CAIN WAT HE ST GE
55 T Iff BROED IV GEDAAN
V:
9 9 9 9
Kiezingen in Engeland.
Postchecks en overschrijvingen
47 Jaargang. Nr 8395
iO Jsmneri 1919
Bar» I en Redakfie
LANCE ZÖUTSTRAAT, 14
- aXlst
De Werkman
tTiCHTM PIETE* ÖAENS
Me» *tnde tile Bri»iwiaMtisg
vóór ioedag üj.aclag
"Wie hnriKaart zieh de dreeve Nevember dsgeu r.iet, toen
cns-ï^eaiBCht® jongens door de Duitsebe barbare», voort-
p-edrsvim al« eeu k»dde yee, naar de koopwaren statie ge-
biaeht werden
De straten waren afgezet, aan St- An» abrug zagan wijze voor-
betrek doer weese lafaards, FORCK aau 't hoofd, om-
Bingeld, 'erden ze gestampt <ra ge»lr ®en, geladen met pak
ken'eetwar»» kleed- en slaapgeriof, welke moeder, heets
tranen stortende, hun bereidt had. Het volk meest dit mach
teloos aanstaren, het volk kon niets I
Daar stsrdan moeders te weenen. vaders te vloeken
Vruchteloos! kmse kinderen werden met wreed geweld
ter static ^cort gedreven.
Een hui f rig weder grijs en treurig als een allerzielendag.
De wind builde door de naakte plataanhoomen, de laatste
bladeren vielen als biggelende tranen ter aarde. De natuur,
beter dao de ©nmenschen, seheen rast de ouders, vrouwen
en kinderen meêie woenen.
Later hebben de terugkeerende afgesleofden ons verteld
hee bet verder gega *n was. Lange uren in kou op den trein
doorgebracht afgestort ergens tegen het front, dwangarbeid,
onmenschelijk behandeld, verkenseten en verkenskoten, hun
handteeken door honger en slagfin afgeperst, mishandelingen
waardig van de middeleeuwen.tot dat aiekte ef dood bnn
verlossing bracht.
Wat lichamelijk en zedelijk lijden hebben die jonger.s uit
gestaan. :t Waren gelijk altijd de armste, de arbeidende klas,
eenige kleine burgers jongens, aan wien dit lot beseheren
viel.
Wat hebt Gy mat uw broader gedaan
Bit x iran wij ook aan onztNyveraars, manchesterimnen
- Kcb'acr de Duitsehers vier jaren ons volk slecht, behandeld,
zij die onze vijanden waren, hoe fa. bt gg met uw eigmi volk
sedert vele iaren gehandeld Spraakt Gij xjjne taal Hebt 6ij
iw werkvolk, uwe broeders, van nakomelingschap tot nako-
aaeliDgse'^sp niet uitgebuit ?U verrijkt de r de lange dag-
uren, de. i ge loonen. de vrouwe cn kindere .rbeid
Bezie ons werkvolk, nw werkvolk, heeren oen onderke-
men ras, uitgemergeld, verteerd door teariec a andere erfe
lijke zi&ktsn, wo »de in koten. Wat hebt Gij. o rijken bree
der, bijgebracht tot de zedelijke en lichamelijke verheffing
vin uwer armen broeder Gij liet hem twaalf uren en meer
werken voor een hongerloon
Gy liet vrouwen en kindereD. om Ia*e leonen, verderfelijk
-'k ifi 'aten.
Dit braeht u rijkdom en weelde bij
Uw bre vier Christi werd in t fabriek g'ootgebracht, daar
ontving bij zijne opvoeding tn*scfee» geraas en geronk, in
dcomen stank, zijn6 ziel (hetev,£beeld Gods) -reeg er de
eerste indrukken 'van zedebederf cn drankmisfcriik.
Jaarlijks worden twee drie keercu, mek kermis ea andere
dagen, de wagenwijde poorter, ker fabrieken opeugeiet. Ge
lief uwen breeder, -a maanden verstompend werk, eens ajj-
ne wellusten bet viora». Huilen. Vloeken, Tieren, Driiken,
Zwad er- j, Slechte liedjes, Slecht.- daden.
