HET LAND VAN AELST Burgemeester Max oulïegl de Vlamingen het recht te beloogen voor de Ver* iaamschins»' van de Gentsche Hoogeschool op 28 Oogst. A A LSI betoogt den 18 September, om 3 uur namiddag, voor de Vervlaamsching van de Gentsche Hooge school, voor Amnestie, tegen 't Militarisme en als protest tegen het schandalig verbod van een Vlaamschhatend bestuur tegenover een gansch recbteischend volk. De Katholieke Eendracht elders en hier. De Pensioenen IETS VOOR OM DE WEEK. SOLDATENBRIEF DONDERDAG 25 OOGST 1921 NUMMER 2633 49' JAARGANG DE WERKMAN I Tolk der Kristene 1 Arrondissement Aalst De Waarheid is ons Wapen Rechtvaardigheid is ons Doel Stichter PIETER ÖA.EHI®Hoofdopsteller K. L.Vanop den Bosch, Volksvertegenwoordiger. Abonnementprijs per jaar 7,50; per 6 maanden 3,75 fr. Op voorhand betaalbaar. Prijs per nummer 0,15 De katholieke bewaarders voelen stil aan dat het roer hen ontglipt en doen dan ook al het mogelijke n onmogelijke om de verbroken eendracht in hunne rangen te herstellen en te verstevigen. De meeningsverschillen die lusschen de verschillende groepen van de katho lieke partij in gewone, vöóroorlogsche dagen heel flauwtjes opdoezelden. ver dwenen, als bij tooverslag, in woelige kiezingsdagen, voor het altaar van de heilige eenheid. Het noodzakelijk materialisme van den oorlog heeft echter bij de massa een on betwistbare invloed nagelaten en den stoffelijken kant van het levensproblema naar het voorplan gebracht. Aan deze kentering was de katholieke partij door haar samenstelling, meer dan wie ook onderhevig. De massa, wiens overtuiging meestal afhankelijk is van de dwaaste sympathiën en antipathiën, van een aantal overleve ringen, en ook van verplichtingen, schat te de kristene leer niet naar haren inhoud, maar naar de daden die de zoogezegde vertegenwoordigers ervan, stelden of ge steld hadden. Vandaar uit verminderde voor een groot deel de gelo ofskracht in de rangen der slaafsche katholieke volgelingen. Het ideëele, het programma dat de gemeen schapsbazis moest zijn van hun partij, kwam op den achtergrond De stoffelijke vereischten kwamen in de verschillende 8tandsorganisa'ies gesticht in den schoot van de katholieke partij zelve naar voren. Juist daardoor, juist door de tegenstrijdigheid van standsbelangen, kwam er eene botsing tusschen de uiters ten van dezelfde partij. De hefiige loonstrijd, waar de katho lieke werklieden-organisaties heug tegen meug uoui de machtig geworden demo- kratie werden ingewikkeld, verscherpte de verhoudingen, verhoogde de vinnig heid, vergrootte den afstand die onver mijdelijk vroeg of laat tot een scheuring leiden moeten zoo er geen kombinatie gevonden wordt, die altijd ten koste Zal zijn van de demokratische idee. We hoeven er aan toe te voegen, dat de tegenstrijdigheid van gedachten en de verdediging daarvan in verhouding steeg met de tegenstrijdigheid van de stoffelij ke belangen. De eerste kwam tot uiting, niet alleen in de pers, maar ook in de Kamer, waar de katholieke partij zich indeelde in twee afgeteekende groepen, die over dezelfde onderwerpen, tegen- overeengestelde meeningen en tegenover- eengestelde stemmingen uitbrachten. De verloopen gemeenteverkiezingen hebben den toestand nog verscherpt en zullen misschien voor den afloop van de aanstaande kamerverkiezingen van over wegend belang zijn. Antwerpen stelde de Vlaamsch* katho lieke demokratie een voorbed*.), dat he laas, door zoo weinigen werd gevolgd, wat ons terecht denken doet door hoeveel stoffelijke en zedelijke banden de zooge zegde katholieke demokratie aan de ka tholieke bewaarderskliek gebonden ligt. Seghers-Casteleyn schelden op Van Cauwelaert om te meest en willen met hem niet meer op den ijst. Goed I Se ghers en Casteleyn zullen vast op 't ge past oogenblik afzien van dergelijke po litiek, dit met het oog op... hun zetd en de o zoo heilige eendracht van de katho lieke partij. Zal Van Cauwelaert nu met Seghers en konsoorten op een lijst willen staan We willen neen hopen, we