ie Eüseisciie Lei mie éiöi iaMieti
Hall-weekblad. - tolk der Kristene Volkspartij, Viaamsche Front
ieiieesfiiereii en mulualiteüen
UIT DEN WANMOLEN
Nummer 2284
Zondag 30 December 1923
52- Jaargang
Partij van Viaamsche Nationalisten. P. V. .M.
ABONNEMENTEN
ANNONCEN
0,15
UIT NINOVÈ
m
Eert Vader en Moeder
IDEGEM
Hebt ge al een abon-
nent aangeworven op ons
blad?
DE WERKMAN
L. Waarheid is cns wapen
...'rtvaardi&hbfé ons dc-el i
Per jaar 14 fr.; per 6 maand 7,25 fr.; per 3 maand 3,75 fr.
op voorhand betaalbaar
abonnementen op alle postkantoren, buitenland port meer.
REDAKTIE Hoofdopsteller V. L. Van Opdenbr-3cht j'
gewezen Volksvertegenwoordiger Postchek93175.
BEHEER: S. M. Drukkerij Volksverheffing j!
21, Ondeiwijs'.traat, 21, Aalst.
'De prijc der annoncen wordt bepaald bij overeenkomst.
Voor alle inlichtingen werae men zich te;- bureeie.
PRIJS
per nummer
Hebt U in katholieke bladen, het ver
slag der verkiezingen in Engeland, ge
lezen Wat een hoop argumenten, die de
politieke organen der staats-katholieke
partij ons daar weer in de hannen spelen.
Een provincieblad, waarvan ik zoo
noodig, naam en nummer zal aangeven,
wanneer het in het hoofd van sommige
katholieke confraters mocht opkomen, dit
hier in twijfef te trekken, schreef ais
volgt
Merkwaardig is vooral de vooruit
gang der socialistische Labour Partij.
Voor ons, katholieken, is het diens op-
zichtens van belang te weten dat in
Engeland al de partijen buiten den
godsdienst staan, ook. de Labour Par
tij deze bestrijdt den godsdienst niet
en de uitvallen van een G H. Weils
tegen het katholiek geloof hebben in
de rangen der partij geen weerklank
gevonden.
Zelfs gaf de cude katholieke strijder
T. P. O'Connor, de Vader van het
Lagerhuis, aan al de kathoieke leren
den raad voor de candidaten der
Labour Partij te stemmen en de En-
gelsche katholieke werklieden hadden
alle vrijheid van te stemmen voor
Labour-kandidaten, van het oogenblik
dat deze de schoolgelijkheid verklaar
den aan te nemen.
Die confrater uit de provincie schrijft
heel onncozel weg, dat het voor de katho
lieken hier te lande, dus van belang is te
vernemen dat de Engelsche partijen bui
ten den godsdienst staan.
De Labour-partij bestrijdt den gods
dienst niet, maar deze Labp.ur-narlii
feit'in haar schoot' onei.iUig mbïr 'wei-
bewuste klassenstrijders, dan de Belgi
sche werkliedenpartij, oneindig meer
leden die zelfs openlijk sympathise®»!
filet Sovjet-Rusland, dan hier ter. onzent
kunnen gevonden worden in de rangen
van de arbeiderspartij.
Maar het voorbeeld dat naderhand
door onzen provincialen confrater wordt
aangehaald, doet de deur dicht. Weihoe,
de katholieke kiezers werden openlijk
aangezet, om te stemmen voor kandi- j
daten die den klassenstrijd huldigen als
een beginsel, en hier is dat juist de grooie
reden waarom de staaiskatholieken de
sociaal-demokraten bovenarms op het
lijf vallen. Zouden onze confraters van
De Morgenpost die toch ook met
dergelijk nieuws uit de Universe
kwamen aandragen, dit niet nader willen
verklaren of kunnen ze niet; valt het soms
weeral buiten hun journalistieke bevoegd
heid Over wat schrijft ge dan
Ais het mogelijk is voor Engeland, dat
elf katholieken zich doen verkiezen als
Labour-kandidaten, dan vraag ik mij af,
waar hier in ons land de bindende nood
zakelijkheid b'ijft voor een katholiek, om
voor de katholieke staatspartij te stem
men. De bekentenis van Dr Van de Perre,
In een hoofdartikel dat in de zusterorga-
nen van het viaamsch Verbond onlangs
verscheen, is typisch. Ja, de meeste
werklieden stemmen niet voor de katho
lieken, zelfs dan wanneer zij katholiek
zijn. De burgerij volgt, en het reuzendeel
der jonge intellektueeien, gaat onvermij
delijk denzelfden weg op. Dat zien de
vroede HH. van het katholiek Viaamsch
Verbond ook wei.
