OUD EN NIEUW
HULDEBETOOGING
UIT DEN WANMOLEN
nu een geestdriftig artikel
OHO OFFENSIEF
Tooneelvertooningen
INSCHRIJVINGSBEWIJS
Op Zondag 29 November te Zonnegem
tër nagedachtenis van Kamiel Goossens, strijder van het eer
ste uur, koppige Vlaming, oprechte Kristen en trouwe De-
mok raat. Niemand ontbreke
Menschen opgepast
Houdt uw portmeneken vast,
Want mijnheerken de minister
Zoo toch las ik gister,
In mijn dagblad, heeft van doen
Meer dan een miljoen.
Ja, ja, 't zijn er zoo maar zes of zeven
honderd miljoen, die ze noodig hebben.
Waar zullen ze die gaan halen
Wie zal dat betalen
Wel perdjek Wie andeis dan gij en
ik. De rijke menschen betalen toch ook
kontribusie, zegt Stance. Z^ker, mijn
liefste schaap, maar de rijke menschen
betalen van hunnen overvloed. Als die
tien keeren meer moesten betalen, konden
ze nog rijkelijk leven, maar sukkelaars,
die hard moeten klawoeteren om hun
stuksken brood te winnen voor vrouw
kinderen, die betalen van 'tgeen ze noolig
hebben om te leven. Dat is 't verschil van
de differencie, zei de boer en hij at alles
op. Maar allee I
Weest niet te droevig om uw lot
Ge zit alleen niet in den krot.
Die Amerikanen zijn toch Sjarels. Nu
hebben ze. weer iets uitgevonden om een
trein die in volle vites vooruit bolt, zoo
in eens te doen stilstaan. Spectator, zegt
Stance, dat kunnen ze hier in 't land reeds
lang, want hoe zouden de menschen
anders kunnen in- en uitstappen. Maar
Stance, antwoord ik, dat is zoo niet be
doeld. Iemand die honderd uren van den
trein verwilderd is, behoeft maar op een
knopken te duwen en 't is geflikt. De
trein kan niet meer voort. Dat is een zeer
schoone uitvinding. En ge zult zien, 't zal
nog zoo ver komen, dat als ge op staini--
nee wilt gaan en ge zijt op weg moeder
de vrouw, ook maar op een knopken moet
duwen om u daar pal als een zoutpilaar
te laten staan schilderen.
Van schilderen gesproken. Weet ge
reeds wat de nieuwe mode zal zijn voor
't vrouwvolk.
Adjeu 1 de schoentjes
Klein en fijn
Nu zullen 't groote botten
zijn.
Ja. botten tot aan de knieën en schoon
geschilderd met bloemen. Daar 6taan op
zolder nog een paar stiebels van in den
tijd toen de moffen nog hier woonden.
Stance kan daar maar een paar botten
van laten maken. In ^ltegeval,^ botten
die lage schoentjes,in den Winter
En wie er zijn botten aan gevaagd
heeft dat is generaal Canon. Gepasseerde
week heeft hij de pijp aan Merten gege
ven. Canon, dat was nog geen slechte
naam voor een generaal. Als met dien
Canon de kanonnen nu ook voorgoed
verdwenen waren, dan zou 't een groote
gerustigheid voor de menschen zijn.
Maar helaas 1
Het volk blijft dwaas,
En al die groote mannen
En militaire jannen
Spelen overal de baas.
't Kanon ronkt en dreunt in Syrië 't
kanon ronkt en dreunt in Marokko. Mis
schien weet ge 't, misschien weet ge 't
niet, maar de Fransozen spelen in Syrië
de haas. Sedert jaren. Nu zijn er Fransche
gazetten die schrijven dal het tijd wordt
dat Frankrijk ginder zijn matten b°gint
op te rollen, want, zio zeggen die gazet
ten dat kost ons ginder veel geld, veel
bloed, veel menschenlevens en dat dient
allegaar, jawel, allegaar enkel en alleen
om sommige rijke fabrikanten en rijke
bankiers, nog rijker te maken.
Natuurlijk klinkt het dan
Te allenkant
Op 1 vrienden, op, het is
Voor 't va-der-land.
En die arme Rolin-Jacquemyns die het
vaderland, och arme, zoo wilde dienen
met zijn wetje op den drapo bels en den
brabbclson, die arme Rolin heeft nu zijn
wetje opgerold en het in de kakado ge
hangen Zoo wordt er verteld.
