Wij eischen (Jent 1
HET LAND VAN AELST
Op 28 OOGST, om 10 I [2 uur's morgens, Betoogen we te BRUSSEL voorde VERVLAAilSCHlAG der GEIVTSCHE
HOOGESCHOOL. De leden die willen meegaan moeten zich ten spoedigste laten inschrijven, ten einde hunne
reiskaarten atn verminderden prijs te hebben. Ons Muisiek doet mee aan de Retooling.
Op Zondag 21 Oogst
om 9 uur 's morgeus j
Vier honderd Miljoen
fr. nieuwe belastingen.
VOOR ONZE JONGENS
HOUDT U REIN
Welverdiende rust
ONZE
LANDBOUWERS.
DONDERDAG 18 OOGST 1921
NUMMER 2532
49' JAARGANG
DE WERKMAN
j Tolk der Kristene Volkspartij van het
Arrondissement Aalst
De Waarheid is ons Wapen
Rechtvaardigheid is ons Doel
Stichter PIKTEIt DAENS
Abonnementprijs per jaar 7,50; per 6 maanden 3,75 fr.
Hoofdopsteller Kt.V,v\' op den Bosch, Volksvertegenwoordiger.
Op voorhand betaalbaar.
Prijs per nummer 0,15
1. 't Is de kreet die stijgt uit
ieder Vlaamsch hart. 't Is een
schreeuw om recht.
De koning der Nederlanden
schonk, meer dan honderd jaar
geleden, twee hoogescholen aan
België een aan Gent en een aan
Luik. Te Gent voor de Vlamingen,
te Luik voor de Walen. Uit de
memorie, die het koninklijk de
kreet vergezelde, blijkt dit wel
klaar.
Gent werd verfranscht, ver
vreemd van Vlaanderen met de
hand van den sterkste, met de
vuist van den verdrukker.
Nu nog altijd. Er zijn 97 hoog
leeraars 57 Vlamingen en 40
Walen. Onder de Vlamingen zijn
ten minste 47 franskiljons, waar
onder de meesten gevaarlijker zijn
voor Vlaanderen dan de Walen.
Werd onlangs nog professor
Vermeylen niet afgewezen te Gent
doodeenvoudig omdat hij te fla
mingant was hoewel hij staat op
het standpunt der minimalisten.
De Walen hebben reeds Luik
zij hebben Brussel zelfs Leuven
biedt hun meer dan wat ze begee-
ren kunnen.
Wij willen Gent.
Het werd ons ontstolen wij
eischen het weer. 't is 't onzehet
komt ons eerlijk toe en wij moe
ten het hebben.
2 D; f-mskiljo-'s komen tot
ons met zoe..kjek-gezichten en
zeggenNeem een andere te
Antwerpen b. v. wij bouwen u
een spik-splinternieuwe/
Zelfs minister Destree kwam
laatst met zoo'n flauwe grappig
heid aanzetten.
Onder de voorstaanders van die
malligheid zijn twee soorten rnen-
schen de eersten die niet weten
wat een hoogeschool is; de twee
den, die 'l wel weten maar die ons
volk willen misleiden.
Wie een hoogeschool heeft ge
zien, niet enkel hier, maar in
Nederland, Duitschland, Enge
land, weet wel dat er jaren r:oo-
dig zijn om zoo iets tot stand te
brengen dat de inrichting heden
en modern en grootsch opge
vat honderd millioen zou kos
ten. Dat er honderd leeraars, dus
honderd geleerden, noodig zijn
dat men op de hulp van vreemden
beroep zal moeten doen en dat
nogmaals daarvoor millioenen zul
len gevergd worden.
In tijden als de huidige moet
men geen millioenen, zelfs geen
duizenden te grabbel gooien.
Een dubbele reden te meer om
Gent te eischen
Ons volk kan niet meer wach
ten het is wachtensmoe.
Het heeft recht op leven, recht
op brood, recht op hooger ont
wikkeling.
Wie dat recht ontzegt aan
Vlaanderen, beschouwen we en
bekampen we als een hartelooze,
als een vijand I...
3. Ten minste honderd millioen
zijn noodig om een hoogeschool
te bouwen en in te richten naar
behooren. Onze hoogescholen zijn
maar huljes, of liever geitenstal
lekens in vergelijking met wat
bestaat in andere landen.
