Demckraten
Ons Programma
sn Hot Land van aot i™enab°""eertzich°pp^i
Krijgsgevangenen
IX DU1TSCHLAND.
JAARGANG N° 24Ï9 29 Oogst 1919
Stichteh PIETER DAENSJ
Abonnementprijs per jaar 3,50 voor 6;maand 2,00
1 11 *- I rtelen en bij de briefdragers.
itocn- fH Papierhandel, Drukkerij, Eilat'd Chipka, Deur naasl den Dender
Men zende alle
Briefwisseling
vóór Zondag
middag.
LANDBOUW
Het is dus op OCTOBER aanstaande, om uren rintme a„ -- n
0zfnnFern:CJdn H^maf PIETER DAEN5 herdenken. 'Aanmoet TzjltTklZ
dankbaarheid te seven aan de nagedachtenis van Hem, die'alles "offerde voor'ajn Volk' "emen' om ecn bliJk van erkentelijkheid en
De Voorzitters der Bonden worden vriendelijk verzocht aan den Schrijver van hit\ Pieter Daensfonds» M A Ier n» T/„ a a-
hunner Kringen te laien geworden en dit zoo vlug mogelijk. Demokraten, als één man naar Aalst op Zondag 5 OkïjbZamst het rr"w "f
«.Sr n,lr,.s*f twrremr.al is er den duitsehers gelegenheid
ventoesJ'rt i al ?'el le.2ecr £ehavend. uit hunnen neleli-
den n-'o h Pt.''9Itoen heerste uitslagen van
den o. „vbreidelden duikbootoorlog en het groot verlies
fearV?nëe"maa!|hntVe"r0uwe" va" h£t engelseh minis-
IrtnV.i. k v°"edlSe overwinning der Entente aan het
brach -°2r bemiddeling van den Paus kwam
"B tnsrehen de oorlogvoerenden maar oo de
aanraan 5 Vhni nnl™te eene ;1"'delijke verklaring
f lavv belgische onafhankelijkheid, vraag die tot
MS' enen van verdere onderhandelingen,
bleef Ouilschland het antwoord schuldig en dc woorden
wisseling jong ri: t'verder.
L9'a het °pdcr[lOud tusschen
een Beyerseh edelman, aan het belgiech vorstenpaar ver-
S k,sche minister in Zwitserland. De inner-
!Lh ,van hetpmtsche rijk was veel hachelijker
geworden en de meerderheid van den Reichstag vóór een
vrede zonder inlijving gewonnen. Er was weer een kans
om tot vredesonderhandelingen tereraken. Maar Hinden-
He/v,rfdl'n ref'1 '<T"U L"ik om Seenen prijs loslaten.
Het cnderhvuu bleei daarbn vier maanden laler begon
de tamp die het dritsciie rijk ten afgrond voerde,
„ore", rusl ««W» tlal de dubbelzinnigheid zijner
België en de verblindheid zijner mili
tair. elders, de grootste oorzaak zijn geveest van den
wn'3C» :,het volk wordt zic" daarva" stilaan be-
3dit«'e 'eÜr als ",s and"s hiidragen om het
militarism voorgoed uit de wereld te helpen.
Vóóreenige jaren sprak ik met een rentmeester van
een schatrijken Oost Vlaanderschen grondeigenaar. Hij
was eeiigc dagen 'n Zuidwestelijk Brabant geweest en
had van pachten alleen zoo iets van driehonderd zeventig
duizend frank 01 tvangen. Een maand nadien zou hii terug
keeren, want er bleven nog ruim tweehonderd vijftig dui
zend frak te betalei Een totaal dus van ruim zeshon
derd twintig duizend frank.
Hoe kwamen die uitgestrekte landouwen, die velden,
weiden, bosschen, hoeven, woningen alle in de handen
van dien enkelen persoon
Erfenis, toeval, kans, list of zwendelarij, heet het lijk
ge 't verkiest, mij scheelt het niet. Iets is zeker: Ik
vind dat ongehoord
Ik benijd dien rijke niet
God de:. Heer wat scheelt het me dat die man zoo
rijk is
Dat deert me niets i Echt niets
Maar wat me deert, waarlijk, wezentlijk, dat is de
schreeuwende onrechtvaardigheid van een stelsel, dat
door reen enkele staalkundige partij zou mogen verde-
d'gd wo'den.
