Het Land van Aelst
en
PIETER DAENS.
KRISTEN DEHOR K-< TIE
EN SOCIALISME
LOOPENDK NIEUWS.
47* JAARGANG
Hoek
N° 2407 28 Maart 1919
Stightm PIETSR DARNS. Prijs 5 ctm.
en Papierhandel, Drukkerij, Eiland Chipka, Deur naast den Dender
Bureel en Redaktie
Lange Zoutstraat,
24, AALST.
Men zende alle
Briefwisseling vóór
Zondag middag.
W& laten onze lezers en Demokreten weten dat ter gelegen
heid rm den ver jar enden stervensdag van onsen Volksverte-
gen ivoordiger, Pieter Daens, zijn afbeeldsels. Portret en Lijk-
bed. in ons Lokaal Volksverheffing vvn Zondag 30 Maart i
tot Zondag 6 April zullen te zien ayn.
Alleman zal willen Hulde brengen aan den dierbaren afge
storvene.
IN M E MORI A M
t? Een jaar is 't al geleden datdedoad vau onzen geliefden Volks
vertegenwoordiger ons diep treffen kwam. Zijne ziekte scheen te
wijken, hcopvol staarde Hij naar de wegdrijvende wolkan, de
lente was aanstaande... Hij dacht aan de wederkomende sehoone
dagen, aan 't eerste verkwikkende groen, aan viooltjes, vergeet-
mij-nietjes, aaH 't eerste lijster- en raeerlaaagezang, aan zwalu-
wen en nachtegalen...
Hij dacht aan het goede dat Hij nog kon doen, aan de Demo-
kraten, aan Vlaanderen, aan den Godsdienst.
Hij daeht aan zijnen eenigen zoen, waarvan Hij sedert veertien
niets meer verromen had...
Zijn leven, een aanhoudende gedurige strijd, vervolging, laster,
broodroofLijden veor zijn volk, om zijn volk, met zijn volk.
Wat vertroosling in eenlge huiskringen, vrienden.
Zijn leven, van. af de dood zijner zus er Leonie, ia een lijdens
geschiedenis welke ik hier met bloed en tranen zou moeten Her
schrijven zijn broeder Adolf ronder plaats, bespuwd en belas
terd, zijn drukkerij ten onder, zijn gazetten vervolgd.... zelfs de
armoè herft Rem dikwijls tegengegrijnsd.
Alles, ja alles wat men, mensehelijk gesproken, geven kan,
heeft hij aan zijn volk gegeven.
Arm, is Hij gestorven Arm, meer dan arm Het is de Kriste-
ne Volkspartij welke al de bagravingskostan betaald heeft
O glorierijken titel veor een politiek man
HIJ IS ARM Q ES TOR VEN
Wat kunt gij meer geven, beste lezer, uwe rust, uw geluk, uw
iortuin, uw leven
6ij zult mij vragen, waar-putte die mensch de kracht om legen
al die onheilen te wederstaan
Uit zijn GeloefZijn Krieten Geloof, de overtuiging van de
mogelijkheid, de Evangelische princiepen, aan de samenleving
tee te passé;!.
Uit zijne Hoop in een Kristen Wereld, een Kristen Vlaanderen.
Uit zijne Liefde tot God, tot den evenmensch, uit de Sacramen
ten zijne dnden waren het log'sch gevolg zijner overtuiging de
overtuiging van de waarheid Christi God bemiEnen bovenal en
uwen naaste gelijk u zeiven.
Beklagen wij hem niet, geliefde Demekraten Zulke levensop
offeringen moeten er zijn, zij zijn het Licht die de mensoh rich
ten moet, zij zijn het Zaad der toekomst. Alle edele zaken heb
ben en moeten hunne martelaren hebben, alk voorlichters worden
vervolgd, alle zaaiersarbeid werdt deor het onkruid tegen ge
werkt,
De Kristene Völkspartfl en kan en mag noch en zal vergaan
Sterck, De Backer, Smid Lambrecnt, Priester Daens, Pieter
Baens, uw zwoegen en zweeten, uw kommer en lijden zal niet
nutteloos geweest zijn, wij zien de Lente te gemoct, de groene
jeugdige Lente.