En dit vertellen ze ook. Daar was
een sosjalist en die schreef een brief naar
een sosjalistisch minisler en hij zette
boven zijnen briefWaarde Gezel. Maar
dien brief meest worden overgeschreven
door een dactylo en 'l meisken was een
beetje verstrooid, wat gebeuren kan, en
li -1 per malheur den kop weg van Gezel
en toen stond erWaarde Ezel.
Allee, de malheuren rusten niet. Dat
heeft Marie Bromberger, te Luik ook
ondervonden. Die was dienstmeid bij een
zekeren Anciaux en die Anciaux was een
en tachentig jaar oud en zeer rijk. Nu had
die mamzei Marie het zoo weten te be
werken dat niemand van de familie van
den heer Anciaux daar nog een voet in
huis mocht zetten en Marieken had reeds
700 honderdduizend frank van kant ge
zet. Thans is Marie veroordeeld voor
1 jaar en 6 maanden en heeft ze natuur
lijk al die lieve centjes moeten terug
geven.
De franskiljons hebben aan de Vla
mingen ook reeds "een beetje terugge
geven van 't geen ze gepikt hadden, 't Is
nog wel niet veel, maar allee, hier en
daar komen we reeds in 't Vlaamsch
terecht, vooral als er spraak is van beta
len. Maar nu begint Brussel het goed
voorbeeld te geven. Midden in Brussel
hangen er groote borden waarop geschil
derd staat langswaar ge moet rijden als
ge per otermobiel of per hondenkarreken
een bezoek aan de hoofdstad brengt.
He wel die borden en letters zijn ge
schilderd in de kleuren van VI-anderen.
Geel en zwart. Als de franskiljonsche
Brusseleers dat merken, maken ze stoof-
hout van die borden. Dat is zoo klaar als
pompwater.
Leest en verspreidt
ons Blad
Dit gezegd hebbende moet ik na
tuurlijn op mijn stokkepaardje rijden,
't Is weer klagen
't Is weer vragen
In het afgezaagde lied
Och vergeet het steunfonds niet.
CT'e frank slaat op, de frank
slaat af. Frank alhier, en frank aldaar.
Gij hoort alle soorten van zonderlinge
berichten en tegenstrijdige voorspellir-
gen. Op dit oogenblik tischt uw belang
dat Gij eens een bezoek brengt aan de
HANDELSBANK, Albert Liénardstrait,
10, Aalst, Gent en Brussel en in al de
bijzonderste plaatsen van Oost-Vlaan-
deren.
Dokter Lebon van Parijs beweert dat
de menschen zoo zenuwachtig worden,
omdat ze niet genoeg slapen. Dat kan
zeer goed waar zijn. En hij voegt er bij
een uur slapen vóór middernacht is meer
waard dan 2 uren na middernacht. De
boeren zegt hij nog, blijven kloek en ge
zond omdat ze nog altijd het stelsel van
de kiekens volgen
Helaas 1 Denkt er om lezers en alder-
liefste lezeressen
Wie heeft er al te lang geslapen
Wie heeft er al te lang staan gapen
Gij 1 vlaamsche meisjes, vlaamsche
[knapen.
En nu, nu willen ze ons weer in slaap
wiegen niet enkel met beloften, mAar
ook weer met dreigementen. De men
schen in Oost-VIaanderen weten er nog
goed van te spreken hoe men eens
door snoode daad
en woest verraad
de arme paster Daens heeft zoeken te
knakken.
Christus vlocht koorden tot een zweep
en dreef de sjacheraars uit den tempel.
Moest Christus terugkomen hij zou zeg
gen maakt van het huis mijns vaders
geen politieken winkel of meetingzaal.
Slécht verstaan doet slecht be
grijpen; zegt het spreekwoord. Maar dit
moet ge noed verstaan
Straks komt men aan uw deurken vragen;
En staat men met de kwijting klaar;
Van een gazet, een franskiljonsche
Abonnement voor 't naaste jaar.
Maar ge weet hé 1 wat ge te doen hebt.
De zeepen en de parvenu's
Die steunen die gaze'ten.
Maar gij zult nooit de geldla van
De franskiljonsche bladen vetten.
Denkt er om. Dat vraagt u
Spectator Snuffelator.
Wie een jaarabonnement neemt
voor 1926 ontvangt ons blad van
nu tot Nieuwjaar kosteloos.