den ken echter ja. Het eerste zou ons genoe gen doen, het tweede zou ons echter niet teleurstellen. In de oogen van die menschen speelt nog altijd den alleenheerschersgeest, die ouwe macht, die toch maar een inge beelde is of zijn kan op den rug van die menschen drukt nog altijd de hand van de hoogere geestelijkheid die de katholie ke partij boven de kristene leer, die de ouwe privilegies van een hoop bewaar ders en volksvijanden boven de kristene gedachte van naastenliefde stellen. Zullen ze toch maar,zij verdedigers van een minima-vlaamsch en minima demo- kratisch programma, het hoofd in den schoot leggen Zullen ze naar het edel voorbeeld van de zoozeer bekampte, belasterde en ver volgde voorgangers van de kristen demo kratische gedachte, voet bij stek houden? Zullen ze 't verraad plegen lijk zooveel van hun huidige ldiders, die, uit lafheid of zwakheid, om stoffelijke of zedelijke voordeelen zijn achtergebleven op den weg van vooruitgang, hervorming en vervolging Of zullen ze, met één daad, met één harde zweepslag, een einde stellen aan 't gewetenloos geschacher met de kris tene leer, aan de uitbuiting en verstom ping van een gansch volk, aan 't on rechtvaardig voogdijschap van een aan tal schijnkristenen, volksvijanden, frans kiljons, kapitalisten enz. We willen 't hopen... afwachten... gelooven kunnen we echter niet. Over korten tijd gaan de verkiezin genM. Woeste is hier geweest... om de kamerverkiezingen van October a.s. voor te bereiden en tevens oe naar demo kratie overhellende Vlaamsche katho lieken een geducht standje te geven.... in het Fransch. Onze achtbare burgervader, M. De Hert, heeft, als stafhouder van de aloude katholieke partij, te dier gelegenheid, in de behoorlijke taal van het zuden, sier lijke bloempjes gestrooid aan het adres van den ouasten en reaktionairste onder de reaktionairen. M. Woeste heeft er gesproken als de hevigste vijand van alle toegevingen en hervormingen en als apostel van de ka tholieke unie. Z'n woord moet hardgevallen zijn op 't gemoed van de volgelingen van ouJ- minister Poullet, wien de tegenwoordige katholieke minderheid, 't verwerpen van het vrouwenstemrecht als redmiddel te gen het dreigend gevaar, veroorzaakt door de toekenning van het algemeen stemrecht, welwillend worden aangere kend. Z'n woord was er een van openbaring voor de goedgeloovige katholieke Vla mingen. Met de eerlijkheid waarmeê de heer Woeste ook de meest verachtelijke en achterlijke van z'n meeningen durft ver dedigen, erkende hij z'n stemming voor de ellendige lap taalwet als een taktische toegeving. Z'n slot viel hard voor de zoogezegde scheurmakers en verdeelers, warm voor de heilige eenheid van de katholieke par tij de unie, die staat bóven alle andere meeningsverschMen en opvattingen. De katholieke Vlamingen hebben door den mond van hun achtbaar gemeente raadslid en voorzitter van 't katholiek vlaamsch verbond, den heer Dr J. Schelf hout, den heer Woeste de hulde gebracht van onderdanige knechten... De heer P. Van Schuylenbergh heeft het klipje behendig omzeild, zonder er niette min een aanzienlijk deel van z'n durfk-acht in te schieten. Z'n stilzwijgen of verzwijgen is na de rede van den 'heer Woeste als een passief goedkeuren van deze stelling ofwel verraad tegenover de demokratie. Ofwel heeft hij het als kleine kleuter niet aangedurfd, z'n meeningen tegenover die van vadertje te stellen, wat niet pleit voor z'n moed of de sterkte van z'n overtuiging. Ofwel is hij nooit anders geweest dan een opgestelde lokvogel, ten bate van de konservatieven. De feiten hebben niet lang op zich la ten wachten... en onze reeds neergepende indrukken in 't gelijk gesteld. In haar nummer van Zondag laatst breekt De Volksstem onder hoofdar tikel een lans ten voordeele van het her stel der eenheid tusschen de Belgische katholieken. Met het oog daarop komt zij op voor de «Union Catholique Beige» aan het hoofd waarvan een bestuur staan zou, samengesteld uit 24 leden, Vlamin gen en Walen om de