llil mm. iiiiiiü Rniirii
Alle macht komt uit het Volk
MENGELMAREN
Half-weekblad. - Tolk der Kristene Volkspartij
Nummer 2635
Zondag 17 December 1922
5T Jaargang
Bi-cklve&rüi&i eid uns dseii
j
r Stichter: Pieter Daens
ABONNEMENTEN
ANNONCEN PRIJS
iilSifL °P Zondag 24 December 1922
V akorganizatie
en Werkersbeweging
Binnenland
Buitenland
7
DE WERKMAN
I De Waarheid is ons wapen f
Per jaar 14 fr.; per 6 maand 7,25 fr.; per 3 maand 3,75 fr.
op voorhand betaalbaar
abonnementen op alle postkantoren, buitenland port meer.
REDAKTIE Hoofdopsteller K. L. Van Opdenbosch,
gewezen Volksvertegenwoordiger. Postchek 93175.
BEHEERS. M. Drukkerij Volksverheffing
21, Onderwijsstraat, 21, Aalst.
De prijs der annoncen wordt bepaald bij overeenkomst. per nummer
Voor alle inlichtingen wende men zich ten bureele. 0,15
om 9 1/2 uur voormiddag, bij P. Van den Abeele, Despauteerstraat.
De Vrienden van Ninove en omliggende gemeenten moeten dien dag vrij
houden om aan deze belangrijke vergadering deel te nemen.
Alleman moet aan dek 1
Hoofd bij hoofd, hand in hand, schouder aan schouder dienen we te staan
in den harden strijd voor recht en waarhiid.
Geen één mag ontbreken
Uwen Kristen Demokratischen plicht roept U den 24" December naar
N inove
Eene van de schoonste en meest ple
zante dingen, die wij in den plezanten
Belgiek bezitten, dat is wel zeker onze
Grondwet.
Alles wat ge maar kunt uitdenken, dat
staat er in... en op z'n beste, hooren...
goed; en... schoon; en... al wat ge wilt.
En er staat daar iets tusschen dat goud
weerd is: Alle macht komt uithetvolk.»
Is dat niet mooi Dat wilt zeggen, dat
hier in ons klei.: nest, ons Volk meester
is van' zichzelf, dat het volk zelf zijne
wetten maakt, naar eigene goesting en
wil, dat het volk, in andere woorden, de
baas is 1
Arguo dus zijn we in eene repu
bliek en mag Sire 'derbuiten
Holala I niet te rap, beste vrienden,
want als ge zóó spreekt, bewijst ge dat
ge niets afkent van dat kostelijk ding dat
we grondwet noemen.
Vooraleer ge over zulke hooge zaken
praat, moet ge eerst DIT weten wet
teksten zijn gemaakt om gansch het te
genovergestelde te beduiden van wat er
in staat 1
Dat is echt 1... Ge moet er niet om la
chen, sukkelaars die ge zijtl... Kijkt maar
eens de taalwet.
Of liever kijkt er niet naar, want z'is
't bekijken niet weerd, die vod Maar
nemen we eens dat kostelijk artikeltje, b.
v. Toe les Beize sont eego devan la
Iwa
Trekt uw oogen en uw ooren open, 'k
ga dat bewijzen
Sire is ne keunink, en sire is nen Belg.
Alles volgens de wet
Ik ben ook nen Belg, awei... den ben-
nekik ook ne keunink... vermits dat alle
Belgen gelijk zijn voor de wet 1...
Maarrrr Moyersoen is nen Belg en
't is nen ajuin; dus (amay zelie) is die
nen ajuin, en ik ook
Doch, Iaat ons ernstig zijn
't Is oorlog geweest; nen armen bloed,
die heel zijn leven heeft gewrocht en ge
slaafd om toch maar een eigen huisje te
bezitten, zag in 1914 met éénen kanonbal
al zijn geluk in gruizelementen bonken..,,
die arme kerel is op
Maar nen ouwen dagdief, met veel
huizen, veel land en evenveel schraap
zucht, moest ook iets afgeven met den
oorlog. Geene zonen, want die heeft hij
niet; geen geld, want dat heeft hij er aan
gewonnen; maar 25 boomen van de 600
die hij slaan heeft;... de Duitschers ont
namen ze hem in 1918. Dus 4 jaar later.
