De Katholieke Partij
Vlaginhuldiging
Onze Veldwachters
HET LAND VAN AELST
eu de geknechte Demokratie
Van Volksvertegenw.
lol Minister
en Kongres der Kristen
Dein» Jonge Wachten
en Propagandakringen
te Aalst op 7° Oogst,
om 9 uur 's morgens.
bkuKgrijkT"
Onze Hoppeboeren!
Lamme Goedzak.
BONDERDAG 4 OOGST 1921
NUMMER 2530
49= JAARGANG
DE WERKMAN
ITolk der Kristene
Arrondissement Aalst
De Waarheid is ons Wapen
Rechtvaardigheid is ons
van het I
apen
boel
Stichter s PIET^R DAEW8
Abonnementprijs per jaar7,50; per 6 maanden 3,75 fr.
Hoofdopsteller k.X.Va» or den Bosch, Volksvertegenwoordiger.
Prijs per nummer 0,15
Op voorhabd beta'albaar.
De oorlog heeft, ontegenspre
kelijk, eene groote kentering in
het wezen der partijen tot stand
gebracht.
Gemeenschappelijke gedachten
en gevoelens omtrent zekere pun
ten, soms ook wel gemeenschapp.
omgang, brachten van beide zij
den zekere toegeving ten nadeele
van hun respectief programma.
De socialisten legden ineens
hun revolutionair kleedje af, als
heel brave jongens die zich weten
te schikken naar de omstandig
heden.
De liberalen wiens Demokratie
alleen maar gediend had als poli
tiek wipplankje om 't bewind in
handen te nemen, traden nu,
hunne private belangen getrouw,
met hun eerlijke reaktionaire
franschgezinde overtuiging voor
op.
De katholieken echter - wiens
aanpassingsvermógen als een
voorbeeld dient aangemerkt
kapituleerden noodgedwongen
tegenover den dreigenden vloed
van de demokratie.
In hun schoot waar - vadertje
Woeste en tutti quanti nog immer
den scepter der suprematie zwaait
en wiens veto als een zooveeiste
gebod wordt geeerbiedigd - ont
stond, dank zij de kristene en so
cialistische demokratie eene voor
uitstrevende fraktie, die in het
bijzonder in Vlaanderen meer
ontstond in een geest van anti-
socialisme dan van ware volksge
zindheid.
De princiepenlooze massa,
wien al de ellende en de ontbe
ringen vin den oorlog, gepaard
aan de onrechtvaardigheden en
misbruiken van den abnormalen
toestand, een gevolg waren van
een vooroorlogsch bestuur, dreig
de de stabiliteit van het katholi
cisme aan 't wankelen te brengen.
Van een andere zijde
dreigde de afscheuring van
een aantal intellectueele Vlamin
gen die buiten de katholieke partij
het heil van hun volk wilden gaan
zoeken.
Grootendeels uit partijgeest en
ook wel gedeeltelijk uit overtui
ging, werd in den katholieken
schoot een Vlaamsch Demokrati
sche fraktie geboren. De geboorte
van deze standsgrocpeering is
enkel een machtig maneuver van
wege de oud-katholieke bewaar
ders zonder daarom de naieveteit
van de Vlaamsche katholieke de
mokratie in twijfel te trekken.
Door het voeren van eene be
hendige en afzonderlijke propa
ganda weet elke groepeering een
aantal stemmen te winnen die in
elk geval de reaktionnaire frans-
kiljonS ten goede komen.
Deze volgen de heele komedie
met een welwillende glimlach.,
Onder het waakzaam oog van
papa vieren de jongeren het
Rerum Novarum met de pre
tentie van Colombus toen deze
een nieuw land ontdekte
En over dien Rerum Nova
rum» in't algemeen en over de
laatgekomen demokratie in het
bijzonder, is het wel inteiessant
heel beknopt een en ander uit de
geschiedenis op te halen.
Ten titel van inlichting dient
hier gezegd dat het pauselijk
rondschrijven noch van 1919 noch
van 1920 dagteekent, en dat we
het deze nieuwe soort demokraten
als een zondige nalatigheid aanre
kenen slechts 30 jaar later dezen
heerlijken wereldbrief teerkennen,
te huldigen en na te leven I
De huidige katholieke demo
kraten schijnen, vrijwillig of niei,
de opkomst, het ontstaan te ver
geten van een be veging die zij
met zooveel hardnekkigheid heb
ben bekampt en verloochent.
