lie Bloemenmaaad
!r,ex
t
N° 2148 7 i\0V. 1913
De Kamer van
ren Volks vertegenwoordigers
Zitting van Dijnsdag.
Zitting van Woensdag.
MARIO DON AL
:o: - :o::o:
IV. Violetta in d'Iiooomis
De Schilder zat in die arme eenvoudige
Dorpskerk en hij zag daar inkomen de Fami
lie bij welke hij gister een schuilplaats had ge
vonden.
De oude Heer, de twee trotse Juffers, rijke
lijk opgepraald, Violetta, in zeer eenvoudige
maar nette kleedij, ze waren gaan plaats nemen
voor al het Volk aan de trappen van t hooge
k°De Kerk vol Volk, in de schilderachtige klee
deren der bergstreek.
Maurits was Kristen mensen gebleven, maar
heel lauw, meer zondagen bleef hij uit de Kerk
dan in een Hoogmis had hij sinds ettelijke ja
ren niet bijgewoond bidden deed hij schier
niet maar rondzien naar den Outaar met hare
oude donkere schilderij en bijzonder opzien
naar de Familie bij welke de stortvlaag hem
gebracht had uie oude Heer Mic'nel Brimond
bad en overwoog diepzinnig en statig; de twee
jutters poseerden gelijk men zegt in Frankrijk,
stonden daar pront en stijf, als KasteelvoU
men zag dat zij zich daar verveelden, nu knop
ten en ontknopten zij nunne handschoenen, zet
ten zij hunnen hoed recht, staken de spel
den vast, trokken aan de voilet, zagen op naar
djn Outaar, keerden zich naar't volk om ge
zien te worden
IJdele Schepsels, dacht de Schilder, ge-
tloten voor alle godsvrucht en ook voor alle
dichterlijk gedacht.
Redevoering van den heer
P. DAEXS over de Schoolwet,
(Vervolg in ons eerstkomend N')
GROOTER KMPi'Erembodegem
Zie diï laatste berichten op onze
vierde bladzijde.
Leesten verspreidt# Re Werkman
n, maar
aat mo-
Kelljk
k op étj\ fe
de ge
sonder-1
Wijken
hebben
;ens V*"~
e scho
■moor
vijs 1
ner )•-
ABONNEMENTSPRIJS
voor België 2,50; de vreemde Landen 4,50.
Men schrijft in op alle tijdstippen des jaars,
P. DAEXS
Volksvertegenwoordiger, AALST
41"* JAARGANG
Er is spraak dat vijf hooge bedienden gaan op pen
sioen gaan gesteld wórden,namelijk de heeren Lebceuf
Périer en Vercauteren die 68 jaar overschreden lieb-
Jj? ben. Als d'ouden weggaan, er is plaats voorde jongere
Er zjjn er ook die zouden wilien 3 zitdagen per
week van 2 tot 6 uren,geen zitting den Dijnsdag,maar
zitting voor d'ondervragingen den Donderdag voor
noen. Mij dunkt 't ware eene verbetering.
In Zitting van Vrijdag eindigde Masson, liberaal
van Sereen, zijne redevoering, geleerd, beleefd, maar
krakaf tegen allegedacht van Godsdienst, 't Is droef
om hooren.
Dan beg in Van Cauwklakrt eene lange redevoering
in 't Vlaamsch, van op het spreekgestoelte.Nauwelijks
begon de VI amsche Redenaar als de ou te WaalCavrot
geweldig uitviel en riep Het is eene schande hier
Vlaamsch te spreken, als men Fransch ktr.t! Bijgevolg
'T FRANSCli VERPLICHTEND
De Vlamingen teekenden verzet am zonder onder
scheid van partijschap, want Anseele, ugus eyns en
F. anck aarzelden niet Cavrot en Terwagne af te keu
ren.
De Vlaamsche redevoering van VanCauwelaertwas
krachtig en maakte grooten indruk.