helft. Reeds deze samenstelling laat af den aard van de elementen is een be drog ten nadeele van de Vlamingen. Het bestuur diende in verhouding te zijn van het aantal Vlaamsche en Waalsche ver tegenwoordigers. We hadden natuurlijk van De Volks stem niets beter duiven hopen en wen- schen er daarom voorloopig niet verder op in te gaan. Kostelijker en belangrijker is Ons Volksblad orgaan van de Kristene Werklieden (alias M. VanSchuylenberg). In een artikel getiteld De oogea open en geteekend A. Le Lièvre gaat deze heftig te keer tegen de roodjes, hun grootste vijanden Antwerpen zit hem als een doorn in den voet en laat hij dus danig onverlet, al meent hij ook dat het de heeren katholieken erg spijten zal K. Huysmans voortgeholpen (Red.) te hebben. Ook de mogelijkheid van een ministe rie VandeVelde Destrée Van Cauwelaert- Heyman wordt er o derzocht, waarbij het verbreken van de eenheid van de katholieke p -rtij a s een onvergeeflijke misdaad (red.) tegenover Godsdienst en Vaderland wordt betite d. We begrijpe de heeren katholieken goed Katholiek vóór al es, zelfs reak- tionair, franskiljon, schijn-ktistcn voor socialist Aangenomen. Aangenomen dat dit naar de woorden van den heer Le Lièvre een misdaad zou zijns-.am te gaan met de socialisten... Maar we vragen hem tevens af welken naam hij zou geven aan de uitbuiting, de verdrukking, waardoor de katholieke bewaardeis ons hebben gemaakt en ge laten het meest verachterde volk van West Europa (Pater Stracke). M. Van Schuylenbergh behandelt in netzeifde nr de drukbesproken kwestie van De nieuwe Regeering en loochent ten stelligste een sameng an van socia listen en Vlaamsche katholieken. Dat bewijst dat de heer Van Schuylen bergh de les van den heer Woeste goed onthouden heeft en net samenvallen van die artikels in die twee bladen is niet een bloot toeval maar veeleer een gegeven ordewootd. Hij beaamt de woorden van oud minis ter Poullet ons Vlaamsch Kristen De- mokratisch Programma zal niet verwe zenlijkt worden als de katholieken het niet doen Wij zijn echter zoo vrij de achtbare volksvertegenwoordiger te wijzen ten eerste, dat zoo het kristen demokra isch programma niet verwezenlijkt is dit aan de Katholieken zelf te wijten is ten twee de, d t hij zelf niet altijd de mee- nirrg is toegedaan geweest. Er /ijn in het verleden nog wel woorden, schriften en daden te vinden die getuigen dat de redding wel buiten de katholieke partij diende gezocht, n.l binnen de rangen van de Kristene Volkspartij. D<- feiten b-.-wijzen nu, dat de woorden en schrifte van de Kristene Werk ieden of Vlaamsche Katho i ken een treurige en afkeurenswaardige komedie zijn geweest tegenover goedgeloovige kiezeis. Heel hun doen en laten is als een opgesteld kieskraam ten voordeele van de ouwe pruiken. Dit handelen kan alleen ons zelve en onze menschen een bewijs zijn van de waarheid van onze leer en tevens een spoorslag voor toekoirstigen strijd. De rechtvaardigheidswillenden is het een ving- rwijzmg, eeri gebaar dan hun verdete handelwijze oikteeren moet tn zal 1 X. Is me dat een ell ndige boel I... En geen hoop op beiernis. Van overal komen de oudjes aandra ven Och, mijnheer, 'k heb nog geen een' getrokken 'k ben vast drie en ze- ventig werken kan ik niet meer en... a< hou.Jen zij mij gaarne, toch weet ik wel dat er wat zou moeten rijzen 1 Och ja hij weet het Gat de strijd om het leven bi'tei is en vreeselijk hard. dat er in een huis'met kleine kinderen veel noo dig is en ve.l ontbreekt en dat een ouwe sukkelaar er een last bijbrengt, die geduld wordt maar niet wordt gewenscht. Kon hij maar zeggen ieder maand, hier zijn vijftig frank, en met het weinige knoefelwerk dat hij nog verrichten kan, zou hij als een mooie hulp worden aanzien. En weer stelt hij de vraag: Wanneer betalen ze hun schuld Wat kunt ge daarop antwoorden De kiezingen zijn in aantocht en dat zal veel helpen. Minister Wauters met zijn beloften dat de pensioenen van in het beg-n van 21 /ouden worden uitbetaald om de maand, is er ver van af zijn belofte te he ben gehouden en..., naar zijn on- derrichtinge.', wordt er zoo vrekkig op getreden dat het afnemen van het pensi oen wel dikwijls aan diefstal gelijkt. 