Zonder Pachtwet
i
HET LAND VAN AEL3T
Van Buiicn de Grenzen
LKKRKX I.FERtV
IETS VOOR OM DE WEEK.
DONDERDAG 29 DECEMBER 1921
NUMMER 2551
49* JAARGANG
DE WERKMAN
Tolk der Kriste/te Volkspartij van hel i
ArrcrhJ:ssemenI Aalst
Waarheid is ons Wapen
«GW:
s^t.icln erf^IRTFEI* DAGNSHoofdopsteller t an op den Rosch, Oud-Volksvertegenwoordiger.
Abonnementprijs per jaar 7,50; per 6 maanden 3,75 fr.
Op voorhand betaaibaar.
Prijs pernummer 0,15
Elke trouwe Partijgenoot stuurt DE WERKMAN een abon
nement als Nieuwjaarsgeschenk.
Dat elk rie opoffering doe van zijn vermaak van één enkele aag.
Een veelgelezen blad is de beste bedanking voor ren echte Kristen
Demokraat
We zijn den kiesstrijd ingegaan
èn voor nieuwe en beter wetten,
en voor de afschaffing van vele
misbruiken en onrechtvaardighe
den.
De pachtwet is ééne onder die
nieuwe en betere wetten die we
hebben verdedigd, met de over
tuiging van elk mensch die eene
rechtvaardige zaak verdedigd.
Het huidig pachtsvsteem is één
onder de vele stelsels, die we
hebben bekampt met al de kla::r
heid, met al de heftigheid waar
mede ze dienden bestreden te
worden I...
De kiezing is slechts een maand
achter den rug en reeds zijn de
feiten de waarheid en de noodza
kelijkheid van ons betoog k .men
bevestigen.
Uit Aspelaere bereikt ons het
droeve nieuws dat 15 van ons
beste vrienden met Kerstdag al of
een gedeelte van hun land zijn
opgezegd.
Vijftien
Vijftien huisgezinnen. honderd
en zes menschen, waaronder er
zijn die niet weten hoe morgen
hun brood te verdienen, die mor
gen hun vee zullen moeien ver-
koopen omdat ze 't niet meer voe
den kunnen.
ik heb het eerst niet willen, niet
kunnen geiooven dat het wet was,
dat het wet ko.i zijn, en ik heb
Bet gevraagd het antwoord ligt
hier bij me en 'k schrijf het af,
woord voor woord
VRAAG
Welke zijn de rechten van den huur
der in geval van landopzeg
ANTWOORD
In de huidige wetgeving heeft de pach
ter of huurder van een akker of stuk
land haast geen recht en is het hem bijna
onmogelijk zich tegen wederrechtelijke
opzeg vanwege den eigenaar te verdedi
gen.
Ziehier in het kort de voornaamste
wetsbepalingen in geval van landopzeg,
alhoewel de toepassing ervan van kanton
tot kanton kan verschillen
Landhuur loopt wettelijk ieder jaar
met October of Kerstmis ten einde naar
gelang het October of Kermispachten
betreft.
De eigenaar heeft in den regel het
recht de pacht als niet meer bestaande
te aanzien ten opzichte van den pachter
of huurder indien deze het bewijs niet
kan leveren, en dan nog wel een schrifte
lijk bewijs vanwege den eigenaar, dat de
landpacht voor een of meer jaren voort
blijft loopen.
Aldus is de wettelijke huurtermijn van
een akker of land een vol jaar, loopende
van October of Kerstmis tot October of
Kerstmis van het volgende jaar zonder
dat de eigenaar verplicht zij den opzeg
schriftelijk bij aanbevolen schrijven of bij
exploot van deurwaarder, zooals het voor
opzeg van woningen door de Wet wordt
vereischt, te doen.
Bijgevolg is dan ook de eigenaar hoe
genaamd niet verplicht de reden op te
geven waarom hij opzeg doet.
Bovenstaande heeft alleen betrekking
op landen die zonder schriftelijk of nota
rieel huurkontrakt werden verpacht. Be
staat er een geschreven huurkontrakt,
zoo maken de bepalingen van dit kon-
trakt de wet der partijen uit.
J. Crets, Adv.
Er is dus niets aan te doen...
de heeren eigenaars kunnen ge
rust zijn, den landopzeg is wel in
wettelijke vormen geschied Nie
mand zal of kan of mag hem
verontrusten... en daarom gaat
ook vandaag deze beschuldiging
niet tegen HEN maar tegen 't sy
steem dat dergelijke feiten nog
mogelijk maken.
