i
Hooï nan der Chrijterje VolkspartijVolksVarte jenwoo diger er
Raadshet Eerevoorzitt^r van de vereenigcte Ziekenfondsen enz,
stichter van het Weeklbad DE WEF\KÏVIAfi in jVlemoriam
Het begin tier Kwaal
De laatste oogenblikken van
Pieter Daens
De Begrafenis
Prijs 5 ctm.
Drukkers-Uitgevers Franz DAENS ZUSTER
46' JAARGANG
5 April 1918
Pieter Daens
s: 5
Het schrikkelijke'onheil is dan over ons heenge-
komen.
Piete r Daens, de groote Man, die in al de gewesten
des Lands van rich deed spreken en er door duizen
den, do ~>r tien duizenden, beminden geprezen werd,
Daens die met zijn eenvoudig dock, krachtig Volks
woord de menigte boeide, opwekte, vertrouwen in
sprak, Hij, de kracht, de pracht van een Volksman,
Hij is ons ontvallen, weggewiekt uit d'armenvan de
massa, die van den kranigen Ouderling nog zooveel
goed verwachtte.
Hij werd geboren te Aalst den 10 Juni 1842.
1 8 4 2! Onze Pieter zag dus het levenslicht in
't hartje van Vlaanderen, op het •tijdstip dat er in onze
streken zooveel nood, ellende en honger geleden werd.
't Waren erge jaren, de jaren 401 Er is wat geleden
door ons Volk De kleine Pieter wist het niet, voelde
het wellicht niet, doch dien nood, die. ellende die bij
zijne intrede in ue wereld hoogtij vierde, zouden als
't ware in zijn kinderhart een stempel drukken, een
stempel in zijne kinderziel, waardoor hij later lieei dat
hart en heel die zie! offeren zou, wegschenken aan
hen die ellende, honger hebben naar ziel er. lichaam.
Hij was de Zoon van Schaliedekker Lodewijk Daens
die woonde in de Kerkstraat, te Aalst. Wanneer hij
later, verheven tot Volksvertegenwoordiger en Ra.ads1
lieer, van zijne kindsheid, of van zijne Ouders sprak,
roemde hij het, tegenover wie ook, van Schaliedek
kers afkomste te zijn. Zelfs op zijn doodsbeeldeken,
door Hem opgesteld, is Hij er fier op te belijden wiens
zoon hij was.
in 1872 stichtte hij het weekblad De Werkman.
Daens was nu 30 jaar en van nu af begint zijn
openbaar politiek leven, zijn geweldig leven.
De Werkman was door en door katholiek. In geen
enkel blad werd de Kerk, den Godsdienst, de Pries
ters meer verdedigd dan in De Werkman.
Men mocht lijk men het op den buiten zoowei
zegt in t De Werkman naar de Misgaan.
Daens stond in 1879-1884 in de eerste rangen om
den grooten strijd te voeren tegen het Liberalisme.
Hooger en hooger klom het getal lezers van De
Werkman.
Heel het Vlaamsche Land door werd De Werkman
gelezen. In 1894 klom den ongekenden bloei ten top,
toen er wekelijks 25000 nummers gedrukt werden.
Naar 't Land van Waas alleen gingen wekelijks
?"00 nummers.
oen bloeide Chipka in volle heerlijkheid.
Chipka bloeide, ooch 't Volk leed, 't Volk hongerde,
'i Volk werd afgebeuld naar ziel en lichaam en den
oloei van Chipka word geofferd, aan d'opstanding,
de welvaart, de vetëdeling van de Vlaamsche menigte
Want dit jaar w-rd de Christene Volkspartij ge
sticht. Zij werd geboren uit den noodzakelijken drang
der tijden. De k ,.rke partij beantwoordde niet
aan de eischenva.. het Volk, zij liet zich niet meevoe
len met den onweersiaanbaren vooruitgang.
Pieter Daens w - en der Stichters van de Volks
partij. Met woord n pen sprong hij op de bres voor
't verongelijkte Veil, en van nu af steken de orkanen
op, de s-ormen breken los, de kruisweg neemt een
aanvang.
Moeten wii nu ;r m van Slatie tot Statie en ai de
folteringen, het jammer en wee opsommen die zoo
veelvuldig over Daens, over zijne Vrouw en Kinderen
is neergekomen
Moeten wij spreken van de broodrooving Duizen
den Lezers van De Werkman onttrokken, zocdat het
wekelijkfch "getal veil 25000 daalde op 2500 num
mers. Alle drukwerk aan de Drukkerij afgenomen. De
Ptrscn stilgelegd
Meten dj sprtken van de Processen die duizen
den cii duizenden In bben gekost, politieke processen
in blii de vervolgingswoede, Daens aangedaan, om
hem ten onder të brengen
Moeten wij spreken van "de geweldige kosten die
Christene Volkspartij vergde voor inrichting, pro-
aoaiida, kiezingen enz. kosten waarvan het leeu
wenaandeel altijd door de drukkerij Daens moest ge
dragen worden.
