en Het Land van Aelst
Ontnuchtering.
Uit Ronse.
V IJ A N D E N
BRIEFWISSELING.
PARTIJPOLITIEK.
UIT TERJODEN.
2
fe
Bureel en Redaktle
47* JAARGANG N° 241416 Mei 1919
Stichter PIETER DAENS.
Prijs 5 ctra.
Abonnementprijs 3,50
Boek- en Papierhandel, Drukkerij, Eiland Chipka, Deur naast den Dender
Lange Zoutstraat,
24, AALST.
Men zende alle
Briefwisseling vóór
Zondag middag.
Kleine burgers en werklieden hebben gedurende den oorlof te
kampen gehad tegen een heelen hoop vijanden. Heden willen wij
van twee spreken de Duitsehers en de Komiteitcn de anderen
komen later aan da beurt.
De Duitsehers hielden ons onder de mot ijzer beslagen hielen
en zolen van hun zware botten. Ongenadig woedden zij in stad
en dorp, in hut en paleis zij ontzagen niets en spaarden niemand.
De rijken werden gepluimd dp armen geduiveld. Zij namen
onza schoonste kamers in sliepen in onze bedden bevuilden
alles dat het schande was stalen wat hun beviel sloegen de
rest kapoet en lieten ons als soevem'ers schurft, luizen en.
gardevils. Reizen mochten we niet. Wat het onze was, was het
hunne en als we het wegborgen koerden ze onze woning het on
derste boven en draaiden ons, voor een nietigheid, achter de
grendels op water en droog brood.
Wij neeraden hen barbaren. Daar protesteerden ze tegen dat
was laster
Toch waren zij hetniet op het gebied der weienschap, van
kunst en verstand, maar wel onder zedelijk opzicht. Een volk
dat de deugd niet bemint en beoefent is een barbaarscb volk 1
Eerlijkheid en rechtvaardigheid zijn de grootsie deugden der
eenlingen en der volken.
De Duitsehers pratikeerden d.e nietzij willen e nog niet van
hooren en daarom zijn en blijven het barbaren.
Ze moeten 135 milliards betalen en 't is geen cent te veel. Die
zich aan schelmstukken plichtig maakten worden opgezocht, voor
de rechtbankeH gedaagd, gestraft. Zijn zij het nog niet, ze zullen
aan de beurt komen en 't is niet te jammer I
Nevens hen en soras boven hen staan vele komiteitsmannen,
van lokale, gewestelijke, provinciale komiteiten. Velen hebben
zich aangesteld als onverbiddelijke, meedoogenlooze vijanden
van ons lijdend volk.
O, moest ge gaan op de kerkhoven van honderden derpen en
steden en moest men u de graven toonen van de vele arme kin-
derkens, die stierven bij gebrek aan melk, die de boeren riet
leveren wilden of vervalschten, of die werd weggeschonken aan
hen die er geen recht op haddon, ge zoudt verschrikt en be
schaamd te; ugdeiozen.
Meest men u de namen roemca van de arme zwakken, die bij
gobrek aan versterkend voedsel bezweken, terwijl de rijken met
hetvleesch van P. B.C. groote feestmalen gaven, zelfs voor
Duitsehers moesten die allen als beschuldigers wederkeeren
Kondea de oudjes spreken dio de koude der gure winters niet
overwonnin en achter het uitgedoofde kachelke langzaam weg
kwijnden Kouder, ze spreken ze zoudea u zeggen wie de kolen
verdee den, harteloos ze zoude* u zeggen welke vetbalzen heele
zakker, bloem kregen, terwijl er vopr hun moegewerkte rragen
geen witteboferhammeke te krijgen was
Kouden de muren spreken, de straten, de dOHkere nachten
Ze zouden vertelleu van de schurken die de vaten smout uit de
nsagasijnen haalden om ze te versjacheren aan de zeepbarous
die de kisten suiker langvingerden om ze aan woekeraars te ver
koopen die de kruidenierswaren robborden, om ze in 't geniep
aan de winkeliers te verver.ten tegen woekerprijzen en de kolos
sale winsten in hun dorstige brandkisten te smijten
In hoeveel komiteiten van den buiten werd honing verkocht,
cacao, sardienen, zalm
Hoe schandelijk werden niet. jarenlang, de weegschalen ver-
valscht, de gewichten lich'er gemaakt
Verkocht men niet, wekenlang, iu zeker komiteit, het vort
meel 20 centimes het kilogram meer dan de prijs gesteld doer het
nationaal komiteit
LeestVooruit het socialistisch blad, dat het waagde de
klachten tegen de komiteiten op te nemen in den schrikkelijken
oorlogstijd, zijn er schurkerijen die niet door de komiteiten wer
den gepleegd
Wie zouden meer menschen hebben geduiveld, gedood, óf de
Duitsehers óf de Komiteiten
Een vijandelijk officier zei me eens Niet wij zijn da grootste
vijanden van uw volk die kunt ge in de komiteiten vinuen
Ik zweeg, want ik moest in des ilte van mijn hart bekennen dat
hij gelijk had.