De uieuwe wereld zal cf Kristen Demokraat of Sociaal Dsmo-
kraat zijn, zal berusten op Evangelisch altruisme of op Bolche-
wistiscbe tvrannie en geweld Welnu, de gelederen dicht en moe
ten wij de 'ga1 welke onze vroegere voermannen gedronken heb
ben, eok slikken Wij zijn bereid
Pieter Baens, bid voor ons den Heer opdat wij in den gewel-
digstem strijd steeds de Liefde voor oogen houden. Behoed ons
vari verbittering en haat, trachten wij zelfs ten ailen tijde deze
ondeugden uit te roeien.
Liefde, daarmeê moet het menschdom gered worden.
Liefde der Kristen Demokratic tegen den Socialen klassenstrijd.
Liefde, bereidwillige Liefde voor ons Vlaanische Voik door
Pieter Baens ons ingeprent.
Liefde, o Heer, o- moesten wij er onder bezwijken
Pieter Daens, gij nederige man, ge waart de s'enn der zwak
ken, de beschermer der minderen, de onvermoeide bekamperder
ongerechtigheden. Uwen geest zullen wij steeds trachten te on
derhouden en uit te breiden. De dag is in 't verschiet dat uwe
grooisis vervolgers U recht zullen geven en tot uwe verheerlij
king medehelper.. FIDVLIS.
Wat verschil is er tusschen Kristen emokratie en Socialis
me Gp die vraag antwoorden we klaar en eenvoudig: Beide
partijen noemen zich Volkspartijen, aile twee beweren 't geluk
van 't volk te bewerkeH cu de bestaande wantoestanden te willen
afschaffen. iet verschil tusschen beide bestaat hierin d>t de
eene, de Kristen Demokratie, een programma heeft dat kan uit
gevoerd worden, en de middelen aanduidt en r ehruikt era 't voor
gestelde doel te bereiken terwijl integendeel het Socialisme
een herssenschimmig en diensvolgels een onuitvoerbaar pro
gramma voorlegt. Voegt daarbij, dat het Socialisme de doeltref
fende middelen, welke het zou mogelijk makeH, 't lot van den
werkman te verzachten, niet gebruiktdaarliet den katholieken
godsdienst en de kristene zedenleer bestrijdtdie ten slotle de
basis is der Liefde-wet. Dit alles voorop gesteld ziinde, willes
we ons nader verklaren.
We moeten dus eerst en vooral onderzoeken wat Socialism is
en wat Socialisten zijn. De S cialisten worden verdeeld in ver
schillende groepen. Zoo heeft men in Buitschlar.d n Rusland
drie, in Frankrijk twee Socialistische groepen of partijen. We
zullen ze voor 't gemak en 't goeJ verstaan in twee groepen ver
deden lc De Maximalisten, integralisten, communisten of cel-
lectivisten in Rusland Bolchivisten, in Duilschland Spartakisten
genoemd. Zij zijn aanhangers van het integraal socialistisch, 't is
te zeggen van het communistisch programma. De weesten zijn
partijgangers geworden van h t collectivistisch programma (1),
dat maar een wetenschappelijke en volledig bestudeerde vorm is
van het positief cjmmuni»me. Daarb^ beweren zij dat alleen de
revolutie nun tot hot he 1 doel brengen kan.
2C De Minimalisten of Upportunistisehe-soeiali.>ton tot deze
greep behoorea de meeste Fransche en Belgische Sooialistoa. Be
Minimalisten verwijten de Maximalisten voor al wat slecht is,
voor droomers en revoluiionnairs. Zij beweren eakel te willen wat
mogelijk is. Voor het ongenblik sociale wetten, later als de
wereld gewijzigd en verbeterd zal zijn, hot collectivisme- trapsge
wijs in ie voeren.
