Oudjra; 1918 - Nieuwjaar 1919
•''lang;-; zqut^traat, 24
k vf\ «"oTkii
NIEUWJAARSGIFT.
N>" 2394
is Werkman
Stichtir PIETEB DAENS
Pi-ij» 5 eontiem»*.
Man zand» alle Brief r/isaeling
voir 2»»d»s Middag
TV. V. t in wij u ongen ons blad De Weerman een weinig
'ft r rmindi en. H> zal, hopen tpjr, de laatste maal zjjn dat wij
zullen ge .ncdzaait papier te bezigen, die 't gewoon 'for
maat niet zal hebben.,
1918 uw8 dagen ziia geteld, weldra zal de Tijd u ten grave
slepen. Wij betreuren het nietGij hebt ons te veel doen lij
den: leeliik laatste ♦.•erlos'sjaar.
Gij.hebt ons en ons wik bloedige tranen gekost
Yalen zija verdwenen, op 't oorlogsveld, in de gevangen
kampen, by d'opgeeischten.
Door kommer, verdriet Bij gebrek en ellende
lederen dag bracht zija droefheid, zijn smarten ieder zijne
angstenieder maand zijne nieuwe kwellingen mede.
T'is een jaar geleden, eaze, grijze volksvertegenwoordiger
werd ziek, met nieuwjaar kreeg hij twee zevrn-oegen op ziin
rag. Meesterlik verzorgd door zijnen vriend dokter De
Clercqomringd van warme liefde'door vrouw en kinderen,
van de genegenheid, de verknochtheid der vrienden Deme-
-ratenzeu Hij geerne nog wat geleefd hebben voor zijn
•Ik, om goed te doen gelijk H| het zelf zegde
Helaas de Heer hadt er anders over beschikt. Na met ver
duldigheid groete pijnen doers; aan te hebben werd Hij den
26 Meert aan ons allen ontrukt,
gestorven rechtsitiende in zijnen zetel.
riet lijden, de vervolging, had Hem niet ten gronde gekre
gende dood kon het ook niet
Gestorven, zijüelaatste stonden nog schrijvende voor zijn
volk
Gestorven, els martelaar voor zjjn Vlciamsebe 1 'oïk
Gemarteld werd Hij naar ziel en lichaam, de oorlog met
zijne ellenden brachHem de genadeslag
Kns'ene Demokfaten vergeet Hem niet in uwe gebeden,
blijft als Kristenen standvastig en kloek in uw geloof zooals
Bi ij ft als Demokraat voor Recht en Rechtvaardigheid hard
nekkig strijden zooals Hij
1918 Wreed Jaar t
De Tjjd heeft U ook gedood
En Vrede bracht hij meê I
Nieuwjaar 1919.
W«'kom met uw vrede palmen
Weiketn met uw jeugdiggro n
Do kleur der Koop de;.Kristev Democrat!
1 Nit hm;t -.sarde l<v': st
- .v. rjs !.uo3 zich ter neêr slaan door te-
oor gelouterd on gescherpt,
„d hei voorbeeld gegeten van
sterkte en wilskracht..Uit zijn graf roept Hij ens toe Voor
uit aan 't merk
Het land is verwoest
Het yVX in gevaar I
Het hur rt aaar beier# tijden
Treurt aiet als Trouwen, als kerels ten strijde de kop naar
omhoog
T Verleden is dood De 'oekemst is ohs
VOLK VAN VLAANDEREN
Waakt
v 't Gevaar is grootf r dan ooit,
- G>! staat nu vooi :n Union Sacrée in 't vlaamsch een
Sakkersche Unie. Houdt ze in d'oo^ 1
Ze kost ons al ei.; beginnen 4 ,090 en 25 franken per
•dag bij, voor ieder minister.-,. dat ran \H 49.1 ?5 franken 'sjaars
p- minister (ze de geble.s; :rde). 'k Wil ik het doen aan
dz*> .-udija prijs viocv f-.. en gij lazer
Wie 7ij.' dn-, vs? Behouders, Liberalen, en, en....
Sns'.iKVS'.-
Kiisume Dem. i ratf:i onze haöden, ons geweten zijn zui-
V wij bebbe;. t <cht en de plicht, •••<-- als onzen Daens
jd/Wi, a":- orecl.» alle misbruiken te bekampen.
fcet aigemeUi onrecht daagt
7c oude kramen krak on
DeHo' tltsV -n schoone-boorden maar ziet naar
hunne ministerie- \n daden
Wij -n, gij ;;>ben geleden, gestreden; wij zija
Biet ie op v- ,-an handsvol geld:
Trots ai; s ons waacltvolk getrouw, betrachten wij al-
leen de erlijke verozentl|kiBg oases programma.
ast door en voSr ons Vlaauascho volk
Aan ons die Teak
1919
WEES GEGROET
Aan ai onze Lazers
Aan al onze geede vrienden Partijgerooten
Aan al de Demo kralen van den vreemde, van Brussel in
't bijzender, de brave vrienden van wijlen Pieter Daens
Aan alluKrisiene menscfen enze broeders jj
Aan al onze vijanden
Èen Zalig en Sdukkig Jaar.