Nemen we b.v. Oxford in En
geland, eene stad als Mechelen,
met iets meer dan vijftig duizend
inwoners.
De universiteit heeft er 22 col
leges. acht duizend studenten, die
ieder over 2 of 3 kamers beschik
ken, ingericht met een rijkdom en
een comfort,waar onze studenten
niets van af weten Daar zijn klas
sen, werkplaatsen, tuinen, sport-
pleinen, badzalen, zwemkommen,
eetzalen, allerlei inrichtingen,boe
kerijen, musea, verzamelingen,
geschikt en geordend met een
kennis en een kunst, getuigend
van een geestesontwikkeling een
verstand, die alleen daar tot de
hoogste uiting kwam.
Oxford is de universiteit zelf.
De hoogeschool is de stad. Daar
is de student wezenlijk in zijn pas
send midden alles spreekt hem
van ernst en studiede weten
schap doordringt hem, vergroeit
met hem.
De leeraars zijn menschen van
uitstekende kennis. Niet de poli
tiek heeft haar rol gespeeld bij
hun benoeming alleen de ver
dienste heeft haar recht gekregen.
4. De vraag doemt nu op
Zijn wij, ja of neen, een waar
dig volk
Neen aan wie de schuld
Welk is onze plicht
Ja dan hebben we recht op
alzijdige kultureele ontwikkeling
Dan staan we recht in ons
recht.
Op willen wij, hooger op en
ons ontvouwen i 't heerlijk licht
van de warmende zon.
Wij willen dat Vlaanderen wat
anders wordt dan het land van
verdrukking, het land van lage
loonen en lange werkuren, het
land van het gebreken konings
woord.
Wij willen Vlaamsche leeraars,
Vlaamsche ingenieurs, Vlaamsche
rechters, Vlaamsche dokters,
Vlaamsche geleerden, wiens ver
zuchtingen de onze zijn, wiens
idealen Vlaamsch zijn,wier daden
j getuigen van liefd* en achting
voor t volk, waaruit re sproten en
waartoe ze behoor tn.
j Wij eischen Gent
L. Van op den Bosch.
(zomeruur), in 't lokaal
De Verbroedering i
Statiestraat, DENDERLEEUWj
hoogst belangrijke part ij vergade
ring voor de afgevaardigden.
DAGORDE
Gewichtige besprekingen
f/n Cnnn/if art Drrt u
Kamer, Senaat en Provinciale
verkiezingen.
VerUden week werden er in de Kamer
met 73 stemmen tegen 5 (1 kr. dem. en
4 frontn») en 36 onthoudingen VIER
HONDERD MILJOEN FRANK nieuwe
belastingen gestemd. Na de verkiezingen
zal men de belastingen nog verzwaren.
Verkwistingen vragen belastingen.
Bravo, socialisten, katholieken en li
beralen.
Allo menschen, schiet In uwe zakken.
Pas op I Doodsgevaar 1 Dit parool,
dat in het Fransch prijkte op de meest
blootgestelde plaatsen Oer loopgraven,
herhalen wij ten behoeve onzer kamera
den, die over enkele maanden de solda-
tenpij moeten aantrekken. Pas op
Doodsgevaar 1 Wij hebben het hier
niet over het gevaar van kardoezen en
kartetsen, doch over de droeve gevolgen
van «en weerzinwekkend ontuchtig le
ven.
Het is een feit «lat, waar de oorlog aan
vankelijk een aanwas van godsdienstig
heid daa>stelde, hij ten slotte, door den
nood hier te lande en door de begeerte
om te vergeten aan het front, de ban
kroet beteekende der zedelijkheid.
Overal rezen kino's, dancing's en tin
geitangels.als paddestoel-n uit den grond
op. Het w -s de jacht naar vermaak.naar
immer intensiever zinnelijk genot. De
prostitutie won aan in geometrische ver
houding De nieuwe ziekte spaarde noch
rang, noch kunne, noch ouderdom.Vrou
wen vergaten hunne echtelijke plichten.