Kamer volledig in getal
Veel Aanhoorders moeten terug; men snakt dat
iemand zou weggaan. Van de Velde doet een iange
gestudeerde redevoering hij is een der zeldzame die
bij de Schoolwet blijft; bij herkentdat in de Schoolwet
veel vooruitgang is'; in 1900 sprak Woeste tegen de
Leerplicht, die hij nu gaat stemmen. Van der Velde
weeneet de cijfer .-Woeste over Frankrijk, de statis
tieken bewijzen dat in België en Vlaanderen bijzon
derlijk de meeste misdaden zij.i door de Onwetend
heid en de armoede. Dan stijgt hij in hooge b schou
wingen over de oude Wereld en de nieuwe
Voorde school is zijn ideaal aide kinderen te samen
ineene Schooi.
Eene redevoering van Woeste, die't Geloof aan
roept voor de Schoolwet. Apostel Paulus leertWees
man van uwen tijd... Ons Land is verdeeld in geloovt-
Ken en orceloovigen er moet dus een Schoolwet van
overeenkomst zijn, anders is 't gedurig Schooloorlog.
Persoons spreekt voor twee soorten scholen doch
de onzijdige school mag door 't Geestelijk niet bestre
den worden. Is dat ernstig? i\lag aanKristene Ouders
VRIJ NAAR 'T FRANSCH
VAN
niet gezegd worden ge zjjt verplicht uwe kinderen
kristelijk op te brengen.
Nobels doet een pedagische korte redevoering.
Daens doet eene vraag over de statie van LEDE,
veel te klein, gevaarlijk ook over het eten der solda
ten te Wijneghem, slecht, vuil en te weinig. Rekla-
meeren is naar de maan grjjpen met zjjn handen.
(Vervolg).
Neen, Mre" in mijn stelsel, de Staat zou niet moeten
verzaken aan zijne verhevene zending van het Volk "p
te leiden, de Staat zou niet blindelings zijne subsidién
toe smijten aan al de Scholen zonder onderscheid.
Om Subsidiën te genieten zou de School moeten wil
ingericht zijn. en de School is wel ingericht wanneer zij
bekwame en vlijtige meesters heeft.
Dat men dus ernstige waarborgen eischen van be
kwaamheid en toewijding der Meestersdoor het Di
plomadat de Staat alleen zal aflevren, en door eén
nauwkeurig Schoolopzicht van den Staat.
Als een School aan die twee vereischten voldoet, wat
kunt gij meer wenschen, en met welke rede of recht zult
gij ze niet gelijkstellen met ai de andere scholen, offi-
ciëele of niet
Met zulk stelsel, Mr, zullen er weerom ware vrije Scho
len oprijzen, want nu bestaan er bijna geen viije Scho
len meer, en de weinigedie nog bestaan, moeten allengs-
kens verdwijnen.
Zij worden verpletterd tusschen de twee groote mono-
peliën die bestaan in zake van onderwijs het monopo
lie van het Siaatsonderwijs en het monopolie der Kloos
terscholen. Nu, het is wenschelijk dat er ook voor
't Volksonderwijs ware vrije Scholen bestaan, en zij zul
len in't leven komen en herb oeien als het stelsel dat ik
voorstel, wordt aangenomenLEERPLICHT en VRIjE
KEUS DER SCHOOL.
De heer Triau Denkt M. Daens dat de Huisvader de
vrijheid zal hebben zijne kinderen te zenden naar de
De heer Lampens. Hij weet er niets van.
De heer Daens. Och heer n, dwang zal er altijd
zijn, langs weerskanten Wij moeten steeds ieveren voor
de volle vrijheid der Ouders.
De heer Lampens. Zeg dat aan de katholieken.
De heer Daees. Ik zeg dat aan iedereen. De wer
kende man zou moeten kunnen zeggen aan alle Werkge
vers en Grondeigenaars
Gij geef1 mij uw geld en ik geef u mijn werk. Mijn
werk is uw geld weerd en buiten dat hebt ge mij nieJs
te vragen. De Bazen en Grondeigenaars zouden armoede
en gebrek lijden zonder Arbeiders en Boeren.
