Woordenboek
Loopemie
Nieuws m
(Dictionr.air)
Notaris li. A. van Balsam
schrijjt alsvolgt in zijn Volkswil vvn
15 Meert 19[3
De Pastoor van Boschkapel Ie.
en stelde ze voor aan de Reisgenoten, o. w.
eene Dame die sedertdien veei belang stelde in
de Weesjes.
Albert en Fransken antwoordden zeer be
leefd, maar verstrooid, al hun aandacKt was
voor de Zee. Al de Landverhuizers zeggen het
De aandoening die men heeft, daar staande op
een wiggelend en waggelend vaartuig dat de
hooge wilde schuimende zeebaren doorkbeft,
daar niets ziende dan iocht en Water, de ge-
waarwordingalsdan treft diepen is onbeschrijf
baar. Men staat verbaasd, verbluft, verrukt,
verschrikt, verstomd altijd had men op vasten
grond geleefd en gewandeld huizen, banen,
boomen en groene landijen gezien. Nu, niets,
niets dan de hooge wijde locht en de zee met
hare baren en gevaren.
Na smakelijk geëeten te hebben met Vader
en andere Passagiers, de twee Kinderen liepen
op het dek en zagen haar oogen uit naar 'tVas-
teland.
Fransken zag zuid west een lange grijze lijn,
als een schemering, doch Albert, reeds gevor
derd in de Aardrijkskunde, zegde hem dat
't vaste land langs daar niet kon liggen, dat
hetgeen hij voor vaste land nam, een bende
wolken was.
Daarover lagen zij in woordentwist, als
M. Carton naderde en aan zijnekinderenzegde
Als gij den weg wilt kennen .door ons schip
gevolgd, ge moet enkel een oogslag werpen op
net Kompas, 't ligt voor den Stuurman, de
naaide toont de richting aan, gelijk de wijzer
eener horlogie de uur.
Den eersten dag liet M Carton zijne kinde
ren gansch vrij, ze mochten gaan waar ze wil
den, mits zeer'voorzichtig te zijn.
Voor al wat ze zagen, trokken zij groote
oogen van verwondering; het was een Zeil
schip; wat hen het meeste trof, was >e zien
met welke snelheJd en juistheid dit groot Vaar
tuig gehoorzaamde aan de hand van den
Stuurman als een goed gedresseerd paard. Drij
of vier maa! nam het schip een andere wen
ding; dan zag men de drij hooge masten met
hun bevallige zeilen zich buigen, als gingen zij
recht in de golven dringen
Het was wonder omzien en toont de kracht
van den mensohelijken wil. wonder om zien,
hoe éen man bestuurde en de Matroozen op
zijn bevel al de zeilen schikten naar den wind
Bede voering van
Priester Fonteyne.
f.
Nederlaiidsch-Fransch
Fransch-iMederlandsch
prijs 6,00
Reedt eenigen tijd hadden wij roor indruk, dat er
in Boschkapelle iets gaande was.
En als wjj op iets letten duurt het niet lang of wij
weten wel hoe de zaak zit.
Daar in Boschkapelle is een pater geweest, en die
heeft gemeend zich zeer verdienstelijk te. kunnen ma
ken voor den Heer door op de Volkswil af le geven.
En de vriendelijke pastoor, waarschijnlijk naijverig
geworden op de verdiensten vöör den Heer van den
naderigen pater, is huisbezoek gaan doen tegen De
Volkswil, en houdt vastcnpredikatiën niet in de eer
ste plaats over het Lijden des Heeren zooals gebrui
kelijk is en o o k p 1 i c h t, maar over slechte kran
ten, met welke slechte kranten dan, gezien het huis
bezoek, natuurlijk onze goede Volkswil wordt
bedoeld.
Wij hebben reeds zooveel ongerechtigheid en bru
taliteit ondervonden, dat niets meer in staat is ons te
ontroeren, ook omdat ons uitgangspunt is en bljjft
het woord der SchriftDit alles is geschied opdat
de gedachten van vtlen zullen openbaar worden,»
welk openbaar worden is een geheim oordeel Gods,
dat aan het eindoordeel vooraf gaat, en door welk
geheim oordeel, God als het ware aan •ie menschen
openbaart de rechtvaardigheid der toeko
mende Goddelijke straf.
Deze toekomende Goddelijke straf Is de pastoor
van Boschkapelle bezig voor zich zeiven voor te be
reiden, en geen enkele verontschuldiging zal hij
voor den Rechterstoel Gods kunnen bijbrengen op
den dag waarop hij eenmaal voor dezen stoel zal
moeten verschijnen.