En zietMonsjeu un tel loopt bij den
baron, die volksvertegenwoordiger is
en.... Monsjeu trekt schadevergoeding,
natuurlijk; maar wat niet natuurlijk is
hij trekt 4 jaar vroeger dan Kobe voor
zijn huisje, de arme Kobe die ondertus-
schen in 't oud-mannenhuis is geraakt
Alle Belgen zijn gelijk voor de wet
Ne werkman pakt een pintje teveel,
krijgt ruzie en geeft er eenen 'n klopping.
Hij is mis; hij moet gestraft worden, 't is
de wet!... Ze zetten hem in den bak en
ondertusschen vervallen vrouw en kroost
in de grootste ellende.
Maar M. Van Zweetentros. de zoon
van ne rijke fabrikant, valt onvoorziens
met enkele kameraden een burger op het
lijf en mishandelt hem deerlijk.
Hij krijgt 5 maand..., Maar papa be
gint te loopen, bij dendeze, bij dengene,
zendt een verzoekschrift naar Sire of zijn
knecht, en de straf is seffens veranderd
in 500 fr. boet... Papa betaalt en voelt
niet eens dat hij ne cent armer is... en de
jonge heer kan opnieuw beginnen.
Alle Belgen zijn gelijk voor de wet
Nen armen duivel is 's avonds met
zijn sukkel betrapt achter de kerk, arm
arnarm, maar wat te dicht... Roef! de
doos in en een proces ook al
Maar 't zoontje van den bankier geeft
zedensehandalen in volle publiek... Hij
verdient 10 jaar en 't brandmerk
Ja, maar papa isdaar20,000 fr. borg
tocht.... en 't manneke kan op zijn gemak
de grenzen over.
Toe les Beize sont eego devan la iwa
Ge zietdaar mag wel iets veranderd
worden aan onze prachtige constitutie
En we kunnen dat dan toch veran
deren, hé, vermits de macht uit het Volk
komt
Ja dat is nog eens eene waarheid
die tusschen zoovele andere waarheden
staat.
Maar, beste vriend, gij zijt 'ne
zwanzer 1 hoor ik al zeggen; is dat artikel
dan ook al onzin
Da's nie waarIk ben ne serieuze
jongen en dat artikel is geen onzin; want
onzin is ieis dat niets beteekent, en dat
artikel hier beteekent veelWant wij,
het Voik, wij hebben wèl de macht, 't is
t w v!v- .ijl.cal Cll UC
handelen; enne... om dat te kunnen doen
zijn er centen noodig. En die komen toch
wel van ons. Zoodat dit artikel dus niet
liegt.
De centen, de bron van alles en alles,
de centen komen uit het Volk
De macht komt dus uit het Volk, want
centen zijn sterk, en vele centen doen
veel, zijn dus eene macht 1
En wie levert hetkanonnenvleesch voor
:ze oorlogsmacht? Het Volk
En wie betaalt het miilioenenzwaar
oorlogsbudjet, dat dienen moet om die
macht nog machtiger te maken Het
Volk
Wie werkt er om in ons land zoo veel
leegloopende nietsdoeners te onderhou
den Het Volk
En wie zendt de plezante mannen naar
Kamer en Senaat, die ginder dan een zoo
prachtig gebruik maken van de macht
van 't volk Nog eens het Volk
't Is dus geen onzin, hé? Alle macht
komt wel werkelijk uit het Volk zelfs
de macht zijn eigen dwingelanden te kie
zen;... die schoone vijgen, die nog erger
dan een autokraat al het bloed en 't geld
verspillen van het arme volk.
En daaronder hebben we dan lamzak
ken, die te laf (of is hette lui zijn om
hunnen bek te openen, wanneer het gaat
om onze Hoogeschooi, om 't leve: s re-
lang van ons volk
Én, de misselijke wezens, ze doen dat
dan nog onder den dekmantel der schoone
leuze, die hen in de oogen van't gemeene
plebs doet doorgaan als vertegenwoordi
gers van de macht van dat volk, van de
macht (haha van datzelfde volk, dat
ze machteloos laten verworgen 1
Is onze Grondwet geen meesterstuk
Of is't misschien eene ellendige komedie?
En dan zou men ons euvel nemen als
we dien boel wiiien omversmijten, en op
gaan naar Zelfbestuur
De tijden rijpen
Zelfbestuur UI Daar zit de macht van
't Volk Daar alleen en nergens anders
En op z'n minste niet in de lijnen onzer
Belgieksche Constitutie noch in de ardui
nen van de Kongreskoloin
Hier is de bezem.
Veegt uw huis
Rekening Regeling.
richt dat van hoogerhand nogmaals voet
slappen zullen worden aangewend om het
konflikt bi] te leggen.