Be Duitsehers worden gesiraftde rechtvaardigheid eischt ook
dat de schuldige komiteitsmannen hun beurt krijgen.
Zij o®k kunnen milliarden betalen. Doet ze afdoppen
Zij ook bedreven duizenden schelmstukken. Daagt ze voor de
rechtbanken der opkomende democratie.'t Zal rechtvaardig zijn
en zonder eerlijkheid en rechtvaardigheid kur.nen we niet boo-
gen op den 'titel van beschaafde natie
STIJN STORMS.
Mijnheer,
In het verslag der jongste zitting van den Gemeenteraad van
Aalst, in De Werkman versGhvnen, staat er te lezen dat de
heer Schepene Moyersoen, in de zitting, zou verklaard hebben,
dat ik hem gezegd had, den brief van het Christen Vla3msch
Verbond te hebben onderteekend zonder hem te lezen en niet te
akkoord te zijn met den inhoud van dien brief.
'k Heb aan den heer Schepene Moyersoen laten weten, dat ik
wel te akkoord ben met de.n inhoud van dien brief en hem nooit
het tegenovergestelde heb gezegd «Een brief, schreef ik hem,
namens het bestuur door Voorzitter, Ondervoorzitter cn Schrij-
ver onderteekend, is, zulks spreekt vaH zelf. de uiting der ge
dachten t-n gevoelens van al de leden en dien brief is dus den
brief niet meer van een persoon maar van ons allen. De brief
werd opgesteld als gevolg eener motie door al de leden in al
gemee^e vergadering gestemd. En deze motie ging niet uit van
den schrijver. 'k Was en 'k blijf te akkoord met den inhoud
van den brief.
De heer Schepene Moyersoen vereerde me met een antwoord
en volgens het verslag me door den heer Moyersoen medegedeeld
is er geen sprake geweest van verklaringen door me gedaan.
Het verslag, schrijft hij, is gansch onnauwkeurig, ik heb in
den gemeei teraad niet gezegd dat UEd. of den ondervoorzitter
met den brief niet te akkoord waren.
Mag ik vragen, Heer Hoofdopsteller, zoo vriendelijk te zijn
aan uwe lezers dus mede te deelen dat ik te akkoord ben met
den inhoud van den brief van het C. V. V. in den gemee .teraad
besproken. Met achting,
Herssens, Notaris.
België is verraden door de bondgeaooten, reepen onze patrio-
tards en de aanhangers van het komiteit voor nationale politiek.
Wij bekomen niets, noch Zeeuwsch-Vlaanderen, noch Limburg,
noch Luxemburg, noch de 25 milliards schadeloosstelling die ons
mcest*n toelaten te leven gelijk een visch in het water Ën in
hun kluchtige woede, raden zij de regeering aan het vredesver
drag niet te teekenen en uit de Conferentie te treden. En dan
De bekendmaking van de vredesvoorwaarden heeft, de zaak is
onbetwistbaar, eene ontgoocheling teweeggebracht in breede
kringen van het volk. Maar hoe kon het anders Sinds weken
en maanden spreken de dagbladen niet meer als van schadeloos
stelling schadeloosstelling niet alleen vcor vernielde domeinen
en inb/edels, voor in beslaggenomen goederen en instellingen,
maar ook nog voer voorraden die men aan den woekerprijs niet
heeft kunnen afzetten, voorwerk dat men niet heeft kunnen ver
richten, voor winsten die men niet kon opstrijken, enz. enz.,
lederen dag kwamen eenige milüarden de som vergrooten die
Duitschland ons zou uitkeeren. Het publiek door dien milliarden-
dans bedwelmd, vroeg niet beter als de:: aroom voor de werke
lijkheid te Hemen, en de regeering door haar stilzwijgen hielp
ons in slaap wiegen. Nooit heeft ze ons bekend gemaakt welke
eischen onze gevolmachtigden te Parijs ie stellen hadden. Mis
schien wist ze het zelf niet aeer goed en vond ze het voorzichtig
ste den loop van de gebeurtenissen af te wachten.