Wat in Engeland waar is, moet ook
hier waar kunnen zijn. Het is niet omdat
jaren lang, de godsdienst hier te lande
misbruikt werd, dat zulks moet voort
gaan. Het is niet omdat katholieke-jour-
naiisten, politiekers-katholieken wel te
verstaan, zeggen dat ze over dit hachelijk
onderwerp liefst niet meepraten, dat wij
zouden zwijgen. En nog veel minder,
wanneer z. g. z. sterk gedocumenteerde
mannen als de H.-A. Van Tichel, met al
hun reuzendokumentatie, zich zelf in de
mand klappen, om dan nadien van Janus
te gebaren, wanneer ze met eigen argu
mentatie terechtgewezen worden. Het is
gemakkelijk, in een gesloten kring te
vertjlen dat Christus de grootste politie
ker was, maar zulke dwaasheden strek
ken dien spreker zelve, alles behave tot
eer, evenmin de katholieke toehoorders,
die zulken onzin met kalverachtige ge
latenheid hebben aanhoord. Zijn ze 't'
misschien reeds zoo gewend, de Christi-
figuur door de modder der staatska'.ho-
lieke politiek te weten sleuren
Engeland heeft op politiek gebied een
ies gegeven aan België. Daar heeft het
woord van cardinaal Bourne, ingang
gevonden, daar heeft men het besef tijdig
nog gekregen dat het een misdaad was,
de politiek te mengen met den godsdienst
en achter de leiders eener partij, of beter
nog ervoor,het kruis te stellen, als schuts-
weer voor bekrompen en kleinzielige
twisten.
Wie zich werkelijk katholiek noemt
en voelt, moet vechten tegen die politieke
lafheid die voortwoekert sedert meer dan
een halve eeuw, die de katholiciteit in
België, tot een politiek caricatuur deed
verworden, indien wij als Vlaamschge-
zinden meenen dat de groots'e vijanden
der Viaamsche beweging, de politieke
remmers en achteruitkruipers zijn der
politieke partijen, ais de katholieken zijn,
op godsdienstgebied, onze grootste vijan
den, zij die zich katholiek noemen, om
het katholisme te misbruiken voor lage
politieke doeleinden, zij die de Christus
figuur sleuren door het modder hunner
verachtelijke politiek, zij die de massa
hebben verwijderd van de Kerk en het
geloof, zij die misleiding en verwarring
doen voortbestaan, uitsiuitelijk o.n bun
politieke belangen te behartigen, zij die
80 zetels in het parlement stellen en ver
kiezen boven het heil van honderddui
zenden menschenzielen.
De kreet van het jonge, katholieke
nationalistische Viaanderen, moet een
oorlogskreet zijn tegen de heaendaagsche
farizeëers die met hun huichelende poli
tiek, de doodsklok over het waie katho
licisme hadden geluid.
Qui non est mecurn, contra me est
Wie niet voor mij is, is tegen mij Wij
zijn met Hem tegen hen
YZERGALM.
wanfcSi'?.! zijn httr onze bazen dè
riberalen hebben eigenlijk niets meer ie
protokollen. Van der Steen is wel geen
burgemeester met den naammaar in feite
is hij de grooie bons. 't Gaat er niet te be
ier om en wat die al uitvoert, al uitvindt
met al zijn onbenullige pretentie, neen,
daar zoudtge stom van staan of er mee
lachen. Ja, wat wou ik nu ook schrijven
Ah ik ben er. In de week van den 16 tot
den 23 December moest ik door de Gee-
raardsbergschestraut voor zaken. Uit de
stadsmeisjesschool komt een onderwijze
res met haar kinderen, net in de rei. 'k
Z-'g tot mijn eigen He, juffrouw of
madammekedat hebt ge slecht getroffen
om wandelen te gaan Ik volg en tot
mijn groote verbazing zie ik onderwijze
res en leerlingen verdwijnen in De Red
ding het lokaal der socialisten.