Neen, we spreken daar niet van, wij vervallen in
^eene bijzonderheden die tot het verleden behooren
en die zoovele pijnlijke wonden zouden openen. Zeg
gen wij alleen dat het een bittere, doornigen lijdens
weg is geweest.
Stoffelijk heeft men Daens doen bezwijken zede
lijk stond Daens hoog, hoog, trotseerde alles, leed ai
des, braveerde de hevigste stormen om de denkbeel
den der Christene Democratie aan Vlaanderen te
verkondigen.
De groote Man heeft in den strijd niet omgekeken.
Wie mij lief heeft, neme zijn kruis op en volge
mij, heeft Christus gezegd. Daens heeft zijn kruis
opgenomen, Christus gevolgd, hij heeft een bifcter-
wreede kruisweg afgelegd, en is evenals Christus, op
den vooravond van Paschen bezweken.
- En thans staan wij stom, diep geslagen nevens die
•beminde oude Man, wiens lijk'daar ligt, zóó schoon,
zóó kalm, dat het ons diep, diep 't harte roertdat
het ons prevelen doetZalig zijn zij die strijden voor
de Rechtvaardigheid....
Innige, aan 't hart ontwelde tranen rolden uit ieders
oog die Daens een laatste maal zegenden.
Het wa? juist op Nieuwjaarsdag 1918, als Pieter Daens aan
zijne Familie deed opmerken, dat op zijn rug een zweerke
stond.. Een zweerke't Was de moeite niet om er naar te
kijken 1
Doch het bleek al spoedig dat het eene groote zweer werd
en als enkele dagen later Doktor De Clercq geroepen werd,
bestatigde bij dat bet eene ZEVENOOG was en bemerkte
dat er eene tweede Zevenoog uitbrak op den linker kant van
den rug.
Twee Zevencogen op den ouderdom van 76 jaren, 't is vrr-p-
seiijk Daens ook voelde dat het errst was, vroeg zelf een
Priester, sp ak zijn Biecht en ontving des anderdaags Ons
Heer.
Hij heeft zijn ziekte gedragen, waardig van oen Pieter
Daens.
Hij sprak over en schikte alles voor zijn Lijkdienst, den op
s el van zijn Doodsbteldeken, enz Hij'bleef niet m zijn bed.
lederen morgen kwam Hij beneden gesukkeld.
Als de Doktoor de wonden kwam verzorgen, als hij er aan
werkte met tang en schaar en iederen dag eene echte" bloe
digo operatie deed, dan hield Daens zich kalm. Geen enkele
klacht, geen kerm, geen zucht is tijdens de twee maanden
van vrecselijk lijden over zijne lippen gekomen.
Als Hij voorover gebogen "zat, wijl de Doktor aan 't werken
was en 'hij danig veel pijn onderstond, Daens dronk een
teugje wijn, zette een paar groote oogen, doch zegde geen
woordekê.
Och. zei Hij dan, als alles weer vermaakt was, klagen of
zuchten verzacht de pijnen niet, wij zullen ze maar verduldig
verdragen.
Nauwelijks waren de wonden op zijn rug voor goed aan
't beteren, of omtrent dezeifde wonde openbaarde zich op
zijn voet.
"Nu kwam er droefheid en moedeloosheid over 't gemoed
van Daens. Zou die voet hem nog eens ol die pijnen veroor
zaken die Hij door zijn rug had onderstaan
En ja, die voet verergerde ooksl, deed hem veel pijn, doch
scheen nog al spoedig te zullen beleren. En inderdaad Tij
dens de laatste dagen beterde die voet heel spoedig. Daens
kreeg weder hoop.
Wel zag zijne Familie dat zijne krachten afnamen, dat zijn
lichaam verzwakte, doch Daers zelf dacht er niet aan. Hij
had net vaste vertrouwen weerom te genezen, hoopte in do
Lente, in 't goede weder, in de warme, reine zon Hij stelde
zich bjjzondtr te weer om tjjdens de schoone Maartsche da
gen den hof te doen bewerken, te spitten en te zaaien, om
vroeg ln de Lente radijsjes en salade te hebben van eigen ge
win.
Neen, de grijze Volksvertegenwoordiger dacht er niet meer
aan dat zijn leven zoo brusk zou gebroken worden 1
Het was den 26 Maart 1918, om 4 uur namiddag. Pieter
Daens zit aan do tafel en heeft met veel trek een namiddag-
mail genomen.
In den morgen had Hij vol hoop en betrouwen tot zijn Fa
milie gezegd Mijn rug is genezen, mijn voet is om zoo te
zeggen hersteld, ik kom er volop door.
Doktoor De Clercq, die Hein op uitstekende wijze
verzorgde, bad insgelijks de beste hoop Hem nog éen
tijd te redden.
Nevens Daens ligt de tafel vol boeken en papie
ren, lijk Hij hee! den namiddag nog doende is geweest
DaeEs klaagt nu vaii pijn ln de zijde.