Zijn de voordeden die men ons toekent dan eigenlijk zoo ge
ring Wie de zaak met koelen bloede overlegt, zal het tegenover
gestelde erkennen. Twee hoofdpunten zijn niet uit het oog te ver
liezen le Het betaüBgsvcrfflogen van Duitschland heeft zijne
grenzen, men kan geen kei de huid afdoen, evenmin van den
vijand meer eischen als hij bezit. Het nationaal vermogen van
geheel het Duitsche rijk <s vóór den oorlog op ongeveer 300 mil
liard geschat. Engdsche en Amerikaansche deskundigen hebben
uitgemaakt dat daarvan een derde, 't zij 100 tot 125 milliard door
de bondgenooten kan aangesproken worden als oorlogschatting
en uitbetaald worden in een termijn van dertig jaar. Zekere vol
zinnen van het vredestraktaat laten doorschemeren dat men daar
nog niet al te veel op rekenen mag.
Ten tweede, wij zitten niet alleen aan de groens tafel en de
andere bondgenooten hebben ook rechtmatige aanspraken te doen
telden. Naast de reusachtige krachtinspanning van Frankrijk en
ingeland, is onze deelneming aan den oorlog zeer bescheiden,
naast de schrikkelijke verliez-n aap. menschenlevens dezer twee
naties zijn de onze gering naast de systematische vernieling van
heel Noord-Frankrijk, treedt de verwoesting van de IJzersireek op
den achtergrond
Zakenmenschen, die de toestanden aanschouwen gelijk ze zich
voordoen en die weten waar ze op heensturen, hadden ons van
het eerste oogenblik ciie waarheden voor het oog gehouden en
ons aangemaand niet te veel op beloften cn onbepaalde toezeg
gingen staat te gaan, maar in ons ci^eu de noodige wilskracht te
zoeken om uit eene.-i neteligen toestand te geraken het minste
voordeel zulker handelwijze is dat zij tegen alte teleurstelling
vrijwaartal wat toegestaan wordt is eene mngename verrassing.
De twaalf incompetenten die ons bestieren of laten bestieren von
den het prettiger ons te paaien geiijic kinderen, met alle mogelijke
en onmogelijke beloften, op goed valt het uit. Gelukte het niet,
wel dan is het de schuld van Wilson. Men kan het hun dan nog
niet kwalijk opnemen, pn ten is immers de rol van de advokaten
In het nummer van Zondag 27 April 11. van Ons Vaderland,
wordt or onder de hootding Partijpolitiek met veel recht en j
reden op gewezeu dat het vooral de partijpolitiek was die in
't verleden het welgelukken en den vooruitgang der vlaamsche
zaak in den weg stond.
Hierover zijn wij het voorzeker eers, even als wij het eens zijn
met zoovele kritieken van het kranig blad Ons Vaderland en
met zoovele punten, om niet te zeggen met alle, van het vlaam
sche frontprogramma.
Doch, het weze ons toegelaten eene opmerking te maken, waar
wij het volgende lezen
In het antiklerikale blok heeft men doktrlnairen, vooruitstre-
vers, sociaJdemokraten, kristelijke Demokraten en revolu-
tionaire Socialisten Terwiji dat goedje omtrent een aantal
vraagstukken onderling verdeeld is, wordt het te samen geliou-
den dooreen gemeenschappelijk programmapuntDe strijd te-
gen den godsdienst.
Wij zijn overtuigd dat de schrijver van dit artikel, waarin zoo
vele waarheden voorkomen, de Kristenc Demokraten hier onge
noemd had mogen laten.
Immers, de Demokraten zijn nooit in het anti klerikale blok
vereenigd geweest, en zoo wij in verkiezingstijd kartel sloten met
liberalen en socialisten, was het niet om den godsdienst te be
strijden, die wij integendeel altijd verdedigd hebben, maar wel in
't belang van andere-gemeenschappelijke maatschappelijke pro
grammapunten; zelfs een onbevooroordeelde tegenstre\er moet
zulks bekennen.