De heer Lampens. Z er wei, zeer juist I
De heer Daens. Door de vereeniging der Arbeiders,
moet hun vrijheid en welvaart volgen.
Met den Leerplicht vragen wij den FAMILILLÜON
voor alle Onderwijzers.
Negen jaren geleden bij de Begrooting van Onderwijs,
vroeg ik aan Minister Descamps welke de loonen waren
der Onderwijzers van derden en vierden rang
En wijl de Minister zweeg ik zal antwoorden, zoo
luid te miine stem Er zijn er van 1000, van 900 fr.,
geen van 3 fr. drags, dus een echte Hong rloon.
Die openbaring verwek'e een algemeen gegrouwel, en
elk spreekt den heer Min.ster Poullet dank, voor zijn
moedige strijd tegen Hongerloon in Vrij- zoo wel als
Staats Onderwijs.
is 't noodig nogveider te gaan, hi] doet het en neme
ons Amendement aan, dat alle Handel en bij-ambten ver
biedt aan alle Onderwijzers en Onderwijzeressen.
Hun edel Ambt, vergt het niet gansch hunnen ti|d, al
hunne krachten Mag het voortaan nog geduld worden
dat een Onderwijzer handelaar is, agent van assuranciSn,
hulpklerk van Notaris De Scholieren dansen van ge
noegen als de klas ten 3 ure uit is..- (gelach) Maar lijdt
het Onderwijs er niet door En zulke oneerlijke concur-
rencie, mag ze gedoogd blijven in dezen tijd van harden
strijd voor't leven, als zoovelen staan te snakken naar
een broodwinning Het zelfde geldt voor O iderw.jreres-
sen de handel en levering in school en prijsboeken
moet overgelaten worden aan de zwaarbelaste Burgers.
Een Wet van vrede zeggen wij en zie 'och de messen
worden hier getro ken
In 't Kamerverslag 't is gedurig van ach'bare, achtbare
heeren miaris' met een zonderlinge acivbaarheid in
welke wij hier dikwijls leven en oude ziekelijke menschen
gelijk ik dwingt de za d te veria en. (Gelach).
Er zo 1 nog ans, kost wa kost, een Wet van School-
vrede moeten zijn die 25 en meer jaren kan leven.
Waarom Oorlog brengen in de Schcol, die reine schoo-
ne bloemhof der onschuld ge kindei harten.
Oorlog, Heeren, aa i Hongerloonen I Oorlog aan on
eerlijke kieswelten I Oorlog aan afbeuling der werklie
den Oorlog aan wanorde der zeden Oorlog aan alle
onrechtvaardige toestanden
Maar Vrede, Vrede in de School.
Heeren der Linkerzijde, het gedacht moet ge laten va
ren van geen hulpgelden te verleenen aan 't vrij Onder
wijs.Het bestaat, verbetert, breidt uitgij zegt: Dit Onder
wijs mag blijven, maar zonder hulpgeld. Ik noodig u aan
mijn tafel, maar zeg uNiet te spijlteren, ge meet leven
bij den hemelschen dauw I
Mijne heeren, zonder vrije Scholen den afgrijslijken
hchooloorlog. Hedendaags in de klein S eden en op de
Dorpen van Vlaanderen, de officieele Scholen zijn Gods
dienstig, door de Wet van 1894 die ech'er valsche (toe
standen schiep. Dit kon niet blijven duten.
Liberalen en Socialisten, uw wensch, uw ideaal Is be
paald d'onzijdige school. Wel zei de heer Devèze hitr
In een soort van School a! 'de kinders te samen. Doch
onmiddelijk voegde hij er bij Tusschen u en ons ligt
een oneindige aigrond I
Ik vraag u toch
He' ben de ouders het recht niet de vrijheid van On
derwijs te vragen
De heer Lampens. Zij hebben dif recht, maar de
Vrtjienkers hebben ook di recht.