MAXIMALISTEN. Bespreken we nu, beste lezers, het pro
gramma der Maximalisten, integralisten of communisten, beter
rog cellectivisten genoemd. De'f kleven het zuiver cellectivis-
isch programma aan de afschaffing van allen privaten eigen
dom. kapitaal, land, fabrieken, maehienen. alaam, enz. in een
oord, alle productie middelen worden den eigendom van de
collectiviteit of vaH de maatschappij al wat voortgebracht
wordt, stoffen, goederen, eetwareu, enz., is de eigendom van de
maatschappij en wordt geborgen in de opeebare magazijnen. Eh
daaruit w 'rdt aan elk zijn aande«tt«?gekeod. Dat aandeel wordt
b rekend naar den deer iedereen verrichten arbeid, ja zelfs, wan
neer d# socialistische staat in vo'maaktheid stijgen zal, geniet
der niet enkel loon naar werk, maar ook loon naar behoeften,
ledereen ontvangt dus zijn aaHdeel van de vervaardigde waren
en beschikt er vrij over, op voorwaarde, dat hijier geen kapitaal
of oroductieraiddel van make. (Zoo bijvoorbeeld koopt hij eene
koe of een machien hij blijft er geen eigenaar van, want dit zijn
produktie-middclen en worden den eigeadc-m van de maatsehap-
P'j)-
Laat ons, geliefde lezers, eens voorstellen wat e»ne maatschap
pij, op deze ieeot geseheeid, zou zijn. 't Is Zaterdag, elk gsat
naar het stadhuis om zijn loon, in een ander woord om zijn bons-
keus, geld' onskens (want het eigentlijke geld blijft in handen van
de maatschappij) en ook misschien broedbons, koolbons. enz.
enz. men staat daar esn uur of twee in regen en wind te_ schil
deren. Men gaat dan raar de gemeentewinkels, ieder op zijn uur
en met zijn sektie, om zijn waren en wordt daar min of meer bot
en onbeleefd behandeld, ene odig te zoggen, dat ue hespen der
varkens, de tongen en filets der koeien voor M. den direkteur
zijne vrienden en kennissen, voor bedienden en slachters zullen
zijn en de slechte stukken of afval voor 't gemeene volk. Dat
cacao, koffie, suikïr en de bes'e boter, ook wel eens van kant
zullen geslagen wordon dat wij ook eens vervrozen of rotte
patatten ea verdift brood zullen moeten eteH, dat alles hoeft ons
oorlog geleerd.
En van vrhheid daar is geen spraak meer van. Dl* durft tegen
stribbelen wordt met een kwaad oog bezien, kan niets bekomen
en voor de nimstr fout voor een week uit de verdeeling gesloten.
In ruil der vrijheid krijgen we dan de gelijkheid Is d't het doel
dat zij willen boreiken met collectivisme of gemeenschap van
goederen in te voeren Och. neen l De straten moeten gevaagd
orden en er moeten straatvagers zijn de stad moet bestuurd
worden er» er inoet een b'irgeme>ster zijn de fabrieken moeten
draaien en er moeten weikliedenzijnmaar ook meesirrgasten en
bestuurders, en die zullen toch wel iets, om hun loon te verhoo
gen, op zij willen slaan en iets wegfeefelen voor vrienden en
kennissen. Als de baer eenen sehoonen ha;n ot een vet konijn
heeft, zal bet wel terecht komen bij M. den direkteur van dit ot
geen fabriek, die hem een plezier gedaan heeftof ook missehien
wél eens bij den burgemeester in plaats van iH den gemeont' win
kei, men moet toch me de overheid wel staan. Er zullen dus in
die maatschappij werkers en genieters zijn, fopners en gefopte»,
bedriegers en bedrieg*! ij op groote schaal, en die zal zooveel te
grooter zijn naarmate er minTgt ésdienst zal zijaWaarom Als
men toch aan niets meer gelooft, als men meent dat met de dood
alles gedaan is waarom, zeg ik, zou men niet trachten van het
leven zoovee! mogelijk te genieten Al moest men daarvoor on
eerlijke middelen gebruiken, anderen nchaden en zelfs vertrappe
len. En het middel door die mannen voorgesteld om hun doel te
bereiken, is de revolutie Ze zien klaar in dat de overgroots meer
derheid nooit van hun programma zal willen hooren. Ook ver
klaren zii luidop dat, om kun doel te breiken, zij niet zullen aar
zelen revolutie te maken, en die belreiging hebben ze ten uit-
oer gebracht in Rusland en in Duilschland. Dat revolutie maken
geen geluk of geen weelda bijbrengt, maar hongersnood en ellen
de, dat kunnen we alle dagen in de dagbladen lezen. (In Rusland
is het broodrantsoen in sommUe steden tot op 150 gr. gedaald).