SCHRIJFT ONMIDDELIJK IN
Toch nietRedeneeren moeten we
Kalm blijven 1 het wapen niet indeschede!
Wij groeien... .Reeds lekt het water
over de boorden'van de beek, en de tij
wast, wast immer I... Wij zijn niet ver
waand genoeg om te gelooven tan een
positieve overwinning en te gaan zitten
op de ingewonnen stellingen zonder wer
ken. Er dient gewceld, gewroet, g- kneed
in de klei die we nu onder de handen
krijgen. Die hersenen, die geesten moe
ten doordrongen worden van den nieuwen
geest, met dezelfde overtuiging over
meesterd. Wij dienen voort te wetker.
Het oogenblik waarop de groei zich
bevestigt, is voor ons van kapitale betee-
kenis. Het ontbindingsproces in het ka
tholieke kamp ontwikkelt zich normaal,
de schroeven komen los en o-er korten
tijd zullen de christen werklieden zich
losrukken uit den omknellerden band, of
wel motdwillig zelfmoord plegen. He-ver
trouwen in de leiders, het vederzijdsch
vertrouwen onder de leiders, is niet m- er
teiug saam te brengen. Er hoeft waar
achtig het onverwoestbaar geloof in de
katholieke partij van een Dr Rubbens om
blijven vastklampen aan de sap looze
romp van de eens bloeiende katholieke
partij.
Het manceuvreeren om stemmen-winst
ten persoonlijken titel meet ten slotte den
meesi vutigen aanhanger der partij tegen
de borst stooten en de loensche manier,
waarop in het laatste oogenblik deburge-
meester van Niec werker! en naar de Doe-
rensternmen vischte, zal D" Rubbens, die
juist als afgevaardigde voor den boeien-
bond van Leuven optreedt, voorzeker
minder aangenaam zijn voorgekomen.
On»e plicht blijft het intusschen, ons
tweevoudig doel in de maatschappij te
dienen met rusteloozen moed, Vlaamsche
Nationalisten kweeken en kuituree! wetk
verrichten.
Voor het eerste, blijven we onverbid
delijk op ons standpunt staan en elschen
het recht van spreken, ijveren en propa-
gandeeren. Voor het tweede is de samen
werking van elk Vlaamsch-voelende strij
derons dankbaar welgekomen.
Wij kunnen ons geen Vlaanderen in
denken dat kultureel minderwaardig
blijft en bekennen, in tegenstrijd met wal
anderen ook meenen, dat onze strijd geen
oogenblik los mag van welke demokrati-
sche betrachting ook, willen we niet on
verbiddelijk door het volk worden ver
laten.
De Vlaamsche strijd is een noodkamp
lor het bestaan.
De statistieken over het onrechtvaar
dige verdeejen der belastingen alleen,
moest iedere Vlaming de oogen openen.
Ze vermoorden ons kultureel, omdat ze
is bestaan verwurgen en de massa het
paradijs voor oogen tooveren der fransch-
sprekende Belgen.
België is een onheil voor Vlaanderen.
Maken we Vlaanderen vrij en laten we
allen daartoe ijveren.
Jos Cool.
V akbel&ng-en
en Sociaal nieuws
Rusland. Tabakbedrijven.
Er bestaan thai s in Rusland 316 tabak-
fab ieken, waarin 30.824 personen werk
zaam zijn. In de periode 1923-24 weiden
er 12,862,000,000 sigarettei- gemaakt.
De arbeidsduur is bepaald op 48 uur.
Met het oog op den schadelijken in
vloed van het we/k op het gestel, ver
strekt men eiken dag aan de arbeide-s
en de arbeidsters een flesch meik.
Hel aibeidskontrakt voorziei een verlof
met veile loonen van 2 tot 4 wektn, vol
gens het getal dierstjaien. na vijf en ee i
halve maand onafgebroken dienst.
Bij zwangerschap krijgen de vrouwen
een verlof met loon, van 8 weken vóór
en 8 weken na de bevalling. (A. B
De Werkloosheid
Oostenrijk: Einde Juli genoten 111,886
personen werkloozen onderstand tegen
66,457 op einde Juli 1924.
ItaliëOp 30 Juli te'de men volgens de
verslagen van het departement voor so
ciale verzekering 85,532 werkloozen te
gen 130.793 einde Juli 1924.
