Een en ander uit
ons programma
Gelijk recht
Lezers van dit Blad, gij wordt ver
zocht het aan Vrienden en Kennissen
voort te geven.
De katholieke bewaarders, om den slechten in
druk door de nieuwe militaire lasten te weeg ge
bracht, trachten nu de kiezers wijs te maken dat
onze onafhankelijkheid bedreigd is.
Zoo vinden zij voor iedere kiezing een middeltje
om de kiezers schrik aan te jagen. Over 6 jaar
was het Als ge voor de katholieken niet kiest
zullen pastoors en non nekens weggejaagd worden
Over 2 jaar zegden de katholieken aan de kie
zers Als ge voor ons niet stemt moeten al uwv
zonen soldaat worden.
En nu is 'tMenschen, onze onafhankelijkheid
is bedreigd. Wij gaan aangevallen worden door
Frankrijk nu Duitschland en zonder de nieuwe
Wt t we konden ons niet weerén.
De oorlogen worden langsom meer onmogelijk
in de beschaafde landen van Europa.
Waarom
In 1911 wanneer de Marokko-kwestie Frank
rijk en Duitschland in onverschil bracht, dacht
men dat een oorlog ging uitbersten. En nochtans
niets gebeurde. Het geschil werd op minzamen
voet verheffend, «want, zegt lord Avebury (een
engelsch staatsman)deonderhandelingen tusschen
landen zijn machtiger en bereiken beter hun doel
dan de bajonnetten en geweeren.
Men zegt soms ook Frankrijk zal nooit 1870
vergeten en vroeg of laat zal het zich over deze
bloedige nederlaag willen wreken.
Daartegen stellen we dit
1. 1870 was voor Frankrijk en haar trotsen
keizer eene goede les voor in 't vervolg meer ver
draagzaamheid en min hoogmoed aan den dag te
leggen. De geschiedenis beoordeelt zeer streng
Frankrijks lichtzinnige kreet «Naar Berlijn
De reden van dien oorlog Spanje was zonder
koning en bood den troon aan een duitschen prins
zee, nauw verwant aan Napoleon III. Napoleon
eischtte van Duitschland dat het aan dien prins
zou verbieden die kroon te aanvaarden. De ko
ning van Pruisen weigerde dat te doen. Daarop
verklaarde Frankrijk den oorlog. Dezelichtzinnige
handelwijze moest het uitboeten.
2. Van 1818 tot 1905 leverde Frankrijk 1079
veldslagen 495 waren bloedige neerlagen die aan
Frankrijk werden toegebracht door Engeland,
Rusland en Spanje.
En niettegenstaande die495nederlagen is Frank
rijk vriend en bondgenoot van Engeland, Rusland
en Spanje...
In Duitschland zoowel ais in Frankrijk heeft
men vrede noodig. Langs beide kanten is men
overtuigd dat een oorlog voor den overwinnaar
een doodsteek ware, en voor den overwonnen den
dood.
Het zijn slechts eenige mannen uit de pers en
eenige kapitalisten uit zekere nijverheid die pogen
een oorlog te doen losbersten en dot tot hun voor
deel. En ziehier waarom
Al de laatste uitvindingen zijn door de militaris
ten ingepalmd.
Men zag de draadloozetelegrafie opkomen. On-
middelijk vielen de mititaristen er op en pasten
het toe op oorlogschepen, legers enz.
Zeppelin kwam met zijne bestuurbare ballon te
voorschijn. Nogmaals, men maakte er militaire
bestuurbare ballonsiaf.
De vliegmachienes kwamen op. De militaristen
grepen het vast om er moordtuigen van te maken.
De oorzaak In de groote landen beschikt het
ministerie overij na onbeperkte credieten. Een
uitvinder vindt soms moeielijk de noodige kapita
len om zijne uitvinding uit te baten. Indien zijne
uitvinding kan toegepast worden op 't leger is hij
verzekerd de noodige kapitalen te vinden. De uit
vinder die morgen een nieuw geweer uitvindt,
zal op een jaar zoo rijk zijn als de zee diep is. De
ze die een cerum zou vinden tegen canker of an
dere ziektens zou jaren lang moeten worstelen te
gen d'armoede. Vandaar die neiging, dich zich
meer en meer afteekent, om demenschelijkegenie
te richten naar opzoekingen tot verbetering van
oorlogsmateriaal.
In de groote landen leeft een zekere nijverheid
door en voor de legers, door en voor 't militaris
me. En 't zijn die soort nijveraars die uitsluitend
levend van de legers die hunnen invloed gebrui
ken om hun «marchandise» aan den man te bren
gen, die alles in 't werk stellen om nieuwe com-
mandes van moordtuigen te bekomen, en die
zouden dan ook niet afschrikken een oorlog te
doen losbreken om nieuwe bestellingen te kriigen
en groote winsten te kunnen opstrijken.