Het gebrek's even groot iu Duitschland, daar zijn tengevolge van
den opstand der Spartakisten verscheidene steden wek-n lang
zonder kolen gebleven, alhoewel er in de mijnen kolen genoeg
ware". En hebt ge de geleaenheid met eenen stokouden man te
spreker,, die zal u wel zeggen dat hij van zijn vader of grootva-
d r hooren vertellen heeft, welle ellende er heerschte tijdens de
Fr .nsche omwenteling. (In 't volgende artikel spreken we over
Minimalisten).
(i) De cellectivietische theorie is bestudeerd en btpeald geweest
door Karet Marx. 't Is deze theorie welke de groote meerderheid der secia-
l.stea aankleeft.
Ï5 C X 1" debatten van bet proces Coore-
man heeft er mij iets geschokt. Waar
om is die man veroede^ld Om de bestuurlijke scheiding aan-
va-rd te hebben Eigenlijk niet, want andere ambtenaren ziiu
op hun pest gehleven en werden niet verontrust; ze kunRen zelfs
de i veroordeelde in zijse bedieni- g opve'gen. Treedt het gerecht
te°en hen niet op. dan is de daad in zieh zelf geen euvel want
klein of gr; alle misdaad moet gestraft worden omdat alle
burgers elijk zijn voorde wet.
Het denk be ld d -t we tot heslen hadden van het recht was
dat van een bestendig en onwrikbaar wezen, onafhankelijk van
bijslaa de omstaedigheden van tijd, p'a-ts of personen. Wat
recht is ,;oor u, <s recht veor mij. Wat recht is heden, was het in
het verlenen, mo thetzijc in de toekomst. Be rechtsgeleerde
klaart h#t op, legt het uit, maar schept het rcaht niet. Dit tot
hiertoe overal aangenomen begrip sehijnt totaal zoek te gaan en
plaats te makcii voer een regiem van persoonlijke interpretatie
en willekeur. Het zijn de bepalingeB van het strafwetboek niet
meer die hoofdzakelijk de gedingen behterschen. maar individu
eels opvatting-"!» die, vandaag vau kracht, morgen gewijzigd of
te niet gedaan worden. Niets schokt er meer een vrijheidsmin-
nend gemoed als wil'ekeur in rechtspleging en het is hoogtijd
tot den normalen toestand terug te keeren.
Droom Wezerllijkheid
En ze droomden dat ze niet falen konden en sliepen op hunne
tweeooren H t Volk zal ons gedwee volgen. W'hebben de
raa^ht, het geld we kur.nen bedriegen en... stelen We mogen
dat Volk uitbuiten, verdrukken, dom houden en deen slaven.
Har is zobraaf.
Met schoonc beloften aijp re rap gepaaid, met wat goud laten
ze zich omkoopt, en w* liggen altoos boven.
Het Volk werkt voor ons, het houd ois omhoog; Is er tc vech
ten, ze verscheuren elkander en gieten hun bloed voor ons, dat
het op de tt aten stroomt. Ze zijn goed 1
De lueht was somber en de zonne zonder glans. Ik zag mis
noegde gezichten, bekommerde wezens bi] 't Volk; d'hoofden
werden bijeengestoken en 't was alsof ik hoorde Te naaste
jaar onzen toer I
In de verre verte haarde ik een dof gekraak, dat gekraak na
derde, naderde altijd en vermeerderde., 't Werd als een onstui
mige zee, als een bijkomend orkaan... En 't naderde altijd...