Nederland Op 25 Juli waren er in het
geheel 247,724 persoren die van den
werkloozenondersiand genoten.
Zweden Onder de 217,533 leden van
de beroepsvereenigingen telde men op
30 Juni 1925 17,709 werkloozen..
Engeland (Groot Britar je eri Noo d
Ierland); Op 31 Oogst waten er bij de-
Arbeidsbeurzen 1,418,000 werkloozen in
geschreven. Daaronder waren 1,094,000
mannen, 242,000 vrouwen en verder
jongelieden.
Duitschland Op 3,582,840 leden vap
40 beroepsvereenigingen die hun verslag
i .zonden, wartn er cp einde Juli 131,966
werk bos. Van de 3.070,000 leden van 35
beroepsvereenigingen waren er 5,8 ten
honderd voor wie de arbeidsduur was
ingekort.
'Op 15 Oogst werd werkloozen-onder-
stand uitgekeerd aan 207,994 arbeiders,
op 1 Oogst aan 197,198 en op 15 Juli aan
198,022 arbeiders.
BEROEPSVORMING.
Een wetsontwerp op de beroepsvor
ming ligt ter studie in het Ministerie van
Arbeid. Het ontwerp houdt in't bijzon
der volgende schikkingen in
1° De werkgevers en wettelijke afge
vaardigden van een bepaald beroep zijn
vei»iicht,-^«tv gevaar van^straf, QP 'e
Waléen dat'hunne leerjongêns'Tëgeftnéifg
de beroepsscholen en lessen volgen.
2" Een meer daadwerkelijke deelnjmej
van de wettelijke beroepsafgevdaidigde-j
is vereischt, met het doel een nauwer
verband te leggen iusschen de school en
hel beroep.
3" Het belang van de medewerking van
de school aan de beroipsvorrsin.; is vast'-»'
gesteld door de deelname, met raadge
vende stem, van de leeraars der beroeps-
scholen aan de zittingen van de exaam-
kommissiis en van de expertkommissies
vande wettelijke baroepsafgevaardigden.
Frankrijk. Inwijking.
De verschillendedfensten voor "de
Inwijking van het Ministerie van Aibeid
en van het Ministerie van Landböuw
hebben vastgesteld dat, tijdens de weck
van 7 tot 12 September 4,971 vreemde
arbeid, rs in Frankrijk zijn gèkbmen en
1,252 het land weer verlieten.
Onder de inkomenden warén er 617
Belgen, bijna allen voor de nijverheid en
onder de w eggaarden 34.
Onder de inkomenden wdren 3,184
Spaansche arbeiders voer den wijnoogst.
In de week van 21 toi 26 Septemb-r
hadden de diensten het binnenkomen van
3.918 arheidets waaronder 1,444 Belgen
(913 voor den landbouw) te boekrn,
ter a ijl 883 arbeide s, waaronuer 38
Belgen, weer weggingen. A B.
Naar ingekomen verslagen blijkt het
it r e woningnood in de Vereenigde
Staten het einde nabij is. De huurprijzen
beginnen reeds te dalen. In geen enkele
stad van meer dan 500,000 inwoners
klaagt men nog over te kort aan woon
vertrekken of huizen.
Binnenland
In de Tafcaknijverheid te Aalst.
Door hef Bestuur der Vakvereeniging
werd ?an het Sijndikaat der Patroons van
de Tabaknijverheid volgend schrijven
gestuurd
Aalst, 10 November 1925.
Mijnheer,
Dgar de loonen In de tabaknijverheid
niet beantwoorden aan de huidige duurte
van het leven, zijn we van oordeel dat er
een herziening derzelfde zou moeien
plaats hebben.
Door hel feit dat er slechts 1 „en per
vijf punten opgegaan geweest is, hebben
de werklieden een verhes ondergaan dat
op heden 6 bedraagt.
Ik hooodat U zult begrijpen dat dit te
veel is, en dat bij een gebeurlijke verdere
Stijging van het index het nadeel der
werklieden nog zou vergrooten.
Daarom vrage.i wij aan U dat dp
loonen zouden herleid worden op 1 'j„ en
per vier punten. Op die wijze zou er In
stede van 29 minstens 35 op het
basisloon moeten gegeven worden.
Daardoor zouden de tabakbewerkers
met de sigaicnmakers gelijkgesteld wor
den.
