Veroveren en Vernieuwen
HET LAND VAN AELST
Op ons land weegt acht en veertig miljard schuld Eén miljard 250 miljoen wordt verbrod voor t leger. Eén
miljaid 600, miljoen belastingen wegen op onzen rug. Twee miljard belastingen staan ons te wachten, den dienst van zes
maanden verworpen. -- Vlaamsche mannen, vrouwen, kinderen betoogt den 18' September, om 3 uur, te AALST.
Oen 18e ï-EPTEM ER is onverschilligheid lafheid Lal hei d tegenover ons Volk, ons Recht, ons Leven
Casper van Zevencote.
Kristen Demokraten
OORLOGSSCHADE.
Ons litndbouwpraaije.
IETS VOOR OM DE WEEK.
Donderdag 8 september 1921
NUMMER 2S35
49' JAARGANG
DE WERKMAN
I Tolk der Kristene Volkspartij van het
Arrondissement Aalst
De Waarheid is ons Wapen
p Rechtvaardigheid is ons Dpel
Stichter s PIF.TER DAEXS
Abonnementprijs per jaar 7,50; per 6 maanden 3,75 fr.
Hoofdopsteller K L.V.w op in:\ Bosch, Volksvertegenwoordiger.
Prijs per nummer 0,15
Op voorhand be'aalbaar.
DOOR
Zonderlinge
Opgedragen aan de Kristen
Demokraten van het arron
dissement Aalst, tot vol
harding in den strijd.
Mensch en maatschappij zijn
sedert vele eeuwen aan een ge
weldige strijd onderworpen. Dien
strijd was steeds bitter en scherp.
Heel den weg, door de mensch-
heid afgelegd, zijn doorweekt
met tranen en bloed. Nooit is er
een oogenblik rust, een oogenblik
verpoozen geweest.
Nu eens werpen zich rgansche
volksstammen op elkander, dan
weer is het een bitteren kamp tus-
schen de enkelingen zelve. Waar
men in de geschiedenis perioden
van stilte, of zoogezegden vrede
vindt, is het slechts de stilte, den
vrede die een nieuw onweer voor
afgaan.
En toch gelooven we dat dien
kamp niet doelloos is voor de
menschheid.
We zijn op de wereld versche
nen met doel, met opgave Dit
duel, deze opgave is ons inner
lijk leven te ontwikkelen en te
volmaken. Bij den aanvang van
ons zijn stond de mensch op
een zeer nederigen trap. Ons le
ven was zeer weinig boven dat
der dieren verheven. Nu is het
doel van c-ns leven op te klimmen
en geestelijk groot te worden. Om
dat doel te bereiken, moet den
mensch door een louteringsvuur.
UDat louteringsvuur is den zwa
ren levensstrijd. En hoe lager den
mensch op de ontwikkelingslad
der staat, des te bitterder is den
kamp. En naarmate den mensch
geestelijk groot wordt, zal dien
kamp milderen en zal er meer
vrede en geluk over de mensch
heid nederkomen.
Sommigen beweren dat dien
strijd immer geweest is een strijd
van de verdrukten tegen de ver
drukkers, van de kleinen tegen
de grooten. Dat is niet juist. Ze
ker, de onderdrukten hebben te
gen de verdrukkers gestreden,doch
daarnevens vertoontdelevensstrijd
zich in zoo een verscheiden vorm,
dat het een echte chaos gelijkt
Voornamelijk twee soorten van
strijd zijn in de geschiedenis klaar
afgeteekend De klassenstrijd en
de rassenstrijd
Als het den kamp gold van volk
tegen volk, stam tegen stam, dan
stonden vaak verdrukkers en ver
drukten te samen tegen den
vreemdeling, die den vijand was.
En hier onderscheid men weer
om verschillige soorten van kamp
Nu eens gaat den kamp om de
onderwerping, de verslaving,
daar gaat den kamp om de vrij
wording van een volk. En nauwe
lijks was deze kamp voorbij, of
nu vertoonde zich een vinnige,
zeer vinnige strijd tusschen
de enkelingen van den volksstam,
en nu werd het daar een klassen
strijd.