Nimmer hebben wij iets met den goeden man ge
had, integendeel, hij heeft van ons nooit anders dan
goeds ondervonden.
Maar het zij zoo, wij constateeren deze feiten, zijn
op den goeden man niet boos en wij laten hem gerust
zijn gang gaan.
Wat alleen treffend is, is ditdat het allen zijn
pastoors, afkomstig uit het vrome Nnord-Btabant,
die zich zoo verdienstelijk meènen te maken, en het
doet ons in zooverre genoegen dat de pastoors, die
Zeeuw van oorsprong ziin, verstandiger zijn, omdat
het bewijst, dat de Zeeuwen niet zoo vatbaar zijn
voor valschheid als de Noord-Brabanters,
Laat ons hopen dat de achtbare heer minister onze dag
orde zal aannemen, om zoo spoedig den droeven toestand
van duizende brave werklieden en klein bedienden te ver-
beleren.
De vraag duurt reeds zoo lang Paus Leo deed ze drin
gend in zijn wereldbriet, al de Huishoudkundigen en
Volksvrienden herhalen ze weest niet onverschillig, niet
hardvochtig weet wel dat eene andere macht komen zal
de Volksmacht, die u al die maatregelen wel zal opdrin
gen. Door het algemeen stemrecht zaljdie volksmacht zich
doen gelden. En zegl niet dat het volk onverschillig is
aan algemeen stemrecht. De heer Woeste kome eens naar
onze streek, In zijn eigen anondissement, en zegge er dat
algemeen stemrecht er niet mag komen ik ben overtuigd
dat hij niet levend zou terugkeeren, al wensch ik hem
nog lange jaren toe, mits hij zich bekeere. (Gelach)
ja, met algemeen stemrecht zal ons volk de macht heb
ben om de wetten naar behooren te veranderen. Hier In
België zijn de werklieden ware parias vergeleken met de
werklieden der landen van algemeen stemrecht.
Laat mij hopen da', de Minister den toestand zal inzien
en er toe besluiten, het loon trapsgewijze te brengen tot
4,5C fr. Ik hoop dat mijne interpellatie daartoe niet nutte
loos zijn zat maar, integendeel, zal bijdragdn tot de oil
ontbeerlijke verbetering van het lot der Staatswerklieden
De heer FONTEYNE. (in 't Vlaamsch). In de laat
ste jaren zagen wij in de handels- en nijverheidsstreken
duik aan de syndikaten de loonen s'ijgen.
De Staat heeft dien invloed ook ondergaan en getracht
de loonsverbetering zijner werklieden wat te verzekeren.
Zooals het gewoonlijk gaat op bestuurlijk gebied, ge
schiedt deze verbetering met lamme traagheid.
Zoo hebben wij het minimum van dagloon zien stijgen:
In 1903 van fr. 2,40 tet fr. 2,60 daags.
1906 2,60 2,80
1907 2,80 3,00
Meermalen hoorden wij hier de Ministers van Spoor
wegen, inzonderheid den heer de Broqueville verklaren,
hoe gelukkig zij immer zijn, als zij iets kunnen doen tot
lotsverbetering der kleine Staatsbedienden en werklieden.
Daarbij ben ik overtuigd dat de achtbare heer Van de
Vyvere, dien ik ken als een man met een rondborstig en
goed hart, ook zal doen wat hij kan om de schoone belof
ten van zijne voorgangers ten uitvoer te brengen.
Daarom kom ik op mijne beurt den achtbaren minister
van Spoorwegenjverzoeken een stap in den zin der lots
verbetering vooruit te zetten en het minimum voor de
Staatswerklieden te brengen op 3,50 fr. en op 4,50 na 5
jaren dienst, en dus voor allen gelijk.
Een dei voornaamste redenen daartoe is de duurte van
't leven door 't stijgen van de prijzen der levensmiddelen.
Wat de huishuren derarbeidswoningen betreft, die zijn
in de laatste jaren tot 20 en 30 t. h. gestegen.
De heer DE SCHUTTER. ja, tot 50 t. h. en in de
buitengemeenten zoo gced als in de steden.
Don heer FONTEYNE- Thans wil ik spreken over
de onregelmatigheid in de toegekende verhoogingen, en
bezoldiging der Staatswerklieden. Zoo vind ik in den
dienst ter sta:ie Brugge een lader, in dienst getreden den
1 December 1878 aan fr. 2,40 en die op 1 december 1911
het loon van 3,7J fr. trekt dus de kolossale verhooging
van 1,30 fr. na 33 jaar dienst.