En op eens was het alsof de hemel met al de planeten op de
aardbol nederstortte, alsof d.e aarde openscheurde.
Een ijselijken stil een langzaam wegstervend gekerm I
Lange 'n anderen kant, een diepe zucht van ontlasting, vaH
verlossing Vreugdekreten len jubbelend gezang steeg als een
dankgebed ten Hemel uit de borst van eene ontelbare menigte 1
De duistere wolken schoven weg een heldere zonneschijn en
frissche dauw En ik hoorde in mijn ooren fluisteren 't Is ge
daan I W'hebben er genoeg van Ze liggen daar I 't verdrukte
Volk Is zegevierend 1
't Is 't lot der Verdrukkers, der Behouders.
BieH droom zal wezentlijkheid worden
Nota der RedaktieDit artikel is door onzen geliefden Frans
DAENS op 30 April 1909 geschreven. Het komt als eene voor
tging van het gebeurde der laatete jaren van 't hedendaagsche
en der toekomst voor.
Aalst -- Middenstandsbond
Met eer en genoegen hadden wij deze week de gelegenheid
de voigaderiig der afgevaardigden van den Middenstandborids
onzer stad bij te wonen, uit welk midden het hoofdbestuur moet
gekozen worden.
Meer dan 25 verschillige sijndikaten onzer stad waren verte
genwoordigd, en waarlijk het deed ons genoeeen te zien hoe die
afgevaardigden, bestaande uit al de verschillende partijen, het
eens waren, om ernstig het hunne bij te dragen ora het welluk-
ken dezer kiezing.
Bravo, heeren, zoo moet het gaan en zoo doende zijn wij ver
zekert van gsed en ernstig werk te verrichten; en nu, Hande
laars en Ambachtslieden opgepast; want men is bezig uwen on
dergang te bewerken; zijt gij het niet, klein Burgers, die het
schreeuwendste onrecht lijdt
Is het h niet, ora zoo te zeggen onmogelijk uw werk herop te
beuren door de schromelijke duurte der grondstoffen en de stal
selmatige tegenkanting, die gq van het staatsbeheer ontmoet
Hoeveel ond-r ons zijn er niet die Jwegkwijnen onder de sfhro-
meliji'ste lasten welke oponze schouders blijven wegen.
Wat doet ons Stadsbestuur voor de hooge prijs van gez- en
electricjteit te doen verminderen Niets Wat doet ons Stadsbe
stuur om de afschaffing der zoogezegde Amerikaansche winkels
te doen verdwijnen Niets niets en nochtans kunnen deze
koopwaren in uwe winkels verkocht worden hoeveel huisge
zinnen zouden sr niet kunnen geholpen zijn, en dooi deze kleine
bijwinst, hoeveel andere stielgenoten zoudt gq niet kunnen hel
pen Laat ous een kijkje doen, in andere kleinere steden zoo als
NiHOve, Geeraa-dsbercea enz. Sinds den wapenstilstand is uit
geroepen, heeft «en daar zonder Fransche, Engelsche of andere
Soldaten niet geweest. Vraagt aan de inwoners of dat slecht ge
weest is voord -n handel, kon men hier sinds 4 maanden de Pu
pillenschool nie t benuttigen en alzoo wat meer leven in den han
del brengen Maiir ik herhaal het, voor u, kleine Neringdoeners,
niets Ik vraag u, is het dan niet meer dan tijd, dat de handel
drijvende of stiekloendc bnrgeaj de handen ineen leggen om be-
seherming en kracht te vinden in de Vereeniging Wij beoogen
geen afbreken raaaropb uweH. Alle eerlijke middelen moeten wij
beproeven om het in stand houden van den middenstand.
Werken om dien stand in leven te houden.