DE WERKMAN.
aan de Vrienden Democraten van Aalst
Vrienden, gij hebt ons eevraaed, mij en Minnebo, uwe
^Vergad ring van Aalst te willen bijwonen.
Dat zouden wij niet ge-aten hebben, majhet is ons waar-
"nk onmoge'ijk st in Aalst té geraken: de treinen loe
e ilensto] zoog weialg vooruit, dat w| het niet
rven wagen ons vel er aan toe te vertrouwen. Maar uitge-
V
steld is r/:t kwijtgescholden, en, zoehaast het maar eenigs-
zins mogelijk is, staan wij, houw en trouw, aan de zijde van
de oude Strijdmakkers van Aalst.
Ondertussehen zou het mij genoegen doen u een woord te
mogen schrijven. Immers, vier jaar.en meer opgesloten zitten
als op een eiland, in Brugge, van alle vrienden van geheel
het land moeten afgesloten blijveo, a's bestond er niemand
meer op de wereld, niet en niets meer weten van wat onze
oude vrienden beleven, wat ze lijden moesten misschien en
afzien, wie weet honger wellicht en ellende, moord en dood
Dat alles in eenzame eenzaamheid moeten vermoeden en
verkroppen, 't is te veel en te lang
Daarom maar aanstonds, nu dat wij halvoliig vrij ajjn, een
woord tet de vrienden van Aalst, al ware het maar ter ont
lasting ven ons zqo veel en zoo lang verkropte leed en lijden,
en ter opbeuring der beproefde zielen.
Natnujtgk, mijn eerste woord moet en zal zijn, een woord
van innige diepgevoelde deelneming in de rouw der aeht-
bare fami'ie Daens en de trouwe Democraten van Aalst, allen
zo» diep getroffen door de dood en het verdwijnen van enzen
eerbiedweerdigen PIETER DAENS, en daarbij nog door het
pijnlijk verlies van den eenige zoon Daens Frans, met onze
hélden gesneuveld aan den IJzer, voor ons geliefde Vaderland
Wij hebben ook vernomen dat eenige onzer oude partijge
noten, klein in getal, zouden, zooals men zegt, aktimt' gz-
worden zijn.
Bij ons in Brugge, kende ik met mijne trouwe mannen,
maar een woord, maar een leus en dat was trouw tot der
dood aan ons geliefde Vaderland
Zekerlijk, 'wij ook, wij stonden altijd aan 't hoofd, als er te
strijden viel vo r de rechten van ons verdrukte Vlaamsche
Volk; maar noo t zou het in onzen koö gerocht zijn van ge
dwee en slaat'sch te buigen en te kruipen voor den vreemden
dwingeland, ja, van schooiend de hand te reiken tot den
beul, die brande en roofde en schuimde in 't land, en op het
slagveld onze broeders moorden, de schoonste en beste kin
deren van ons Volk 1
Ons Vlaanderen hadden wij altijd lief, maar ons België be
minnen wij evenzeer l
Daarom heeft hei ons «iep bedroefd te moeten vernemen
dat eenige onzer oude strijdgenoten, door de aktivislea zou
den zijn meegesleept, bij ens, zooals in alle partijen
Hoever dat waar is, en hoe zwaar zij plichtig zijn, weet ik
niet... In alle geval, dat recht geschiede... Maar ik vrees dat
m«n i'övv-hs mogelijke plijubtigen, ook nog jaeht zal maken
op menig geeögeloovige cchulnelooze dweeper, om eenige
zondebokken te vinden, immers het land loopt nog vol van
lage lafaards, die ons en onze broeders gingen aanklagen ea
verraden bij den vyand...