De pauselijke encycliek van
15 Mei 1891 hechtte door z'n in
houd aan de bestaande kristen
demokratische strooming z'n
goedkeuring. Onder bescherming
van de hoogeregeestelijkheid nam
deze beweging een uitbreiding,
waartegen de hoofden van de ver
schillende behoudsgezinden
partijen bang voor hare
radikale houding - protest aan-
teekenden.
Toen begon de vervolging
waaraan zoo bitter weinig hebben
weerstaan.
Door bevoordeelingen, benoe
mingen, aanstellingen werden de
meesten onschadelijk gemaakt.
Priester Daens, geholpen door
z'n broeder Pieter en door zooveel
anderen, weerstond aan de hate
lijkste vervolgingen en stichtte de
Kristene Volkspartij.
De eersten, waaronder Carton
de Wiart, Renkin, Schollaert, Hel
leputte, gingen dien weg op van
de geknechte demokratie en elk
van ons weet wat er het gevolg
van geweest is.
Nu dertig jaar later staat
de katholieke partij weer op een
tweesprong.
De Vlaamsche kristene demo
kratie helaas grootendeels om
partijbelangen geschapen recht
het hoofd tegen de Franschgezin
de bewaarderskliek.
De eerste laat zich echter ge
bruiken om de voorrechten van
de andere in 't leven te houden en
werkt aldus regelrecht tegen haar
eigen princiepen in.
De Kristen Vlaamsche Demo
kratie brengt op het partijaltaar
het offer van haar vlaamsche en
volksgezinde overtuiging. De ver-
loopiu kamer en gemeenteverkie
zingen alsmede de onderhande
lingen omtrent het Schepenenkei
legie te Aalst, stellen onze mee
ning teri volle in 't gelijk.
De Vlaamsche Katholieke De
mokraten blijven voor alles partij-
menschen. Zoolang ze dat blijven,
zoolang de gedachte en de ge
dachte alleen niet hun handelen
beheerscht, stellen we ze op een
lijk met de ergste konservateurs
uit hun partij.
Vele toetredingen kwamen ons
reeds toe Al de Kristen Demokr.
Oud Strijders vangansch Vlaan
deren gaan op 7' Oogst dus gezel
lig samen zijn.
Wie zal er willen ontbreken
We verwachten nu de toetre
ding van de enkele achterblijvers.
Voor wanneer
N. B. Uit oorzaak der
warmte werd de BETOOGING
uitgesteld tot 18" SEPTEMBER.
Em. Van de Velde, Minister van Justicie,
J. Destrée, Minister van Kunsten en
Wetenschappen,
L. Anseele, Minister van Operb Werken,
voor AMNESTIEin 1894.
Nog altijd naar aanleiding zond een
onzer vrienden enkele uittrekse's van de
redevoeringen van de drie hooger ge
noemde socialiste'1, uitgesproken in de
Kamer van Volksvertegenwoordigers op
4 December 1894, ter gelege. heid van
het wetsvoorstel strekkend tot verleening
van amnestie voor al'e feiten,a's politieke
wandaden en euveldaden betiteld, en bc
dreven sedert 1 Januari 1884.
Deze amnestie had inzonderheid betrek
op de opstanden en revolutionaire werk
stakingen van 1886 en 1893.
M. VaD de Veloe, ze*de c.m. Na
de redevoering die de heer Minister van
Jus icie (M. Begerem) komt uit te spre
ken, komt het er op aan de bedoelln en
duidelijk vast te s'ehen van degenen die
het wetsvoorstel betreffende amnestie-
vtrleenif g hebben neergelegd.
M. de Minister heeft gelijk gehad te
zeggen dat we bij ons voorstellen geen
vergiffenis vroegen, want dan zou het
tot de koninklijke genade zijn dat we
ons zouden moeten wenden, van een an
derezij.teheeftM.de Minister ongflijk
g< had met te zeggen dat we met het
voorstellen van amne?tie voor politieke
misdrijven sedert 1884 aan de Kamer de
vrrrecntvaardjgirg vro. gen van hun ge
drag.