Die soort nijve$aars, levend van de tranen en
't bloed van een volk, hebben ten hunfien dienste
zekere groote dagbladen die, inruiling van eenige
millioenen, maar immer schrijvenen wrijven om
de volkeren tot moorden a?n te zetten en de lan
den tot immer grootere bewapeningen te doen
overgaan.
Daar ligt de plaag, den kanker.
In Duischland en in Frankrijk bestaan die bla
den die door hun lomp schrijven europeesche ver
wikkelingen trachten uit tc lokken, ten voordeele
van eenige kapitalisten.
Ge zult me zeggen Maar dat is monsterach
tig Geen ander woord past.
Gelukkig die «campagne» gekend is. Gelukkig
dat die mannen ontmaskerd zijn. Maar gelukkig
vooral dat in Europa de werkende volkeJen, de
eerste slachtoffers van den oorlog, het beu zijn te
dienen als kanonnenvleesch.
In alle landen der wereld komen machtige groe
peeringen ten voordeele van den vrede.
In Frankrijk, Duttschland en Engeland hebben
die bonden een grooten invloed, en op de laatste
Vredes-Conferencie zag men groote staatsmans
der verschillige groote Mogendheden, de middelen
zoekend om de oorlogen te vermijden en om de
geschillen tusschen landen voor een internationaal
tribunaal te regelen.
Die beweging is sterker en machtiger dan men
wel denkt. Ze weegt op de openbare machten
met invloed en gezag.
Al de geschillen tusschen landen in deze laatste
jaren, zijn verheffend niet door de wapens, maar
door de onderhandelingen.
De tijd van oorlogen is voorbij.
De wereld snakt naar vrede.
De zaak langs een anderen kant beschouwd
Als Frankrijk en Duitschland hunne legers ver-
grooten en wij vergrooten het onze. >n welke
verhouding is dat Eene man tegen 1000. En
denken de katholieke bewaarders, dat in geval
van overrompeling die verhouding sterk genoeg
zal zijn Dat onze 200 a 300,000 man zullen kun
nen weerstaan aan een leger van 2 millioen sol
daten, met daarenboven eene sterke luchtvloot
Het doet ons denken aan de padde die zich zoo
dik wilde maken als de koe, zooals Lafontaine
het schoone schrijft.
Het heil van België ligt niet in. een sterk leger.
Wij noemen het eene misdaad, Frankrijk en
Duitschland te willen doen doorgaan als wilden
zij ons inpalmen. Met beider landen leven wij in
de beste betrekkingen, met beider landen doen
we schoone handelszaken. Die boekjes die hen
doen doorgaan als overrompelaars, zijn niet van
aard om onze betrekkingen met die landen te ver
sterken en te vervriendelijken.
Wij wi len kosteloos Pensioen van 1 jr.
per ,.-ag voor alle ouderlingen van stad
en buiten, die geen begoede menschen
zijn, die op hun eigen geen voldoende
middelen van bestaan hebben.
liet mag niet meer gebeuren dat ouder
lingen beroofd worden van het pensioen,
omdat zij no.j ren zoon of een dochter
hebben die nog bij hen inwoont, die
werkt voor liet dagelijksch brood, maar
die men dan verplicht m -t dit mager loon
rog een oude vader of moeder te onder
houden.
Wij willen verzekering tegen ziekte en
vroege werkonbekwaamheid maar niet in
die verpletterende voorwaarden zooals zij
in een wetsontwerp door de Regeering
zijn bepaald. Dat is een OVERDREVEN
LAST voor den arbeidenden stand zooals
het door de kaiholieke tijdschriften zelve
werd erkend.
in zake maatschappelijke verzekerin
gen moet de rijkdom, de weelde en de
slaat de groote last dragen.
Wij vragen dat er geld gezocht worde
voor de nuttige maatschappelijke werken
in de belasting op de weelde en den rijk
dom, die meest heeft moet meest geven.
Dat men geld zou slaan uit den rijkdom
der koolmijnen, dat men de koolmijnen
der Kempen niet langer zou weggeven
aai' enkele groote geldmaatschappijen,
Die koolmijnen zijn den eigendom der ge-
meénschapen de waarde en de rijkdom
daarvan moet aan de gemeenschap ten
bate komen.
De Staat zeli moet enkele koolmijnen
ontginnen, daar zal winst uit voortvloei
en, het zal beletten dat de koolmijnbazen
den slaat met hunne hooge prijzen uitbui
ten.
Meer dan 12 millioenen te veel heeft
de Staat betaald voor zijn kolen.
