m m
Brugge.
De Kamer
«ïeiice-M
11 9
m m
Mijn verblijf
t,, önkerzele
HM* M
m
Feestdagen
De Ciinstene Zeden
,!0i
Algemeen Stemrecht
JAN CLERKER
l
Hoe heb ik Önkerzele leeren kennen
Door het boekwerk van mijn vriend
SILVAIN VAN DER GUCHT,
Kunstschilder te Aalst,
in zijn vermaard boek
of de
Laatste Binders van Vlaanderen.
VI. - EEN PASTOOR-MARTELAAR.
De Pastoor van Önkerzele bleef eenige
oogenblikken stilzwijgend zitten ij was als
nedergedrukf door de heische woorden van
den moordenaar. Dat God u beware, zuchtte
hij eindelijk. Weihoe, gij hebt mijn deugdzame
Neef, om een weinie geld he. lev n benomen
Hebt gij dan geen schrik? Vreest gij dan de
straf niet der moordenaren Ach, mijnheer,
vruchteloos vergeef ik u, als goede Christen,
al de pijn die gij mij reeds toegebracht hebt,
en misschien nog zult doen lijden Maar indien
het waar is, wat gij mij daar zegt, maar hetgeen
ik bijna van u moeilijk kan gelooven, indien
het waar is, zeg ik, dat gij mijn eef hebt ge
dood, geen vrede zult gij meer genieten op de
aardeUw geweten zal u martelen, tot gij, in
dien gij u niet bekeert, eene ongelukkige' dood
zult sterven.
Op deze woorden begon jacobus Vosselaer
iuidruchtig te lachen Wel gesproken, mijn
heer de Pastoor, riep hij uit, ik' wist niet dat gij
zoo goed kondet preeken, maar gij vergeet dat
gij te Önkerzele niet zijt, bij eenen troep van
redelooze Boeren, onnoozel genoeg om u en
uws gelijken te gelooven. Het is de Notaris Ja-
N? 2(170 12 Juli 19! 2
De Kiezingen in de Komiteitew.
maar de belooning is zoo groot en duurt zoo
lang.. Eerbaarheid brengt goede gezondheid
voort, een wondere Vrede in J hert is de vrucht
der Eerbaarheid. Eerbaar zijnde, streng op
d'Eerbaarheid, men heeft een groote achting
ja eerbied voor zijn eigen. Ach, Jonkheden'
dat de Vermaken geheel uwen vrijen tijd niet
innemen; oefent uw lichaam doorwandelingen
verrijkt uwen geest door Studie en ernstige
overweging der sociale vraagpunten; maakt u
bekwaam en weerdig om als strijders der hei
lige Volkszaak op te treden onder 't Volk en
in de openbare Besturen. p. DAENS
Vlaamsche
U Juli 1302: De
Slag der Gulden
v' poren Breydel en
- ES De Koninck, met de
Ho \\r If J O w', Ambachtslieden en
de Werklieden der Vlaanderen, tegen het geld en
n in gen stlS'ie'd en sluwheid der Fransche Ko-
ha-masff" Cene" kant' 1:'e,clom en Rijkdom, sterk ge-
Vau den anderen kant de Werkende Standen met
bioote borst en open gelaat.
Dan ook, gelijk altijd, werd de Godsdienst een wa-
PeJl "1,^° handen der rijke Alleenheerschers
De lannngen, onze Voorouders, werden in den ban
geslagen en met kerkelijke straffen bedreigd
Nu ook wordt geroepen Vlamingen, Werklieden,
stem. voor Woeste, den versteenden vijand van Volk
en taal den vijand van uw vrij weerdig bestaan of
gij houdt op Kristen Mensch te zijn (1)
Dan ook riep men rond met geid, met fiaddiieriien
met beloften om Verraders Ie vinden.
Men vindt het in den Leeuw van Vlaanderen De
Judas, de Verrader Barthelswerd in 't kamp der Vla
mingen door 't Vrouwvolk vastgegrepen en verscheurd.
Aües spande samen tegen de Vlamingen. Dwang
was overal. De Kloosterling Willem van Saaftingen
moest uit ztjn Klooster vluchten om met de Vlamin
gen te kunnen vechten in den Slagder Gulden Sporen
Dat is de Geschiedenis van vroegerfijd en van nu
t Vlaamsche Volk moet tot macht en verheffing ko-
Hnn! pMoedVdo°l; Vereniging, door eendracht,
door Waakzaamheid tegen Bedrogen Verraad.
Taus Leo XIii zegde en verklaarde: De
Demokratie zai Vrede en Welvaart in 't Vader
land brengen, als ze KRISTEN blijft.
Wij moeten dus standhouden met de Kris
tene Zeden, die zijn Eerbaar en eerlijk leven...