Te Kortrijk is ook de molen Van de
Ver.ne stilgevallen. De patroon heeft voor
de vensters het bericht uitgehangen dat
alwie Dinsdag het werk niet heeft hervat,
als ontslaggever zal aanzien worden.
De patroons der maalderijen weigeren
toe te geven in de kwestie der paritaire
kommissie.
Te Brussel had het schepenkollege ge
weigerd in te gaan op de vraag der on
derwijzers ter verbetering van hun barema.
Als protest tegen die weigering, staakte
het personeel van enkele scholen gedu
rende een uur. Het kollege had den ge
meenteraad van Brussel verzocht de on
derwijzers ie straffen. De gemeenteraad
is op dat voorstel ingegaan.
Nu, een straf is niet toegelaten zonder
dat de betrokkene gehoord is in zijn ver
dediging.
Omtrent alle de onderwijzers en onder
wijzeressen van Brussel hadden er aan
gehouden hun kollega's te vergezellen.
Het publiek trok mede de partij der leer
krachten en op een gegeven oogenblik
st aid de Groote Markt vol volk. De politie
chargeerde. De gendarmerie werd ontbo
den, maar trad niet werkdadig op.
36 Stakers kregen een straf van 3 da
gen schorsing met berooving van wedde;
4 werden met 1 dag bestraft.
De socialisten protesteerden. Is het
Desirée niet die, als hij minister iv«s,
weigerde het recht van staking der onder
wijzers te erkennen Dat protest komt dus
te laat
Nu de staking te Laarne en Zeveneeken
geëindigd is en alles in de orde en het
werk teruggekeei d, hebben de socialisten
en de kristen arbeiders zij katholieken
veel werk met op mekaar te schimpen
en te schelden.
zierig zijn; maar zeer stichtelijk is hel
niet en wat ze van mekaar schrijven, laat
ons veronderstellen dat ze niet al te zeer
onschuldig zijn en van mekanders knepen
weten.
Arme werkliedenDaar zijl ge, in
alle geval, goed gediend voor uw centen
BINNENLAND.
Te Verviers zijn twee duizend werk
lieden van de wolkammerijen Zaterdag
laatst in staking gegaan, 't Is over een
kwestie van loon dat het verschil kwam.
De stakers zijn zeer kalm.
De staking in de Maalderijen duurt
voort. Op 100 groote molens zijn er 21 in
staking. De andere werken voort met on
verminderde bedrijvigheid. Er wordt be-
BUSTENLAN0.
'tls geweten dat alwie in de Vereenigde
Staten"wil ontschepen, een lichamelijk
onderzoek moet ondergaan en bewijs moet
leveren dat hij een ambacht kent. Die ver-
eischten brengen sommige menschen erg
in moeilijkheden. Inderdaad, als die per
sonen honderden franken hebben betaald
voor de reis, alles wat ze bezaten, wordt
hun de landing verboden, ze moeten op
het schip blijven. De kapitein kan er niets
mee aanvangen en tracht er zich van te
ontmaken zoohaast mogelijk en cp de
voor hem gemakkelijkste manierDaaruit
vloeien voor de landverhuizers gevolgen
die niet te overzien zijn.
Daarom heeft de regeering van de Ver
eenigde Staten besloten het lichamelijk
onderzoek en de bekwaamheid der verhui
zers te doen onderzoeken in het geboorte-
tand zelf. 't Zal verstandiger zijn en
menschelijker.
In Nederland is een ernstig konflikt
losgekomen tusschen de letterzetters en
de"drukkersbazen. Deze laatsten staan
sterk vereenigd, terwijl de typografen
verdeeld zijn op enkele punten. Bussum,
Amersfort en Utrecht hebben het kontrakt
afgewezen; de andere bond van Utrecht,
de talrijkste, heeft integendeel aanvaard.
Er wordt mede gemeld dat de uitslui
ting in de textielnijverheid geëindigd is;
die verleden week nog geen loon ontvin
gen, werden te Hengelo, door de zorgen
van het gemeentelijk bestuur, milielijk
ondersteund. De gehuwden kregen 10
gulden en 75 cent per kind, minder dan
14 jaar. De ongelimvden boven 20 jaar
kregen ook 10 gulden, minder dan 20 jaar
6 gulden.
De schatrijke zinkfabriek van Vieille
Montagne heeft pietterijen en groote
werkhuizen te Hautmont, Noord-Frank
rijk. De werklieden werden verwittigd dat
hun loon zou verminderd worden met 2
fr. per dag. Het heele werk ligt stil. Al
de arbeiders hebben de partij gekozen van
de lamineurs en hun helpers.