Wat wij vragen is vergetelheid
omtrent de gebeurtenissen die zich heb
ben voorgedaan wij vragen u niet ze te
verrechtvaardigen maar wij zeggen het
ruid
We staan er ook niet op ze te verloo
chenen.
Wat wij willen is dat er in dit land
geen twte openbare meeningen bestaan,
de eene, de uwe. die de gevangenen, ten
cunste van wie We amreèie vragen, be
schouwen a s misdadigers, de andere, de
onze, die de feiterc 'vearyoor d;e men-
schen veroordeeld zijn als'feiten die ver
eeren omdat ze gevochten hebben voor
de demokratie.
....Van eene andere zijde wanneer
u zegt dat degenen die na 1893 veroor
deeld zijn geworden menners, drijvers
zijn, dan bevestigen wij*voor u alfen en
voor heel de K^mer da het goed Is dat
erdrijverszijn.dat het goed is dat de
werklieden wilskrachtige mannen vinden
om hen te verdedigen en dat al onze sytn-
p thi. ön en al onze bewondering gcan --
u ziet dat ik rechtu t ben naar dege
nen die in het gevang zitten of gedood
zijn.
...En waarom, Mijne Heeren, vragen
we amnestie voor de anarchisten lijk
voor de andere veioordeelen
Voor de eenvoudige rede dat al de
feiten die zich in een tiental jaren hebben
voorgedaan afgeleid zijn van oorzaken
voor dewelke wij solidair verantwoorde
lijk of onverantwoordelijk zijn.
M. Destrée zegde o.a. 't volgende
,,.lk voeg bij van gansch mijn hart bij
hen (MM. Van de Velde en Furnémont)
om u te vragen dit wetsontwerp dat u
voorgedragen wordt niet eenvoudig van de
hard te wijzen. Waarom Omdat, men
moet het wel zeggen, al deze veroordee
lingen en aanhoudingen bezoedelt zijn
met talrijke missingen.
Ten eerste, het is een klassengerecht
burgers die werklieden veroordeelen.
.Wat hebbin wij gezien in alle
maal die zaken een onderzoek bepaald
to dit enkel puntde getuigenis van een
beëedigde, van policie-kommissaris of
van een gedarm door het tribunaal blin
deiings geloofd.
«Daaruit komen veel misbruiken voort,
vele van de gerechtsdienaars begrijpen
slecht hunne zendig, zij verkiezen ta be
schuldigen dan het tegenovergestelde,
een veroordeeling door hun verklikking
verkregen schijnt hen e n bewijs van
burgerdeugd en werk 'aamheid,
M. E. Anseele sprak zich eveneens
warm uit voor amnestie in dezen zin
Indien we amnestie vragen, 't is te
zeggen vergiffenis, vergetelhe-d van
't verleden, dan is het omdat we de die. e
overtuiging hebben dat er in de feiten de
veroordeelde personen ten laste gelegd,
geen zuivere individuele feiten zijn. De
werkstakingen, de oproeren van 1886 en
al de samenhang, feiten van die gebeur
tenissen zijn het gevolg, de onmiddelijke
uitvloeiselen vaneenalgemeenen toestand
waarvan d - verantwoordelijkheid valt op
het regiem dat dit voorafgaat, v
Indien het volk, sede-t jaren zijn
toestand door wettelijke middelen had
kunnen verbeteren, dan zou het zijn toe
vlucht nirt hoeven te nemen hebben tot
opstand.
En nochtans^oen er 26 jaren later om
amnestie werd gevraagd voor die drij
vers, waaraan M. Van de Velde zoo
prachtig hulde bracht, toen er vergetel
heid, geen genade, werd gevraagd voor
wie in een groote liefde tot een verknecht
volk wisten te handelen
Toen er amnestie werd gevraagd voor
al de slachtoffers van een fanatiek kasten-
gerecht
Toen er amnestie werd gevraagd voor
degenen die niet verantwoordelijk zijn,
omdat een stiefmoederlijk bestuur er de
schuld van droeg
Toen hebt ge, o Minister Van de Velde,
namens de regeering, waarin benevens
u M. Anseele en M. Destrée zitting heb
ben, gezegd
AMNESTIE VOOR HEN NEEN,
twintigduüendwaal neen uit naam van
de 20 duizend soldaten die voor hetland
gevallen zijn.