Moeders brachten hunne kinderen in de
krochten des verderfs. Meisjes van veer
tien, vijftien jaar kinderen nog, pas
den moederschoot ontgroeidliepen
naar dansgelegenheden, waar ze, bij
bedwelmende dranken, hunne eer weg
schonken aan kerels zonder faam noch
naam.
Het getal publieke vrouwen groeide
aan met den dag. Ongelukkige wezens,
meestal verlaten schepsels, gedreven
door den i ood der tijden en door de
akelige sc im van den naren h -ngerdood.
Doorgaans verdienen zij meer ons mede
lijden om hun diepen val dan onzen walg
om het abjecte hunner daad. Een dege
lijke wetgeving op gebied van sociale
voorzorg zou velen behoed hebben voor
den val. De maatschappij ik en gij
hi-eft schuld aan hun onteerend werk.
Achter oie lachende gezichten en door
schijnende feesttoilettes gaat gewoonlijk
een eindeloos droeve vóórgeschiedenis
schuil.
De ruwe oorlo b>acht noodzakelijk
een verruwii g der zed n mee. Een groot
Fransch wijsgeer zei dat waar m nschen
samenkomen, de geest daalt. Dit is dik
wijls waar vooral in soldatenmilii u's.
Arme jongens 1 Dubbel-arme Vlaam
sche jon ensl Ze ge oten geen noemens
waardig onderwijs Niemand si rak hun
over zielenadel of heerlijk-opofferende
mam enfierheid. Na jaren samengeperst
gewees' te zijn in fabrieken en machine
hallen, werden ze opgeëischt voor de
kazerne. Zij wa en er vreemdelingen tn
hun eig n land De oversten die hunne
0 >voeoers zoudxn moeten zijn spra
ken hun sacré patois niet en ga en
meest zelf het verlokkend voorbeeld van
een ongebredeld losbandig leven.
Midden de jongens zelf huisden er ver
kankerde gamellelekktrs, beroepsvrijwil-
ligers, doorgaans te lui om door wt rken
den kost te verdienen. Zij vertelden
slechts schandelijken praat, hadden enkel
indecente gebaren, war n aanhoudende
aanspoorders tot de walgelijkste ontucht.
Niemand uur de het aan de snoevers tot
zwijgen ie brengen. De jongens gewen
den zich aan de ontucht idee en.... al
wie soldaat was, weet wat er rond en in
de kazernen, wat er in de kamers der
mannen omgaat. Wr akroepende ge
sprekken, gevolgd door onmoemelijke
daden. Wij hebben te veel eerbied voor
de kuisclie ooren onzer lezeressen om er
een tafereel van op te hangen.
We toefden in 't bezet gebied. De piot
ten leven er ver van al wi- hun liet is, ze
krijgen haast nooit verlof. Ze worden
beg--kt omdat ze niet durven. Op zelfbe
vlekking volgt de eerste sexueelege-
mee schap, snel door meerdere gevolgd.
Vrouwen zijn erbij de vleet. Doch welke
vrouwen 1 Ze loopen met nun vleesch te
koop in de verlokkelijkste vormen. Waar
ze de mannen niet aanspreken, hebben ze
'n zeem/.oeten glimlach en een phospho-
resceerenden insidieuztn blik om toch te
durven. Alléén om te kampen, eindeloos
droef in hunne verlatenheid, laat menige
Vlaamsche piot zich vangen.
Ze weten niet waaraan ze zich bloot
steilen. Ze weten niet dat er groote ste
den zijn. waar 10% vrouwen en meer
geslachtziek zijn. Ze bezochten de bizon-
dere krankenhuizen niet te Brussel, te
Keulen en elders, waar honderden vrou-
1 wen, tot meisjes van viertien, vijftien
jaar toe, wegkwijnen en een 'schrikbeeld
I zffn voor a1 wie hen nadert.
De meeste mannen, die er van hoor
den, lachen er om. De doolaards denken
d t eene gebeurlijke ziekte dadelijk weg
te krijgen is door kwakzalversremedies.
Ze gaan en vallen. Waar ze van de eerste
maal niet aangetast zijn, herbeginnen ze
met meer durf dan ooit tot ze 'n morgen
ops'aan met hun ellendige vreeselijke
kwaal.
