Keukenboeken
Kamer van Vol! svertegenwoordigers
Kassé-Papier
Zilt ing van Dijnsdag 16 Januari 1912
Redevoering van Pielei' Daens over de duurte der levensmiddelen
Mijnheer de Pastoor, door medelijden be
wogen;
In uw binnenste is daar niet een vreugde
vol gevoel.
Ja, ja, Mijnheer de' Pastoor.
Och, vriend-lief, Broeder-
Bij dat woord Broeder, hem toegesproken,
den Gevangene ontvloog een gegil van ontroe
ring.
Broeder, het is de stemme van den goeden
God, die aanstonds alle werk van broederliefde
beloontGod is oneindig goed; aanstonds be-
loont,hij de Broederlijke Liefde, om ze hierna
maals voor eeuwig te beioonen. Ge kent Hila
rius
Hemelblauw, Mijnheer de Pastoor.
Zijn werk is mijn werk De wreedheid
van dit Gevang verzachten door de Liefde tot
den Evenmensch Die'zijnen Evenmensch niet
bemint, bemint God ook niet. De Hemel is
Liefdede Liefde tot den Evenmensch brengt
in onze ziel een deel van den Ilemel. Hilarius,
de wonderbare man, is hier sedert jaren en
jaren een toonbeeld en een Opperhoofd van
Broederliefde, ik, Priester, ben zijn Discipel,
wees het ook, wek de andere gevangenen op
een vereeniging en een samenwerking van
Liefde zal dit Gevang in een Paradijs verande
ren. Er valt hier nog zooveel te doen. Ludwig,
morgen keer iz terug. Denk er ernstig aan
wilt gij Hoofdman worden in onzen Bond, dan
breng ik u een Kruisbeeld dat Hilarius beitelt,
want hij is een ervaren kunstenaar. Tot morgen,
Vriendgedenkt het woordZijt gij droef,
bidt, bidt vurig, ootmoedig en zelfs in wanho
pige omstandigheden een hemelsche troost zal
ais Mei-dauw op uw hert vallen.
Dien avond, thuis aan tafel zijnde bij zijne
Moeder, die heldhaftige Christinne
DejMoeder sprak aan haren Zoon over hét
Huisgezin van den Steenkapper; alle verdriet
Huishuur 2,00
Licht 0,30
Aardappels, 18 kilo, aan 7 c. 1,26
Kolen, 50 kilo, 1,40
Brood, 21 kilo, 24 c. per kilo, 5,04
Suikerij, 500 grammen 0,15
Koffiemelk, 3 pinten en half, 0,35
Boter-Margarina, 500 grammen 0.96
Vet, 5oo grammen, aan 1,80 de kilo 0,90
21 pinten botermelk, aan 2 c. de pint 0,42
Rijst, 5oo grammen, aan o,36 de kilo 0,18
Zout, 1 kilo,
Bloem en koffie
Groensels, aan o,5o per week,
Vermisel, 250 grammen,
Zeep, 1 kilo,
Waschpoeder, 5oo grammen,
ZondagnoenmaalVleesch 75o gr.
Onderhoud kleederen en meubels
Tabak en baard
Ziekenbond
o,o7
1,00
o,5o
o,12
o,4o
o,4o
l,2o
l,5o
o,2o
o,15
18,85
Is te samen
De heer Daens. De Zomer van 19! 1 zai.bij de rijke
menscüeneen ailerzoetste geheuger.is laten vier tot vijf
maanden zomer, met zuivere zonneschijn, geen enkel
druppelke regen en nooit zooveel rijk Volk en zeoveel
wellust in de badsteden.
Voorden Landbouwer, integendeel, was dit zeer droe
vig de grond nitgedroogd tot op een halve meter diepte,
hoegenaamd geen lafenis Op andere jaren, ten halven
Oktober, kon men van op de treinen, de velden vol groe
nen waai zien, en korts nadien stonden er rapen zoo
dik als kinderkoppen.