vol vaa rijke opstapelaars en wotke:aars, die schatten
schuimden op obs honger ei ie Volk
vel van gewetenlooze schahsraars, dio maar opentljjk den
h&telijkea vjjandmet peerden en vee, met waien eu getuig
voorzagen....,
vol van harlelooze vrijbuiters, die zoo schaamteloos genes
teld hebben in sommige Comiteiten. engekoekerd en gewoe
kerd niet de eetwaren vaa ons uitgehongerde Volk....,
vol van huieheiaars, viziers en mouwvagers van de duit-
sohe dwingelanden ea volksverdrukkers
Ja, dat alles loopt neg, ontelbaar, bijzonderlijk in onze ge-
wesien, op *rije voeten, onaangeroerd, onder de bescherming
we'licht van heimelijke heoge machten
Gelukkiglijk voor as zoo lang gemartelde en getergde
Ve>k, gelukkiglijk dat de dag naden van het groot® Volksge
recht, den dag dat ons vrijgevochten Volk, eindelijk gewa
pend met zijn'wapen, het gelijke a'gemeene stemrecht, z\jn
oordeel zal 'uitspreken
Eu nu Broeders, Democraten van Aalst, een woord over «.le
toekomst
Priester Daens, Pieter Daene, Frans Daens, De Backer,
Lnmbrecht, allen zijn verdwenen, weggemaaid deor de dood,
te midden den strijd voor ons geliefde Volk, of gesneuveld
voor bet Vaderland op het bloedige Slagveld
Maar vreest niet!
Hun werken eh strijder,, hun zwest «n hun arbeid, hun lij
den en verdriet, hunne dood en hun bloed, dat alles.zoo edel
moedig en zoo heldhaftig gescboaken aan r?«ht en vrijheid,
zal niet verloren gaao, zooals nooi: hot zweet en het bloed
der martelaren, is vruchteloos ges Uit.
De grond van Aalst, de wieg, de bakermat onzer Denaecra-
tie is te diep doorploegd doer onzen arbeid, is te rijk be
vrucht door hot zweet onzer strgddrs,tppdat aldaar de woe
kerplanten van voorrechten en onretjhb nog zouden kannen
gedijenv-''
Vreest niet, broeders,
Aalst aai ons Brugge aan ons
Aalst en Brugge aan de Democratie
De Demecratie over geheel België
Geene macht ter wereld kan dat beletten
De Democratie waarvan ik met de gebroeders Daens zoo
veel jaren gedroomd beb
Zeker niet altijd, waren wij niet altijd en overal van een en
hetzelfde gedacht, maar a Ijd en overal, waren wy het eens,
onwrikbaar vereend en innig eensgezino, als het maar gold
ons verslaafde Volk vrij te vechten, te strijden voor zynebur
gerlijke rechteL, en bijzon der lijk als er spraak was van lo®i-
en lotsverbetering van kleine man en arme Werkersvelk.
Vrijheid, gelijkheiden broederlijkheid, over de wereld d®»n
heerscheo, datonze droom, dat was ons oorbeeld en ons
doel, en daarvoor zijn wij met de Daens, gelasterd geweest en
vervolgd, daarvoor hebben wij met hun, jaren lang
gesproken en geschreven, geleden en gestreden, en
daarom spijts seed en deed, blijf ik stryeen, henw en
trouw aan uwe zijde, broeders van Aal»t
Moed en velöerdiig en rekent op ans.
De zon der democratie rijst gloeiend aan de kim
me, nog eenige stonden heep en geduld, en schitte
rend en glorend zal zij de geheele wereld verlichten
en het gaiscke mensckdem bezielen
PRIESTER FONTEYMB,
Volksvertegenwoordiger, Brugge.
Peperkoek. Kleine Wafeltjes. VettmHm.
Ü*Botert«eïea;enz..
Het miiistene der Union Saerée, de Sakkersabe Ueia, ia an
dere woordea, is de naam deer de Patrieiten aan ons niaaw
staatsbestuur gegeven.
Het ministerie bestaat uit Behouders, Liberalen ea Soeia-
listen, dus geen katholiek ministerie meer.
Be koning, een brave vent, heeft de samenstelling daarvan
bewerkt opdat alle partijen zouden medewerken aan het her
stellen van 't Vaderland.
De heeren ministers hebben aich terstond aan ('t work ging
ik zetten) praten gezet en hebbea eerst en vooral voor haa
eigen ziehzelven gezorgd.
Zij hebben htm pree eeH klein beetje vermeerderd, vaa
21080 fr. tet 40000 fr. per jaar, een peperkoekje bijvoegende
van 50 fr. per dag om patateH en vleesch te knaaea koopen.
Het paleis dat ze gratis bewonen wordt verlicht ea verwarmdt
op de kosten van den staat. Automobielen ea treinen »ljn ter
hunner beschikking en dat al ten nadeele vaa de lastenbetelers.
önze volksverteganwoerdigers vonden dat nog a) kra». Sur-
tout het peperkoeksken, ze beweren dat hun trok veel te klein
was, zij hebben er een nieuwjaar wafeltje bijgedaan van 108 fr.
per week als duurte toeslag 52 weken aan 100 fr. 8200 fr.,
met hunne vroegere vergoeding 9200 fr. (negen duisend twee
honderd frank.