Zij die den grond bewerken zouden hem ook zooniet
geheel dan toch g' deeltelijk moeten bezitten.
De rijken ontnemen wat zij bezitten
Neen dètriictWij zijn geen partijgangers van die
geweldige middelen
Maar wij willen dat de arbeiders der velden, zij die de
gronden vruchtbaar maken met het zweet van zwaren,
noesten arbeid, het recht hebben, het vermogen bezitten,
de gunst genieten eigenaars te worden van de gronden
die ze bewerken
Ee t rijke, gierige, vrekkige heer uit hetNinofschc ver
huurt er gronden tegen 300 fr. de hectaar, driemaal te
veel I
Ieder jaar wordt die man rijker en voegt eenige duizen
den bij zijn oude millioener..
Zijr. boeren worden niet rijk. Stom, dom. stijf,' doof en
kreupel werken ze zich en armer dan ze kwamen gaan ze
heen
En het schandaligste als de verkiezingen daar zijn
moeten ze recht \n hun schoenen gaan, verschrikkelijk
recht ze moeten op hun tellen passen, zien wat ze zeg
gen, waar ze gaan, wat ze doen waar en waarom ze
lache of. ze krijgen opzeg van huis en land want
de heer is sluw, loos, beest genoeg, om te verhuren voor
één jaar en met of vóór Kerstmis komt de veldwachter,
(twee boschwachters soms) of de deurwaarder en... boer-
ke, rol uw matten en ga waar't u b ter bevalt.
Welnu, zoo'n stelsel schreeuwt luidop om nieuwe rege
ling met ge Christen Democratie aan het woord regelen
we dat z o vlug mogelijk 1... Vooreerst we schrijven
lange pachten voorniet meer drie, zes, negen voor de
gronden manr tien, twintig, dertig jaar... of meer.
Ten tweede,.de gronden worden geschat als een nieu
we pacfl tin in voege komt. Dc wet bepaalt het percent
■der pachtsom niet Heen maar bepaalt welke som de
boer jaarlijks kan betalen, zoo hij 't verkiest, om na tien,
twintig ilertig jaar eigenaar te worden van een aange
duid veld, meersch of bouwgrond.
ij het e ndigèn van een termi'n wordt de akker ge
schat, de meerder waarde, zoo die te danken is aan den
boer, moet hem in klinkende species onmiddelijk worden
uitb taald.
De eigenaar mag dus wel hoornen planten rondom zijn
velden of weiden profijten *kan hij daarmede niet op
doen, vermits de meerdere waarde aan den pachter tc
rechie komt. Met ons systeem zouden de gronden over
enkele jaren in handen komen van de boeren, het web
van hypotheken.dat over't arme België gespannen is zou
scheuren langs alle zijden en de landbouw zou een nieuw
stadium van bloei en welvaart beleven 1
Wij üden mede het landbouwonderwijs heringericht
zien op een doelmatiger en practischer wijze.
Ieder dorp moest zijn modelhoeve bezitten, onder de
leiding van een verstandig, zoo mogelijk gediplomeerd
landbouwer
Agro omen
Hin Heel schoon Groote heer.n Blink betaald
Rijk in theorie, maar die "doorgaans geen ploeg zouden j
kunnen regelen en geen rechte voor rijden Geen plek- j
je omspitten Nut is zero.
Wij willen mede de landbouwers vereenigd zien in
machtige syndicaten of bonden, die zaden en planisoen
aankoopen. vetten en voeders die machines aanwerven t
en zich gelasten met d r verkoop van hun produkten.
Vaak worden de landbouwers in hun bonden op de
schandaligste wijze uitgebuit. Menig schrijver-schatbe- -
waarder strnlct voor wei-..-" vflc no; rijtjes. ..r tiuj„
zend.ii) kunr.er. berekend worde
Ik en pe.sooniijk een bestuurder van een samenwer-
kende melkerij, die, enkele jaren geleden nog een arme
duts was en die thans huizen bezit, land, en over een
flink kapitaal beschikt.
Fortuin door oorlogswoeker en diefstal verkregen. b
Hier is een nauw en streng toezicht noodzakelijk.
Geen toezicht lijk in oorlogstijd er een bestond voor de
komiteiten, maar eerlijk, ernstig
Jachtrecht
Ja, dat zouden we zoo maar tiaar den bliksem sturen.