Augusta, zijne Dochter," vraagt of zij er een warme
doek wil opsteken.
Och neen, kir-d, 't zal wei beteren.
;_Eenige oogenblikken later
Maar zie.... ik krijg zulken koude.
i Daens beeft over heel zijn lichaam.
Nog een oogenblik, zijn hoofd zakt neer, hij du.iz-1
vooruit uit zijn zetel, zonder een enkele kreet ie ge
ven, zonder een zucht te slaken.
Augusta is alleen met Hem. Ze springt toe, trekt i
Hem recht, roept om hulp, opent zijne kleederen, doch j
alles te vergeefs.
Spoedig is de Heer Onderpastoor Foicke daar die
Hem het H. Oliesel geeft en Pieter Daens heeft het j
nt mct eeuwige verwisseld.
Nevens Hem op de tafel lag een stukje papier, waar
bij eenige oogenblikken te voren deze woorden had
opgeschreven
MEMENTO MORI:
Wat is helaas dit Ballingsleven,
Dat men 't zoo dwazelijk bemint
Een damp, een rook, een ijdlen wind
Op Paaschavond 1918 zou het stoffelijk overschot van den
Aalsterschen gevierden Volksman, ter aarde worden besteld.
Nu en dan dreven zware grillige wolken door de lucht af-
gewisseld met lachende zon.
Na den middag komt' er beweging op het plein der Werf.
Al spoedig staat het zwart van Volk. Om 1 1/2 ure wordt ck-
deur der Rouwkapel geopend en de ontelbare menigte kom'
diepen eerbied, ter neer geslagen, het lijk groeten.
Re Rouwkopel. ingerie it dom Uc Vri»ndan Homc-
prachtig. De lijkkist is treifend van aanblik. ^ij staat omru.,.
bijna weggeborgen, onder de Kronen, die fantatisch glinstert
onder het veelvuldig kaarslicht. Aan den wand hangt het Pot
tret van Pieter Daens, portret geteekend tijdens zijne ziekte
achter de Lijkkist de kroondragers, voor het Lijk de Familijt
wat verder de Hoofdmans en Bestuurleden der Christen*
Volkspartij.
Eindeloos scheen de reke menschen die in zacht ruischen
voorbijschreden.
In de Rouwkapel werd eene Lijkrede uitgesproken door M.De
Valkeneer, in naam van het Comiteit der Opgeeischten.
Om 2 uur kwam de koets aangerold. Het Lijk werd in diepe
stomme ontroering gegroet, tranen weiden weggepinkt.
De stoet komt in beweging, en klimt onder blikkerende
Lentezonnestralen den heuvel der Molenstraat op. Weerzijden
de straat staat een dichte menigte opeengepakt, Manne
Vrouwen en Kinderen, die getuigen willen zijn van die indruk
wekker.de plechtigheid.
De Dienst inde Kerk is kort, doch schoon. En als de Stoe
uit de Kerk stroomt en de Markt overtrekt, is het een zee va'
Menschen.
Langzaam togen wij naar het Kerkhoi.
Het weder werd somber en droef lijk ons hart. Het is grauw
in de lucht, grauw in ons gemoed..
Op het Kerkhof verdringt men zich rond den familiekelder.
Eerbiedig ontbloot ieder het hoofd.
De treffende aandoenlijke Lijkreden doen snikken en wèencr
Eerst spreekt Jan De Neve, voor Aalst; dan Ortaire Can
uron, voor Moorsel; De Brabanter voor Denderleeuw; Eeni.v
voor Welle; P. Van den Abeele voor Ninove, en eindelijk Adv.
Plancquaert in eigen naam.
De toespraak van Plancquaert, voor de vuist gehouden, i-
eeo onvergankelijk meesterstuk. De ontroering rees ten top
de gevierde Spreker weende als een kind en de honderde:
Demokraten snikten het uit met hem bij zijne gevoelvolle, in
drukwekkende woorden.
Dat was het slot.
Daarmeê verdween de prachtige, heerlijke figuur Daens in
den Familiekelder.
De Vrienden
die bij vergetelheid geen Doodsbeeldeken ontvangen hebben, mo
gen nog altijd op het Bureel van De Werkman a> een komen
afhalen.
D e Lnj k d i e n s t
Met deze herinneren wij aan al onze Lezers van Stad en Dor
dat de Lijkdienst van Volksvertegenwoordiger DAENS geschie
den zal DlfNSDAG 9 APRIL, om 9uur, in St Martcnskerk.
Aalst:Ziekenfondsen der Christ. Volkspartij
Het Bestuur doet een dringenden opraep aan hare Leden omdat
zij het zleh als plicht zouden aanrekenen tegenwoordig te zijn in
den Lijkdienst van hunnen dierbaren afgestorven Eere- Voorzitter
wijlen Heer PIETER DAENS. welke plaats heeft Dinsdag
April, om 9 uur, in StMartenskerk. 's Anderendaags om S uur
een Dienst van wegc 't Broederschap ven Bermhartigheid. H.l