Vroeger was het een rassen-
strijd Dien strijd beroert gansch
ons leven.
En niemand kan daarbuiten.
Zoolang den mensch op de be
schavingsladder staat, waar hij
thans staat, is er niet aan te den
ken het leven beter of gelukkiger
te maken.
De mensch moet hooger klim
men.
Hij moet door geestelijke ont
wiKkeling zich zelve vrijmaken.
Doch als wij van ontwikkeling
sprtken. bedoelen wij niet alleen
wetenschap Ware menschenont
wikkeling is geestelijke grootheid.
En naarmate den mensch gees
telijk groot wordt, mildert den
strijd en hoe meer hij zich van
die geestelijke grootheid verwij
derd, des te vinniger, des te har
der is zijn levensstrijd. De ge
schiedenis is daar om onzestelling
te bewijzen.
De heele menschheid wordt be
wogen en geleid door krachten
die staan buiten en boven haar,
maar die zij toch zelve heeft ont
ketend en waarvan zij nu den slaaf
is Het is wel van belang dat we
aan dt hand van de geschiedenis de
oorzaken opsporen van den bitte
ren levensstrijd die ieder mensch
te dragen neeft en die de maat
schappij zoo jammerlijk teistert.
Velen roepen 't Kapitaal is
de schuld van alles
Dat is oppervlakkig gerede
neerd. Als het zoo zou zijn stel ik
de vraag Wie is de schuld, of
wat is de schuld dat het kapitaal
daar is
Anderen roepen 't Militaris
me is de schuld
En als dat zoi is. hoe is het mi-
litari me gekomen, vraag ik.
Er dient dieper gevorscht te
worden.
De kwalen van volk en maat
schappij moeten tot op den wortel
ontbloot worden. De strijd in 'r le
ven is geen louter toeval. Hij had
oorzaak, zin en beteekenis
Om tot een klaar begrip van
onzen levensstrijd te komen, moe
ten wij een klaren blik hebben op
de menschheid in haar geheel, en
dat van af de eerste tijden van
haar zijn
Dat overzicht willen wij pogen
daar te stellen.
In de primitiefste tijden der
menschheid, was de geestelijke
ontwikkeling bitter klein. Niet al
leen was er geen wetenschap,
doch er was ook geen geestelijk
begrip bij den mensch, zoodat hij
heel weinig boven het dier verhe
ven stond
Vorschen we nu naar den strijd
van die menschen.
Ze leven afzonderlijk in bos
schen, wouden of wilderris, of
zitten juist als de dieren in
holen verborgen. Ze kampen el
ken dag den kamp op leven en
dood. Niet alleen tegen de natuur
hebben zij te strijden, doch in
ieder ander mensch zien zij een
vijand. Den blik van een andere
mensch kunnen zij niet verdragen
of ze voelen zich gedreven tot
tweestrijd Als zij honger hebben,
vinden zij het redelijk een anderen
mensen zwakker dan zij - te
overvallen, hem te dooden en hem
eenvoudig op te eten. Recht is er
niet. Wie het ongeluk heefi klein
of zwak van lichaam te zijn valt
vroeg of laat ten prooi der sterke
ren Het is het toppunt der ba.ba-
rij Toch zit in dezemenscheneters
reeds een geestelijk wezen gebor
gen. ('t Vervolgt).
De eerste zonderling is De Ponthière
van Luik.
Hij wil een sterk leger. Hij beweert
dat we luisteren moeten naar de bevoeg
de militaire overheden. Die zoogezegde
bevoegde militaire overheden willen
niet hooren van verminderden diensttijd,
integendeel met den grootsten tegenzin
hebben ze de duimen gelegd voor den
tienmaandschen en dertienmaandschen
diensttermijn.
Van een diensttijd van zes maand wil
len ze volstrekt niet hooren.
Van vermindering der bewapeningen
evenmin. Ons leger moet op de hoogte
zijn van zijn taak I? Dus nieuwe ka
nonnen, moderne mitraljeuzen, delaatst-
perfekte vliegtuigen alle verbeteringen
op gebied van techniek moeten er komen.