Er is ook geld te winnen door de ver-
andei ing aan de inrichting aan het nota
risschap, door de hervorming in het be
roep van Hypotheekbewaarder, door hel
K-perken van vele nuttelooze prachtwer
keu, b jzonderlijk door het intoomen van
het militarisme en het verminderen der
krijs/uigaren en dooi' betere en diepere
besiudeering der uiltevoeren openbare
werken, die nu dikwijls maar half werk
zijn of totaal onbruikbaar.
Meer vooruitzicht en meer voorzichtig
heid.
VOOR HE FRANSCHMANS
liet stemr ebt vier de Franschmans,
duor de kie-ing vro ger te stellen ten
laatste den 1 z ndag van Mei.
Meereizende raadsmannen, ewezen
Franschmans. die de taal van ons volk
spreken en die ze kennen, die de streek
kennen en door de regeering betaald wor
den.
DE SCHOOLWET
Wij willen verplichtend onderwijs,
maar geene voorrechten voor de vrije
school tegen de openbare school.
Wij willen plaatsen en betere bescher
ming voorde wereldlijke onderwijzers en
onderwijzeressen, in het openbaar zoowel
als in het vrij onderwijs.
In het vrij onderwijs moet de plaats
van den wereldlijken onderwijzer ge
waarborgd worden en mag hij niet afge
dankt worden zonder ver weer tegen het
vrij schoolkomiteit Er moet een gemeng
de middenjury zijn om de examen te keu
ren van de onderwijzers van de vrije nor
maalscholen, dat is een beste waarborg
van degelijkheid.
Wij willen, steun voor liet vrij onder
wijs, voor de vrije Christen scholen, als
voor de anderen maar wij willen niet dat
het openbaar onderwijs rechtstreeks of
onrechtstreeks bekainpt of benadeeligd
worde.
vVij willen betere loonen en jaarwed
den voor de onderwijzers.
Deelir.g en voeding voor de schoolkin
deren of eene treffelijke vergoeding om
de Ouders toe te laten zelf hunne kinde
ren te onderhouden en te kleeden want
velen, door de kleine loonen in Vlaande
ren, hebben de kleine winsten door de
jonge kinders gewonnen hoogst noodig
om een beetje door de ellende te gera
ken.
Wij eischen de landtaal, voertaal van
liet onderwijs. Wij zijn niet tegen het
Fransch of 't zij gelijk welke vreemde
laai. Maar als men Fransch wil leeren,
dat men het dan doe om Fransch en
Fransen onderwijze.
Maar als men leert rekenen, cijferen,
geschiedenis, natuurkunde, enz, en als
men leert weven of smeden, dan moet
men die VAKKEN leeren in de eigene
taal maar niet in een vreemde taai.
Onderwijs voor de Vlamingen.
Meer onderwijs in Vlaanderen.
Vakonderwijs. Meer en betere be
roeps- en rijverheidschoien. Meer mid
delbare scholen voor handelaars, nering
doeners, bedienden, enz,
Wij eischen de Vlaamsche hoogeschool.
Die geeft ons vlaamsche ingenieurs,
doktors, advokaten, notarissen, leeraars,
enz. die de taal van het volk kennen en
in die taal hunne kennis aan het volk
kunnen mededeelen.
Het volk zelve kan alzoo, door en in
zijn eigen taal tot de hoogste ambten en
beroepen opklimmen, zonder eerst te
moeten jaren en jaren verslijten om vol
doende eene vreemdetaal aan te leeren-
en dan eerst te kunnen de lessen te vol,
gen.
De vreemde talen moeten A PART ge
leerd worden op hun eigen en niet ui een
vak te leeren.
Wij willen
Bescherming van vrouwen en kinder
arbeid, Beperking van het getal ar
beidsuren Loon om treffelijk eene fa
milie te ondei houden. Alle gezond
heidsmaatregelen in de nijverheden,
Afschaffing van art. 310 Regeling van
de huisnijverheid —Meer werktoeziohters
Verzekering tegen ziekte, werkonbe
kwaamheid en vroegtijdige gebrek
kigheid Steun by werkcrisis Betere
loeding Beter woning Meer lucht
en licht Duidelijker arbeidscontrakten
en werk verdragen Bescherming onzer
werkers in den vreemde. Het koste
loos Pensioen.
VOOR DE LANDBOUWERS
Lange pachten Regeling der pach-
len Bel ..sting op de boomen ten voor
deele der eigenaars langs de veihuurde
gronden geplant. Afschaffing der hate
lijke jachtwet. Beter landbouwonderwijs
door den staat. Ontlasting van den land
bouwgrond.Beter krediet Veran
dering der Hypotheekwet. Verkorting
van den soldatendienst
Kruier t'ajfers voor- cle Vlamingen
60.000 Vlamingen moeten naar den
vreemden streken voor 't la.-tig land
bouwbedrijf en 't aardewerk
200.000 vreemdelingen komen hun
brood in België verdienen, dikwijls in 't
boste werk.