'k Heb maar tweeh -riderd frank pen- sioen, mijnheer 1 'h Ben een en zeven- tig en gekreveerd Altijd de boeren gediend hard gearbeid en bitter wei- nig gewonnen. Nu halfblind, halfdoof, opgegeten van rhumatisme van het sla- pen in mijn ruwe beddekoets, op mijn harden stroozak in den tochtigen stal. Ik kan nog over de vierhonderd frank verdienen met werken, beweren de groote menheeren. Dat ze me tien frank gaven om een riem te graven, ik zou ze niet mogen oprapen in mijn zetel zit- ten. wat over en weer loopen als een echte sukkelaar, meer kan ik niet I Neen, ze zijn niet rechtvaardig. Zij hebben geknoeid met den armen stak kerd, armzalig geknoeid en hij komt, ein de raad, zijn nood klagen. En zoo zijn honderden, duizenden ge vallen 1 Wat een mizerie, lieve God, wat een mizerie I... Menschen die, hun leven door, met zwaren arbeid hun pezen hebben ver rekt, roggenen stuiten hebben gegeten en immer hebben gekampt met nood en te genslag f-n die na zoo'n leven van kom mer en zorg nog geen recht hebben op 't hoogste recht der grijs tams steun in den ouden dag en medelijden, zooniet liefde I Maar wie gelooft aan liefde, wie hoopt op liefde waar de vuigste politiek den schepter zwaait Gij niet, lezer, ik ook niet 1 De wet zelve huldigde een groote on rechtvaardigheid pensioenen van 600fr., van 660 fr. en 720 fr., naar gelang de armen woonden in kleine, meerdere en grootere dorpen en steden. Al het andere in de wet is omtrent op denzelfden leest geschoeid. Als 't kiezing is lapt ge de knoeiers dat op hun wezen. P. Denderman. 1»E BETOOGLVG De Vlamingen hebben dus verbod ge kregen te bet ogen voor de Vervlaam sching van de Gentsche Hoogeschool. Burgemeester M;<x, de vlaamschhater, heeft zijn veto gesteld, niet met het oog op de mogelijke opstootjes, maar uit franschdolle haat tegen een rechteischend volk. Vlaanderen mag dus niet meer betoo gen in de hoofstad van een land dat het lastenen verplichtingen oplegt. De Brusselsche ketjes en nufjes mogen niet gestoord worden in hun Zondags stemming door de hopelooze kreten van een hopelooze massa... De Brusselsche lui, heeren en dames, burgertjes en burgeresjes, mogen niet gewekt worden in hun laten slaap, in hun heerlijke droom van soirées en dan cings... Beulemansstad mag niet voelen den wil, niet hooren den eisch. niet zien de macht van een omhoogwillend volk... De koning, hij die gelijkheid beloofde in rechte en in feite, nadat 85 o/o Vla mingen waren gesneuveld, de koning vooral mag niet herinnerd worden aan 'tgegeven en gebroken woord. Deze maat'egel heeft ons niet verbaasd, nog minder teleurgesteld.... Het vat heeft ge zeven wat het in had en onze radikale stellingen in 't gelijk gesteld. We betoogden in Brussel omdat het eene princiepskwestie gold waarbij geen schakeeringen, geen meeningsverschillen dienden in aanmerking te komen. Brus s^! moest /ijn de machtsuiting van het heele Vlaamsche Volk die tegenover een negeere ede kaste, tegenover een negee- rende p-rs, een onbetwistbare logenstraf fing zijn m >est Het verbod bewijst dat de franskiljons dien uitslag gevreesd hebben... Maar het bewijst nog veel meer... Het get ft ons een idee van de immer hardn kkiger wordende tegenstand tegen al wat Vlaamsch is, he< geeft ons en idee van de lange weg t-n moeilijke strijd die ligt tusschen een betooging en Gent zelf... Brussel en Wallonië hand in hand te gen Vlaanderen...! Wanneer legt Vlaanderen de goedzak kigheid af...? Wanneer houdt Vlaanderen op met da' eeuwig kniebuigen en hoofdje knikken...? Wanneer houden de Vlamin gen op goeie vaderlanders te zijn om wille van de Belgische eenheid....? Wanneer maakt Vlaanderen een eind aan de voogdij en meesterschap van het vijandig Brussel en Wallonië en kookt zij pot naar eigen keus... Bmssel gaat dus niet... tenware... Tenware