Do politie neep d.: oogen toe er gii, ge tuurdet eens schijn
heilig v:v achter oen gordijntje h. gewaarschuwde!, mot
onctie uw ;--n eenigea zoon tegen de. gevaren der wereld en
hei.... vlessch.
Wij hooren u zeggen gelijk de Spartiaten aan hunne kin
deren, ais hun de zatgemaakte Ilootev. tot spektakel gavea!
't Gf bcurd natuurlijk in 't FranschZiedaar het Volk, het
heef. geen opvoeding, het drinkt en vloekt gelijk beesten,
gaal do v nooit m< om of ge wordt gelijk zij
Wat zoudtgü willen van die meetellen Uw fabriek was
hun pensionnaat I Waart gij lr de zelfde omstandigheden op-
Sekweekt zoudt gg anders zijn? Vreest gij met dat in het oor
eel de op
opperste Hechter zal nUroepci
C'yin wat hebt Qymet uw breeder gedaan
Ziehier, volgens eene redevoering in de kanier door ec-n
Vol: sv» rtegeuwoordigeruitgesproken, hoe onze vlaamsche
ra iseken altijd behande'd werden
Een familie' van sigarenmakers te Geeraardsbergen het
werkhuis is keuken, slaapkamer, droog cn vu;ikamer. De zes
person* winnen tot 9fr. in de v. k, de kinderen die de
tabak verwerkten zijn 8, 6 en 4 jaar oud.
Te Mechelen, kinderen die strooi bewerken voor de stoel-
binders v innen 5 centiemen in 't uur, er waren er bij die
maar 8 centiemen daags verdienden, ze zijn 9,8, 7 en 6 jaar
OUd.
Een iinnenbewerkster van Rocsse, weduwe, 6 kinderen.
Allen, waarvan het jongste 6 jaar oud is, werkten meê, het
linnen meet boven bet hoofd drogen. Na 14 uren arbeid had
heel de familie met hun zeven 1 fr. verdiend.
Ik heb een kind gezien (zoo sprak do Volksvertegenwoor
diger) van 4 jaar dat reeds zes maanden mee werkte en er
eene verlamming van den voorarm had meê opgedaan. Dit
kind was verplicht met zijne vingers een ijzerdraad te nemen
en hem te verwarmen in eene brandende kaars. Het gedurig
herhalen dezer bewerking had de twee vingers in hunne le
venskracht aar ^pakten ze verlamd. 4 jaar oud en slachtof
fer van d n arbeid enz. onz...
Kunnen de Dukscbexs slechter bandelen
ik zólve ken hi r vrouwen dievan hun zeven jaar in 't fa-
bïiek In gezon n doom esten arbeiden...
Aanziet zo daar, ikzuchtige rijken, de krumgebogene, de
liaise bloedcrme vrouwen, d> tengere dikwijls mismaakte
kinderen, veelt gij uw hert sict bloeden als ge gast deer de
straatjes, in de mge wonisgen noider licht loei licht
Zyt niet onverschillig, tv test geen Caïn voor uro treed er!
Verstoot noch bespot hei niet. Hij is uwen ereiaanle 1
Belet r.iet dat anderen striiden voer zij se zedelijke verbete
ring deo: onderwijs en opvoeding, voor zijn lotsverbetering
door poli*'pk Recht.
Leert Hem kennen, leert zijn taal, misprijst ae niet. Uw nij
verheid zal ar zelf deer verbaterea.
Ons volk zal gro ter en schoener warden,
En 't vaderland in 't algemeen z&i er beter om varen.
Dl WBRKMA*.
Ilebc ge 't gelezen, hé 't staat ii de dagblad», dc fraaee-
belgieehe.cn vandaar gaat een reieje rend de werela maken
Wat, Werkman, wat staat er te le^s*
Weidat de Ligue geslieh» is te Aalst
Wat?