We verhopen, Mijnheer, dat ge de
billijkheid onzer vraag zult willen inzien,
en ons een gunstig antwoord zult laten
geworden.
Hoogachtend,
O. Van Schamelhout.
De spanning der laatste weken bracht
ons 1000 offensief
eenigszlns op het achterplan. Onze beste
propagandisten hadden de handen vol
met verkiezingswe-rk.
Toch wonnen we reeds 250 nieuwe
abonnenten aan
Deze eerste uitslag geeft ons zekcrhi id
dat, zoo we in stad als in dorp door
werken, we van nu tol Nieuwjaar 1000
nieuwe lezers kunnen aanwerven.
En aan dat werk kan iedereen mee
helpen, iedereen hei ft ten minsle één
vriend of één kennis waar hij met kans
op sukses mag aankloppen.
We moeten vooruit I
Ten einde hel aanwerven van nieuwe
abonnenten aan te moedigen hebben we
besloten
1. Al degene die een jaarabonnement
nemen ons blad van nu tot Nieuwjaai
kosteloos te sturen
2. een buitengewone prijskamp in te
richten met
500 fr. prijzen
bovendien zal een splinleri i.uwe
VELO (goed merk)
geschonken door een onzer vrijgevige
partijgenooten. worden ofgeloot tusschen
de eerste tien van de^ wedstrijd.
De prijskamp wordt gesloten op 15
Januari 1926 inbegepen.
All.en de jaatabonn mentendiehetaald
werden kur.neo in aanmerking komen.
Twee abonnementen van zes maand
tellen voor één jaarabonnement.
De juty die te oordeelen heeft over de
toekenning der prijzen en die gelast is
met kontrool op loting, enz., bestaat uil
de Heeren Van op ben Bosch, volksver-
tegenwoordi erAd. Debeuckelaere K.
De Rop en L. De Biuyn, provinciale
i raadsleden.
Alle klachten dienen ir-gesluurd voc
30 Januari 1926 De prijzen zullen sleclr
vanaf dezenjJatum worden afgehaald.
Het Beheer.
-Voor de Buurtljjn.
SOTTEGEM-NINOVE
Op een door den h< er Van op den Bosch
>aan den Minister van Spoorwegen ge-
Velde vraag lot bespoediging van de zoo
^rcddzakelijke buurtlijnSotiëgem Ninove,
(gewetd'ons heden volgt nd antwoord
Brussel, den 6 November 1925.
Mijn waarde Collega,
Bij uwen brief van 5 September laatst
leden, hebt Gij bij mijn Departement
j.dangedrongcn om het aanleggen van de
|\buurtlijn Soltegem-Nir.ove te bespoe
digen.
Ik heb de eer U te mélden, dat de
vertraging in het aanleggen van deze lijn.
te wijten is aan de ontoereikendheid van
het aanvankelijk ingeschreven kapitaal,
ten gevo'ge van den aanzienlijken opslag
,van het materieel en van het arbeidsloon.
D/ Nationale Maatschappij van Buurt-
gjt. cjm bSeft ibij. ile-versch'Hewit^
^Spenoarp b. sturen-aard.elhouders, eene
draag ingediend tot deelneming in het
*fbrnnnvan het noödig aanvullend kapi
taal.
De kwestie der tusschenkomst van d, n
Staat in bedeeld aanvullend kapitaal
wtirdt thans onderzoent.
Aanvaard, mijn waarde Collega, de
verzekering mijner verkleefde gevoelens.
De Mi-lister,
E. ANSEELE.
DENDERHOUTEM
ZONDAGEN 15 en 22 NOVEMBER
in «De Volkswil» opvoering van
Franschmun.s
drama in 5 b<-dr. door L Van op den Bcsch
'ïi. Tante Jutta
- J kluchtspel in 3 bedrijven
Burte'4uur Gordijn 5 uur
Prijzeneer Plaatsen 3, 2 en 1 frank
WELLE
TooneelafJ. Kunst en Eendracht
Op 22 én 29 November bij D'Haeseleer
(steenweg) opvoering van
Het Zwart Schaap
tooneelspel in 3 b.drijven door J. Haugrn
en Godelieveken
Landelijk zan^ en minnespel in 1 bedrijf
wo rden van J.-Ballings
muziek van G. Meeanck
Bureelen 4 1/2 u. Gordijn 5 u.