In Zwitserland heerschte mede staking
in het drukkersbedrijf sedert enkele we
ken. De afgevaardigden van bazen cn
letterzetters zijn samen gekomen onder
het voorzitterschap van den Bestuurder
van het Arbeidsbureel en verleden Maan
dag is het werk hervat. Een bepaalde
regeling zal gesloten worden in eene ver
gadering die over enkele dagen moet
plaats hebben. L. Van Opdenbosch.
Woensdagnamiddag dus kv/amen
Waalsche studenten van Gembloers, Luik,
Leuven, Gerit naar Brussel manifesteeren
tegen de vervlaamsching van Gent. Zij
waren met 2 duizend en gingen een kroon
neerleggen op het graf van den... onbe
kenden soldaat
De manifestatie mocht geen plaats
hebben in de stad zeive. Daarom trokken
ze naar St Giiles. Een vijfhonderdtal
scheidden zich van de groep en gingen
de bureele» bestormen van De Stan
daard waar alles kort en klein werd ge
klopt. Als de politie kwam opdagen om
met hrrar matrakken alles weer aaneen te
timmeren, namen de helden de vlucht.
Brussel zal mogen betalen en 't zal
geen klein bier zijn.
Te Antwerpen zijn, als gevolg en bij-
hangsel van de nieuwe sekwesterzaak
vijf aanhoudingen gedaan, 't Zijn al
groote mannen die ze bij den nek hebben
en natuurlijk nog grooter vaderlanders.
Vooral hun vaderland moest grosser
zijn. En het vaderland van die groote
venten is eerst hun brandkast
De aangehoudenen in bovengemelde
sekwester zaak zijn de gebroeders
Kirchen, de gebroeders Gobret en den
heer Wynen.
Te Vorst liepen te 6 ure 's avonds
(Woensdag)drie kleine kinderen de straat
over. Een tram kwam aan een knaapje
van 4 jaar oud werd weggeslingerd en
bekwam wonden aan hoofd en lichaam,
een meisje van 9 jaar verdween onder bet
rijtuig en werd vermorzeld. Met de
(I Kjttx'C v'Gwk-ksjcLurerr i'ict uvroc'Klifa
bekwam geen letsel.
Een kolenschip kwam uit Engeland
naar Antwerpen. De bemanning werd een
zonderlingen reuk gewaar die uit^ de
kolenmassa scheen te ontsnappen. Toen
kwam een matroos voorbij met een lamp
en een geweldige ontploffing had plaats.
Het schip werd zwaar beschadigd en twee
matrozen werden gewond.
Het comiteit voor nationale politiek is
nogmaals te Brusel vergaderd geweest en
die menschen hebben gegeten en gepraat.
Ze droomen van een uitstap met het
leger naar Duitschland. Zij zouden
natuurlijk thuis blijven en de anderen
laten gaan
Pielzierig en gemakkelijk.
Te Koekelberg ging een werkman den
trap op toen hij plotseling draaiingen
kreeg. Hij stortte neer en rolde de trap
af. De bewoners liepen bij. Bij het dragen
naar het hospitaal stierf de arme man.
Te Pironchamps kwamen vier fietsers
in de herberg van m. Degrez. De waardin
was alleen, 't was 2 ure namiddag. Een
der vier gaf 5 frank om den drank te be
talen. De vrouw ging naar de keuken om
't geid uit te wisselen. Zij kreeg een ge
weldigen slag op het achterhoofd en werd
gechloroformeerd. De meubelen werden
openbraken. De dieven stalen een som
van 15 duizend frank. De politie volgt het
spoor der daders.
Bij Charleroi is een geweldige brand
uitgebroken in een glasblazerij. Alleen
maar na vier uur pompens heeft men den
brand bemeesterd. De schade wordt be
raamd op 500 duizend frank.
Te Alken reed een landbouwer per fiets
zonder licht, in den avond. Een politiea
gent riep hem af te stappen. De fietser
reed den agent omver maar viel zoo on
gelukkig dat hij den schedel brak. Ster
vend werd hij weggedragen.
Omdat de broodvoerders de prijs van
het brood niet op de kar hadden geschre
ven hadden de staatsmannen van Luik
proces-verbaal opgemaakt.
De korrektioneele rechtbank van Luik
heeft de broodvoerders vrij gesproken.
De klanten kennen de prijzen en als ze
die niet kennen moeten ze maar gaan kij
ken naar de uitstalramen van hun bak
ker.