Een huurder in de stad is bt-
i schermd door een wet.
De weraman is beschermd doo
zijn vereeniging en door een v et,
i De kleine landbouwer ALLEE?
wordt het niet
Een wet dringt zich op, niet eer
verminkte, niet etn halve maai
de pachtwet in luar geheel zoo
als de eerste ware Kristen Denicn
kraten ze hebben verdedigd en;
zooals wij ze zullen verdedigen',
spijts alios en allen
Misschien zou al wat hierboven
I werd aangehaald sommige onder
de buitenstaanders voorkomen
als heel wat vaag. Daarom
rcheen het me wenschelijk, in het
belang der zaak zelve, mijn ge
zegdens te staven inet namen en
getallen.
Hieronder volgen de namen
an de 15 hui-gezinnen uit Aspe
laer met de hoeveelheid land
dat hu i ogezegd is, met het aan
tal leden van ieder huisgezin en
den naam der eigenaars.
Eigenaar
Prieels Cyrie1, Sc! ep., Aspelaere.
Huurders
He Rouck Aug45 roeden, 8 Ie
den in het huisgezin
.'an Bever J B.,45roed.. tiled.
CeuterickT., 2 dagw 6 leden;
Van der Poorten Fr., 63 roeden,
7 leden
i Vroenhove Remy, 2 dagw 10 led
Eigenaar
Va der Haegen Od Adv Aalst.
Huurders
Mtganck Th., J dagw. 70 roed.,
1 7 leden
De Neve W« Victor, 2 dagw. 20
food 6 leden
Sou friau Gust., 1 dagw. 20 roed,
leden.
Eigenares
Mme V. d. Bossche, St Antelinckx
Huurders
Meganck Th., 55 roed., 7 leden
Haetleiman Edni.,43 roed.,9 led
De Me Petr. dagw. 70 roed.,
3 leden.
Eigenaar
M. Sloover, uit Gent.
Huurders
Vroenl:.;-.' Remy, 3 dagw. 1/2,
lOIcdan
De Neve,F 3 dagw. 1/2, 4 led
Bruwie An 1 dagw. 1/2,4 led.
Van Damn; Rem., 1 dagw 8 led.
Eigenaar
Berlangte, Lurgem., Aspelaere.
Huurder
D'Herde D;-s40 roed., 8 leden
N. B Vrv eigen gebruik
Cooreman Ee.ny, 2dagw., 6 led
WAAROM
Ik heb eraan gehouden de fei
ten vast (e steLen zonder te ver
vallen in t verhaal van tragische
bijzonderheden die bij tal van die
menschen niet ontbreken.
Nu ik weet ua> al deze landbou
wers gekende Krist. Demokraten
zijn, kan ik riet laten de heeren
eigenaars de vraag te stellen
Waarom teg^n die menschen,
binnen de regels n de wettelijk
heid, maar buit -u de regels van
menschlievendheid en kristetijke
naastenliefde, aldus werd gehan
deld?
Hel omgeworpen Hui-je
Zoet spelen ze onder de linde
Zoo vlijtig en blij van aard
Zij hebben persjes en rijsjes
En blokjes saam vergaard.
De jongen timmert en pleistert,
Het zusje draagt bouwstof toe;
Zij maken een boerenhuisken
Met stal, voor paard en koe.
En fraai uit papier gesneden,
Zet 't zusterke koetje en paard
En schaapjes nu in de grazing,
Wier vorm bewondring baart.
En in het hoveken prijken
De bloemkesals in Mei,
De dienstmeid vormt ze uit lapjes,
Den stalknecht uit wat klei.
Zij schatert, klapt in de handjes
En huppelt; 't hartje slaat
Van vreugd, omdat nu 't pachthof
Met al 't gerief daar staat.
Maar, zie eens I de wilde jongen
Heeft in een dartle vlucht,
Dat al omver gesprongen 1
En de arme moeder zucht
Ach zoo sloegen eens de winden
Ons huizeken van één,
Daaronder lag 't al begraven
God liet mij u alle n I
Mevr. Maria Van Acker Doolaeohe.