Prijzer der Plaatsen 3,50 en 2 frank
EREMBODEGËM-TERJODEN
Tooneelafdeeling Hooger Op 1
Op 16 en 13 Dec. bij I. De Pelsmacke/
opvoering van
De Twee Kaalkoppen
klucht en zangspel en
Bon Papa
blijspel in 3 bedrijven door N. De Tière
Bureel 4 1 2 uur Gordijn 5 uur
Prijzen der plaatsen 3, 2 en 1 fra>-k.
ZITDAGEN
van M. Van op den Bosch
V olks vertegen woordiger
Aalst
Eiken Zaterdag, van 0 lol 11 uur, In 'I lolpa
Volksverheffing LangeZoulslra.il.
Denderleeuw
Den 1' en 3* Maandag der maand, van Q lot II
uur. bij Ben. De Meersman ('I Val) Markl.
Geeraardsbergen
Den 2° Maandag, van 9 toll I u. bij H. D Haese,
Vredestraat, 2.
Ninove
Den laatslcn Dinsdag, van 8 1/2 tot 11 uur, bij
Giislaal Buydens, Burchfdam.
Oprdegem
Den 3' Zondag, van 9 toni) 1/2 uur, bij L. Vap
der Veursl, slccnweg.
Sottegem
Den 1* Dinsdag, van 8 12 lol 11 uur, bi] Pr.
Menschaerl, Vlaamsch Huis. Hoogstraat, 64.
Burst
Den 1° Zondag van elke maand, bij Jozel De
Moor. Doornl, van 7 12 tul 9 1 2 uur.
Al de spreekuren zijn geschikt volgens den nieu
wen t|jd.
Herzele
Den 3' Woensdag van elke maand, bij de wed.
De Vlaming. Groenlaan.
Midden de korte maar zeer belangrijke
kieskampanj-j die achler den rug is. heb
ben ook HH. de Bisschoppen hun woord
laten hoeren, ikt stuk dat aan de Zeer
Eer weerde Heeren Deken en oversten van
seminaries en c alleges werd gezonden is
gericht tegen het Vlaamsch nationalisme
en werd door de slaatskatholleke bladen
op sommige plaatsen op klesmanifest
tegenover ons uitgespeeld.
Het luidt als volgt
Eerwaarde ea zeer geliefde Heeren,
Volgende wenken en voorschriften van
Zijne Djo.I. Hoogwaardigheid Mgr. den
Bisschop van Brugge, v.erden door al de
Bisschoppen van België bijgetreden en
door ieder hunner als zijne eigen voor
schriften aan de geestelijkheid gezonden:
Niet zonder droefheid zien wij in de
laatste tijden de aldus genaamde «Vlaam
sche beweging» een betrcurenswaardigtn
weg van ongematigheid, van woorden en
daden inslaan, weg van dewelke sr' mige
leoen onzer geestelijkheid zich niet vol
doende afzijdig hebben gehouden - een
omstandigheid die gij zelf, met al de ge
zond denkende priesters-en de christei.e
ieeken zult betreuren.
Daarom, opdat er voor r iemand nog
een voorwendsel of eene schijnreden tot
verkeerd handelen zou blijven bestaan
alsof desaangaante in eci e zoo ge
wichtige zaak eecigen twijfel zou kunnen
heerschen en alhoewel wij ons inzicht
meer dan eens reeds op.nlijk uitspraken,
sturen wij u volgende wenken om ze aan
uwe priesters in het algemeen, en aan
ieJer hunner in het bijzonder mede te
deelen.
I. Alle Vlaamsche rechten en recht
matige wenschen kunnen volstrekt in
overeenstemming gebracht worden met
het hoogste goed van den godsdienst en
met de onverdeelbare eenheid van het
vaderland, en zij moeten dus langs beza-
digcen en vrcdelievenden weg bereikt en
nag'stretfd worden.
Ten andere, alle drijverij, die openlijk
of in 't gehdm, de scheuring van het
vaderland najaagt, is om vele redenen af
Ie k- uren en volstrekt te vermiidei.
Men moet blind zijn om dil r iet te zien
Overigens, uit zulke drijverijen kan
nooit iets goeds geboren worden of iets
bijbrengen voor de welvaart, die wij voor
ons volk moeten betrachten.