Amnestie gaat ONS aan en nogeens
antwoord ik NEEN I...
18941921.
Y...
De regeering heeft dus geweigerd het
wetsvoorstel voor de regeling van de
wedden der veldwachters te laten bespre
ken en stemmen.
Te vergeefs werd er bij den eersten
minister aangedrongen hij bleef onver
zettelijk op >zijn standpunt 't was niet
mogelijk de gemeentelijke zelfstandigheid
zoo maar immer in het gedrang te bren
gen, en ten tweede, de finantieele toe
stand der gemeenten liet de vermeerde
ring van de wedden niet toe.
Daarmede heeft men jaren en jaren de
arme onderwijzers wandelen gezonden.
Diezelfde argumenten hebben gediend
om de sekretarissen, een vierde eeuw
lang naar alle bliksems te sturen.
Die ouwe argumenten zijn nog niet
versleten, helaas, en ze komen dus weer
op de proppen.
De minister beloofde onderrichtingen
testuren aan de bestendige deputatiën
om de veldwachters en hun gezinnen niet
^afr honger te laten-sterven.
Hij is wel goed die minister 1
Maar de veldwachters verdommen zijn
barmhartige gezondlvid.
Zij moeten geen barmhartigheid heb
ben, MAAR RECHT I...
Al het andere kunnen ze best missen.
Arbeid moet betaald worden, niet met
hongerloonen, maar met voldoende ver
goedingen.
Elk moet, in een goed georganiseerd
land, arbeid vinden en leven kunnen met
de vrucht van zijn arbeid.
Geldt dezen regel voor de onderwijzers,
voor de sekretarissen, voor de gemeente
ontvangers, dan moe: die stellig ook
gelden voor de veldwachters.
Wij kunnen niet aannemen dat de ge
meentelijke zelfstandigheid als een oud,
versleten stokpaard bereden wordt, om
het eerlijke, het goede levensrecht van
de veldwachters naar den weerlicht te
voeren.
Bij verstardige lui vinden zulke onheb
belijkheden geen ingang meer.
Van enkele barken kwam hevig pro
test tegen de woorden van den eersten
ministerde onverschilligheid van de
andfren maakte de regeering sterk en
't pleit was beslist.
't Is met een krop in de keel dat men
zulke dingen ziet gebeuren
Milliuetien hiermillioenen daargeen
spaarzaamheid, maar strooien met volle
hand na vollen greep.
't Was voor de grooten, voor hen die
hun rang moeten ophouden, weinig werk
verrichten en gaarne veel geld opstrij
ken.
Maar voor de veldwachters, die met
een stok als wapen, eenzaam ommedwa-
len door de zwijgende velden, staan
soms tegenover zeer bruta'e en zeer
booze menschen, die een bestendig ge
vaar zijn en belust zijn op lage wraak
als ze door zijn bemoeiing worden ge
straft, voor hen geen rechtvaardigheid
Geen moed verloren, veldwachters de
aanhouder wint, zegt een oude spreuk,
dus, voet bij stek houwen, niet loslaten
solidair blijven.
De heer miniser heeft beloofd.
Belofte is schuld.
Als eerlijk man moet hij zijn belofte
houden.
Hij zal als gij wilt en blijft willen.
L. Van op den Bosch.
De moeders van gesneuvelde
soldaten die weduwe geworden
zijn sedert de Kamerkiezing van
1919, hebben kiesrecht voor de
t Kamer en moeten zich ten spoe-
digste laten inschrijven in ons
i Lokaal, Lange Zoutstraat, 36,
Aalst.
De langdurige droo t beeft tie oppe
geschaad, evenals die iade heeft berok
kend aan alle de andere veldvruchten.
Welk zal de opbrenp, s zn
Enkele lochtingen ouden zit: nog
goed, hoewel men begi '.en dat
de lieve planten er rle. uitzien
en dat ze evenzee" nat. ;eld en
laving snakken als de ve re dorst
lijders.
Sommige hoppevelden .ter wezenlijk
ellendig uit. De ranken k mme.i nauwe
lijks tot halfhoog:" en hoop van veel
verden te geraken is er weinig.
Het zwart verscheen hier en daar en
verergerde den reeds £'g :r ic :tand.
