerp gestemd zijn niet éen Lid der Kamer zal of kan
eren zijn. M. Rens ondersteunt die Ordemotie.
Nanoen-zitting. 2 ure.
Aanwezig 6 a 7 Katholieken (onverschillig in die.
groote zaak); 10 k 12 Liberalen, 18 Socialisten, 1 Kristen
Democraat.
De Bunne bestrijdt in een Vlaamsche Redevoering het
verbod van mamfeseeren. Anseele komt op tegen
het gedacht dat de Staatsbedienden niet mogen manifes
teeren, omdat zij zekere voordeeien genieten. Spreker
zegt dat men niet enkel leeft bij brood, de vrijheid moet
erbij zijn. Hij denkt ook dat de Staatsbedienden zullen
moeten opofferen en lijden, om hun vrijheid te veroveren.
Janson aanziet het verbod als een gevaarlijke schending
der Grondwet. Min.ster Helleputte antwoord arglis
tig, met advokatentrokken en spitsvinnigheden. Rond
4 1/2 stemming doch de Kamer is niet in getal slechts
71, en men moet met 83 man zijn, ten minste. Partenza.
Woensdag, 10 ure 10.
4 Katholieken. 1 Liberaal, 5Socialisten, 1 Kristen De
mocraat.
Anseele, eersta Spreker, handelt over de Pensioen
kassen en Ziexenfondsen hij denkt dat er veel verbete
ring zou komen, met Werklieden in 't Bestuur. Minis
ter Helleputte antwoordt dat voor de Ziekenbus dit een
besliste zaak is, waarover Anseele hem bedankt.
Allard, Socialist, haalt het buitensporig werk aan der
Postboden mei kiezingstijd de Fransche Kamer heeft
heel gaarne 50 fr. per Postbode gestemd waarom kan
dat hier niet gebeuren? Daens zegt: 't Ware met
recht en rede en eix zou het goed keuren.
ffWoensdag 5 ure M. De Sadeleer spreekt voor de
Statiën van Denderleeuw, die een der bijzonderste moet
worden de Plans zijn nog al beknibbeld en vragen ver
betering; hij dringt aan, voor de Statie Haaltert-Eede,
reeds zoolang beloofd.Mr Rens spreekt voor de klein
Staatsbedienden en over de Statie van Geeraardsbergen,
de slechtste van ons Land sedert meer dan 20 jaren,
men belooft een nieuwe Statie. Minister Helleputte zegt
dat de Geeraardsbergenaars zich eerst moeten t'akkoord
stellen.
Vragen gericht door Pieter f>AENS, tot den
Heer Minister van Spoorwegen
i|VIs 't waar dat in Aalst machienkuischers weggezon
den worden en sedert 4 jaar in dienst en de bijz. steun
hunner Ouders Is't waar dat in Aalst Oost de Nacht
dienst onverdragelijk wordt Is 't waar dat het Wacht
huisje aan de Koopwaren-Statie veel,-eel, veel te klein
is. zonder lucht of locht Des zomers stikkend heet.
's winters, geen vuur kunnen maken of 't rookt er als in
eenen bluschtobben Is 't waar dat dit een krevatie is
voor de Gezondheid, de kostelijke schat
P. DAENS.
Mag ik den heer Minister herinneren dat hij de Ramp
te OKEGEM al 2 jaren beloofd heeft dat sedert 10 jaren
de onteigeningen gedaan zijn en de Materialen gereed
liggen Is het niet wreed dat Paarden en Köeien er moe
ten gelost en geladen worden met een klein wagentje, op
risiko van malheuren? de Veulens springen er om hals en
pooten te breken. Wat houdt die werken tegen Een
klein persoonlijk belang. P. DAENS.
Was ik verkeerd ingelicht over de Tunnels Rogier en
Allard Waai achtig neen? Is het daar een ongezond
slavenwerk Voorzeker ja I... Staat het water dikwijls in
de Schuilhuisjes Ja... Veertien dagen geleden, ik ben
gaan zien in 't huisje-Allard, kant van Vooruitgang-
s'raat, moest de arbeider op blokken hout staan. Seden-
dien zijn daar eenige verbeteringskes aan gedaan. Doch
is 12 uren in die vochtige lucht echt krevatie-werk?Ja ja.