II. In naam der heiligste ons verschul
digde gehoorzaamheid gebieden wij ten
strengste dat alle priesters, en ieder hun
ner in 't bijzonder, hetzij ze zielen last van
parochianen dragen, hetzij ze hunne be
diening uitoefenen in de opvoeding der
jeugd, in seminaries, college en scholen,
wij gebieden dat alle priesters enkel dien
weg zouden bewandelen, die de Bisschop
van welken alleen zij hun ambt en hunne
bediening houden, hun voorschrijft
Zuiks in alle aangelegenheden, dus ook
in deze, waarvan wij u hier de begirselen
aangaven, zoodat zij ondubbelzinnig we
ten welken weg zij te volgen hebben en
welken verkeerden weg zij volstrekt te
vermijden nebben.
III. Dat de oversten van Seminaries
en Colleges er vooral op lellen dat «alles
zijnen lijd heeft» zooals de Eccleriaslis
zegt, dat wil zeggen dal er voor de leer
lingen een tijd is van sludeeren en van
beoefenen der wetenschap en der christe
lijke deugden en dut er absoluut geen
lijd is oi.i zich actief met politieke zaken
le bemoeien.
Zij moeten er vooral op waken dat
vreemden, studenten of andere, zonder
de minste opdracht daartoe te hebben,
de leerlingen van het Volbrengen van hun
dagelijkschen plicht kunnen doen afwij
ken.
Streng zullen zij er op waken, dat
dagbladen en tijdschriften, legenstrfjdig
t de hooger uitgelegde prirciepen, niet
de handen hunner onderhoorigen ge
geven worden deze geschriften keuren
wij af en veroordeelen --e, als bedervende
dtn g est door valsche vooruitzettingen
en omdat zij het wettelijk gezag verwer
pen.
IV. Bijgevolg, wij veroordeglen de zich
noemende - nationalistische politiek,
die zelfs het kerkelijk gezag verwerpt en,
in den eenen en in den anderen zin, tot
het uiterste drijft, 't is te zeggen zoowel
het nationalisme in Vlaanderen als in
Wallonië.
En wij verwi'tigen de priester? en de
geestelijken die, waf God verhrede, deze
politiek in 't openbaar of in 't geheim
zouden begunstigen, dat zij in een erge
aangelegentu i J (materia gravi) in opstand
komen tegen hunne wettige overheid,
ook de kerkelijke, en rich püchtig maken
in ongehoorzaamheid en opstand.
V. Dat onze geliefde priesters derhalve
zich beijveren om de goede kii-tenen, die
in deze zaak op eer.igerlti wijze mochten
dwalen, of in bijzondere gesprekken mis
leid werden, op den goeden weg le
brengen, en alle pogingen in het werk te
stellen, om te trachle i de katholieke een
heid in de hand le werken wij herhalen
wat wij reeds vroeger schreven dat zij in
alle zaken zouden indachtig wezen, dat
zij eerst en vooral priester zijn.
Wij zegenen U, Eerw. H.H. uiterharte.
t Kard. Mercier, aartsb Mechelen.
f Gustavus-Joseph., bisschop, Brugge.
I Thomas-Lud-, bisschop, Namen,
t Martinus Hub.i bjsschoj;rLuik.
T Emllius Johannes, bfssphop, Qent.
t Vedastus Ant., bisschop, Doornik.
Bovenstaande vertaling van den Latijn-
schen tekst, aldus De Standaard heeft
geen ambtelijk karakter en werd door
een confrater bezorgd.
In De Ploeg van Zon 'ag 8 Novem
ber. maakt Ad. Van der l-kyde ecnige
kantteekeningen waarin wco. m. lezen
De Katholieke Vlamingen die zich
seeds nut eeibie-i schikken naar de be
velen i.unner kerkelijke overheid, waar
het gaaf over vraagpunten van zedenleer
en godsdienst, wittn dat zij de volste
vrijheid genieten er over politieke vraag
stukken, een eigen meaning op na te hou
den, ook al gaat die regelrecht in tegen
de zienswijze dezeroverheid. Dat deH.H.
de bisschoppen, Ier oorzake van den in
vloed dien zij bij de wereldlijke overheid
met het oog op het vervullen hunner
verheven zending, tn tengevolge van
hunne samenwerking met die overheid,
allicht gencopt worden de meer ing der
gezagvoerders van de Staat te deelen, is
begrijpelijk. Maar dat is nog gepn reden
voor ons katholieken over ALLE zaken,
namelijk niet over de politieke vraagstuk
ken le der ken, als onze Bisschoppen en
ENKEL dien weg te bewandelen d'en
de Bisschop voo-schrijftWij zijn
immers zoo diep overtuigd van de recht
matigheid van onzen Vlaamsch Nationa-
len strijd, zoo zeker van de uiteindelijke
zegepraal, dat wij niet wanhopen onze
kerkvoogden eens het zelfstandige Vlaan
deren, het ontvoogde Vlaamsche volk en
onze heerlijke in eer herstelde N der-
landsche taal te hooren huldigen, en ver
heerlijken met een geestdrift gelijk aan
de strengheid waarmede ze thans ons
slreven afkeuren.
