en Het Land van Aelst i«-—-
De Christen Democratie
Koopmanschappen.
SC.If AI)K\T RGOEIHAiGEIM.
WERüiLOOZEN
Werkman
47e JAARGANG N° 2442 5 Dec. 1919
Stichter P1ETER DAENS
Abonnementprijs per jaar 3,50 voor 6 maand 2,0#
I reeleo fcn bij de briefdragers.
BERICHT
Wie een abonnement neemt op Se Werkman tot einde 1920,
ontvangt het blad van nu tot nieuwjaar gratis.
Wie zijn abonnementprijs opzend, ontvangt als kwijtbrief een
werkje geschreven door PIETER DAENS.
PARTIJBELANGEN
ZONDAG 14 DECEMBER 1919. algemeene Vergadering
voor den Partgraad te Aalst, Lokaal Volksverheffing,
Lange Zoutstraat. Begin om 10 ure voormiddag.
Dagorde hoogst belangrijk. Alle Arrondissementen moeten
hun afgevaardigden zenden. Voor den Middenraad
De Secretaris, G. BUYSSCHAERT.
en <le Taalkwestie.
De Stichters der Vrije, Christen Volkspartij van het
arrondissement Aalst schi even 26 jaar geleden in hun
programma de eischen der minimalisten de lauwe Vla
mingen van heden. Zij wilden toen: Vlaamsch in
het bestuurhet VI amsch de voertaal in het orderwijs
in 't Vlaamsche !ard indeeling van het leger in Vlaam-
sche en Waalsche regimenten Vervla/tmsching der Gent
sche Hoogeschool.
De nieuwe, ovekoek-Vlamingen van heden staan nu
op het standpunt waar wij, Kristen Demokrafeu, stonden
vóór 26 jaar.
De Maximalisten aanhangers van het maximum-
programma vergeten te veel, uf schijnen te vergeten
V wat ons Volk verschu'digo is aan de voorkampers van de
groote, Vlaamsche idee, die, inzonderheid ri hun
Viaamsch-zijn, zooveel hebben geleden en zoo hard wer
den vervolgd.
't Was priester Daens, die, stout en koen, de eerste
Vlaamsche redevoering in de Kamer uitsprak.
Warm werd het toen in het ha't van ieder rechtgeaard
Vlaming, die stamtrots en ra-<?enfierheid bezat...
't Werd warm in den boezem van ieder rechtgeaard
Vlaming als hij dacht aan dien stoeren, keikoppigen, ke-
relschen priester, die, met wils en durfkracht bedeeld,
niettegenstaande allen niettegenstaande alles vooruitko
men do'st voorde rechten van zijn land en van zijn volk.
Te Aalst zag men dan dit zonderling schouwspel Een
Vlaming die gehoond, uitgejouwd, belasterd werd door
Vlamingen omdat hij opkwam voor de rechten van Vla
mingen. Een priester, die vervolgd, verketterd, gestraft
werd, wiens priesterkleed door de modder werd gesleurd,
wiens beeltenis op een openbare plaats werd verbrand,
omdat hij zijn volk en de taal van zijn volk liefhad
D e tijden zijn ver af. Ver hoen het lijden en het strij
den, de vervolgingen, de broodrooverij, het lasteren en
schelden 1...
A'aar 't is i o-cig 'at alle die dingen van tijd tot tijd
eens in het geheugen morden ververschtdat aan ons
volk wordt herinne d wie in verre tijden tegen de fran-
t schelaars den strijd aanbonden en den overmachtigen vij
and voor het eerst het hoofd durfden bieden.
Onze ve'kozenen deden in het parlement immer hun
plicht. Voerde, in een door en door Fransche en ver-
franschte Kamer Priester Daens al eens het woord in de
tweede taal, advokaat De Backeren Pieter Daens deden
het nooit en lieten zich niet verleiden, noch door spotten,
noch door jouwen, noch door mooi praten 1...
Wat kunnen nu in dien zin onze verko'.enen anders
doen dan dat heerlijk voorbeeld volgen
o—
Wij blijven immer door Vlaamsch en Volksgezind.
VLAAMSCH 1
Negentig jaar verzucht het Vhamsche Volk om recht
vaardigheid I Negentig jaar worct het verstoken, verstoo
ten kreeg het met alle moeite een kruimelke van de
groote tafel -waaraan de Walen feestelijk banketteerden.
Negentig jaar smeeken, verzoeken, biduen, bedden
wij. Dat is nu uitHet be iden is gedaan wij eischen
nu en bekomen zullen we I... Gaat dat niet met zachtheid,
dan gaai dat met geweld Maar hebben zullen, moet.n
we daar gaan we niet buiten 1
VOLKSGEZIND
Wij blijven als onze gro te Leiders aan de zijde van
het edele diet I... 't Is in de volkslagen dat de stamtrots
waardigst, moo st is gebleven. Bij 't volk leven, in st.lle
krachten kaïmen eenvoud, de deugden vooit en de hoe
danigheden die het kenmerk, zijn, het karakter van een
ras.