Hazen en konijnen zijn uiterst schadelijk De beer vet ze
en de heer komt, schiet ze neer als ze groot en maisch
genoeg zijn en smult ze binnen
Zoo men iemand ter wereld, tenzij een mensch van den
buiten, met /ulke dingen vrede zien hebben
Maar die menschen lijden en zwijgen
Ze zijn immers aan zooveel stelsels van onrecht en
verdrukking gewend, dat het hun zonderling voorkomen
zou indien het anders ware
Laat de Christen Democratie aan 't woord komen, al
versleten wij schrobber op schrobber,weg zal het onreine,
weg zullen de vlekken, al hield de duivel de kaars 1
STIJN STORMS.
Het vraagstuk van de verantwoordelijkheid wat aan-
gaat de oorzaken en de leiding van den oorlog houdt
on dit oogenblik de openbare meening zeer gespannen.
De geheime dokumenten worde; veropenbaard. Kanse
liers en generaals laten brieven, nota's, gedenkschriften
verschijnen, zoogezegd als bijdrage tot de waarheid,
eigenlijk om de begane fouten op andermans rug te
schuiven. i
Uit dien grooien kuisch komen twee feiten te voorschijn I
die ns rechtstreeks aanbelanden en die, alhoewel
do r den loop der gebeurtenissen duidelijk genoeg ge
worden, door die officieele bevestigingen tot hun volle
waarde komen.
Eerst en vooral de voorbedachtheid van den duitschen
inval in België. Re^ds in 1912 voorzag Ludendorf de lei
ding van den <v ring zooals hij ich afgespeeld heeft:
Duitschland zou op twee fronten te strijden hebben. In
de onmogelijkheid van la. gs beide zijden aanvallend op
te treden, is er geen andere keuze dan zich op het Rus
sische front tot verdediging te bepalen en al de vrije
krachten op Frankrijk te werpen langs den eenigen open^
weg, België. De aanval op ons land was dus sinds lang
voorberaamd, en de onbewimpelde bekentenis van ie
mand die het weten moet, is daarvan het beste bewijs.
Als tweede feit moet opgemerkt worden dat, tot op het
laatste oogenblik, de inlijving van België de .hoeksteen
bleef van het militarisch credo.
in Duitschland, waarop hebt gij recht
1') Degenen' behoorende tot dc lichting 1905 en latere
a) Eene maand verlof met soldij.
Gedurende dit verlof hebben de Miiifairen recht on
ml bl'v.oe8eliike sold'j- vergoeding voor voe-
ol"fSianï(2,M)! Verg°edinS V00r verb"ifBe'g«
b) Vergoeding van 50 frank.
Op deze vergoed'ng hebben alleen recht de krijesge-
gekeerd'H 11 vem^er binnen België zijn weder-
c) De met uitbetaalde soldij voorden duur der krijgs
gevangenschap. JS
Dez militairen hebben recht op gewone soldij zonder
bijgevoegde soldij en desgevallig op hoogere soldij
ivoor dienst en frontstrepen en militaire eereteekens) Er
moet op gewezen worden dat, tot 1 januari 1917.'voor
Vo, V0 /e S0ldij 28 cme" bedraagt (soldaat van 2°klas)
en 31 cmc» (soldaat van le klas). Deze schikkingen zijn
niet van kracht voor den diensttijd die de krijgsgevange
nen doorbrachten in Zwitserland.
d) Bijzondere vergoeding 13 maand.
Eene vergoeding berekend op 30 dagen gewone soldij
vergoeding voor voeding 210. hoogere soldij voordienst-
strepen. frontstrepen en militaire eereteekens.
e) Bijzondere vergoeding voor ondertrad van familie
(eanaf 1 Januari 1919).
Voor gehuwde miiitairen eene vergoeding voor de
vrouw van 360 frank 'sjaars. Voor gehuwde militairen,
wedu wenaars of gescheiden vr n vrouw, met kinderen-
voor elk kind minder dan 18 jaar 180 frank 's jaars,
maand -hjks en voorop betaalbaar. Daartoe is een echt-
yereischt "e<u";SChnft van w68e het gemeentebestuur
N-B- Toekomende week nieuws voor de Geïnter
neerden in Holland en naar huisgezonden uitgeleverde
Krijgsgevangenen, behoorende tot de lichtingen 190'; en
v»"-gere. BRAfcO. ljzerioldaat.
Verscheidene artikels moeten uit plaatsge
brek tot een volgende nummer blijven.