De heer AUGUSTEYNS. Zulke feiten doen zich
zoowat overal voor I
De heer FONTEYNE. Ik weet het wel, jdoch dat
voorbeeld vooral is typisch en het bewijst dat de verhoo
gingen welke men toestaat maar armtierig zijn en dat er
geene regelmatigheid mede gepaard gaat.
Ik vraag dus dat de termijn voor de loonsverhooging
voor iedereen gelijk worde gemaakt.
Ik wil hans nog doen uitschijnen den ondergeschikten
toestand waarin de eene reeks werklieden verkeert tegen
over de andere wat aangaat de bezoldiging.
In het departeinenj der Spoorwegen heeft men drie ver
schillende diensten
Den trekdienst, den dien3t van weg en werken, den
uitbatingsdienst.
Weinu het minimum van dagloon voor alle werklie
den is thans 3 fr.
Bij den dienst van weg en werken en bij den trekdienst
worden 10 uren dienst Vereischtdus 0,30 h. per uur.
Bij den uitbatingsdienst, is de gemiddelde arbeids
duur 12 of 13 uren dus 0,25 fr. per uur.
Bij weg en werken wordt het overwerk betaald, bij de
exploitatie niel. (Gerucht van gesprekken.)
De heer AUGUSTEYNS. Heer Voorzitter, de ver
gadering stelt zich erg onbe eef l aan. Ik vind dat er veel
le veel wordt gesproken onder ne vlaamsche redevoerin
gen. Die toestand is onduldbaar en hij zal moeten ophou
den.
De heer VOORZITTER. Ik vind die onderbreking
niet gepast, want er wordt op dit oogenblik niet meer ge
praat dan ander3.
De heer DAENS. Toch wel, heer voorzitter, 't, Is
wreed gelijk hier getaterd wordt er zou hier met groote
leiters mogen op den wand staan Silentium 1
De heer Fsnteyne. Is de eene ïeeks werklieden
misschien meer verdienstelijk dan de andere, of is de ar
beid der eenen min lastig dan die der anderen
Ik wil de zaak niet verder beschouwen en enkel vast
stellen dat de werken van den exploitatiedienst meer
recht hebben op de gunst van den minister dan de overi
gen.
Is het niet dank aan hun zwoegen dat de goederen
dienst zoo veel opbrengt en is het niet onder de laders dat
de kern gevormd wordt van wegers, aanteekenaars, aan
gestelden, goederenbestelters, enz. die de spil zijn waar
op heel de exploitatiedienst draalt
Dient er ook gesproken over de gevaren weika deze
brave ieverige arbeiders gedurig ioopen? Neen niet waar,
mijne heeren
Eindelijk wensch ik de nog de aandacht des Ministers
te vestigen op het verminderen der diensturen, wat even
noodzakelijk is.
Een staatswerkman van Zeebrugge, die eene klacht in
diende, omd.it hij niet betaald was geworden voor over
werk, kreeg tot antwooid dat hij geen enkelen dag
meer (jan 14 uren op zijn dienst tegenwoordig was ge
weest en diensvolgens geene aanspraak kon maken op
vergoeding wegens overwerk. (Uitroepingen)
Dat de heer Minister de klachten van onze staatswerk
lieden onderzoeke en ik ben overtuigd dat hij aan de bil-
lij ke en rechtvaardige eischen zal gehoor geven. /Zeer
wel 1)
Da blijde Paaschklok die ons helder- A fr
zoet allen toeroept Alleluia Pax-vobis!
Vrede zij met Ulieden I Zoekt den
Vrede, bemint den Vrede; zonder Vrede j
in 't hert en in de Wereld, zelfs tot over
den kop in 't goud, 't is niets dan druk
en ongeluk. En 't is MAARTE, St
Jozefsmaand, Patroon der Werklieden
laat ons Sint Jozef vereeren en aanroe
pen. In onze Samenleving de Voedstervader Kristi,
ronder eigendom, zou éen arm stemmeken gehad heb
ben tegen de valsche Phariseërs 3 en 4; Hij ware ook
de verstooteling der wereld geweest. Meester Lieven
schreef in 1861 Maarte is zeer veranderlijk, grillig en
grimmig en ongestadig en onstandvastig Maarte is
ook de windmaand genoemd, niet weinig zal het
waaien, het zal 4 keeren hagelen, 3 keeren sneeuwen,
2 maal donderen, 5 keeren regenen, en zoodanig rege
nen dat het schuim op de plasschen staat, maar, voegde
de brave Pastoor van Woubrechtegem erbij
Daarom toch, mijn vrienden, den moed niet verloren,
Wij krijgen naar 'toude, 't aloude gebruik,
In Maarte ten minste twaalf zomersche dagen;
Wij zien, gelijk vroeger, rondom ons beluik,
't Kersouwken, de Primula Veris ontluiken,
Wij hooren den meerelaar schuifelen, en
Daarbij nog 't profijtig gekakel der hen.