D .t zal wel millioenen en milliarden
kosten.
Den drommel 1
Wij zijn de overwinnaars wij moeten
de vruchten der overwinning plukken
De demokratie bukt er onder, zucht en
lijdt, kermt en hungert en dorst naar
vrede en liefde 1...
Kristen Demokraten als De Ponthière
zijn voor een sterk leger en voor de ko
lossale uitgaven, die drukken met hun
l-oden zwaarte op 't werkende volk
Sterke legers bereiden nieuwe oorlogen
voor, nieuwe moorderijer. nieuwe mi e-
rifin en de bepaal, e bankroet van Europa.
En een kristen demokraat komt er
voor op 1?
Zonderlinge kristen demokraat
De Ponthière wil niet dat er wordt ge
protesteerd tegen de belastingen, zooals
die door de katholieken, liberalen en so-
sialisten werden gestemd.
D-1 zakencijfer belasting is dus een
eerlijke?
Wij vinden het tegendeel. Zoo'n belas
ting is er een die weegt op de gruote
huisgezinnen.
Zij is dus onrechtvaardig, onsociaal en
anti-demokratisch
De tweede zonderlinge kristen demo
kraat is M. Van Schuylenberg.
Hij zegt heel er stig Ons vlaamsch
BN KRISTELIJK PROORAMMA KAN ENKEL
DOOR DE KATHOLIEKE PARTIJ VERWEZENLIJKT
WORDEN 1
Dat heeft mijnheer Van Schuylenberg
van den ouwen Woeste geleerd.
Na zoo'n belijdenis is het zeker dat
M. Van Schuylenberg weerom op de lijst
zal mogen staan achter den naam van
M. Woeste.
Hij zal weerom met hem mogen mee-
loopen.
Het Vlaamsch en kristelijk programma
werd door de dompers van alle kaliber
met de voeten getreden.
Staatsminister Poullet bekende te Has
selt Wij hebben niets bekomen
Waarom
Omdat het de kath .lieken gemangeld
heeft aan durfkracht, aan wilskracht 1
Wat hebben de katholieken gedaan
voor de amnestie, voor de oud strijders,
voor de opgeëischten, voor Je vervlaam-
sching van Gent, voor de Waalsche en
Vlaamsche regimenten, voor de vermin-
d.ring van den diensttijden de legerlas-
ten, voor het bestraffen der oorlogswoe
keraars, voor de eerlijke bedeeling van
de belastingen
Niets 1
Woorden. Daden Neen.
Toch zal de katholieke partij heel dat
programma verwezenlijken.
Voor wanneer, dat zegt M. Van Schuy
lenberg niet en dat is jammer, want juist
dat ware interessant om weten.
Zal 't met M. Woeste gaan
Met den man die vierkant stond tegen
de demokratieen Vlaande'en
Hij gaat er hij strijkt de vlag voor hem
en zijn aanhangers...
Geen zaligheid, geen heil of zegen bui
ten de groote katholieke pari ij I...
Van zoo'n platbroekerij verwachten we
veel voor de zonderlinge kristen demo
kratie van de gr'en-kruisers 1...
Wat is de kristen demokratie van een
partijtje wiens lijders zulke dingen pu-
bliceeren
Wat is die waard
Waar leidt dat zijn aa hangers heen
't Is 'e hopen dat velen onder hen, na
zoo'n bekentenis van sl.iafsche gedwee
heid, de oogt-n zullen openen en terug
keeren naar de echte reine kristen demo
kratie der Kristene Volkspartij.
P. Denderman.
Nog altijd wachten duizenden en nog
duizenden menschen om hun oorlogs
schade.
Kleine boerkens, die slechts eenige
honderden franken te goed hebben kun
nen niets bekortten omdat ze niet bijtijds
hun aanvragen hadden ingestuurd om
dat ze een nummer moeten kunnen too-
nen afgeleverd door een persoon, die met
de inschrijvingen was gelast, omdat ze
geen ontvangstbewijs van het invullen
der formulieren van oorlogsschade kun
nen laten zien en om honderd andere
motieven, de eene al bespottelijker dan
de andere.