Wij houden aan dat volk, aan onzen landaard, aan on
ze rechten I...
I Wij strijden voort I...
1 't Zal niet gemakkelijk zijn 1 Wat geeft datMoeilijk
gaat ook I...
Stormig is de zee Wij sturen, trots alles, ons vaar
tuig naar de veilige haven in te; zomerland waarde zon-
ne glanst voor broeJe lijke vrijheid en eeuwige gerech-
tigheid I STIJN STORMS.
Wij lezen in de dagbladen der hoofdstad dat de Koning
den oud-minister, kabir.elsoverste Delacroix, belast heeft
een ni-mw, spiksplinternieuw ministerie samen te stellen.
Dat splinternieuw ministerie is 't oude, behalve dat
minister Brocqueville, die den titel van graaf heeft beko
men, zich terugtrekt uit het politiek leven en dat minis
ter Harmignie zoozeer van zijn onbekwaamheid bewust
is, dat hij het niet meer wagen durft vooruitte komen.
't Is een heele zaak geweest om het kabinet samen te
stellen. Alleman achtte zich bekwaam, niet om voor mi
nister te spelen, maar wel om de drie en veertig duizend
ballen op te rapen, en destaartjes bij het rechte einde te
grijpen. Minister Delacroix heeft moeten schipperen,
schipperen schippert ge niet, dan hebt ge niet Den
een heeft hij nen stoot gegeven dat hit in de gracht vloog
den ander heeft hij m t beloflen en wierook in 't riet ge
stuurd; een derde heef'.hijvan kant gebokst met evenveel
talent als Carpentier dat doen zou
De kaïholieken verliezen een ministerzetel, zij zullen
vijr ministers hebben in pla.-ts van zes. De socialisten
krijgen één meer. zij zullen er vier hebben in plaats van
drie. De liberale fractie behoudt haar drie zetels. Maar
de socialen willen dat een hu ner, Brunet, den voorzit-
terszeiei der Kanier innëme, zooniet.... moeten zij vij
ministers h-bben in p'aats van vier.
Voorden vorm hebben zij een partij vergadering gehou
den om te onderzeeken of de rooden, ja dan neen, deel
nemen konden aan een nieuw sakkersch ministerie I...
Met schier eenparige stemmen hebben de menschjes
ja geantwoord.
Om de poen is 't al te doen 1 is een spreekwoord dat
nooit zijn rechten verliest of opgeeft, vooral, bovenal niet
bij de socialisten.
Hebben is hebben schreven wij en klein en groot ant
woordden toen En krijgen is de kunst
Wel tieren rooden en biauwen op de pastoors die zich-
zelven eerst zegenen maar zij doen het hun na op een
prachtige wijze
Minister zijn, het alles te zeggen hebben iedereen
doen buigen beschikken over het lot, over de brood
winst, over het leven en de toekomst van duizenden
meteen pernetrek iemands loopb«an breken kunnen;
een exellentie zijn geöerd, gevruesd, verafschuwd wor
dtin decora-iën k-ijgen beschikken over een paleis,
heerlijk verlicht en verwarmd tal van bedienden en
mouwstrijkers die loepen, springen op een wenk en op
dt-n hoop toe honderd vijftig frank per dag verdienen
wie zou er geen lust hebben Wie zou er niet?.,.
't Zal wel zeker zijn dat minister Delacroix zich een
heel sti 1 vijanden zal gemaakt hebben met zijn selecie.
Nu. dat hij zijn pla*1 trekt
Alwie Vlaamsch is kan in zoo'n minister geen vertrou
wen hebben.
't Is hij immers die den Koning de vervlaamsching der
Gentsche Hoogeschool deed beloven en daarna zijn woord
niet hield 1...
't Is hij die niets afdoppen kon voor de herstelling der
verw. este gebieden
Hij die vindt dat de aanspraken der Qud Strijders, der
verminkten, der oorlogsinvalieden, der opgeeischten, te
hoog zijn
Neen, minister Delacroix, wij hebben geen vertrouwen
in u, het Vlaamsche Volk evenmin I
Het minis'erip dat gij hebt gevormd staat vijandig te
genover laand> ren 'tis een associaiie van Fransche-
laars waarvan niets te verwachten is voor ons volk.
Wij zijn strijdvaardig.
STIJN STORMS.