Wat de vh-.a nsche zaak betreft, deze heeft de demokraten van
af hun ontstaan het nauwst aan het herte gelegen en de Vlaaui-
sche Kristene Volkspartij is wel de eenige partij die de vlaam
sche be'angen ais een punt in haar programma heeft geschreven
en die de viaamsche eischen ten allen tijde en overal zoo krach
tig mogelijk verdedigd heeft.
Wien sprak er eerst en meest, om zoo te zeggen uitsluitelijk,
de Vlaamsche taal in de Belgische Statenkamer Waren het
niet de gekozenen der Demokraten
Van of ons ontstaan is er bij gelegenheid op gewezen geweest
dat er eene Vlaamsche Volkspartij meest tot stand komen, met
een algemeen ationaal programma, om de vlaamsche rechten te
doen eerbiedigen in België.
Langen tijd, tot bij het ontstaan van den oorlog, hebben de
DemokraDn inde woestijn gepredikt. De Viaamschgez'no'en van
de drie groote politieke partijen dienden eerst en vooral, zooals
het hoofdartikel van Ons Vaderland zegt, hunne politieke
partij, alvorens zich om de vlaamsche belangen te bekommeren.
Eindelijk i3 er verandering gekomen in dien toestand en 't is
met gentegen dat de Demokraten de - Vlaamsehe frontpartij
aan hunne zijde zien staan om de rechten onzer vlaamsche Moe
dertaal overal in ons vlaamsche land te doen erkennen en eer
biedigen.
Eoidelijk weenen wij eene partij in leven te zien met welke wij
in komende kiezingen zouden kunnen samen gaan, en met welke
wijzen. Moeder Vlaanderen en ons Vlaamsche Volk, voor wies
onze herten gezamentlijk trillen, zou er onzeggelijk veel kunnen
b'Jwlnn«n- R. Vanderschelden.
ma der Redactie.- Wij houd.n staan dat ons varslag de prop an,,,,.punten te gaan C-t
juiste gedachte we rga.van den heer Moyersoen.
Qeachte Heer Hoofdopsteller,
belief mij een plaatsje te gunnen in uw geëerd blad om de vol
gende grieven, die wij als bewuste Vlamingen, verplicht zijn
openbaar te maken, aan ons volk te doen kennen.
Over eenige dagen vroeg ik aan een treinwachter te Dender
leeuw waar zijn trein naar toeging stond ik mij verwonderd j
de kerel bezag mij van het hoofd tot de voeten, stak het hoofd in
de lucht en antwoordde mij, minachtent de schouders ophalend,
comprends pas Noehtans wordt hij met het geld van Vlamin
gen betaald en ik ben overtuigd dat als het preé is hij er niet naar
vraagt of het van de Vlamingen hun geld is of niet, als hij het
maar heeft.
Op de Rogierplaats (Brussel) vroeg ik aan een tramcontroleur
of er nog een 82 was ik kreeg geen antwoord, hij keerde mij
den rug toe. Op mijne tweede vraag kwam het er op verachter
den toon uit twie en tak.... 'k weet nie. Nog al een die onze
vlaamsche centen niet weigert, maar toch ons volk in zijne taal
veracht.
In de lekoinoiieven-stelplaats te Schaarbeek hing men rond
Paschen een order uit, altqd in 't Fransch. vror de lijn Biussel-
Mechelen. Daar er op geheel deze IijH geen enkele Waal woont,
is hettOkh enkel en alleen om met de Vlamingen den zot te hou
den, geloof ik. En ondanks ons herhaald schrijven van ia
t Vlaamsch ook a.u.b. met potlood of krijt op gezegde orders,
schijnen die heeren er plezier in te vinden ons te plagen en ons
te vernederen.
Dit alles gebeurt toch zonder dat de heer Ingenieur zulks wee:
want dit is eea rechtvaardig man. Maar ziet gij, die heeren Wa
len zouden zich moeten vernederen om aan een Vlaming ta v a
gen de vertaling te doen want zij die tot hun twintig jaar naar
school zijn geweest, hebben geen tijd gehad eenige woorden
vlaamsch te leeren. Maar zie, een Vlaming die tot 12 jaar naar
school geweest is en geen Fransch kent is een beest en ecu Waal
die tot 29 jaar gestudeerd heeft en geen Vlaamsrh kent is een
slimmert.Een Ajuin.
