U€ Kamer
nnm
i$p a
6 Feb. 1914
iJL Ui
Gevolgen der Legerwet.
'l Wordt Kiezing.
'^$1»
ABONNEMENTSPRIJS
voor België 2,50; de vreemde Landen 4,50.
Men schrijft in op alle tijdstippen des jaars.
P. DAENS
Volksvertegenwoordiger, AALST
42"* JAARGANG
Stad Aalst. Toonell «Door lever Sterk.»
LUISTERRIJKE VERTOONINGEN
Zondagen 8 en 15 Februari om 5 1/2 stipt
in het Lokaal «Volksverheffing»
Men voert op: DE OUDE KASSIER
Tooneelspel in 4 bedrijven door Rosier Faasen.
DE GEFOPTE OOM
Blijspel in 1 bedrijf door K. Van Rhyn.
In de zittingen van donderdag en vrijdag is
gehandeld over de Schoolvoeding. Priester
Fonteyne deed een redevoering vol krachtige en
geleerde bewijzen, in 't Vlaamse:/ het is een
lastige taak; dc fransche gazetten zwijgen er
van als ze niet spotten, aelfs katholieke Gazet-
ten zooals de Volksstem, 't Nieuws van den
Dag, willen de Democraten dood zwijgen,
zelfs als ze Vlaamsch spreken, gelijk onlangs
mc-t d'overstrooming; de Walen zitten aan
stonds op den kivi on; Staatshulp te krijgen. 3
a 4 Walen hadden klachten gedaan over schade
aan Hofsteden en Landijen, dat niets gedaan
wordt voor hunne stroomen en rivierenr Daens
sprak in 't Vlaamsch voor de Vh anderen,
den DENDER, zoo wreed verwaai ioosd. V.Ti
doet de Volksstem Zij neemt zorgvuldig de
klachten op der Waalsche Socialisten en over
de woorden in 't Vlaamsch door Daens over
den Dender geen enkei letter.
Kan er vaischer gehandeld
worden
De SCHOOLVOEDING, bijz. in den Win
ter, huipen kieederen aan arme kinderen, is
alles ongenadig verworpen met 76 stemmen (a!
katholieken) tegen 65 en een/ge onthoudingen
zelfs de vraag Daens-Fonteyne, zoo redelijk,
zelfs de vraag om met een mfllioen te beginnen.
Men zou waarlijk zeggen dat de katholieken de
werkende menigte door honger en armoede wil
len tam en lam houden.
VRIJ NAAR 'T FRANS C. H
MARIO DONAL
XV. De Vluchteling, waar is hij
Vooraleer te vertrekken had de kunstschil
der voor de oude Pastoor een Brief gelaten. In
dien brief verzocht hij zijn eerw. Vriend hei-
geheim over Erfgenaam en Kasteelheer bekend
te maken en sprak hem ook vertrouwelijk van
zijne geheime en innige liefde voor Violetta.
Die liefde moest in zijn hert blijven ais in een
graf, daarom ging hij in d'eer.zaamheid, uit
plicht van opoffering.
Waar mocht hij toch zijn
Laat ons gaan zoeken.
Twee mijlen van Palermo, in Sicilië ligt de
de wijk Gozza, met eenige huizen in 't wilde
geworpen tusschen groene heuvelkes en rot
sen, juist als de Villa's in de duinen van 't Zee
strand.
Als hotel is daar niets dan de groote herberg
van*Ginzeppa Casal, waar de Toeristen komen
voor de fraaie ligging De liefelijke heuvels en
daarover de Zee met de kleuren van den Regen
boog.
Nog boven die herberg, op d'hoogte, is een
oud, oud Klooster met een tiental Monnikken
die daar een zoete rust genieten door 't Gebed,
de Lofgezangen en de Liefdadigheid. Al wat
zij over hebben is voor de doodarme bevolking
van die eenzame Landstreek. Zoo weinig Volk
zien die Monnikken, doch ze leven er gelukkig
naast de blauwe Zee, in een rein uitspansel, de
zachte wind, de bloesem en hun kapel.
Op honderd meters van 't Klooster, in een
hof van violètten en een haag van Rozelaars, in
een net doch klein landhuisje, met groote
Een vraag door Feron-Rens, om een meisjes
school op vraag van 20 Huisvaders wordt he
den voortgezet Mij dunkt, die vraag is rede
lijk. Hoe meer Onderwijs hoe beter..1
In zitting van dijnsdag hebben de Walen
ondervraagd over de wanorde op de spoorwe
gen van koopwaren en Reizigers 16 waren in
geschreven 't heeft er -gespannengroote
waarheden zijn gezegd.
Sluit men d'oogen voor die wanorde Is 't
alwillens Eerst zeggen Er is VERLIES aan
de Spoorwegen... Dan 't publiek doen klagen..
Wat zit daar achter. Willen ze schampavi spe
len met de Spoorwegen, gelijk met de koolmij
nen.