Jan-Jaak Rousseau zegde«ik zou'op mijn
kniën vallen voore- n eerbare jonkheid.Eer
baar blijven, bijz. in onzen tijd, 't kost moeite,
Het gaat 100 jaar zijn dat HENDRIK CONSCIENCE
geboren werd in Antwerpen. Vee! heeft hij afgezien
huid en lang moest hij worstelen tegen armoede en
noodlot, doch moedig streed hij voort cn werd de
grootste van alle vlaamsche Schrijvers rein, eenvou
dig, eerbaar, godsdienstig, voikslievend cn volksver-
Ver Li !*S e" h,J 'n 7i-'nc Alrijke aandoenlijke
Hij droomde Conscience droomde de Verheffing
van het Vlaamsche Volk; en hoe kan die Verheffing
geschieden dan door
I. ei'jtiichl en Algemeen -Hlemreehl
Honderd i i -.aden Vlamingen kunnen de wer-
Conscmnce niet Jezcn bij gebrek aan Onder
wijs-, hondo den duizenden kwijnen van ellende
bij
gebrek aan Familiéloon.
De Vereering van Conscience is ijdel c-n vaisch als
ze niet strekt om t Vlaamsche Volk waarlijk te ver
heffen. J
PlETER DAENS,
Raadsheer en Volksvertegenwoordiger
ABONNEMENTSPRIJS
voor België 2,50; de vreemde Landen 4,50.
Men schrijft in op alle tijdstippen des jaars.
Ze stonden met vieren in het kiesbureel en wachten
hun stembeurt af. De twee .eisten waren twee kloeke
mannen, nog in den bloei van 't leven, met den blos der
gezondheid op het gelaat een schrijnwerker en een
werktuigmaker. Beiden knap, handig, geacht door hun
bazen. Zij spreken en schrijven Vlaamsch en Fransch. Ik
kende ze nog van den tijd dat we samen school gingen
toen reeds vrank en fier. Zij waren arm gebleven, niet
tegenstaande hun kennis, hun waardigheid. Zij wonnen
in de Hoofstad het brood voor de vrouw en de kinders.
Ieder van hen had één stem
De derde was een boerken, reeds de vijftig voorbij, en
die geen letter kende zoo groot als een huis. Van politiek,
van economische toestanden had hij geen begrip. Hij
haalde zijn pijpje van onder de muts en krabde ze uit.
Sst 1 niet rooken vermaande de champetter. Hij
schuddebolde als een oud, simpel vrouwken en borg het
neusbrandertje weerom op de gewone plaats. Toen zag
ik dat hij half dronken en zijn oogjes in tranen zwommen.
Deze had twee stemmen 1
De vierde was een heer van pas 30 jaar. Hij had daar
even aan het boerken nog eens getoond hoe men voor
den Pastoor en het Geloof dopte, en, hoewel hij de laatste
was gekomen, stootte hij de drie anderen achteruit en
ging vóór. Ook dien kende ik. De knechten van het kas
teel hadden me nog verteld hoe vreeselijk 'dom hij was 1
Op 't collegie was hij geregeld de allerlaatste. De prijzen
kocht mamaatje in de stad om den schijn te redden. Geen
enkel diploma bezat hij Hij kon te paard rijden wedden
op de koersen eenvoudige boerenkinderen verleiden,
becjerven dagen en nachten doorbrengen met lichte
kooien in de stad, aan de zee. Hij stond daar nu, opge-
pöets, gestreken, gewreven, geblonken ais een hespsau-
cis.
Dat nietig, onbeduidend snoeshaantje had drie s'em-
men
Nu versjheen mij het meervoudig stemrecht in al zijn
afschuwelijkheid, in al zijn dwaze, verschrikkelijke on
rechtvaardigheid.
Ziedaar vier menschen De twee werklieden, de twee
verstandigsten, de twee waardigsten, de twee nuttigsten
voor land en menschheid, hadden twee stemmen.
De twee anderen, oanoozel, onverstandig, onbekwaam,
hadden er vijf. Zij verpletterden met een meerderheid
van Drie stemmen het beste, het edelste deel der Natie 1
't Kan niet zijn En alleen in landen als het onze, waar
de rijken nog denken dat zij meer mensch zijn dan de
armen en waar de armen nog te weinig hart bezitten om
voor hun rechten, allen samen, te kampen tot het uiter-
P. DAENS
Volksvertegenwoordiger, AALST
40s" JAARGANG
ste, zijn zulke dingen mogelijk I... Gelukkig leert ons de
geschiedenis dat alles wat niet steunt op recht en waar
heid, smelt als sneeuw, verzwindt als rook 1
Zoo ook zal het meervoudig stemrecht verdwijnen I
STIJN STORMS.
ZONDAG 14 JULI.