Ja maar, de groete heeren bedienden ait 't ministerie, be
dienden van een staat waren ook verlekkerd op een nieuwjaar-
ken, al was het maar eenige vetbollekens, de grooten snoeken
kregen een vetbelleken vrn 25 franken daags en de bliekjes
nikr.akskens 3.5e fr. daags. Zeodus een bediende welke
15ooo fr. trekt krijgt 25 fr. en een klein bediende van loo fr.
per maand 3,5o daags duurte toeslag.
Kost het vleeeeh, de pataten, 't brood en alle eetwaren meer
voor een greote bediende dau voor een kleine bediende, of
heeft de eerste eene maag van eenherkouwer
Ik hoor vragen doer een kleinen burger Werkman is er
geen boterkoekske vc^r eu; bij Zeker beste vriend, ge z|t
W* in <e nieowiaargiften. 2e zijn bezig met een
n/eatf.V- .rkeeksken te botereu dat aan de ribben zal plakken.
Be'.deine burgerij am te hegigpen kriigt een duurte toeslag
van )5o,eeo.ao® frte b#ta?«n, achterstallige belastiige».
welke zij niet kunieH betalen keeft gedurende den oorloC-
Hierep heeft VelksviriegenvaorPlftr Priester Fenteyne in de
Kamer gepretesteerd. Ziehier ztlne r-de naar't beknopt verslag:
#E Hier FONTEYNI. Ik sluftmij aan bij de nanmtrki*-
gen gist er et doer den heer Mansart In l midden gebracht en ik
betreur dat de minleter ven Financiën erop r.iel geantwoord
heeft De heer minister wil dus de achterstallige belastingen
doen betalen, die verschuldigd xljn door zoovele ongelukkige be
lastingschuldigen, doer den oorlog ten onder gegaan.
In zijn ontwerp vaa wet op de huishuur ontzegt de heer mi
nister van Justitie aan eene reeks eigenaars het recht de achter
stallige huishuur te deen betelenEn nu zien we zijnen colega
der financiën de clgeheele betaling eischen van de achterstallige
belastingen. Daaruit volgt dat de kleine eigenaars langs twee
kanlen sullen uitgeperst worden.
Het kertit me voor dat de heer minister van Financiën In deze
zaak onverbiddelijker is dan jU Duitschers. (Uitroepingen op
verse hill ige oc-ken). S
Inderdaad deze hebben de ontvangers der belastingen niet ge
dwongen onze londgenoten te va-volgen, die niet in staat waren
hunne belastingen te betalen.
Het ontwerp van vet op de huishuur neemt aan dat er thans
niet te innen schuldvorderingen bestaan. De heer minister van
Financiën motst dei ook aannemen.
Bz Heer WAUWERMANS. Het is zonde, wat de heer
Fonieyne er ook ever denke, te bevestigen dat men aan Cesar
meg ontnemen, wet aan Cesar toekomt.
De MI-er E8MTEYNE. Veel grootere zonde ts het de ar-
ni:/i uil te buiten.
Kleine burgers Wie zijn uwe verdedigers
©e burgers, boeren en werklieden, krijgen nog een geza-
mentlijken nieuwjaarskoek len groot deel der belastingendoor
de Duitschers ingevoerd worden behoudenWat zeggen de
Franskiljons daarvan Zijn wij door ons Patriotisme niet belet
zulke smerige belastingen te betalen
Op eane vraag om den prijs van 't brood te verlagen tot
5o centiemen de kilo werd er geantwoord Weet men wel dat
dit aan den staat 25,ooo,ooo fr. zou kosten. Waar het geld ge
haald te dikwijls beschouwd men den staat als een kip die
gouden eieren legt en vergeet men dat ook de staatskas eens
ledig raakt.
Voor U heeren ministers, groete bedienden, legt de kip gou
den eieren, is dc staatskss nooit ledig, maar voor ons lurgers,
Boeren en Werklieden, legt de kip.krom.eieren, nog beter,
WIJ zgn de kippen, die kuaneade of niet moeten leggen.
't Is nu een maand en half dat we ontzet nijn, eenieder dacht
Ons ministerie heeft in den Haver alles bereid tot spoedig her
stel van virkcervegea, handel en ngverheid ia ons land, men
sprak van elektrleke machienen op de spoorwegen, ven motors,
dinamo's, machienen, enz ia Amerika tbestcld. Eten ging in
overvloed komen, hevel beste lezer Veel drapeau's Veel Vlve
le Roi l Veel MuziekVeel redevoeringei I
Veel beloven en weinig geven,
Doet de zotten in vrede leven.
En nu dat we ons jongens meest noedlg hebben voor de nijver
heid, de landbouw te heretellen, komt men met eene vermeerde
ring van 't leger kontirrgent.