DE WONINGWET
Er werd besteed
In 't Vlaamsche land In 't Walenland
19,729,000 144,315,000
TOELAGEN VOOR OPENBARE GE-
ZONDHEIDS WERKEN
Oost-Vlaanderen T908 Luik fveel kleiner)
29,000 452,614
GELEERDHEID
In Oost-Vlaanderen Luik
10 tot 20 0/0 ongeleerd 4 a 5 0f tenzij
Gent 12 Ronse 19 0/° waar er Vlamin-
Geeraardsbergen 20 gen zijn die weer
Hamme 310/° verzuimd zijn.
KINDERSTERFTE
Vlaamsche land Waalsche land
16 J" en meer (Gent) 8 0/°
AAN KOOPMAN LANDBOUWMA-
CHIENEN
Oost Vlaanderen 17,474 fr. Luik 41,350f.
NIJVERHEIDSSCHOLEN
Oost-Vlaanderen 6 - Henegouwen 42
IN DE MIDDENBESTUREN VAN
'T LAND
1 Vlaming (2ta!ig) tegen3 Walen (l talig)
STAATSWERKLIEDEN
Wij vragen voor u de vrijheid vaniver-
eeniging. Vergeet niet wat Petrus Daens
en do Cliristene Democraten voor u ge
daan hebben voor uw loon en uw recht
en ge zult voor ons stemmen lyk uw
broeders van Aalst.
Wij vragen stemrecht voor de onderoffi
cieren.
Christene werklieden, gedenkt;de mis
kenning der Christene werklieden door
de behouders te St Nikolaas en te Aalst.
Stemt alleen voor de vrije Christene Volk-
partij.
Het Senaat moet weg, lijk het nu is.
Er moeten meer kiesbaren zjjn voor
het senaat en alle standen moetenjer ver
tegenwoordigd zjjn.
BURGERS
Eischt met ons de Evenredige"vertegen
woordiging per provintie, voor de verte
genwoordiging uwer belangen. Eischt
met ons de inrichting van 't burgerkrediet
Twee machtige wapenen voor de volks
macht.
Hét aigemeen Stemrecht
en de uitgebreide evenredige vertegen woor*
diging
DUS E. V. voorde kamers met pro-
vintiale omschrijving.
E. V. voor de provintie
E. V. voor de gemeente.
Daarbijde afschaffing van de boven-
vakken.
Weg liet vierkant boven de lijst.
De kleine man, de burger, boer en
werkman, beeft zooveel en meer belang
bij het goed bestuur van een land dan de
rijke en hoogere standen, want voor de
kleinen hangt er hun dagelijksch brood
van af. Voor de grooten en rijken is een
slecht bestuur misschien ellende en ar
moede zijn. Daarom, om de rechtvaardig
heides het algemeen stemrecht noodig ea
niemand tnoet er benauwd van zjjn.
De E. V. waarborgt de rechten van
alle standen, als zij breed toegepast is.
De E. V. is het recht der nieuwe voor
uitstrevende gedachten, het is het beste
middel tot verdediging der belangen.
De E. V. is do vernieling der duffe on
treffelijke politiek, 't is de weg naar meer
vrijheid verdraagzaamheid en verzoening
de weg naar meer gedachtenstrijd, de
weg voor de onmisbaar geworden onaf
hankelijke middenpartij als de Vlaam-
Christene Volkspartij.
Werklieden die christen zijtook vrya
en onafhankelijke arbeiders, stemt voor
ons, voor de cliristene democraten.
De algemeene welstand in de Samenleving
moet opklimmen van onder naar boven; ais Boer
en Werkman in welstand leven, verkeert de
Kleinhandel in bloeienden toestand, de Nijverheid
iloreert en de hoogere Standen trekken Pachten
en Intresten en Huishuur met gemak.
Werklieden en Boeren moeten zelve hunnen
Welstand en Heropbeuring bewerken, en in de
Kiesbus hunne belangen doen gelden.
Bijgevolg, wanneer zij nu met moeite het eene
einde aan het andere kunnen knoopen, en zells 't
noodige derven moeten, zij mogen uitroepen
nostra culpa, het is door onze schuld.
Advokaat DE BACKER.
In leven Volksvertegenwoordiger van Aalst.
Vrede en geduld zij met u lieden roept men
ons langs alle kanten toe, en men ziet va»
langs om meer het onrecht plegen, kaphaal,
justitie, gezag, alles, all,-8, spant Ie s men te
gen het Volk om het te verpletteren f ten
minste van zijn recht verwijderd te houd n.
Womden van Frans i.amerkcht. i artl
kei •Kerstpag» van hLOKKE ROEL.iNU