Werken tot wij zijne verheffing hebben bekomen.
Onzen strijd mag ook geen klassenstrijd zijn. Wij moeten eer
biedigen wat boven en wat onder ons is, omdat wij overtuigd
?ijn dat alle standen iu de maatschappij hunne plaats moeten
Hebben en bescherming waard zyn.
Wij moeten trachten dat er de kleinhandelaar, neringdoener en
ambachisman géene onrei htvreriige medediging wordt aange
daan en of hij 'liet in zijne belangen gekrenkt worde.
Daarom zullen wij onze krachten vereen'gen en moeteB wij
st ijden ten einde dit doel <e berriken en nu, Handelaars, Am
bachtslieden, vooruit 1 Indien gij uwe belangen ter harte neemt,
zult gij niet aarzelen u lid te maken van de nieuwe vereeniging
1ie gesticht is geworden. A. D.
Ons Vredepark. proper en net, do botten gereed om open te barsten,
gelijk een maagdeken is 't bereid om haren lieven prins Zonneschijn tc
oatvangen. De Lente is daar en wij bibberen van kou. De Somer,
luitenant en gemeenteraadslid, is 'ne man die goed deureu makea kan.
lenieder kaH het konstateeren op den koer van L andhuis. De Win
ter kan spreken gelijk een jonge Nachtegaal. Nem na, Minister Helle
put en Volksvertegenwoordiger Van de Perre hebbei niet mogen spre
ken te Leuven, ge moet weten, beste lezer, 't was over 't vlaamsch en
dat zegt genoeg zo zullen den Vlaamsehen Leeuw wel wakker krijgen
en dan onzen toer, heeren franskiljons. De Boerkens zijn ferm aan
't werk, spitten, delven, omrijden, ze bereiden het land voor 't patatten
planten. Weldra koppekeesten, de asperge ven Aalst. Wij hopen dat
onze boeren zullen opkomen voor gelijke rechten op de hop, de demo-
kraten, gelijk altijJ, zullen bun ter zijde staau. Het eerste redmiddel
voor de hop is de afschaffing van 't schaudelijk ea rampzalig handels
traktaat met Duitschland het tweede redmiddel dat de aaani van Bier
alleenlijk mag gegeven worden aan draak hoofdzakelijk gebrouwd uit
Graan en Hop. Verheugt u nooit over 's naasten leed, zelfs niet van
hem die U misdeed. Ja, de melkboeren. Pie, zei Mr de Pastoor tot
den melkboer, ik heb u iets te ztggen over uw melk. Ja, nr de Pas
toor zei Pie die niet epaijn gemak was. Ja, ik moet u zeggen dat ik
melk gebruik als voedsel, maar niet om mee te doopen. Wederom
een ramp met de munitie In Thienen, Tirlemont zegt tante Treze. De
ronde van ViaandereR is Zondag door Aalst gereden. Van Lerberge was
hier de eerste ea hij is de eerste toegekomen te Gent. Elk zijn goes
ting, zeiKoben, en hij at met *qn verken. Onzen Kardinaal Aartsbis
schop gaat doen rondgaan voorde Hoogeseheol van Leuven, met al den
eerbied U verschuldigt, Kardinaal, antwoorden de Vlamingen Oeen
Vlaamsch, geen centen. Er is spraak van in alle scholen, zelfs in de
Athenea, onderwijs in handenarbeid te geven, bravol Amerika vraagt
aan Duitschland 4 milliard voor de slaehtoffers van de Lusitnnia, leg ze
mij daar. Die door 't bloed heerschen moet - Door 't bloed sterven
moet. De Keizer van Oostenrijk weet niet waar loopen om geveillg t«
zijn, 't zal hem ieeren zijn volk voor den aap houden. In Egypte is er
wat opsland tegen den Engelschman. Nu zou de Entente Hongarië
ook willen bezetten. Speel nooit met vuur 't verbrand door den duur.
De ltaliaansohe sociaHtten gaan ook mei doee net de