Och ja 'k wil zeggen den bond, 'k vergat dat gü geen
echte vaderlander zQt, maar ee& Qumntité négliyeable
immers een echte vaderlander is tweetalig, van ia de wieg
of nog eerder, en spreekt later Oiljeters met zijn meisstn
en fransch lijk een gans met zijn vreuw en betrekkingen
zo j is 't konmerk van de vaderlandsheid en eek seo de ware
bclgisck' taal
Maar, Werkman, wat bedoelt ge nu tech eigenlijk
Hewel, vrienden, 't is er nu bepaald moe afgedaan, want
de wereldberoemde bond, waarvan de stiebtiog zulk een op
hef maakt, heeft veer doel de vervlaarasebing der Hoege-
school te Sent te verijdelen. De Vlamingen mogen wel een
Heogeschooltje eprienten, 'tzg hier «-f daar, ja selfs al ware 't
te Zoetenaai 1 In dezer voege naraelijk leest men in een
strooibrief dezer dagen door den bond resdgestunrd.
Het hooggeleerde gezelschap van 't voorloopig bureel er-
kont zelfs dat de rechten der Vlamingen zeer eerbiedwaar
de.»: zijn; maar ze hebben vooraf reeds aan alle toetreders tet
den onmisbaren bond den eisch gesteld Hit al huane macht
eene politieke drukking op de regeerders uit te uafenen osa
het minimum hunner wemsehen te bevestigen namelgk het
in stand homden der fransche hoogeschool to Gent, em ait uit
eerbied voor de rechten en <!-) verstandelijke ontwikkeling
van het Vlaamsche Volk, wel verstaan, dit deel van dat Volk
met een fransche kuituur;'t ander deel is goed ora naar Joe-
tenaaie of naar de maan te loopen. Welke welgemeende eer
biedbetuigiog. Een omheizimg om bij te verstikken
En in 't voorloopig bure,tctelendo de marsen van den
vaderlandsehen b"nd-zah?er, met zijn tweetaH^e k»naisge-
ving. Maar nu is hunne uiting al m»t eens eentalig fransch;
en ze verklaren, zeer ernstig, hoor.' dat ze tet het siag
VlaraiEgén bihoeres, die ran af hunnen alleroudstcn ge
schiedkundigen öorsprong, het fransch voor tweede moader
taal hebben.
Zietgowfil.dat amlko mannen tweetalig zijn van in de
wieg: 't schijnt aelf» dat dezen raensehentype epklimt tet in
het tijdperk van den aap-nnr?;sch, hun stan:b»ora wsrtelt in
het veorhisteriehe tijdperk.
Moest nu eeus zulk strooibriefje te Avelgem of te Voorde
of teScboonaarde of zelfs in Geeraardsbergen aanlanden, hoe
zou er daar riet gelachen worden, '.nsscheü ^nvoudig, recht
zinnig bf.dc'iikéi bevolking I Spij'i:- toch voor één ernstig
man uit't gezelschap, wiens geschiedkundige oorsprong on-
st; an is op eene groote M »rkt, alwaar hij met dc weldadi-
K'c lnv! t-d var de fransche kuituur kennis maakte, n-der
net V' stellen vaD fransche broodjes
Nu \vare"t niet dat verwaand domme strooibriefje, alle
"Je'.ikegescb;. ;kundi;r oorsprong is hoogst achtiDfS en
eerbiedwperdig; a'leen maar het verloochent vai ?ijne tuf
tige, moédereigeD, aartsvlaamschc afkomst ie een v d, sle,
die ik lef dertig t oem. Want al is mijne moeder m och maa'
eenwerkmans ef burgersvreuw, cn dan ook no£ '".«ar oen
Vlaamsche, 't is toch de mijne! en mijn eerbied er. mfa liefde
waard 1
Kom. boor, die hooggeleerden Igden waarschijalyk saa ceu
kort gehougea zoo hebben ze niet alles» do gvdRchtenis
aan hun vlaanaschen beereei .rsproïLg verloTen, wat alleen
te betreuren is voor hun eigen pv.rseoï», wsar daarenboven
nog da juiste herinnoring aan «te feiten vnn de geweldige
volkeren moorderij, wat voor de algemeenheid van ons aiet
van belaog is ontbloot. Want voor onze parvenus n.ristokra-
ten van aebter de schuur is hel belgiscn grondgebied her
overd do(»r het lager der verbondenen, en het fransche bloed
drenkte vrijgerig de vlaarasche velden... En van het held
haf tig bloedvergieten onzur eigen !Jzerjo»ge*«, fean woord
Zie, dat is wel het klaarste bewijs hunaer eahte en zelfbe
wuste vaderlandsche gevoolens. Ten ware het een b~wijs
ware d»t hooggeleerden zoo gemakkelijk: hunne v& :erlands-
liefde op zak steken als de gedachtenis aan het vaderhuis
of te gpso'siedkundigen oorsprong.