Van Binnen de (-reuzen
De regeringsverklaring h-dt zooals
we voorzien hadden niet veel om het lijf
had... op politiek gebied is ze nul ge
est, omtrent onze buitenlandsche er
ïoudingen zal ze geen afbreuk doen aan
le voorgangers, op ekonomiso en finan
iël terrein is ze een smeekbede van een
and dat op weg is naar den dieperik.
De eerste minister heeft niet duidelijk
tmschreven waar de geldbesparcn zulen
;edaan worden, veeleer zouden de ver-
ichillende diensten door hem ingericht
en aantal postjes scheppen die niet van
ard zijn o;n de bezuiniugspolitiek te
ienen. Het heeft ons niet verwonderd
at na de samenstelling van dergelijk
iiinisterie, ons landeken zijn schipken
4uren blijft in 't vaarwater der Entente.
Haar ons dunkt heeft de eerste minister
ipt geraadzaam gevonden op het Bel
f sch prioriteitsrecht in zake herstellings-
tóveatie e'g te drukken, wat ons voor-
kimt als zou dat eenigs'ins gevaar
I open. De binnenlandsche kwesties die
langend ziin heeft M. Theunis, die heel
n iïef was, getracht te ontwijken.
De militaire of diensttijd kwestie die
tci einde 1924 geregeld is zou slechts
dtp toekomende zittijd ter bespreking
krtnen en moet nu onderdoen voor de
hebgere belangen van het land.
pe Vervlaamsching der Gentsche Hoo-
gejchool wordt een vrije kwestie waar-
vai de beslissing het parlement overge
laten wordt.
fusschen de vele redevoeringen, die
aaigaande de regeeringsverkluring uit
gesproken werden, dienen we aan te
stijpen de houding van M. Van Cauwe-
iatït, wiens lauw gedrag in de Kamer
gapsch tegenstrijdig is met den toon van
De Standaard het orgaan van den
kath. vlaamschen groep.
M. Van Cauwelaert weet te strijken
en te zalven. Als katholieken hebben ze
hun verantwoordelijkheid in het minis
terie, waar ze zelfs een vertegenwoordi
ger hebben. M. Van Cauwelaert heeft
vermeden zich uit te spreken inzake
diensttijd en houdt aldus de twee poort
jes open. Echter kondigde hij aan, dat
het vooroorlogsch wetsvoorstel over Je
vertilder Gentsche Hoogeschool (met
vervl. over 40 jaar) zal ingediend wor
dend Een bewijs dat de heer Van Cauwe
laert sedert voor den oorlog niets aan
radicalisme heeft gewonnen.
De katholieke meneer Heyman van St
Niklaas heeft een rtde uitgesproken als
den eerste der kristen demokraten.
Opmerkenswaardig de opmerking van
den heer Van Hoeylandt (soc.) Dat is
het programma der socialisten van ver
leden jaar.
M. Heyman. En't programma der
katholieke demokraten van vóór 25 jaar.
HelaasMeneer Heyman, toen werden
die demokraten door uw vrienden ver
volgd.
M. Huysmans heeft o. m. protest aan
geteekend tegen de aanhouding van De
Beuckelaere.
M. Picard heeft de stelling van Het
Vlaamsche Frontuiteengesteld tegen
over de binnenlandsche en buitenland-
sche politiek van het centraliseerend Bel
gië en spreekt ten voordeele van de
amnestiegedachten.
De liberalen loopen gedwee in 't ga
reel van de Regeering, de socialisten be
wegen zich gemakkelijk op het terrein
van de kritiek, sedert ze uit de Regeering
getreden zijn.
Naar het schijnt zou het pri oriteitsrecht
van België, in zake herstel, gevaar loo
pen. In verband daarmede zouden de
heeren Delacroix en Bellemans bij h-iog-
dringendheid naar Brussel geroepen zijn
om te konfereeren met den minister van
Finantiën omtrent de schadeloosstelling
en de besprekingen te Londen.
Het Fransche militarisme steekt den
kop op tegen elke vredespolitiek, zoo van
Amerikaansche als Engelsche zijde voor
opgesteld.
Frankrijk is niet erg ingenomen met
een Fransch-Engelsch-Duitsch akkoord.
Dergelijke politiek van Engeland schijnt
ook wel niet zonder bedoelingen te zijn.
Engeland zou zich niet gemakkelijk van
z'n huidige heerschappij laten berooven.