De heer Daens. Wat wij niet betwisten. Laat dus
dat recht aan alle ouders, hulpgeld aan alle welingerichte
Scholen ert 't is ee.lijken Schoolvrede.
De Leerplicht miskomt in de werkende Gezinnen, wasr
de Moeder den oudsten zoon noodig heef terwijl de man
naar Frankrijk is of naar de travo's en kooiput en. De
heer minister Poullet immers zegde hier gisteren, dat al
te veel Schoolkinderen te weinig gevoed en te slecht ge
kleed loopen voor de eerste maal herkent een Minister
dat ontelb ire Belgen, die deft g werken en spaarzaam
leven niet genoeg verdienen voor een mensehelijk bes aan
hunner kinderen
S eekt dit ni et geweldig af tégen uw roem op den voor
spoed en de Welvaart in ons Land.
Hunkinderen niet beh otlijk knnnen voeden en klee-
den Zijn de dieren in zulken toestand
Wat ook zeker niet kan betwist worden is, dat op 100
Ouders er 90 zijn die van geen onzijdige School willen
voor hun kinderen, die liever in't gevang zoud.n gaan,
ja zelfs den dood de ondergaan, dan hun kinderkes aan
een onzijdige School toevertrouwen. (Gelach aan da
uiterste linkerzijde).
Heeren die lacht, ge weet niet hoe diep het Kriatene
gedacht geankerd blijft in 'i hert van ons Volk.
Kent g(j het innig leven niet der werkende Volkeren.
Als een kindje geboren wordt, Vader en Moeder haas
ten zich het een kruisken op 't voorhoofd te geven, ztg-
gen:: Lief kind, da. tod v ;gene en u beware op. uw
Is dat niet verheven schoon I
En naarmate dat kindje opgroeit, het leert de heilige
Naam op MoedersschoOt. aan tafel 's avonds het stamelt
den Vadrons, den Wees Gegroe* op School geleerd da
bereiding tot de Eeste Communie in de School, de eers'-a
Communie, het zijn groote zoete tijdstippen in 't werk
mansleven.
De heer Lampens. In de Katholieke Scholen leeren
de kinderen de Caiechismus en de heilige Geschiedenli,
maar b'jna niet anders.
De heer Hendrickx. Een aantal uwer mannen zijn
uit de Katholieke Scholen gekomen die moeten dan toch
zoo slecht niet zijn.
De heer Lampens. Leeren wij in de officiéél» Scho
len geen geschiedenis en den Catechismus
De heer Daens. Ik doe een beroep tot allen die den
toestand kennen Waar zouden onze kinders den Cate
chismus leeren.
De heer Van Brussel. In de School en elders niet.
(Zeer wei rechts).
De heer Daens. Heeren der Linkerzijde, ongelukkig
bijna allen, ge wilt va t geen godsdienstig onderwijs voor
uw kinderen ge zijt daar vrij van en ik acht u niet min
daarvoor. Welnu ik vraag u dezelfde vrijheid niet te
weigeren aan werkende Kdslene Ouders.
De heer Lampens. In de offiéele Scholen wordt de
Catechismus ook aangeleerd.
De heer Daens. Geen uitvluchten, als 't u blieft.
Durft ge loochenen dat uw wensch en wil d» onzijdige
School is
is h t eerlijk van uwentwege het Kristen Onder wijs t»
willen beletten.
De heer Persoons. Ge zijl mis. Wij willen dat hoe
genaamd niet beletten.
De heer Auousteyns. Daar is geen spraak van die
vrijheid in te krimpen.
De heer Daens Maar Heeren toch I Kan men leven
zonder voedsel Als de godsdienstige School niet onder*
steund wordt, kan ze blijven bestaan En valt die
school dan blijft enkel over de onzijdige schooi van welke
90 t. h. der Ouders niet willen.
De heer De Schutter Dat zeggen de Werklieden
niet. Daar denken ze niet aan.
De heer Daens. Wellichteenlge van uwe werklie
den.
Heeren, weest niet koppig en ziende blind, weest recht
vaardig I