In zitting van Woensdag
is behandeld d'artikels 26 en 27 over 't recht
van 20 Huisvaders een School te hebben. De
katholieken verstooten het recht der Minderhe
den. Weten zij niet dat zij ook kunnen Minder
heden worden En dan Op 't einde der zit
ting deed Priester Fonteyne een vlaamsche Re
devoering tegen de politiek in ALLE Scholen.
Minister Poullet merkte op dat hij niets te b e-
velen heeft in de vrije scholen... 't Kan zijn,
maar hij kan toch voorwaarden stellen voor de
hulpgeiden.
In Zitting van Donderdag, de eerste spreker
Daens. over de amendementen dat den handel
verbiedt aan alle onderwijzers en onderwijzeres
Hector Plancquaert komt dus naar Aalst
Het Bestuur van den Arrondissementbond hem aan den
algemeenen Pol voorstellen zal als tweeden Kandidaat en
eersten Plaatsvervanger. Zondag zijn Plancquaert en
Doktor Doussy algehaald aan het Spoorhuis door ons
Muziek, met talrijke Partijgenoolen, ten 3 ure was het in
de Bovenzaal Vergadering van het Hoofdbestuur, in de
Benedenzaal waren de Vakvereenigingen vergaderd ten
6 ure gaf ons Muziekmaatschappij haar jaarlijks Nieuw
jaar-Concert, buitengewoon Iuisterlijk, eer en dank aan
Bestuurder heer Coessens, aan Komiteit en Muzikanten
tusschen - erste en tweede deel spraken Daens, Plancquaert
en Vanden Brueie, dan zong vriend Alexander zijn nieuwe
Liederen, die Tranen ontrukten aan de kloekste Strijders;
een jong Demokratinneken onttoerde en verrukte door
gedicht De Groene Vlag, het tweede deel van 't Concert
overtrof nog het eerste de twee zalen waren opgevuld
door een geestdriftige menigte; elk hert zegde met Daens:
WELKOM, Plancquaert, medestichter der Volks-
p artij, oude kloeke Strijder, over 20 jaar hebt gij Priester
Daens en De Backer in de Kamer gebracht, nu zal Aalst
uwe kloeke stem doen klinken in het Belgisch Parlement.
Volksvertegenwoordiger DAENS.
Heden donderdag avond spreekt pater
o l jiSt Stracke op't Bejfort om 8 uren. Vrije
ingang voor elk. Het schijnt zeker
dat de kliniek van Mijlbeek een Militair hospitaal wordt.
En zou dokter Effing naar Leuven gaan De werkende
bevolking zou er groot spijt in hebben, 't Is een genees
heer van bekwaamheid en opoffering.
Redevoering van deu heer Daens over de
de Schoolsoepin Kamerzitting van Donderdag
De heer Daens. Eerst en vooral moet ik den heer
Ansiele hartelijk danken voor zijne vurige en krachtige
woorden, die indruk zullen maken op deze vergadering.
Het spijt mij grootelijks dat die woorden niet uitgespro
ken werden aan de rechterzijde. Immers, het is bijzon
der de plicht der katholieken van zulke taal te voeren, eene
taal van christelijkheid, van broederlijke liefde.
Men zegde hier gisteren dat de school refters begonnen
zijn over dertig of veertig jaren. De heer Liebaert voegde
erbij, dat er reeds dergelijke instellingen bestonden in de
xvn Eeuw. Maar weet men dan niet dat onze oudste dich
ter, Jacob Van Maerlant, reeds zegde in de xur eeuw
Geeft den kinderen voedsel naar lijf en geest.
Dat wil zeggen, geeft den kinderen onderwijs en ook
spijs.
Indien de heer minister van wetenschappen en kunsten
den toestand waarlijk kende, dan zou hij geen oogenblik
aarzelen 0111 de voorgestelde amendementen aan te nemen
Zie eens eene werkersfamilie, met man en vrouw en
vijf of zes kleine kinderen. Tot nu toe, konden de oudste
kinderen, tien, eii', twaall jaren iets verdienen en op die
wijze het huish uden bijstaan. Dit is bijzonder waar in
Vlaanderen, waar de dagloonen nog altijd hongerloonen
zijn.
Wat is inderdaad een dagloon van 3 frank vo.or -zulk
een huisgezin Welnu, die arme, brave en eerlijke men
sehen kunnen niet meer rekenen op hetgeen hunne kinde
ren zouden verdienen, als deze laatsten naar school moe
ten gaan.
De leerplicht is eene schoone za m ar ik moet toch
zeggen dat vele werkende mensche met angst en schrik
het oogenblik tegemoet zien, waarop hunne kinderen nie
meer zullen kunnen verdienen. Daarenboven, wij moeten
niet vergeten dat de kinderen der ^werklieden altijd eenen
wolvenhonger hebben, dat zij de ooren van hunne Ou
ders zouden afeten. (Glimlachen).
Ik herhaal het, wat kan een huisvader dan doen met
3 frank daags Hoe dikwijls zullen zijne arme kindertjes
niet met honger naar school moeten gaan
En 's middags, als de kinderen naar huis komen, wat
zullen zij dan te eten krijgen Niet veel, alles geregeld
en gepegeld.