De wind van Vrijdag heeft ook groote
schade aangericht.
Wat zal de opbrengst zijn
Welk zal de prijs wezen
M. Van op den Bosch zei in de Kamer
dat de heer Minister naar middelen moest
uitkijken om de inlandsche hoppe te be
schermen dat men maar de brouwers
dwingen moest hop te gebruiken bij het
vervaardigen ftdnner bieren.
De heer Minister haalde de schouders
op.
Dat middel ware immers te afdoende
liet geen deur open voor de ellendige en
soms schadelijke verva'sching en zou te
goede komen aan de gansche bevolking.
De hop moet een goede markt hebben.
Immers de dagloonen staan hoog de
vetten zijn duur en de staken staan tegen
prijzen die ze nog nooit bereikten. De
boschbranden in de Kempen en in Neder
land, die heele hektaren sparrebosschen
vernie'den, zullen er stellig niet toe bij
dragen om de prijzen te doen dalen.
Dan kan er maar een middel zijn, er
voor zorgen dat de hoppe zóó wordt ver
kocht dat zij de landbouwers ruimschoots
vergoed voor hun arbeid en hun zorgen.
Verleden jaar ging de hop in 't begin
een goeden prijs, later is die gedaald en
nog gedaald, tot hij eindelijk niet meer
de moeiten beloonde.
't Is stellig dat in de laatste jaren de
kuituur der hoppe met reuzenschreden
vooruitging toch kunnen wij het betreu
ren dat de groene bel, zoo rijk in geelstof
en zoo scherpgeurig, verdrongen is door
vreemde soorten, die eerst moeten gea-
kliraatepjd worden en wat ze In schoonte
winnen, verliezen in hoedanigheid.
Nu het kwaad is geschied, in stede van
de inlandsche soort te veredelen, heeft
men ze ten val gedoemd. Jammer 1
Men kwam Vrijdag met een wet op de
saccharine voor den dag. Als men het nu
eens werkelijk goed meende met de zaak
en een strenge wet maakte op het brou
wen van het bier, dan zou men en de
openbare gezondheid een goeden dienst
bewijzed, en terzelfdertijd de hoppe-
kweekers redden.
Maar mijn bescheiden meening kunnen
wij of mogen wij de kuituur van deze
plant een echt Vlaamsche niet laten
doodgaan, dat ware misdadig het zou
ons overigers voor het bier, een nationale
drank, afhankelijk maken van den
vreemde.
Wanneer grijpt de regeering in, niet
met lapmiddelen maar met radikale mid
delen 't Is tijd 1!...
De Vlaamsche bestuurswet werd in de
Kamers behandeld.
Heel het lawaaierig tingeltangelorkest
van den vlaamschvijandigen groep was
gemobiliseerd. Telkens de solisten,
Branquart, Drèze en andere Braun's op
de viool der Vlaamsche overdrijvingen
speelden, werden ze begeleid door een
razend geratel van Waalsche trombons
en franskiljonsche klarinetten.
Kamiel Huysmans antwoordde, onder
luid applaus van de Vlaamsche afgevaar
digden, dat de Vlamingen maar altijd in
iets overdreven, namelijk in het geduld.
De Viamingen zijn immer Lamme
G teJzakken geweest. Door de eeuwen
heen we d hunne volkskracht, hunne
sttmfierheid, hun taaleigen onderdrukt.
Ze werden zoo serviel dat ze, zonder,
morren, de koets bleven trekken van denv
meester, die hun bij elke gelegenheid,
de zweep onder de lenden lei.
Zoo was het nog in 1914. De oorlog,
met al zijn gruwel, bracht moord en ver
nieling in duizenden vreedzame gezinnen.
Ontelbare Vlaamsche gemeenten wer
den plat gebrand. Heel de Westgouw,
het glanspunt der Vlaamsche gemeenten,
werd te vuur en te zwaard gelegd. Onze
arbeiders uit het etappengebied werden
met duizenden naar de dwanggaleiën ge
bracht van Le Cateati en Sedan. De Vla
mingen leden honger en de kinderen
kwamen ter wereld met de tering op het
lijf. Toch bleven de Vlamingen trouw en
vochten onder de leuze van volk en haard
en vaan.