dat de inricht- rs en al de Vla mingen spijts alles, met al de fierheid van een gekrenkt Vlaamschbewustzijn, een besluit namen '1at hen pas»...! Tenware dat een Vlanmsche betooging toch doorging in een land waar spijts de koninklijke oproep geen slag der Gulden I Sporen mag eevi-rd, waar Gent niet mag gr ëischt, terwijl Napoleon endeFransche nationale feestdag worden gehuldigd. X. van de Paij, een Antwerpsch machinetip- per aan z'n vrienden van den atslisr. Beste mannen, Stopt uw masjien en leest, tot profijt en kontentement van den baas. Daar zijn slechte stielen in de wereld. Maar ik heb voor het oogenblik den bes te vast. 't Groot volk gaat voor een maand in villegiatuur. 'n Volksjongen doet niet ten onderhij gaat voor een maand naar Beverloo. Ik ben dan eerst komen te rijden naar Gent of Artevelde's parochie zooals in Tybaert staat. Dan ben ik komen te gaan naar de kazerne alwaar ik ben ko men aan te komen op den middag. De zon scheen hard. Ik zag er d'oude kennissen van mijn kompagnie. Ze zegden dat ik leelijk was ge-worden. Ik zee dat ik was komen te vrijen. Maar ze zegden dat ik loog en dat geen enkel maske mij met zoo'n ge zicht zou willen. Ik ben de leelijkste van al de polderpatatten, zeggen ze, en daarbij nog zoo voos als een raap. Enfeng ik weet er 't mijn van en ons Toke ook. Wij kregen dan onzen zak en ons ge weer. Dat vaart geen klein beetje terug die piottenbroek voelen scharren... Het was nog mijn oude broek. Mijn stempel stond er nog in. Ge kent hem wel, he? Ik heb hem u dikwijls genoeg laten.... hooren. Het verschil tusschen een kanon en een geweer was ik al een beetje vergeten. Als ik muugte in mijn pollen voel en ook in mijn schouders, denk ik geen klein beetje aan mijn masjien. Dat verschil is nogal groot. Alles woog te samen 45 kilos. Met de Paij er bij, zulde gijlie wel zwansen. Dan zijn we komen te gaan naar de Sinte Pietersstatie, en komen gestoken te worden in nen trein, ne salonwagen, waar kopkussens in liggen van onder de koeisteert. Wij zijn komen te rijden 's avonds in den donkere langs Diest, Aerschot, Ma- chelen, Dendermonde en eindelijk het land der gramschap en ellende alwaar God met schaarschte is omgesprongen bij het uitdeelen der Natuurschoonheden. Mannen, dat's maar om te laten zien dat wij dat zoo schoon kunnen schrijven ais nen hoofdredakteur, als 't moet zijn. De klok wijst 3 1/2 uur als wij komen aan te komen in Beverloo. Beverloo... Armoede, droefenis.... Be verloo III We waren blij dat we er waren, al dansten we niet en al was 't ginder geen Antwerpen kermis. Door 't stofWat stof Door't zand Wat zand I... We komen met lamme pollen ons zaks- ke op te pikken, en wij komen te gaan naar 't kamp. Het wordt goed licht. We zijn allemaal zwart als duivels. We mochten gaan slapen en verder voor den heelen dag had uwe Paij ser vice de Paille I... De regen komt de aarde te verkwikken en wij komen onder de stortbaden te staan. Het wat r is bij den troep zoo goed als thuis. Het kamp zelve? Hoe groot I... Het zand Wat zand Hoe armmoe dig II Hoe armzalig II! Hoe droevig lil! Wij zijn hier met een heel divizie.... Een divizie, ge weet, is zoo een vier honderd duizend man. Ge ziet ze nog niet in dees zand. En wat geld wordt hier verschoten. Daar zijn ook veel Cafékens. Elke mensch is een roofdier hier I... Ze azen allemaal opdepiottenportemonnaies. En portrettentrekkers.Meerals soldaten. Die loopen malkander omver. Ze zou den ook malkander den kop inslagen met hun kaske en d'oogen uitsteken met hun stokken. Hier zou voor de Fons nog al affaire te maken zijn. Honderden karrekens met snoep, toe- bak, schrijfbenoodigheden en schoone postkaarten... Ge moet eens nen inschrijvingslijst openen voor mij. Allez mannen, om te eindigen ga ik nog maar wat soep eten soep van Boer sluit uw hekken. Aan al de mannen 'nen goeien dag. Totdat ik wat meer tijd kom te hebben. SUSKE PAIJ. (Uit Tybaert de Kater

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Werkman | 1921 | | pagina 1