In he' ganscli verwoeste en in het gedeeltelijk verwoes
te gebied wachten de menschen met meer dan err elach-
t'g geduld, t"t het aan het Staatsbestuur gelieven zal ieis
of wat tP verst hie ten voor den her pbouw
Och ind en onze felle gpel-rood b'auwe ba/en het
gedaan kregen met ronkende zinnen, met daverende
redevoeringen I
Jammer genoeg daarmede gaat niets vooruitdaarmede
paaiden onze ministerieele kleppers alleen de kamerleden,
die immers niets beters wensthten dan gepaaid te wor
den, ten ee'ste, omdat zich laten bedotten toch zoo ge
makkelijk en zoo zalig is, en ten tweede, omdat het zoo
genoeglijk is lichtgeloovig te zijn en in te slapen met de
vrome gedachte dat alles om het best is in de beste der
werelden.
Helaas
De dorpen liggen dood in dal en op heuvel, bloedead
immer uit duizend wonden.
De winter nadert, is er al en honderden, duizenden ge
zinnen leven nog in onbeschrijfelijke woningen...
3ij wachten nog steeds, al met meer en meer verbitte
ring, naar de eerste hulp 1
De eerste voorschotten zijn nog niet uitbetaald I...
De hooge kommissarissen der regeering, die fijne hee-
ren, die achttien duizend frank winnen, zonder de staart
jes natuurlijk, hebben de meeste lui uit de gedeeltelijk-
verwoeste gemeenten nog niet gezien 1 Dat zijn rare vo
gels, weet ge, die kommissarissen In een prachtigen
auto snorren ze voorbij en., punctum 't is juist gepast,
ziet ge I...
Maar waar ze nooit komen, die fijne heeren, dat is hier
en in't arrondissement!... Of zijn er menschen die bier
geen oorlogschade te rekenen hebben
Een timmerman, bij voorbeeld, die vier jaar werkloos
was en te fier was om naar het hulpkomiteit te gaan, al
zijn spaarcenten heeft opgegeten en zijn huisje heeft be
last, verdient zoo'n man geen schadevergoeding?...
Een schilder die vier jaar lang geen cent heeft verdiend
en zijn gansche bezit kwijt is geraaktkan die geen
aanspraak maken op vergoeding
Een landbouwer die, door de schuld van den bezetter,
zijn gronden in waarde heeft zien verminderen en heden
nog, niettegenstaande alle zorg en meerdere bemesting,
de opbrengst erg verminderd ziet, moet die man niet ver
goed worden
Neen, zegt de wetgever
De rechtvaardigheid roept ja
En wij scharen ons aan de zijde der rechtvaardigheid I
Maar ach ons Iandeke heeft op de beraadslagingen te
Versailles, de verdedigers niet gehad, die het hebben
moest en de Duitsche alvernielers zijn er, tot onze groote
schade, te goedkoop van afgekomen
Die de poiten niet heeft gebroken betaalt ze nu in
't eerlijke België!... STIJN STORMS.
Zij is iets schoons en liefs de wet op de werkloosheid
In de steden worden de werklieden, die tot op heden
geen bezigheid vordei, regelmatig ondersteund. De stad
betaalt, geloof ik, een vierde en de stagt de drie vierden
van den steun. Maar de staat wil niets betalen als de ge
meente haar aandeel niet geven wil.
En zie, de meeste buitendorpen, wier finanties door
den oorlog erg zijn gehavend, weigeren stelselmatig alle
hulp aan de arme, onvrijwillige weikloozen
En als die ame lieden zich tot den heer minister wen
den. w eet ge wat gezel Wauters dan antwoordt Vraagt
hulp bij het armburee!
Welke mooie troost
Werkman zijn heel uw leven deftig hebben^gezwoegd;
goed rond zijn gekomen nooit hebben gebedeld en nu...
door de schuld van dc vreemde verwoesters, gedwongen
zijn de hand te reiken voor een brood, of een literke
kolen...
En dat door de schuld van een slechte wet en een mi
nister, die 't rood of geen brood gedoogt...
Wij vragen ons af waarom een werklooze in de stad
meer recht heeft op ondersteuning dan zijn ongelukkige
lotgenoot van den buiten
En zijn de buitengemeenten in moeielijken geldelijken
toestand, waarom komt de staat niet tusschen, opdat het
mogelijk wezen zou haar verplichtingen tegenover de
arme, onvrijwillige werkloozen na te leven zoolang het
noodig weze...
't Is droef dat in een land als het onze en met een mi
nister, die zich volksgezind en proletariër heet of bet
waant te zijn, zulke onrechtvaardighedenworden gedoogd
en zulke wantoestanden worden geduld 1...
Wat wilt ge
Het soci lisme bemint de werklieden van den buiten
roet omdat die werklieden over't algemeen niet hooren
willen van de roode Marianne
Ja, de roodjes bemi; nen het werkvolk
Jammer genoeg ze voelen 't niet.
STIJN STORMS.