Voor leze speudo-vaderlanders zijn de §0,000 duizend lij
ken onzer vlaamscho jongens, a n den gzer begraven, eene
Quuntitè ndgligeailc bet nietswaardig «Uel t hija maar
Vlamingen, he en con Vlaming telt in üelgic niet mee 1 't Is
immers toch een ongeluk in België Vlaming t0 2ij*.
Nu dezedeles uit die» strooibrief moet zij» he»fg#leer-
den en parvenus met een fra»«eho kultur bebbe» een kort
geheugen; vooi een p«)Hiek ma» is een kort geheugen een
groot gebrek. Dus kluppelen wij al de warmen m... een kort
geheugen, gevolg van nun fransche kultur de deur uit by de
*rstc gelegen beid in den ketel a la chaudière. ooels op eet
Vlaamsche kermis zieeaar weeral een argument van oase
uveeialigheid, zek'sop eene Vlaamsche Kermis.
Partijbelangen
Yakterecniging. Zeadag 12 Ja»., om 3 ura», alge®.
Vergaier'Kg met toesprsak va» Grbahd Buis-
SCHAF.RT, *it Ge»t.
Eerveraeieringtkcs. Zondsg 19 Ja», em 10 ore»
voorw. bestuurvergadering.
Arrondis8ementsiond. Zondag 19 Jan. om 2 »ïe»,
Vergaderieg. Priester Foiteynk aal er ep tege»-
weerdig zijo.
M**nen-Ziekenfond*. Zondag 19 Jan. al gem. Ver-
gaieriag wet. toespraak vaa Prustkk Fonteyne.
Vrouwen-Ziekenfonds. Zondag 26 Jan. om 3 aren
a!g. Vergad*ri»g Sik weae aanwesig.
BÈij liet Nationaal Vlaainsch
Verbond
Met groote vreugde vernemen wij dat de Kristene
Volkspartij van Aalsl, met al zijne vereenigingen be
slist heeft aan het Nationaal Vlaamsch Verbond te
Brussel zijne toetreding te zenden.
Vlamingen, Demokraten, vereenigt u 1 Sluit u aan
bij de Kristene Volksoariy,'t is de eenigste partij in
Aalst die door en door Vlaamsch is.
Vlaamseh en vrij
De Kristene Volkspartij.
oo
Onze confrater De Volksgcuset is terug verschenen
hij heeft niet willen verschijnen gedurende de oorlog
om geen Dultseh nieuws of verordeningen te moeten
opnemen.
De Werkman voor zijn part heeft nooit Duitsch
nieuws, zelfs oader bedreiging van opschorsing, willen
aanveerden.
Wij mochten verschijnen op voorwaarde dat wij nieTG
schreven over de oorlog en geen mededeelingen van de
Verbondenen gaven, op die wijze waren wij nifit ver
plicht ten nadeele onzer Verbendenen of ten voordeele
de» Duitsehers iets te schrijven.