Dp Opgeëischteu en de Socfoü/den
Zoo, de Belgische socialisten hebben besloten or~id. dijk op
nieuw betrekkingen aan te knoopon met de Duitsde socialisten
Anseele is reeds naar Amsterdam om de DuitscN kameraden de
hand te drukken.
N«/t zijn niet de heeren-gezelien, die in Brussel saamgeKe-
men zijn, die onder den Duitsches tiran hebben geleden, 't Is niet
Eedje Anseele die van de heeren Duitsehers te klagen heeft. Zij
war^n zelfs zoo vriendelijk tijdens de bezetting aan De Waarheid
en andere gazetten te verbieden over -zgn exellentie Anseele t«
schrijven.
Het besluit van Brussel is een brandende kaakslag toegediend
aan onze duizenden opgeëischten, .die stierven van honger en
doodgemarteld werden.
Niet alleen heeft An eele of zijn kliek den moed niet gehad tij
dens do bezetting legen deze moderne slavernij te protesteerea
de Deutsche opgeëischten zijn vertrokken zonder dat Anseele
hen is durven komen groeten - maar nog is de vrede niet getee-
kend of zij gaan ana aan arm met de Duitsche beulen.
Het Vlaamsche werkvoik zal deze socialistische gemeenheid
niet vergeten.
Opgeeischten van Aalst en Omliggende
Gaat allen Zondag 18 Mei 1919, om 8 uren, naar het groot
Provinciaal Congres in den Vlaamschen Schouwburg, Gent.
Diepst beproefde van den oorlog, gaat er henen Uwe belan
gen roepen er u lij
Het Besiunr van den Aalstersehen Arrondissementsbond.
Hier duurt de werkloos
heid nog immer voort, tot
heden is nog geen overeen
komst gevonden tusschen patroons enwerklieden-syndikaten.
De verheoging die de patroons willen toestaan aan de werk
lieden is onvoldoende, en dan nog met loensche trukken er
in, bijaoRderlijk hun systeem van duurte toeslag, welke wij
verder willen bespreken. Vele werkers vragen ons, hoe komt
hek dat deae laak aeolang aansleept vooraleer tot eene over
komst te komen Welnu dat is heel eenvoudig deze vraag
te beantwoorden. De onverdeeldheid der werkers-syndikaten!
Daar ligt de gansche zaak. Wie is daar de schuld van, vraagt
onze bevolking In 't is juist deze zaak die wij hier willen
klaar en duidelijk oplosseo.
In de maand Januari j 1. hadden wjj eene algemeene verga
dering van Werkerswelajjn bijeengeroepen, om den toe
stand onzer welkersbevolking te bespreken. Na eene lang
durige bespreking werd een voorstel met algemeenheid van
stemmen aangenomen, te schrjven naar de verschillende,
vakvereenigingen hen te vragen een gemengd komiteit te
slichten, een gelijkvormig tarief op te maken, »m in blok op
te treden tegenover het bazen-synëikaat. Waarna volgenden
brief werd geschreven naar de socialistischevakvereeniging
Do Verbroederingen den katholieken Christen Volks
bond.
Mjjn heeren, Ronse, 241-1919.
Het bestuur der Vrije Densokratische Vakvereeniging
Werkevswelzijn in zitting van Woensdag 22 1-19 dezer,
na eene grondige bespreking over den toestand der werkuren
en werklootaen, heeft besloten, alle vakvereenigingen der
stad uit te noudigen tot een gemengd kemiteit in een onpar-
tijdiü lokaal, om samen te regelen voor een tarief dor ver-
schillige werkdiensten.
Wjj verhopen, Mynheeren, dat gij aan onze vraag zult be
antwoorden, Namens het Bestuur van Werkersweizijn
- geteekend Provost Cyriel.
N. B. Ook moogt gij een lokaal aanduiden.
Daarop is eus het volgende antwoord ingekomen van de
Soc. Vakvereeniging De Verhroedering.
Ronse, 27-1-19.
Aan de Heeren Voorzitter en Bestuurleden der Vrije
Christene Deraokratische Vakvereeniging, Ronse.
Uw brief ontvangen van 241.1.. waarin gij ons vraagt nve*
een gemengd komiteit der verschillen
van Ror.se.
P
os
B
B
'O
a-
CR
o
9
B
CR
a-
o
*9
CR
O
sr
p
Q-
*v