Ik vraag aan een moederke wat dat te
beteekenen heeft, en ze zegt meja,
vriend, daar staat een piano en de kin
deren gaan er leer en zingen. Dat mag
allemaal zijn als de schepen een socialist
is.
Authentiek!... En nu eenige vraags-
kens Is dat, ja of neen, in strijd met de
wet?... Wordt de politieke en godsdien
stige overtuiging der ouders geëerbiedigd
in de school van alleman
Is de schoolopziehier op de hoogte van
wat er daar gebeurt en zoo ja, waarom
grijpt hij niet in Heeft de juffer bestuur
ster haar overheid verwittigd van wat
hier voorvalt
Dat christelijke ouders, wier kinderen
naar de stadsschool gaan, er niet tegen
protesteeren, versta ik nietOf willen ze
van jongsaf hun kleinen den weg leeren
naar de socialistische lokalen, waar haat
wordt aangepredikt en de godsdienst
beschimpt
Dat gelooven we niet.
We schreven dit artikeltje om de aan
dacht op die onwettelijkheid in te roepen.
Wij honden een oogstee in 't zeil en bij 't
eerste vergrijp klagen we het heele zoodje
aan. DOPPE.
DOOR IE ER STERK
Gp Zaterdag 12 en Maandag 14
Januari 1924, in 't lokaal «Volksver
heffing Lange Zoutstraat, Aalst
opvoering van
drama in 3 bedrijven door P. Putman en
VAN EEN TOT DUIZEND
kluchtige schets in één bedrijf door P.
Putman.
Bureel 6,30 u. Gordijn 7 u.
De prijzen der kaarten zijn bepaald op
3, 2 en 1 fr.
Het nummeren, kosteloos maar ver
plichtend, zal geschieden op Zondagen
30 December 1923 en 6 Januari 1924, van
9 tot 11 uur voormiddag.
Eene kleedkamer zal ingericht worden
in de bovenzaal van 't lokaal.
Onder dezen titel i? een artikel ver
schenen in Het Nieuws van den Dag
van 13 December, onderteekend door D'
Pr. Den Doncker, afgevaardigde»van den
Middenstand in den Provincieraad van
West-Vlaanderen.
Om artikels te laten verschijnen, die
de werklieden trachten ie verslaven, is -j
natuurlijk Het Nieuws van den' Dag
altijd te vinden, doch dat D Den Doncker,
inwoner van Ingoygké.n, daarvoor te
vinden was, hadden wij nooit durven
denken.
Mr de Dokter schijnt niet heel goed
zijn eigen reglement te kennen van het
Geneesheeren-syndikaat. Hij schrijft
Lang reeds lieten de omstandigheden
en de dagbladen een gesch l voorzien dat
eerlang zou oprijzen tusschen het Genees
heerenkorps en de weivg erkende Mutua
liteiten in België. Dit kon niet langer
uitblijven c.ls men inziet dat de stand re-
ge Is dezer inrichtingen in zake eeréloonen
verplichtingen opleggen die rechtsireeksch
inbreuk maken op het bezoldigen van een
vrij beroep
Weihoe, men sluit zich maar in den
en gen kring van zijnen stand ca men wil
zijnen evennaaste maar een maximaal
voordeel laten genieten en dan de kas in
evenwicht houden, zonder eemtipbl te
denken aan dien anderen -, ever traas te K de
spil waarrond de gdnschê inrichting
draait, zonder zich verder te bekreunen,
om het bestaan van dezen die alles'door
zijnen evenmenschveil hee ff.
Welnu, M' de Dok-er, wij verzenden
u naar de verschillige omzendbrieven,
gezonden naar de Muttóliteiteq, waarin'
gij schrijftVanaf de: dafuti: zult ge
,zonvee! riyoetcn.heüaler\VnRr..-- t.;v. .Mu
tualiteiten vroegen om Vooreerst'te mo
gen in onderhandeling komen met de hee-
ren Dokters, werd ons weigerend geant
woord, en hadden wij ons te gedragen
naar de voorschriften van uw syndikaat,
zonder een enkele opmerking te mogen
maken.
Wie sluit zich nu in engen kring, om
het maximaal voordeel te genieten 't is
toch zeker wel uw vakverbond, of wij
kennen er niets meer van.