In sommige gazetten was Pius X bijna doodge-
zegd, doch er komt beter nieuws. De Man Gods is veel
beter en men hoopt dat hij na een tiental dagen zijne
werkzaamheden zal kunnen hernemen. Een Socialist
gazet beschreef onlangs de eenvoudige levenswijze van
den Paus Pius X, die de zoon is van een Herbergier..
Elk ambt is achtbaar als het gord vervuld wordt Vrijdag
d. v. w. te Brussel in Nourd-Sutie zijnde, kon ik nog
de hand drukken aan 15 Belgen, Landverhuizers naar
Amerika, er waren er uit Ninove en ook uit Woubrech
tegem, de Parochie van Meester Lieven, waar veel
kloeke Demokraten zijn Die eens Demokraat is met
zuiver inzichten, blijft het voor geheel zijn leven. God
dank, zoo zijn er met duizenden, maar velen moeten
zwijgen, om geen opzeggen te kiijgeu. Nestor Wilmart,
de vermaarde Millioenen.diel van Gent-Terneuzen is
ontdekt en gevangen te Laon.in Frankrijk bij Rheims,
de stad van den champagne-wijn, alwaar hij al 6
maand leefde als een rood vischker. in 't water. Elk
zag hem daar geerne. 't Is door zijn spraak en door
een lidteeken in zijnen nek dat hij ontdekt \/erd. Ter
wijl de Gazetten schreven dat hij maandag of dijnsdag
ging ingeleverd worden, is hij zaterdag aangekomen
per trein te Ruysbroek en van daar incognito naar
't gevang van Vorst gevoerd. Nu is hij binnen en zit
hoog en droog en ver vamzijn geld in 't nieuw Celge
vang hij bekent 3o millioen gestolen te hebben. Ze
denken dat hij 20 jaar zal hebben, per beneficie in cel
gevang 9. Uit den witten domst valt hij nu in de scherpe
distels. Eerlang vertrekt nog een karavaan Belgen
naar Amerika o. a. zijn er bij De Lantsheere, van
Kerkxken, getrouwd; De Koninck van Erondegem.ook
getrouwd; Michiels van Erembodegem, De Koninck
van Erpe en De Coensel, fabriekwerker van Aalst, alle
3 jonkheden. Een Aalstenaar, onlangs uit Lede ko
mende, zijn naam rijmt met hout, zag een wit effen
baantje, aan den Keiberg, ging er op en plofte in 'ne
gracht. Gelukkig voor hem dat het de Zee niet was.
Te Sottegem, dijnsdag aan de Statie, in d'herberg-
Scheerhuis, zijn 2 notabele Oilstjeneers geklopt als
Stokvisch en geschoren zonder zeep, in 't kaartspel-
bieden. De twee Sottegemsche vragen Zullen ze het
nog duiven wagen. Met tijd en vlijt geraakt men wijd.
RAADGEVING: Die 10 dagen gevang heeft voor
boet, mon betaalt de volle som na 6 dagen, krijgt hij
iets terug Neen, geen half- jneterken. Leert eerst
gaan, eer gij op uw hoofd wilt staan. Uit de nieuwe
KOOLMIJNEN vau Limburg wordt geschreven dat
er buitengewoon gewerkt wordt alle dagen komen
meer dan 5o wagons materieel voor elke put, reeds is
men 385 meters diep, en als alles goed gaat, is men
binnen kort aan de eerste kolenlaag.. Spijtig dat die
Koolmijnen aan 't Land niet zijn en aan 't Volk.. De
grooten en machtigen der Aarde zijn met 't spek weg..
Onder ALGEMEEN STEMREGHT zou dat niet
gebeuren; de Koolmijnen
MILILARDS WAARDE
zouden aan 't Volk gebleven zijn en voor 't Volk.
PAUS PIUS X is geboren den 2 Juni 1835 te Rièse,
in 't Bisdom Neveso, noord vat) Padua, grondgebied
Venetia; zijn Ouders woonden Via Ginseppe Sarto en
hielden er de herberg open Due Spade, In de twee
Zweerden; een ouderwetsch gebouw en onderwetsche
afspanning.