P. Daens.
Zegdo Zondag een Landsman van Brabant
ge spreekt altijd van hem en ik vinde nooit niets
in 't verslag van Het Nieuws van den Dag.
Ik geloot het wel Voor dit Nieuws van den
Dag ben ik reeds dood en verdwenen 't is een
stelsel tegen al de Demokraten Priester Daens
werd ook zoo behandeld zelts als wij spreken
voor 't VLAAMSCH en voor de HOP, 't Nieuws
van den Dag zwijgt ons dood Nu betert het 'n
weinigske; van tijd tot tijd krijg ik, na een lan
ge redevoering, krijg ik 2 A 3 regels..
Ouwe, afgesloofde werklieden die voor de gemeente
overheden als braaf zijn aangeboekt, en elk weet wat het
woordeken braaf beteekent op de meeste onzer buiten
dorpen en zelfs in vele van onze steden, trekken dus in
hun 66* jaar een pensioentje van 6: fr of 9 centen daags.
De dag waarop ze dat trekken moeten, zien de oudjes
mei zooveel ongeduld te gemoetde zonne van dien groo-
ten dag wordt door hen met zooveel vreugde begroet
Arme oude luitjes I.
Ja, jongen, zeggen ze naïef en goedsmoeds, 't is al
iets vijf en zestig witte waarvoor we toch niets hebben
gedaan om die te verdienen I...
Zoo?... Denkt ge dat
Wel ja I...
Maar de schoolmeester, de statiechef, de generaal,
de treinwachters, de gendarmen zijn ook gepensionneerdl
O, zoo zie nu zijt ge ne keer ne fijnen. Die hebben
immers alle jaren een zware som gestort 1..
Dat denken zoo alle menschen op den buiten;
maar daar is niets van aan. Zij storten ieder jaar in de kas
van weduwen en weezen een zekere som en als ze dan
sterven.|dan moet die leasde weduwen en de minderjarige
weezen ondersteunen. Voor zich zich zeiven betalen ze
niets, storten ze geen centime.
Is dat waar
En 't is inderdaad zoo Men stort voor de weduwen
en de weezen, niet voor zich zelf...
Ja, men zal zeggen: ze waren Staatsbedienden ;ze had
den groote verantwoordelijkheid, bekwaamheid hun
werk was voornaam
En is de taak van den nederigen Werker, die moedig
aan den arbeid staat van den morgen tot den avond, niet
even noodzakelijk
Is de heele maatschappij geen raderwerk, dat netjes in
elkander moet zitien, waar geen wielke, hoe klein en ge
ring het schijne, mag ontbreken of het heele stel loopt
naar de sus?....
Wat zou de Natie zonder de taaie zwoegers van alle
slag zonder de mijners, de pudlers, de matrozen, de
dockers, de aardewerkers, de voerlieden, de boeren
Waar ging het Land zonder hun zweet, hun ijver
Onvermijdelijk naar den afgrond 1..
Zij die niet werken, zijn nuttelooze elementen, de Staat
heeft die met noodig Nog meer de H. Paulus schreef
Die niet werkt, moet niet eten
Dat was er nog op doorgekapt, niet waar
Wat leiden we nu daaruit af
Dat ieder werker, die flink heeft gearbeid zijn leven
door, medegeholpen heeft tot's lands welvaart en bloei
en dus recht heeft op pensioen, als het lichaam' versleten
is.
Dat pensioen moet geen bespottelijk klein zijn, het
moet redelijk zijn, menschelijk 1 frank per dag ware
niet te veel.
En dat pensioen zou niet alleen voor den werkman
zjjn, maar ook voorden baas, den patroon, die zich met
zijn werk niet heeft kunnen op 't droge helpen en vaak in
den ouwen dag even arm is als hij die enkel werkman
was I..
En waar zullen we 't geld halen
Wel, daar waar er genoeg of te veel is, in 's lands
schatkist, waar millioenen zijn voor de prachtwerken,
millioenen voor duizenden nuttelooze dingen, millioenen
voor de versterkingen, millioenen voor de hooge jaar
wedden. en waar de Christen Democraten eerst de mil
lioenen zullen pakken voor de pensioenen der ouwe
Werkers 1.
Zoo zeggen we, en zoo zullen we 't doen als de kiezing
in Mei gunstig uitvalt I
LOOSANGHER.