Is het uwe plicht niet, heer Minister, een weinig hulp
te geven aan de brave en arme menschen wier .kinderen
verplicht zijn naar school te gaan Luistert tóch naar
ons, verwerpt de amendementen niet, en iedereen zal
loven en danken.
Gelijk de heer Anseele zegde, uwe cijfers waren over
dreven 4 a 5 miljoen zouden voldoende zijn om dit goed
en belangwekkend werk op touw te zetten. Als gij deze
millioenen niet wilt geven, dan zal het armbureel moeten
tusschenkomen.
Ik hoop wel dat gij allen daar ernstig zult aaudenken.
Nu, een enkel woord tot mijnen vriend Charles. Het is
een slimme advokaat, rijk aan haksefakses, een geleerd
man, en ik ben maar een zeer eenvoudig burger. Maar ik
zeg u, Mijnheer Woeste, die zoo groot zijt, gij Staatsmi
nister, die uwe lijfwacht hebt van mannen die hier naar
stemmen gaan jagen of gaan bijten naar de katholieken
die uit de rangen loopen, ik zeg u ja, gij zijt groot, maar
wat wordt ge toch klein en wat zinkt ge toch diep als gij,
groote man, ligt te kniezen en te niezen, te suffen en te
kuchen voor een klein telloortje soep aan de arme school
kinderen. En wat is uwe houding toch laakbaar, bijzon
derlijk ten aanzien van uw arrondissement, het armste
van allen.
Gij komt zeggen aan de Kamer, uw gebiedende vinger
uitstekende Er is geen geld, waar zult gij de noodige
som vinden
O rampzalige man, moet ik u herinneren wat een ka
tholiek schreef in de maand Maart 19s2,aan het katholiek
dagblad le XXe Siècle Wat zijn we toch ongeluk
kig in Vlaanderen van een volksvertegenwoordiger te
hebben gelijk de heer Woeste, die ons niet vertegenwoor
digt in niets, niet in de Vlaamsche kwestie, niet in de Ie-
gerkwestie. En nu moeten wij er bij voegen niet in de
kwestie der schoolsoep.
Nochtans ik kom u te zeggen, het Volk uit het land
van Aalst is het armste van gansch het land, het is uit uw
arrondissement, dat zooveel lieden door armoede gedwon
gen zijn naar Amerika te vluchten. Waarlijk, gij moest
alleen blijven zitten, verlaten door al uwe vrienden der
rechterzijde.Het ware de redding der katholieken. Uwe
partij is nog sterk door den godsdienst, maar gij vernie
tigt die sterkte door uwe stijfhoofd en uwe hardvochtig
heid.
Ja, de XXC Siècle had groot gelijk en zegde de waar
heid Wat zijn wij ongelukkig in het arrondissement
Aalst door een man als Woeste vertegonwoordigd te wor
den
De nieuwe schoolwet wordt door het kleine volk, met
niet al te veel geestdrift verwacht.
't Is eigentlijk geene tegenkanting 't is veeleer eene
onverschilligheid die zich voordoet.
Die onverschilligheid, die afwezigheid van geestdrift
heeft toch 'n oorzaak.
't Is dat de werkende mensphen voorzien, dat de nieu
we schoolwet, eene nieuwe last is voor 't huishouden.
Dat is eigentlijk zoo. Daarom ook juist, werden ter Ka-
mer door de oppositie en door onze volksvertegenwoordi
gers Daens en Fonteyne, voorstellen gedaan om aan de
kinderen van behoeftige ouders wat voeding en kleeding
te geven.
Al die voorstellen werden door de katholieken verwor
pen.
De reden daarvan, is heel klaar. Dat zou te veel geld
kosten En waar zal men het geld halen.
't Is altijd dat zelfde deuntje.
Edoch wij komen er altijd op terug wil men mor
gen nieuwe credieten vragen voor het leger, ze zullen ge
stemd worden met beide handen.
Daaruit besluiten wij, dat de nieuwe militaire wet eens
ramp is voor ons Land, en dat al de millioenen daarvoor
noodig, ontrokken en geweigerd worden voor instellin
gen, zooals Pensioen en Schoolsoep, die reeds lang be
loofd zijn en zeer noodig.
Wonder is 't hoe 't naderen der kiezing, een zonderling
uitwerksel heeft op sommige Volksvertegenwoordigers.
Heer de Bethune, stelde op eene week verscheide vragen
aan den heer minister, aangaande werkliedentreins enz.
Maar wat iedereen met leute zal vernemen, 't is dat de
heeren Woeste, Moeyersoen, de Bethune, eene vraag
hebben gedaan om een tram te bekomen langs Dender-
hautem, Kerkxken en Haeltert
Dat is prachtig
Edoch, beter laat dan nooit. Goed is goed De vrees
der kiezers is eene heilzame vrees.
Wie weet komt de baron nog voor de kiezing aan al de
ouderlingen hun pensioen brengen van 1 fr.
H