Nu zag men niets dan naakten dorren grond Er was
geen beesteneten, en in plaats van met den kortewagen
naar zijn veld te gaan en voor zijne geliefde koeibeesten
goed sappig loof te kunnen aanbrengen, moest de Land
bouwer van dan af, naar de stad om met zijn zuur ge
wonnen geld het noodlge veevoeder aan verhoogde prij
zen aan te schaffen.
De Pulpen die vroeger aan 90 frank de 100 kilo ston
den, waren nu slechts aan 150 fr. te verkrijgen. Lijn-
zaadmeel was van 19 frank tot 27 en 28 geklommen
Zemelen van 13 frank tot 17 en 18 frank; Lijnkoeken van
16 tot 18 frank, en Hooi van 6 tot 12 en 13 frank, enz.
Arme Landbouwers, Heeren bijzonderlijk arme kleine
Landbouwers. Al hun geld moesten zij uhgeven orn bees
tenvoeder aan te koopen het geld dat ze gegaard had
den om Lasten en Pachten Ie kunnen voldoen, en, bij het
naderen van den Winter, voor kleederen en deksel, voor
meubelen en huisgerief.
En welke zijn de onvermijdelijke gevolgen van dien
opslag Wat zegde Bismarck
Is de Boer in goeden staat,
Elk deftig door de wereld gaat.
Is dt kleine Landhouwer bij ons in goeden staat
De Landbonwer moet zijn Dorp ontvluchten om zijn
aas te gaan zoeken als aardewerker of als lastdier in de
koolputten, of in de loodwitfabrieken, of in Frankrijk.
Want herinnert U wel, Heeren, dat jaarlijks 60,000
Vlaamsche Boeren naar Frankrijk moeten uit- ijken, om
in hun Vaderland niet te verhongeren. Meer dan 60,000
Werklieden aldus van hun Stemrecht beroofd immers
den 4« Zondag van Mei zijn bijna allen weg en indien
inen nu, voor dees jaar, de kiezing stelt op den 2 Juni,
dan zal geen enkel Franschman zijn stemrecht kun
nen uitoefenen.
Uwe Commissie, voorgezeten door den achtbaren
heer Nerinckx en die als verslaggever den heer de Ghei-
Iin.k aangesteld heeft, en ik hoop wel dat dit achtbaar
Lid, als Voorzitter van den Bond der Frrnschmans, er
zal aan houden de voorstellen dier Commissie in de Ka
mer te doen doorgaan heeft men éénparigheid van
stemmen de meening uitgedrukt dat de kiezing, zelfs dit
jaar nog, op den 2el zondag van Mei'zou moeten plaats
grijpen.
Wat onrechtvaardigheid toch de kiezincen te stellen
op eenen datum waarop zooveel duizende Boeren weg
zijn Het ware wraakroepend en het zou de Rechterzijde
den haat der werkende klas van den Buiten verzekeren,
moesten de kiezingen tegen het gevoelen der Commissie
lelve op den 2 Juni vastgesteld worden.
Heeren, ik heb U moeten spreken van d n toestand on
zer Landbouwers om aan te toonen dat de verhooging
van den prijs der levensmiddelen onvermijdelijk was.
Onzinnig was het tegen dezen opslag marktrumoer te
maken en zelfs Volksopstand te verwekken. Indien de
mannen der steden e» bijzonderlijk die uit de Walen-
tvfvsaeaa. .riaj a m e».-. t iny ;r r aKjiCTMHjWv
streek wisten'wat zuren last en onkost de Boeren hebben
om hun vee te voederen, zij zouden niet verwonderd zijn
dat de prijzen van Boter, Melk, Eieren en der andere
voortbrengselen van den Buiten zoo opgeslagen zijn.
Maat die verhooging is bijzonderlijk hard gevallen
voor de Werk'ieden en kleine bedienden van den Staat.