Hun jongste schrijven echter bedroeft
ons -r als katholieken.
Zoo wat een dTliglal jaren geleden
ontstond de Ktistelijke demokratie. Heel
de officieele wereld, de parlementaire op
de eerste plaats met Woeste aan 't hoofd,
kwam er tegen op. Niets ook [laster
niet en broodroof - bleef ongebruikt om
pastoor Daens en zi,n volgelingen eron
der te brengen en zijn partij te vernieti
ger. Toen ook meende de gioote geeste
lijkheid zich te moeten scharen aan de
zijde der machtigste partij van toen,' tegen
de zwakkere van priester Daens, priester
Pottier e. a. Men weet wat daarvan de
gevolgen zijn geweesl. Ons van eeuwen
her door katholieke Vlaamsche volk heeft
zich tot de partij gewend die optrad als
«de» partij van het volk. Nu is het aan
getast, neen reeds doorvreten do r den
Kanker van het de goddeloosheid bevor
derende en verspreidende socialisme. In
zooverre dat tot zelfs de hoogere geeste
lijkheid verklaart zich neer te leggen, bij
de roodzakelijkheid mot de socialen
samen te werken, in de regeering van het
land I
Hadde men in plaats van de kristelïjke
demokraten te verketteren en te vervol
gen, de rangen der katholieken voor hen
opengesteld, het ware voorzeker zooverre
niet gekomen.
Het lijkt wel li'aas lalsof die sbengeles
riet heeft gebaat. Er blijft in Vlaanderen
nog een kerngezonde, door en door
katholieke, maar ook door en door Vlaam
sche stand de middenklasse in de steden
en te lande. Daaruit zi:n gesproten al de
leiders van de Vlaamsche beweging,
daaruit worden tevens geboren het over-
groote getal onzer reguliere en seculiere
priesters onder wie de meerderheid hunne
Vlaamsche taal, hun Vlaam?ch volk innig
lief hebben. Gaan onze l erk zoogden, na
het mindere volk, naar bet socialisme te
hebben laten oveiloopen, ook bij onze
Vlaamschgeblezen en Vlaamscbgezinden
burgerstand, wantrouw,, n slichten en
vervreemdh.id bevzerken, door hun driest
optreden tegen diegene, welke ijveien
voor volksrechten volksbelang? Dan zop
het er in Vlaanderen/ dat nu reeds als
missieland wordt beschouwd, weldra
even droevig gaan uitzien als in Frank-
krijk dat men ons steeds tot voorbeeld
stelt al voeren ongodsdienstigheid en
zedenbederf het noodlottig naar den
afgrond. Laten wij spijts alles, hopen, daj
de dag weldra aanbreke, waarop or ze
geestelijke overheid begrijpt, begrijpt
dat onze Vlaamsche strijd evenals de
striji gewonnen door Polen,- leren en
Tjeken, riets minder is dan een kamp
voor het voortbtstaan 'van or.sVÖLK,
tegen een verdrukkeno'en slaat.
Ii.tusschen zullen alle i die het daar
mede goed metnen, studenten en burgers
zij het wellicht in 't geheim, zooals ten
tijde van de "S*ipenden ei de» dienst ijd
voortzetten, gesierkt door de wetenschap
dat R-.cnt Rcchl blijft, ook wanneer dg
hoogste gezagvoedes djt loochenen en
de overtuiging oat Recht MOET er ZAL
z^gepialen.
Willen we
.den uitslag van Zondag I I.
vastleggen en uitbreiden,
dan moeten we vandaag
nog een nieuw abonnement
aanwerven.
Ondfrgeteekende yerlangl zich te abonneeren op het weekblad ^Viaandèren
voor een termijn van 12 maanden aan 7,50 fr.
Naam
Adres
bewijs i