Wat vragen die kleine landbouwers
Een wanmolen, een raapmolen, wat
scheikundige vetten of po'aschmesten op
afkorting hunner oorlogsschade.
Voor hen is er meestal niets te beko
men En als ik me tot de groote koppen
wend, dan komen die aandraven met de
zelfde redenen als de anderen, immers
zij gaan eerst bij den duivel te biechten
eer ze absolutie of penitentie geven of
't u laten aftrappen.
Verleden jaar was 't hetzelfde met de
paarden en het hoornvee dat uit Duitsch-
land kwam.
Als ik in de Kamer aanklaagde dat en
kele personen, die deel uitmaakten van
de kommisie of er. goed mee bevriend
waren, zestig runderen voor hen alleen
kregen, dan beloofde minister Ruzette
onderzoak E na 't onderzoek bekende
hij dat er misbruiken waren, maar dat hij
maatregelen had getrolfen om die in het
vervolg te vooikomen.
Van teruggeven, van straffen Geen
kwestie.
De klucht was gespeeld.
Weet ge wat diezelfde minister van
den grooten landbouw antwoordde als ik
in volle Kamer zijn aandacht inriep op
het afwijzen der kleine landbouwers.
Dat gaat den heer Minister van Eko-
n~>mische zaken aan. En als ik niet losliet
en aanklopte bij minister Van de Vyvere
dan stuurde deze mij vriendelijk naar Ru-
zetteken terug.
Wai oen ellendige klucht 1
't Blijft alles voor de grooten, weinig
of niets voor de kleinen.
Groote landbouwers, die gedurende
den oorlog een fortuin wonnen halen, op
hun oorlogsschade, Duitsche machines
weg die dui/enden franken waaide heb
ben. Kleine boerkens, met talrijke huis
gezinnen, die met alle moeite van de we
reld den tijd der bezetting doorworstel
den, honderden marken boet betaalden
omdat ze niet wilden leveren, en wiens
koetje of zwijntje werd geslacht door de
vijanden en tegen spotprijzen betaald,
kunnen geen zakske vetten bekomen op
afkorting der geledene schade
De goede luide hadden gedacht dat de
oorlog het ouwe stelsel van alles voor
de grooten den kop indrukken zou.
Nogmaals gefopt
Wel, 't is zoo.
En dat stelsel zal duren tot de kleinen
blok zu'len vormen tegen al de grooten
die knoe en, die konkelen en klauwen
zooveel 't maar kan, hun brar.dkoffers
vullen, eerst de minderen op stroo hel
pen en het land leiden naar de onvermij
delijke bankroet.
Uw kiesb' ief is uw wapen.
Menschen die de rechtvaardigheid lief-"
hebt, maakt er een goed gebruik van.
L. Van op den Bosch,
Volksvertegenwoordiger.
Jef, jongen, nu heeft het toch eens
goed geregend 't was tijd, als 't maar
niet te laat is.
Te laat, Gust, dat alles hangt af van
't weer en van de boeren.
Ge zijt toch een drolligen vent, Jef, wat
kunnen de boeren daaraan doen, dat ik
dat moest zeggen aan Katrien, ge zoudt
z'hooren.
Oh l oh! stillekens aan, Gust, gij en
Katrien zult me moeten gelijk geven.
'k Ben nieuwsgierig,niet voor mij maar
voor Katrien.
Eh wel Luistert en zegt het aan Ka
trien Het hollezaad is later moeten ge
zaaid worden, de tijd hierdoor verloren,
gaan we door een oordeelkundige be
mesting weten in te winnen.
Mesten, beiren zooveel ge wilt, jef,
maar te laat is te laat.
Laat me uitspreken, Gust. Er moest nu
eens 'nen Rus op uw boerderij komen.
Ge weet dat die mensch honger heeft,
gaat ge hem dan tarwe geven die hij
eerst moet doen malen, daarna bakken
om ze hem eindelijk als brood te laten
verslinden
Dat zou 'nen zot raden, Jef, die Rus
krijgt aanstonds brood.