Aalst trekt op ten 7 ure 22 met Vlag, Muziek en rond
de 100 man. Het is juist te Brugge den Feestdag van
Breydel en De Coninck Er zal 400 man zijrt op 't Volks-
banket... Een schoone cn aangename reis. Honderden
i en honderden zouden willen meegaan. Maar er zijn nog
i ander Vergaderingen, en de lijd is te kort geweest voor
j uitleg... Het Broodgewin is voor 't meestendeel zoo las-
j tig... Laat ons allen werken voor den Familleloon door de
i Volksmacht... Ik heb dijnsdag Vriend Minnebo gespro-
ken te Brussel, hij zal aan de Statie staan met zijn Volk..
Ha, ander nieuws Raadsheer Minnebo is tot 25 fr. boet
S of 3 dagen gevang veroordeeld voor dit incident In den
j Raad een rijke Woeste beleedigde hem Minnebo hief
zijn hand op om te zeggen Pas op I 't Werd in Proces
gelegd de Prokureur des Konings vond de zaak te ge-
ringmaar de Raadskamer heeft doen vervo'gen en
Raadsheer Minnebo is veroordeeld. Ge zietOveral razi-
gen haat tegen de Democraten.
Dijnsdag 2 ure, de opening.
Veel Volk aan't Park sterke Policie. Het begint te
broebbelen voor ALGEMEEN STEMRECHT die groote
en heilige zaak, die er toch moet komen.
2 ure. Wij zitten op ons plaats Priester Fonteyne
nevens mi] op d'hoogte tusschen Liberaal en Katholiek.
Ijj^had de beste plaats nevens de Ministers, doch ik heb
ze verlaten voor Priester Fonteyne.
De oude Staatsminister Beernaert i Vooizitter én heeft
twee jonge Secretarissen. De Commissién worden uitge-
lotik ben in de eerste voor Antwerpen, Turnhout, Has
selt die betwist zijn. Antwerpen wordt goedgekeurd na
lang onderzoek Turnhout wordt woensdag voortgezet.
In de derde komt BRUGGE ze willen Priester Fon
teyne weg hebben, alhoewel hij reeds zijn koperen plak
heeft in de Kamer en kleerpiaats. De Commissie bestaat
uit 3 Katholieken, 3 Liberalen en 1 Socialist. Welke reden
kunnen ze toch aanhalen tegen de Kiezing van Priester
Fonteyne? Maar ze moeten toch altijd moeielijkheden
maken als een vrije Demokraat gekozen is. De Katholie
ken loesjen bij de Liberalen of ze zouden willen meêhel-
1 pen tegen Priester Fonteyne.
j Terwijl de Commissiën vergaderd zijn, is M. Lemon-
i nier aan 't woord in de Kamer en spreekt 2 uren over de
werkingen der Ministers om de Kiezers om te koopen
o.a. opslag van 500 a 1000 fr. aan hooge Bedienden vele
andere daadzaken haalt hij aan. De zitting sluit ten
4 ure 45 Buiten duurt't rumoer voort.
ZITTING VAN WOENSDAG.
Elk is krieus voor Brugge. Priester Fonteyne zal mij
'ten 1 ure 45 afwachten aan de Fontein van 't Park.
i l 'avond zal ik meer weten.
Min Volk aan 't Park, maar in de Kamer zijn alle
plaatsen volzet. M. Bertrand eindi-.t zijne redevoering;
hij beschuldigt Minister de Broqueville van de verhoo
gingen gegeven te hebben daags voor de Kiezing uit
kiesbelang Minister Broqueville betoogt dat hij ge
handeld heef volgens zijn plan vroeger riep de Linker
zijde dat hij traag ging, nu dat hij te rap gaatM. Daens
onderbreekt en drukt de hoop uit dat hij zoo rap zal gaan
na de Kiezing als voor de Kiezing. Er zijn nog zeer veel
Hongerloonen. M. Masson doet een lang. redevoering
tegen de nieuwe kiesbewerking der Regering. Zulke
reden, zegt hij. zouden in ons viij Land niet mogen be
staan men zou meer eerbied moeten hebben voor de
Staatsbedienden.
In rns Komiicit 1 is de Kiezing van Antwerpen en
Mechelen goedgekeurd. Voor de Kiezing van Turnhout
zijn al de Stembrieven gevraagd, 'i Zal dus 'l lang Evan
gelie zijn. 't Verschil is maar 220 stemmen cn reeds zijn
eenige feilen ontdekt.
De Kiezing van Brugge komt enkel heden donderdag
voor Komiteit 3. De vraag komt van Brugsche Liberalen
om de Kiezing van Priester Fonieyne te vernietigen we
gens beloften door uitkooperij. Dat is onmogelijk. Pries
ter Fonteyne had 8422 voorkeurstemmen, Al'. Thocris
4193er waren 2600 lijslstemmen. Raakt men aan de
Kiezing, dan zal het algeheele herstemming zijn voor
al de mannen.
vi'OOlf
~v- i x. '-••-'E
Ovist "O R'Lvi
5/ M-
(1) De Volksstem, Jat Volksblad, gesticht door rii; e B-waar
oerstegen 't Volk, herhaalt gedurig dal de Dernokraten geen
Kn ten menschen zijn. s