De voL-ende conferentie van den
oppersten raad der Entente zal gehouden
worden in Cannes. We kunnen niet veel
vertrouwen stellen in een Fransch-En
gelsch verbond, dat reeds dergelijke lij
densweg heeft gekend, en dat er ver vanaf
schijnt een oplossing nabij te zijn.
Volgens een mededeeling van Briand
in de Fransche Kamer, zou er geen spraak
zijr. het tractaat van Versailles te wijzi
gen, en is de gedachten wisseling van
Lloyd George en Briand naar wensch
afgeloopen.
Engeland en de Vereenigde Staten
verdedigen hardnekkig de beperking van
de duikbooten. Het voorstel van Amerika
brengt de Amerikaansche en Engelsche
ton.nenmnat op 60,000. Frankrijk eischt
echter 90,000 ton. Italië en Japin weige
ren op de voorstellen van Amerika in te
gaan.
Niet genoeg kunnen die twee woorden
geschreven, gesproken, uitgebazuind
w< rden
Leeren I Jeugd.
Leeren 1 Mannen en vrouwen.
Leeren Grijsaards I
Het spreekwoord dat zegt Men is
nooit te oud om te leeren, doceert een
waarheid die ons is overgebracht door
de wijsheid en de ondervinding onzer
voorouders.
Er wordt me gezeid Het onderwijs
is nu verplichtend, minister Destrée voer
de zelfs den verscherpten leerplicht in
is 't nu nog niet wel
Och 1 dat begint nu te gaan maar er
is wat anders.
De stad Aalst heeft twee stedelijke
avondscholen één in de stadsschool ti°l
met vier klassen één in de stadsschool
n° 2 (Binnenstraat), met twee klassen.
Nog geen honderd vijftig leerlingen zijn
ingeschreven in die zes klassen, en't ge
beurt wel dat op sommige avonden geen
tachtig aanwezigen zijn
Op een bevolking van 18 duizend man
nen heeft onze stad dus maar 150 jon
gens, die den moed hebben en de wils
kracht zich hooger op te werken in hun
jeugd
Een getal dat onbeduidend is en treuri
ge gedachten geeft over den geestestoe
stand van ons volk.
En nochtans de onderwijzers zijn flinke
leerkrachten gaan vaderlijk, zelfs kame
raadschappelijk om met de adulten ver
aangenamen zooveel mogelijk de stof die
moet opgenomen worden, arbeiden met
vliitwaarom is de jeugd zoo wa^s
De scholen zouden driemaal ter week
moeten te klein zijn. Niet zes maar der
tig, veertig klassen zouden moeten prop-
pensvol zitten.
Er was gehoopt, en 'k had het ook wel
zóó gemeend, dat de achturige arbeids
dag, die nu zooveel ledige uren geeft, ten
ganschen ommekeer ging brengen in de
toestanden op schoolgebied
Acht uren aibeid, achturen rust, acht
uren uitspanning met opbouwend stre
ven gepaard.
Het eerste is erhet tweede ook het
opbouwend werk ontbreekt.
Aan wie de schuld
Aan de jonkheid
Ja Aan haar alleen Neen 1
Er zijn wel meer schuldigen.
Waar zijn ze
De ouders vooreerst. Niet enkel voor
't lichaam hebben ze te zorgen, maar ook
voor den geest.
't Levensgeluk hangt niet enkel af 3"
de lichamelijke schoonte en kravnt,
maar de vorming van ?iel en hart zijn do J
grootste factoren op dat gebied. Uw zorg, i
uw gezag en uw verantwoordelijkheid
dragen in die richting. Ouders, vaders,
moeders, denkt daaraan.
Vele patroons en werkgevers kunnen
op hun werkvolk een invloed oefenen, die
stellig heilzaam zou wezen.
Zij, die't kunnen en 't niet doen ver
onachtzamen een van die factors, die
niets of weinig kosten, en nochtans op
hun produkten, hoeveelheid hoedarig-
J heid, veel winnen kunnen.
I Als een werkman aanv?^ wordt in
een werkhuis, ziet dikwijls de aanwervei
hem aan met kennersoog, meet zijn weer
standskracht, zijn arbeidsvermogen van
kennis, onderwijs, hartegaven is geen
spraak.
't Is het voornaamste en hij vraagt er
niet naar, kijkt er niet naar om. Ook de
politieke partijen; de hoofden der syndi
caten, de leiders der /iekenbonden dra
gen hun verantwoordelijkheid in deze
wantoestanden.