'k Heb u liggen^Gust. Mest bevat or
ganische stikstof, die zich eerst in ammo-
niakale, daarna in nitrische stifstof moet
omzetten om dan eindelijk als voedsel
voor de plant te kunnen dienen, dus lang
te wachten alvorens uw mest zijn uit
werksel zal geven beir bevat vele am-
momakale stikstof die zich ook tot nitri
sche moet omzetten om door de planten
opgenomen te worden, dus nog te wach
ten, doch reeds min lang.
'k Begrijp waar ge naartoe gaat, ik
moet rechtstreeksch nitrische stikstof toe
dienen.
Heel juist. Sodanitraat werkt als de
zweep op het paard. Als uwe rapen dus
manier hebben en van pas staan dient ze
dan sodanitraat toe, op eenige dagen
zullen de bladeren zich fel ontwikkelen
en eens vele bladeren is er meer kans
van dikke rapen.
'k Zal 't aan Katrien zeggen en haar
ook trachten voor de zaak te winnen. Tot
later, Gust.
(De naaste week een praatje over de
nieuwe meststof sylviniet.)
L. Haems.
Landbouwvoordrachtgever.
Rond een Vlaamsche Kermis
Aalst, postdatum.
M'n waarde Labbermans,
Het zal u «enigszins hard vallen en te
leurstellen te vernemen, dat diegenen, op
wie gij, het Vaderland en madam Beule-
mans alle hoop ende betrouwen hadden
gesteld voor 't behoud van een langen
diensttijd, de Université Frangaise en
de hooge belastingen, hun kazak heb
ben gekeerd.
Enfin...
De riberalen, voorbeelden van begin
selvastheid in den tijd van Julius Cesar,
hebben hun groote oomes Devèze, Hy-
mans, Strauss en Cc verloochend en een
Vlaamsche Kermis ingericht.
Zaterdag was 't hier een heel groote
lichtstoet, met zwart, geel en rood, met
heel veel kleine en heel weinig groote
kinderen.
De kleine kinderen droegen een din
gen van nen halven kluit meteen keers-
ken in,?dat van de grooten marcheerde
met den elektriek en enkele zelfs met
vollen graad.
Gelukkiglijk was de wind, nog altijd
niet bekomen van al de emoties van z'n
ranconter met de geele matant en van
ijn misloopen huwelijk, een beetje gaan
liggen en droomen van verloren groot
heid.
Max die met Braun op villegiatuur
was te Oordegem kon de staatsgevaar
lijke betooging niet verbieden. Voor de
macht van de betoogers heeft onze poli-
cie, die het zingen van revolutionaire
liederen ken gon van mè leven ba Ba
tist ne mieren ratten, ratten, ratten
wilde verhinderen, het moeten opgeven
en de dieners van Jan Vos, in allerhaast
ontboden, zijn te laat gekomen om enke-
ler; naar 't piereland te zenden.
Ik bedoel natuurlijk ratten...!
De ilchtstoet duurde juist zoo lang als
de keerskens hebben gebrand... die gin
gen uit één voor één... en brachten den
nacht over de stad en de riberale partij.
En nu de kermis... de Vlaamsche
Men heeft me verteld kwaadspie
kers zijn er altijd dat een lompen boer,
nen aktivist natuurlijk, het heeft gewaagd
zijnen armen frank terug te vragen om
dat. ja omdat men fransche liedjes zong
in die Vlaamsche kermis...1 Men heeft
me verteld, hoe nen anderen tusschen
't beste koren is wel kaf het waagde
de Vlaamsche Leeuw te laten hooren en
hoe gelukkiglijk een algemeen Vlaamsch
protest is opgerezen Halt zie da nie 1»
De lompe boeren en de aktivisten heb
ben beloofd met de komende kamerver
kiezingen hun mooiste vlaamsche liedjes
te zingen... en dan...
Arme riberalen 1 God beware hen I
Uw trouwe broêr,
Peteris Slabbermans,