Ik wil Mr de Dokter nog eens opmerk
zaam maken, vooraleer hij ar;ikeis schrijft
eens wel te overdenken of ze niet in strijd
zijn met uw eigen voorstellen.
De Mutualiteiten denken niet aan hun
evennier.sch, zegt Mr de Dokter. Hier
valt hij nog eens in strijd met de recht
vaardigheid, en dit om twee redens; de
eerste wij moeten niet denken aan 't le
ven van de heeren Dokters, gezien zij ons*
zeggen dat is onzen tarief en gij moet er
u aan gedragen, of wij meesteren niet
Dat is de liefde van den dokter j°gens
zijne zieken.Ten tweede, wij zorgen zeer
goed voor onzen evenmensch, gezien wij
door ons liefdewerk de groote armoede
uit onze werkersgezinnen weren, daar de
wekelijksche bijdrage van alle aangeslo
tenen dient voor de enkele ongelukkigen.
Dat is Broederliefde, dat is het woord
Christi volbrengen: Bemint uwen even
naaste zooals uw eigen zeiven. Maar,
uw werk, Dr Dendoncker, is de begoede
klas laten leven en den werkman, evenals
vroeger, aan banden leggen, opdat hij
wederom van aalmoesen zou moeten le
ven en zich des te beter onder den hiel
zou laten houden der bezitters.
Daar de heer Dokter schrijft dat wij
niet denken aan 'toestaan van hen, zoo
zullen wij de gordijn een hoekje verder
oplichten. Hoor eens goed, M' het raads
lid In Oost-Vlaanderen vragen de hee
ren dokiers, 2 fr. per raadpleging en 3
fr. ten huize van den zieke; in West-VI.
betalen wij 3 fr. en 4 fr., dus 1 fr. meer.
Waarom dit Is dat nu een besluit van
de Mutualiteiten,zooals u hooger schrijft,
neen, nietwaar? maar wel een besluit
van uw vereeniging. Daarbij, hebt gij al
vernomen dai in Opst-VIaanderen een
dokter gestorven is van honger, en 't le
ven is er nochtans zoo duur als in W. VI.
Doch, da» is het doel niet van den
schrijver, en wij ondervinden dat in zijn j
verdere uiteenzettingen, waar hij schrijft:
Er moet eene soort mutualiteit gevonden
worden, die de rooskleurige toelagen van
siaat en provincie kunnen ontberen.
Daar valt het master af van Mr den
Middenstander. De staat mag milliarden
wegwerpen voor legers, om onze kinde
ren .-Is honden neer ie schieten op de
oorlogsvelden, maar mag geen cent be
steden om ons volk gezond en frisch te
maken. En wat zijn die rooskleurige toe
lagen enkel 7 miljoen om onze zieken
te helpen in hunnen nood, en 500 miljoen
voor 't leger, om te moorden.
Daarbij, laat ons van die 7 miljoen
afrekenen hoeveel profijten onze armbe
sturen er door hebben, en men zal tot de
slotsom komen dat wij heelemaal niets
trekken.
Een enkel voorbeeldOver ongeveer
eene maand vroeg ik- ie Kortrijk, hoeveel
zieken er in 't hospitaal waren en 't
antwoord was: 28. Welnu, "vóór den
oorlog was dit het drie- en vierdubbel,
minstens. Waar zijn dan die rooskleurige
toelagen, Mr de dokter
Die nieuwe soort van mutualiteiten
zijn uitgevonden, schrijft M.de dokter,
en dit in den landsbond van den Midden
stand, die eene officieele plaats in de
katholieke kies vereeniging heeft. Reeds
bestaat er zulk eene d: KortrijKsche,
zetel Anseghenj, en zij telt, valt niet om
ver, beste lezerongeveer 70'leden. Wij
hebben bijna zooveel vingers, en zij kun
nen ze iiog niet juist o :h-n.
Wanneer dan een lid ziek is, kiest hij
zijn dokter,düs juist g-. i jk een mutualist,
met dat verschil dat hij d >kter en genees
middelen zelfnfplibedden; doch hij heeft
eene vergoeding van 'i' ir. pe: dag.