Een goed woord baat, een slecht
schaadt. Niets doen in de huidige tijden
is slecht doen 1
Daarom sturen we een oproep tot al
die menschen, opdat zij ook van goeden
wil zouden zijn.
Laat ons, op het gebied van onderwijs
en volksontwikkeling, allen samengaan
ouders, werkgevers, partijen, syndica
ten, bonden
Waar is de jeugd als 't avond is
Elk weet het
Het gemeentebestuur moest daartegen
over doeltreffende maatregelen nemen.
Verplichting zal waarschijnlijk toch
noodig wordenverplichting van de
werklieden, opdat ze rich zouden op
werken; verplichting v m de besturen, 'X.
opdat de werkman in de mogelijkheid
gesteld worde het te doen.
L. Van Opdehjoscu.
Vlaanderen, den 1 Januari 1922.
Geachte Lezers van De Werkman.
't Jaar 1921 is voorbij; 't was versle
ten, doodop I...
Goed dat het in de kolk der tijden
verzonk.
't Blijft voor de christen democratie,
voor de stoere Vlamingen, voor alle eer
lijke menschen, die een schoon hart dra
gen op de goede plaats, van onzaliger
gedachtenisse.
Waren de gemeentelijke verkiezingen
een triomf voor onze gedachte; de wet
gevende en de provinciale verkiezingen
zijn een nederlaag geweest.
Op politiek gebied sloeg het ons dus
tegen. Maar 1922 vin.it ,ns en 2iet ons
terug aan den arbeid; inet ongebroken
moed eu met bandelnr^ krn..ni arbeiden
we voort
Voer de hoveniers en de boerkes viel
het ook niet mee. De lange droogte heeft
menige streep door mooie rekeningen
getrokken; heeft vele vruchten doen
kwijnen en vele stallen ontvolkt.
Bidden we den Heer dat het jaarke dat
we instappen, wat meer goeJ weder
brenge, de lui uit de stad zouden er ook
beter mee varen
Vlaanderen kreeg nog geen brokke
ling, geen kruimeltje van zijn recht, 't
Katholiek zal het alles in 't fijne trekken;
ze zeggen niet of 't met woorden of met
daden zal zijn. We vreezen dat het enkel
met woorden wezen zal
Woorden-hadden we genoeg; daden
moeten gesteld en de regeeringsverkla
ring nagekeken, zien we geen uitkomst.
'n Nieuwjaarsgeschenkje van eerste
gehalte bracht ons Theunis Geen ver
mindering van dienstplicht vóór 1924 1
BrrrNog drie of vier jaar ccn leger-
getalsterkte van 113- duizend soldaten en
een begrooting van 1 milliard 300 milli-
oen, ieder jaar.
Zoo'n worm in onzen kaas 1 't Is ferm
schabouwelijk
Toch beloofde hij te sparen. Die be
lofte is goed; maar verduiveld, de minis
ter van spoorwegen begint met honder
den werkmenschen af te danken.
Daarmede is er veel ontredderd en on
noemelijk veel schade berokkend. Bezui
niging
't Nieuwe jaarke zou veel moeten goed
maken en zou moeten geven aan de
boerkes een DEUGDELIJKE PACHT
WET; aan de geteister.len VEREFFE
NING van hun zaken; aan de opgeëisch-
ten HUN RECHT; aan alle onze werk
lieden het klare b( sef van hun plichten;
aan de jeugd de wilskracht en den moed
om zich op te werken tot bekwame en
zelfdenkende menschen I...
Dan zult ge hebben in't nieuwe jaarke
dagen vol zon en nachten vol sterren i:
niet alleen voor U, Lezers en Lezeressen,
maar ook voor Vlaanderen zulten rijn
Kunt ge het daarmee al doen Ja
Zoonfet ga ik nog voort.
Ik konue nog spreken van uw gezond
heid, voorspoed in uw zaken, geluk in
uw ondernemingen, zegen van Ons Lie
ven Heerke en ik weet niet wat al mooie
dingen, die aangenaam zijn en goeu als
ge d;e hebt.
Ik d?ed het nu toch en beloof U da
de redactie van De Werkman nie's
zal verzuimen om het U te doen bekomen
en bovenal dat we niet jaloerse') zuilen
zijn als ge het al verkrijgt I...
Daarmede sluiten wc, hopend dat we
dikke vrienden zullen blijven en kloeke
partijgenooten I...
De Redaci-is.