In den Senaat ging het Dinsdag over
mond en klauwzeer. Minister Ruzette
wierp gewijd water met de twee groote
kwis'pels. Voorbehoedmiddelen zijn de
beste zegt de minister. Zeker, maar als
de ziekte er is moeten er geneesmiddelen
zijn Zijn die er
Alhoewel de conferentie van Lausanne
toch maar traagjes vooruitkomt, is de he
mel wat klaarder dan veertien dagen ge
leden. De Turken hebben ondervonden
dat hoe meer ze tegenspartelen, hoe meer
de anderen nijpen. Dat werd hen onver
draaglijk, en de Russen zijn van aile dui
vels 't Gaat dus voor het oogenblik re
delijk goed
Nog immer woedt de broedeestrijd in
'tarme Ierland voort. De groote schur
ken zijn wel de munitie-koningen die het
moordend goedje leveren aan de rebel
len. Kan men die schurken niet bij den
nek vatten en in een zothuis opsluiten
't Ware spoedig in orde
Z. H. de Paus heeft een schrijven ge
stuurd naardelersche katholieken, waarin
hij de moorden, brandstichtingen en ge
vechten ten volle afkeurt.
Helaas, die afranseling komt wel laat.
In Hongarie heeft het schrikbewind
juist 133 dagen geduurd. Er werden 587
personen gedood. Zoowat 6000 personen
Werden vervolgd voor daden toen door
hen gepleegd. Iets meer dan de helft wer
den gestraft. Vierhonderd zitten nog ir;
het gevang.
Een herbergier van Tunisei,'tis
weer ver van hierheeft het bericht
gekregen dat een oompje van hem, hem
een ponkje achterlaat van 22 millioen fr.
Dat kan nog tellen Die gelukkige tap!
Te Saleux, in Frankrijk, vatten de
kleederen van een oude weduwe vuur. Zij
jjsryJe straat op en de hevige wind »•-*"
Ph...V.. KOn
uitdooven was de vrouw afzichtelijk om
aan te zien. Zij stierf spoedig.
Te Neris-les-Bainssliepen drie koulijke
Portugeezen in een kamer. Zij deden de
kachel branden, 's Anderdaags vond men
ze verstikt door een toeval was de sleu
tel geklonken en kon de rook niet weg.
Te Chabotte bij Grenoble gingen 10
huizen in de vlammen op. Een herbergier
werd onder de puinen begraven.
Te Longwy schoot een jong bediende
van de staalfabriek zijn meisje neer.
Daarna pleegde hij zelfmoord. Alleen zijn
toestand is gevaarlijk.
Voor het assizenhof van Morbihan ver
schenen twee jonge kerels die koelbloedig
een vrouw en haar nichtje vermoordden
om haar geld te stelenZij werden beiden
ter dood veroordeeld, de eene is 20, de
andere 16 jaar oud 1...
Een flink bereden auto botste te Amiel
op een boom. De leider werd gedood
zeven andere personen werden zwaar
gekwetst.
Te Warschau zou de nieuwe voorzitter
der republiek zijn eed afleggen. Onlusten,
betoogingen en tegenbetoogingen ont
stonden op de straat. Afgevaardigden en
senators werden mishandeld. Het hoofd
der politie is afgezet en de minister van
Bir.nenlandsche zaken nam ontslag.
Ze waren vier vrienden en jaagden de
gems in de Zwitsersche Alpen. Een
sneeuwlawine stortte op hen neer en een
werd meegesleurd. Men heeft hem niet
meer teruggevonden.
Op sommige plaatsen viel de sneeuw
tot één meter dikte.
Japan, dat van volkanischen aard is,
wordt door aardbevingen geteisterd. Het
gedonder van de uitbarstingen klinkt
urenver en verspreidt ontzetting. Gewel
dige schokken gaan de uitbarstingen
vooraf of volgen op het gedonder. De be
volking vlucht. Vele huizen stortten in.
Tot heden zijn er 40 dooden het getal
gekwetsten is zeer groot.
Een neger, Smith geheeten, werd be
schuldigd een inspekteur van politie ge
dood te hebben. Hij werd gevangen en
naar Morrilton overgebracht. De woe
dende menigte haaide hem uit de handen
der gendarmen en lynchte hem Zijn dood
was verschrikkelijk
De hoogste rechtbank van Griekenland
zal geen doodvonnissen meer uitspreken,
zoo bericht men uit Athene. Nu, dat is
beterer is al bloed genoeg
Vlaanderen's diep vernederde oorden vragen daden, maar geen woordei