Oud-strijders, gewezen soldaten, gij
hebt ze allen gekend, die arme slungels I
Met den doed op het lijf en den dood in
het hart gingen ze heen naar het hospi
taal. God weet, zien we hen nog te
rug 1 fluisterdet ge toen. Als een wrak
rukten ze op, en velen keerden, lichame
lijk en zedelijk gebroken, terug bij hun
schreiende moeder. Ze waren in 't bezit
eener geslachtskwaal, in schijn genezen
misschien, doch die dreigt bij de minste
stoornis weer heviger dan ooit uit te bre
ken en bruid en kroost te besmetten.
De moeders van Vlaanderen zouden
slechts in ééne barak van het met pin-
draad omheinde lager te Bedburg Han
moeten omgaan, in het uiterste hoekje
van bezet Rhijnland. Met den blos op de
wangen gingen ze van moeder weg, in
een laatsten zoen belovend eer en deugd
te bewaren. Met ingevallen wangen lig
gen ze nu op hun stroozak, kermend, tie
rend, huilend van de pijn. Al die moeders
zouden den krop in de keel krijgen en
het zou gauw gedaan zijn met het ziele-
doodend militarisme.
In ons landje en vooral in Vlaanderen
werd er nog te weinig gepresteerd op
het gebied van verweer tegen de geslacht-
ziekten. De oorzaak moet in de kiem ge
smoord worden. Daar moeten verplich
tend onderwijs, avond-, Zondag- en vak-
schoien een leidende opvoedende rol in
spelen. Van privaat initiatief uit, dient er
evenee- s een grootsch werk van voor
lichting ondernomen. Onder de jonge
Vlaamsche medici mangelt het niet aan
knappe bereidwillige deskundigen. S. K.
V. H. aan het front was er het heerlijk
sprekend bewijs van.
Aan literatuur, ongedwongen volkslite
ratuur, hebben we haast niets. Voor
onze Jongens van den beslagen deskun-
d ge, prof. Dr Frans Daels, is ten slotte
slechts genietbaar voor meer ontwikkel
den en Lts durs Réveils van advokaat
Hoornaert, vond nog geen vertaler.
Voor de wordende soldaten zouden er
moeten voorlezingen gehouden worden.
Dr Rubbtns deed lofwaardige pogingen.
Do. h we hebben een heele plejade stu
denten en gerieesheeren, met dr H. Gra
ve? aan het hoofd, die uitmuntend werk
zouden kunnen leveren.
Vlaamsche ontwikkelden, begrijpt uw
socialen plicht I Vlaamsche jongens,
houdt u rein Denkt aan uw meisje,
denkt aan uw moeder. De toekomst van
uw volk en uw stam hangt er van af.
Recht door-Zee.
Er zal wel niemand betwisten, dat onze
ministers een lange iust wel verdund
hebben. Van in zetels te zitten en gedu
rig te banketteeren en in auto's te rijden,
wordt men op den duur ook moe. En
waar onze ministers zoodanig veel auto's
hebben, mag men aannemen, dat ze zeer
uitgeput moeten zijn.
Ze hebben zich dan ook allen een of
ander luilekkerlandje uitgezocht om er
te verpoozen van al hun zwar'gheden.
Carton de Wiart is gaan boeren te St-
Martens-Bodegem, Jaspar gaat den 15"
Augustus naar Zwitserland de bergen
beklimmen, Devèze heeft zich geïnstal
leerd te Amberloup, waar hij in de een
zaamheid de krijgskunst van Napoleon
grondig zal instudeeren, en Wauters trekt
zich uit de suiker- en graanmiserie terug
in 't land van Chimay.
De andere ministers hebben nog geen
beslissing genomen. We zullen o ze le
zers goed op de hoogte houden, want de
zaak is zeer belangrijk. Men spreekt er
van, dat Van de Vyvere zijn vertrek zal
uits'ellen tot na 28 Augustus, omdat hij
absoluut aan den kop van de betooging
wil marcheeren. Anseele heeft een kom
missie aangesteld, om uit te maken waar
ze de beste biefstukken gereed maken cn
Destrée gaat een cour de danse
volgen in Italië, waar hij toch zoo gaarne
gezant zou willen zijn.
Te bekomen op ons bureel
allerbeste Witte Wijn
en Bordeauxwijn.