Zekeren dag werd er ons 400 fr. beloofd voor het in-
iasschen van een Düitsch veordeelig artikel; de bewijs
stukken liggen op Chipka, men bedreigde ons nogmaals
met schorsing, doch onzen ouden Volksvertegenwoordi-
er hield voet bij stek, hij sprak Liever niet meer ver
verschijnen dan iets aan te «ernen die tegen mijn gewe-
te» i». Mogen alle gazette» zoo spreken
Voor de belanghebbenden
«'ij vernemen dat er te Meeheien eene vereeniclng tot stand
is gjkeaaen die voer doel heeft de belangen van den Midden
stand in aake oerlogschade te behartigen Qe eerste vergade
ring heeft plaats - chad ia het lekaal der Congregatie De Dec
ker. leder belanghebbende van eender welke geiindheid, is
welkon en mag deel nemen aan de Bespreking.
Allo, Barge sboad van Aalst, zift gij in doodslaap
Ia Engeland -rin er al verkieainiea geweest, ea Lleyd George
overwint met 471 setels tegen 235 aan cl'oppositie.
Maar, Hemel 1 wat gaat er daar in 't a^me verdrukt» Ierland
•m met dis S" :r-Feiaers, voorstaar,dare der scheiding met En
geland en '•.r leuch# onafhankelijke repnbüek. In 1916, In
vellen rle». maken ie revolutie en roepen 4e Repnbüek in
Oublie ei: te worden voor verraders ^ey'choldea, hunne hewo-
rrerdt dr-?.-de Begelsche met m - ite en bloedig onder
drukt re worden ceva :<-.-n geur- - en i massa hnane aai-
voerde -- te-: 0 od of tvt dwangarbeid veroordeeld ea aio, thans
daa rt het arme Ie-land 73 Sim -Feiners triomfantel^k naar
het Eng-. :»che Parlement I Daarbl» is eene vrouwe, gravin Mar-
>viei. tene e le'e vronw, getrouw aau haar volk, zijn loven,
zijn verzuchtingen zijn de hare voor deelneming aan do ler-
teiio öb1e6.«b in 1910 werd ze ter dood veroordeeld, de straf
word in levcnalaageH dwangarbeid veranderd en op 23 jnnl
1917 werd ze vrij gesteld. Thans zetelt ze tusscben d.' Engel-
schz Lords 1 Air» g 't o o wel wilt verstaan, want die Sin-
P izere t. t* tot hiertoe aan de zittingen vau 't Parlement
deel te nemen aln protest tegen bet onrecht aan bat kinine Ie*-
izad aangedaan. Jawr! I macht h ecu vracht, ec recht is een
Krachten als Wilson zegt h- ler Volk beeft recht op zelfbr
schikking over zij», cgon lot, den antwoorden d stambewnste
leien Een waarheid als een koe wij ook zijn een volk, hot
lersche volk, dat recht heeft op zelfstandigheid I Ierland aan
de Ieren en leve de vrijheid d«r kleine volkeren I
Verscheidene der lersche gekozeneu zitten nog in Engelsoho
gevangenissen.
Klinkende uitdrukking van oen verntoorden en vrljheidsmln-
nenden Volkswil I
»**-; SSTf.i.fcWW'- "41 l**W.-.--^a>Wt|i
De bewerkingen van den dienst der postchecks en omsehrij-
visgar.,-ullr.n van d- n 8 Januari hervat worden. Do vroegere
aangeslotenen zullen van dezen datum af over hun krediet
kansen heschikkzH in dezelfde voorwaarden als voor den
oorlog.
fieze instelling vergemakkelijkt aanzienlijk de vereffening»»
tussehen schaldeischere en lehaldeaaars zij laat aan da han
delaars toe de kazbewerking ep de ecnvondigste manier uit te
voeren en daarenbeven eene groete besparing vaa tijd en gel4
te TerwsMnlfken.
Da aangeslotenen kussen ten nllen tijde ever de beschikbare
gelden van hnzse rekeningen beechikken, hete| vnor terng-
rame van geld, hetzij veor oversc-rijvingei op andere reke-
niagen, hetzif veer betalingen ten gnaste van andere personen.
De initelliog werkt mede aan het verminderen vnn den geld-
onleep. Het iz das eene v&derlandsche piieht er aan mede to
deen, ten einde het metaal in kae te vermeerderen en het Bel
gisch krediet in den vreemde te versterken. (Medegedetldi