In 1905 maakte mijn broeder Priester Daens met mij
eene huishoudelijke begrooting; wat een huishouden van
man, vrouw_en twee kinderkes noodig heeft per week om
te leven.
Ik zal die begrooting nog eens herhalen omdat iedereen
overtuigd zou wezen dat vele loonen van Staatswerklie
den en kleine bedienden, oprechte hongerloonen zijn. On
waarheid mag gezegd worden en men zou deze cijfers
moeten van buiten Ieeren gelijk het Onze Vader.
Zie hier
Uit het oog niet ie verliezen dat sedert 1905 alles duur
der is geworden en een Huismoeder er niet kan komen
met 18,85 fr. per week. Aardappels 2 centiemen per kilo
meer; Brood 4, Koffie 30, Suikerij 15 e. Vleesch 30 cent.
Maakt dus voor een huishouden van man, vrouw en twee
kinderkes, eene som van 20,80 fr. in gewone omstandig
heden, zonder rekening te houden der dagen van ziekte,
der geboorten, der sterfgevallen, der noodzakelijke ver-
verletdagen, enz.
Deze begrooting betreft slechts een huishouden van
twee kinderkes, terwijl doorgaan» d» Vlaamsche Huisge
zinnen er vijf, zes, ja zeven tellen.
Heer Minister de Broquevllle, uw voorzaat, de heer
Helleputte heeft het minimum dagloon gebracht op 3 fr.
Vroeger waren er dagloonen van 2,60 en zeifs va»
2,40 fr. Wij moeten liet 'rechtuit zeggen, de heer Helle-
putte haalt eer van zijn werk en hij dient daarvoor be
dankt te worden
Gij, heer de Broqueviile, hebt het lot der Biiefdragers
merkelijk verbeterd. De oude Bedienden hebben opslag
van loon bekomen, maar er bestaan vele uitzonderingen
en vele feilen komt men in dit schoon werk tegen. De
bureelen van zekere Statie-Oversten ïijn vol van klach
ten. Onder andere in Brussel-Noord, van de 108 rijtuig
poetsers enkel 50 zijn verhoogd met 20 k 10 centiemen
mannen met 6 8 jaren dienst blijven aan 3 fr. daags
idem t'Aalst in Koopwaren-Statie, Mannen, Huisvaders
met 6 8 jaren dienst aan 3 fr.. Aan velen Is enkel 10 c.
opslag gegeven.
Het is ook aan te merken met spijt, dat de bedienden
aan 1600 fr. en hooger een verhooging hebben bekomen
die begint te loopen van 1 juni 1911, terwijl de verhoo
gingen der kleine Bedienden en Werklieden slechts In
voege treedt op 1 December.
Zij, die dus de kleinste loonen trekken, krijgen hunne
vei hooging slechts S maanden later dan zij die beter be
taald zijn. Is dat redelijk en rechtvaardig
U dank zeggende voor de verhoogingen die gij aan de
j oudere bedienden toegestaan hebt, moeten wij U nog-
tans vragen of deze verhooging voldoende is Hoe talrijk
zijn ze niet die slechts drie frank verdienen, alhoewel gij
zegdet in de afdeeling dat die dagloonen werden toege-
j staan aan beginnelingen, hoe talrijk zijn ze niet die dit
loon genieten, die 8 jaar of meer dienst hebben en die
Va ler zijn van twee, drie, vier of meer kinderen Hoe-
I veel maneuvers zijn er niet die slechts 3 franken daags
verdienen, alhoewel zij een zeer lastig en zelts nachtwerk
te verrichten hebben Onlangs zag ik in Brussel een
Overste van Rijtuigpoetsers, Vader van drie Kinderen en
die 100 frank per maand verdient. Na de reglementaire
afhoudingen bleef er hem slechts eene som va» 94 frank
over of 3 franken daags.