Toen ik, verleden jaar, bij de bespre
king der begrooting van landbouw, mijn
verwondering er over uitsprak dat, van
de meer dan vijfhonderd wetsontwerpen
en wetsvoorstellingen, geen enkel, uit
gaande van het ministerie van landbouw,
op het bureel der Kamer was overgelegd,
dan zei minister Ruzette, niet zonder
zekere fierheid, dat er een was in "den
senaat. y
ik ging op inlichtingen uit en vernam
det het een brokske pachtwet was, gel
dend voor de verwoeste gewesten.
Daar waren immers de boeren bezig
met hun reuzenkrachten en taaie energie,
de omgewoelde en stukgeschoten gron
den weer klaar te maken voor kuituur.
De schraapzuchtige eigenaars gebaarden
van niets, maar als de grond weerom be
bouwbaar was gemaakt dan kwamen ze
en legden hun klauw er op.
Zoo sterk druischte die handelwijze in
tegen de eerlijkheid en de menschelijk-
heid dat een wet noodig werd geacht.
Die wel is maar een arm wetje, dat be
zwaarlijk iets of wat voldoening geeft.
De wet over de pachten, door Van Die-
voet, Vergels en c.s. overgelegd kwam
niet ter bespreking. Waarom
Zij bracht eenige beternis in de huidi
ge, onduldbare toestanden maar men
vreesde dat amendementen zouden over
gelegd worden...
Men vreesde met reden, immer er was
gezeld dat de pachten met lange termij
nen de eenige redelijke waren en dat in
plaats var 3-6-9 een artikel moest worden
ingelast stellend 10-20-30. c?V-3 .-
Daar de uiterste linkerzijde zonder
twijfel voor een amendement, dat de
groote grondeigenaars hun macht fnuik
te, zou te vinden geweest zijn en de de-
mokraten van rechts niet konden tegen
stemmen, zoo is het wetsontwerp stille-
kens op het achterplan geschoven Van
Dievoet heeft zijn kindje laten slapen en
met de ontbinding der Kamers wordt het
begraven.
Arm.we je
Zoo veel geluk was u toegewenscht
maar niets is er van gedijd I
Zooveel boerkens en hoveniers hadden
hoopvol naar u uitgekeken wat 'n jam
mer dat die mooie hoop zoo ras verzwonl
Ja, de pachtwet is er hoogst en drin
gend noodig...
De grondeigenaars dwingen hun pach
ters dat het schande is.
Met de gemeentelijke verkiezingen is
't weer klaar gebleken. Van alle zijden
zijn ons desaangaande berichten toege
komen, te Wieze, te Aspelare, te Meer-
beke, zoowat overal zijn strafbare daden
gepleegd.
Ik vroeg aan den minister van justicie
wanneer de parketten gingen ingrijpen
tegen die jakhalzen
Zijn antwoord Haal feiten aan.
Feiten Overalmaar elk zwijgt. De
eene uit schrik de andere om rustwille
de derde omdat getuigen en bewijzen
ontbreken.
Eik zwijgt en in dat zwijgen juist ligt
de bestendiging van 't onrecht en het
gevaar.
Met lange pachten wordt dat onrecht
afgew eerd, dat gevaar gekeerd.
Ik hoor zeggen waarom zijn de land
bouwers diet solidair
Wairom zijn ze niet in bonden veree-
nigd, en gehoorzamen ze niet aan regle
menten en verordeningen
Wat gebeurt er nu
Karei heeft een plekje beste land in
huur van een liberaal. Als 't kiezing is
stemt hij groen.
Pieter, die een oogske heeft op dat
land, vermoedt dat Karei niet voor de
blauwen stemde hij draagt hem over,
vleit mijnheer, biedt twintig frank meer
en Karei krijgt zijn opzeg.
Ge zult me zeggen dat die Piet een
lafaard is. Wel ja en dan, de schurken
streek is gepleegd.
En een of twee jaar later, zal Karei
trachten dat Pieter een broekske wordt
gepast van 't zelfde laken.
Al de middeleeuwsche praktijken die
nen gebannen of den kop ingedrukt.
Daarvoor moeten de landbouwers eerst
zorgen.
Bonden I
Solidariteit 1
Daar Jigt de redding.
L. Van op den Bosch,
Volksvertegenwoordiger.