En M' d'e dokter rpt tier uitDat is
onze nieuwe -soon van mutualiteitEn
met 6 fr. daags is de man gered
♦Laat ons eens redelijk zijn, M. Den
Doncker. Als die nieuwe soort mutualiteit
6 fr. daags geeft aan een ziek lid, die
daarvan alles moet bekostigen, welnu de
geneesheer zal hem een bezoek brengen,
'nem een geneesmiddel voorschrijven en
't zal hem minstens 6 fr. kosten.
Wat blijft er dan nog over voor den
onderhoud van het huisgezin Niets
En moest de ziekte eenige weken duren,
wat zal er het onvermijdelijk gevolg van
zijn? Die,menschen zullen, door den
nood gepraamd, tot bedelen gedwongen
zijn en nier: zal uitkomen op het erbar
melijk werkersleven van vroeger jaren.
Neen, 4 heer^ dokter, het geluk van ons
volk, den welstand van de heeren Dok
iers is niet te.,vihde».in uw soort slaven-
mutyaliteit, maar wei in de huidige mo
de i*ii -tTj^-c 1 Tcij verj.TuiugrrÏclïci'CijCdal Quf
goede samenwerking dezer Besvuren en
de heeren Dokters. En wanneer deze ver
standhouding zal kunnen gevonden wor
den, dan alleen zal er vrede zijn, alge-
meenen welstand en bloei voor. ons volk,
voer onze Mutualiteiten en voor de heeren
Dokters.
Reeds zeer veel geneesheeren gaan
met deze princiepen volkomen akkoord
en 't ware eene vreugde, konden wij ver
nemen dat Dr Dendoncker zijne dwalingen
inziet tn ons de hand reikt, om hoogerge-
noemdc verstandhouding te helpen ver
wezenlijken. G. Buysschaert,
afgevaardigde voor de inrichtingen
x van Helpt Elkander
in de Provinciale Commissie voor
Mutualiteiten van W.-Vl.
Met leedwezen moeten wij vaststellen
dat onze Viaamsche oudstrijders zich
voortdurend aan onverschilligheid plich-
tig maken.
Eigenbelang en gebrek aan moed is de
dubbele oorzaak van hun plichtverzuim
als viaamsche oudstrijders.
Gebrek aan moed is over het algemeen
de fout van onze Idegemsche V.O.S.'sen,
Eigenbelang de fout van enkelen.
Reeds hebben we gezien, op vergade
ringen, dat enkelen onder hen, het eigen
belang boven het algemeen belang willen
stellen, en die alzoo de eensgezindheid
onder de oudstrijders aan net wankelen
brengen.
Allo, V.O.S.'sen, eens anders te werk
gegaan
Denkt aan den zwaren plicht dien gij
te vervuilen hebt jegens uwe gesneuvelde
makkers en jegens heel uw volk. Geeft
het goed voorbeeld aan de jonge strijders.
Sticht B. V. O. S. Laat eensgezindheid
onder eikander heerschen.
Verzaakt aan de platbroekerij. Komt in
de rangen van het kristene Vlaamsch-
nationalislische heir. Strijdt onbaatzuch
tig aan de zijde van deze die het goed
meenen, Laat gaan van mond tot mond
de heerlijke leuze Vlaanderen aan den
Vlaming, en oorlog aan den oorlog.
Zoodoende zal Idegem oprijzen uit den
poel der moedeloosheid en onverschillig
heid.
Dan ook zal Idegem, met de V.O.S.'sen
aan het noofd, mtegeijverd hebben voor
de heilige zaak waarvoor onze Viaamsche
dooden meenden te sterven
Ontvoogding van Vlaanderen,
Wereldvrede.
Een Viaamsch nationalist.
--AAA/V-
Lijk het kaf en lijk het graan
Vliegt hier alle nieuws, vandaan.
s A l zit ik ook met 't flerecijn
Met kop en kn el en tandenpijn
Toch wil ik Spectator
Snuffelator,
Aan u vandaag mijn wenschen biên
Opdat ge duid dijk zoudt zien,
Wat goeie sukkelaar ik ben
Die gansch het /aar door met de pen,
De nieuwsjes uit moet kraaien
En 'i mokken doen draaien.
Waarmee ik nu beginnen zal
Dat is toch eerst en vast vooral
Met aan ons alderliefste lezeressen
Zonder vele vijfe of zessen
Te wenschen wat hun stelt kontent,
Dat is een brave, goeie vent.