Vroeger was dit te weinig, en nu, met de duurte der le
vensmiddelen, is 't afgrijslijken Hongerloon.
is het niet schandelijk voor ons Land, jonge en kloeke
mannen in ellende te zien leven, mannen die vader zijn
van familie, die 10, 11 en 12 uren werken per dag en die
zich geene bijwinsten kunnen verschatten, want de Staat
verbiedt hem herberg of winkel te houden. Zij hebben
niets anders dan hetgeen zij trekken van den Staat. De
Kardinaal van Mechelen haaide het woord aan van den
Goddelijken Meester, zeggende Gaat en vermenigvul
digt en hij raadde de Werklieden aan dit gebod na te
komen.
Maar wat gebeurt nu Met schrik wordt in zulke huis
houdens de geboorte van een kind verwacht. Welke le
vens van angst en smart De oude Paus Leo Xill zegde
zoowel Om de deugd te oefenen is er een zekere mate
van welvaatt noodig.
Honger! on hebben en de deugd oefenen, is 't mogelijk?
De he er Minister de Broqueviile weet het wel het ge
tal hongerloonen is nog zeer groot in het talrijk leger van
zijne bedienden. Welnu, zijne zending is zoo schoon en
zoo groot; hij zou de Vader moeten,zijn van zijne on-
derhoorigen, bijzonder van de kleinen en 'jiederigen. Wat
doet een Vader Hij zoekt gedurig om aan zijne Kinde
ren al het nocdlge te verschaffen en zooveel welvaart-
mogelijk
Heer Minister, boven al den roem van de wereld, boven
al de genuchten en vermaken, is eene voldoening die veel
schooner is, de voldoening van rechi vaardig te zijn jegens
zijne bedienden, van hun goed te doen, van aan die tal
rijke hongerlijders het middel te geven om wat huiselijk
geluk te hebben.
Is het wonder, mijne heeren, dat er wanorde heerscht
in de wereld, bij de werklieden Is het te verwonderen
dat vele arme Weiklieden het huis voor de herberg ver
laten Waarom Omdat zij te huis niets anders zien dan
armoede, ellende en gebrek.
Ik hoor u zeggen, heer Minister, ja, dat is zeer wel,
maar de geldmiddelen ontbreken mij; en als ik nieuwe be
lastingen vraag, dan stemt gij en vele leden der linker
zijde er tegen.
Waarom stemmen wij er tegen, Heer Minister Omdat
de Burger, de Boer en de Werkman reeds te zwaar be
last en hunne winsten te gering zijn.
Onlangs zegde mij een Huisvader dat zijn Huizeken
afgebrand zijnde, hij hetzelve heropgebouwd had. Hij
had het een weinig hooger gemaakt en de vensters wat
grooter om meer lucht en licht te hebben. Welnu wat
doet de fiscus Hij legt aanstonds eene nieuwe belas
ting op dit huizeken, in plaats van 4 tr. 30 16,40.
Zoo is het overat. Gedurig en altijd wordt er jaaht
gemaakt op de kleine menschen door de accijnsbedienden
ont de lasten van die menschen te verhoogen. Om geld
S te hebben moet men niet gaan waar armoede is, maar
wel in de hoogte, waar men in de weelde leeft. Ik heb
het dikwijls gezegd en ik herhaal hetWilt gij aan al
uwe bedienden een deftig leven verzekeren, dan moet gij
naar de hoogte gaan, naar de rijkdommen en deze treffen
door de klimmen blasting op het inkomen, op de roeren
de goederen.
De grond van België wordt geschat op eene waarde
van 6 milliards, hel is te zeggen 6,000 millioen fr. jaar-
'ijks brengt hij op in la-ten voor den Staat eene som van
6o miliioen. De actiën, de obligation en de papierswaar
den die in Belgiën zijn en waar geene centiem belasting
op drukt, worden geraamd op eene waarde van 8 1/2 mil
liard Indien deze waarden belast waren gelijk den grond,
dan zou men daaruit een inkomen trekken van 85 mil-
lioenen. Met deze som zou men aan de oude Arbeiders
een deftig pensioen kunnen geven van een frank per dag.