Dat zij die nog om liefde treuren
Maar blijde en vrank het kopje beuren,
Went in het komend schrikkeljaar
De me is kens mogen allegaar,
Als dit hun zou behagen,
Zelf een vent gaan vragen.
De Viaamsche jongens, hier gezeid,
Die wensch 'keenpronte Viaamsche meid,
Een meid aie, is zij eens getrouwd,
De Viaamsche leuze in eere houdt,
Die niet verhuist en spaart de centen,
Niet houdt van Frarn-che complimenten.
En verder wensch ik aan de jong ge
trouwden,
Aan die nu pas hun nestje bouwden
Des. Heeren zegen en ik hoop
Nog menig twecding naar den doop
Te zien dragen, want aan kind'ren
Mag 'tin ons Vlaandren niet verminderen;
En 'k zepi voor hem, die 't niet begreep,
Dat zonder kroost, we zijn om zeep.
De 'boerkens wensch ik, zonder zorgen
-r i hujjm- n rr.asl ie zien pgboggf"*;
Van hagel en van mmèlviïrïr
Zij steeds bevrijdt hun huis en schuur
Al wat er op hun veld en land
Gezaaid werd ingeplant;
Ook ziekte en ander ongevallen
Bezoeken niet hun huis en stallen.
Aan de ambachtslieden van alle stielen
Wensch ik dat het loope op wielen
Ik wensch u werk in overvloed,
En dat ge u goed betalen doet.
En aan de kcopliên, die in vee,
Hun handel drijven, wensch ik mee,
Geluk en zegen en k durf hopen
Dat als we een biefstuk zullen koopen,
Dan ook de kleine man
Daarvan eens profiteeren kan.
De pastoors en de staatsbedienden
(Wie had er niet hun armoe ziende)
Geen meelij met hun droef bestaan
Aan al die liên wensch ik voortaan
Bij hun te mager traktementje
Als opslag thans een aardig centje.
Ik wensch oprecht aan iedereen
En 't is oprecht dat ik het meen
Dat er steeds vrede en eendracht heersche,
Geen grooten nog de kleinen dweerschen,
Maar blijft steeds Vlamingen van stuk.
Die in vervolging noch in druk
Voor onrecht weigert 'thoofd te buigen,
En slaat de plannen fluks in duigen
Der heeren franskiljons,
Die in dit jaar ook weer op ons
Luid zullen schreeuwen of kabassen.
Laat u daardoor toch niet verrassen
Dat dus alzoo ten allentij
Het Nieuwejaar u zalig zei,
En dat ons blad nog immer bloeie
Het aantal van zijn lezers groeie
Want in 't belang der Viaamsche zaak
Kent steeds dit blad zijn werk en taak.
Ennn voor 'tslot, schuift rond de taf els
Smeert 'ibuiksken maar metbier en wafels,
Dat lustig klinke 't nieuwjaarslied
Vergeet dan ock het steunfonds niet.
En als dit jaartje weer verjaart
Dat wij dan, met heel dankbaar oogen
Omhoog gericht, ook zeggen mogen
Heb dank O Heer gij hebt ons goed
bewaard.
Dat wenscht Spectator met zijn Stance
En nu bij trommel en bi] fluit
Mijn Viaamsche vrienden klinke 't luid
Vivat! de Leeuwen dansen.
Ja, ja menschen 't is allegaar
goed en wel, maar de menschen die nu
zonder woning zitten hebben maar weinig
goesting om niefjaar te vieren. Geen
wonder dat ge dus soms annoncen in de
gazetten ziet zooals ik lest in de gazet
zag
Een man hebbende een goede positie
en een fortuin van 15 duizend frank,
zoekt kennismaking niet een jong meisje
of weduwe van rond de 30 jaar om een
huwelijk aan te gaan. Voorwaarde een
eigen huis bewonen of ten minste een
huis bewonen met lange pacht.
Stance zegtdie mosjeu trouwt niet
voor 't vrouwmensch, maar om binnen te
geraken. Ja, Stance, dat de man en
vrouw in mekaars hart konden lezen als
in een boek.. Daar zou wel wat minder
getrouwd worden.
Jammer dat we ook niet lezen in