Men zou insge'ijks aan alle bedienden en Werklieden een
familieloon kunnen geven, wat noodzakelijk i».
Men zou insgelijks de lasten kunnen verminderen die
nu zoo zwaar wegen op den boer, den burger en den
werkman men zou ook openbare werken kunnen uitvoe
ren die nu stil liggen men zou eindelijk van België een
vaderland kunnen maken voor elkeen, groot en klein, rijk
en arm.
Wij Chrislene Democraten vragen en pramen u, heer
Minister en leden der rechterzijde, om dien weg in te
slaan en de lasten te leggen op den overvloed. In de
rechterzijde zijn e, eénige van goeden wil, maar heiaas I
de meerderheid blijft vast aan den ouden deessem de
rijken die daar zeleien zijn gelijk de Phariseërs zij be
lasten de anderen en zij willen zelf al de eer en de voor
deden hebben.
i toe3landen zullen veranderen en verbeteren, indien
er bij de volgende kiezingen eene demokratische meer
derheid gekozen wordt. Misschien zal er evenwicht be
staan tusschen de katholieken, en de liberalen en socia
listen. Reeds rekent men uit dat er van beide kanten 92
leden zullen zijn. Welnu, ziet ge dan niet dat de kleine
partij van de chrlstene Democratie,die reeds ter dood ver
volgd i» geweest, maar die toch nog frisch en gezond is,
dat die kleine Partij hier nog de wet zal kunnen maken en
den doorslag geven? De vertegenwoordigers der Kiistene
Democratie zullen altijd stemmen voor alles wat de be
langen van het Volk kan bevorderen.
Ik wek ten eerite de rechterzijde en den heer Minister
op om al dit goede te verwezenlijken. Misschien is de tijd
kort om al dit gorde te doen, maar gij hebt, heer Minis
ter, eene groote zending t* vervullen, en ik hoop dat gij
den toestand van uwe werklieden en uwe klein bedienden
zult verbeteren met hun loon te verhoogen.
Men pocht altijd op den rijkdom van België. Dat is
eene gloeiende schande en eene sociale onrechtvaardig
heid tegenover de werkende klas, onrechtvaardigheid die
gij zuli uitboeten, Heeren der rechterzijde, misschien
vroeger dan gij denkt.
Ik wek dus de kiezers op om, den tweeden zondag van
Mei en niet den tweeden Juni, te stemmen voor de Volks
vrienden overal vaar de Kristene Democraten in het
strijdperk treden of ten tnins e, waar zij de kans niet heb
ben om alzoo te stemmen, dit te doen voor mannen die
rechlzinng en ernstig den hu digen onrechtvaardigen toe
stand willen zien eindigen. (Zeer wel
schoon efiene bladen aan 32 centiemen den kil»
vermindering per 10 kilo en meer.
BEENHOUWERSPAPIER
•choon en kloek, zeer fijn aan o,5o c. den kilo
extra aan 60 centiemen
EMBALLEERPAPIER
0,10 e. per mctc-r, 0,50 c. den kilo
SCHRIJFGERIEF
Pennen -- Potlooden Inkt Postpapier
en Enveloppen in allen aard.
Zichtkaarten en Fantaisiekaarten
Praktisch Keukenboekje voor Werkman en Bur
gcr door M"' Goemans-Buys o,5o
Beproefde voorschriften voor het vervaardigen van
warme en koude Bowl's en van cenige warme
en koude Dranken ifoo
Het spaarzame Keukenboek door Caudelier: Wie
mij zal lezen, zal koksbaas wezen 4,00
Gebakken en Confituren, door Cauderlier 2,00
De Belgische Keukenboek 1,00
