Geneeskundig Praatje Vooroordeelen enDwalingen bij hetVolk De krisis in de Stekjesnijverheid Een onoehoord schenden De Huishuurwet Eer Vlaanderen vergaat Het Is eenleder bekend hoe ingewor teld de vooroordeelen wegens allerlei ziekten, en de manier ora die te verzor gen, bij de volksklassen taal blijven voortbestaan. Hun oorsprong moet soms zeer wijd in bet verleden worden opge spoord meestendeels geven zij ons de meeningen weêr, die de eerste volkeren hadden nopens de zoogezegde primitieve geneeskunde zelfs nog In de midden eeuwen stond het peil der geneeskunde buitengewoon laag. Dat deze primitieve kennis op wanke lende vesten gebouwd stond, valt geen minuut te betwijfelen. Alles ging ge steund op ijdele volksverbeeldingen, lou ter toeval of instinctmatige kwakzalverij, voor eenieder toegankelijk, en die niet zelden door de zoogezegde geleerden of oude schrijvers als een Plinlus, een Go- lenlsen Dioscorides enz., werden goed gekeurd, volmaakt en aangeprezen. Ervaring en grondig onderzoek waren in de vorige tijden onbekende wetenschap pen. Het Is dan ook geenszins verwonder lijk, dat die ernstig opgenomen volksbe grippen en handelwijzen, omtlng van zooveel domheid, onkunde en geheimzin nigheid, zich ras verspreidden en zorg vuldig van geslacht tot geslacht werden overgeleverd vroeger zoowel als nu, aanschouwde men de gezondheid als de grootste der schatten. De eerste geneesmiddelen, met welke lk als buitengemeenteschool kwajongen kennis nam waren enkel straatremedien uit de volksgeneeskunde ln gansch Vlaan deren gekend, en tot heden toe nog ln zwangalle zijn de trouwe weerklank van de eeuwenoude geneeskunde. Had zich Iemand aan den vinger tot bloedens toe bezeerd, de meld liep dade lijk naar het hout- of koolkot, en wist uit een of anderen donkeren hoek de meest zwart bevuilde spinneweb te vinden om er de wonde mede te bedekken. Had Iemand keelpijn, de melkboerin beloofde 's anderdaags eenen kikvorsch mede te brengen, die de Inflammatle moest op zuigen. Aardwormen ln een beursje of eene kous gestoken, deden ook won deren. Hoe menigmaal zag ik menschen- en koelendrek, pis en mestputwater bij onze boerenmenschen gebruiken voor allerlei ontstekingen 1 Honderd dergelijke en waarlijk soms walgelijke remedlgn zou lk kunnen op sommen, die ik zelf heb zien en weten toepassen. Maar die volksgeneeskunde beperkt zich niet bij dit rechtstreeksch, dwaas en ondoelmatig behandelen van allerlei kwa len; de gekste raadgevingen om doen en laten, met de koppigste denkwijzen en uitleggingen nopens de menschenkunde gepaard, komen al die ongerijmdheden staven of verontschuldigen. En daar, bij het volk, de heilzaamste raadgevingen en behandelingen, moeten onderdoen voor de domste vooroordeelen, die zich als schadelijke woekerplanten aan zijn tot kwaad en onwaarheid geneigde zwakke natuur vastklampen, laat het volk zich steeds in de twintigste eeuw bedodden en door alle soort kwakzalverij onnoozel om den tuin lelden. Gansch die vooringenomenheid en blinde slenter uit de aloude tijden van het menschdom, zijn thans nog in geener mate gewijzigd, blijven maar voortwoe keren en vinden steeds, ja, meer en meer ingang bij het volk. Moesten wij al de vooroordeelen en grove dwalingen, die onder hetvolk van oudsher bestaan, opsommen, zeer ge makkelijk schreven wij er een geheel boekdeel over. Wij zullen ons hier enkel vergenoegen er eenige, die in betrekking zijn met de gezondheid, aan te halen. 1. Wanneer iemand ziek Is, en bijzon derlijk wanneer de ziekte ernstig schijnt of langdurig wordt, is het noodlg den geneesheer te halen. Het is van zelf ge komen en zal wel van zelf weggaan zoo redeneeren onze bultenmenschen en hoort men ook al eens ter stede. En zij laten zonder verdere ernstige hulp den zieke aan zijn lot over. Verergert nog de kwaal, dan raadpleegt men eene gebuur- vrouw, die juist hetzelfde voorgehad heeft, en een straatremedie wordt den zieken opgedischt. Na, zonder uitslag, alle soorten kruldenafkooksels te hebben ingenomen, richt men zich eindelijk tot den apotheker. Indien deze, erg kwaad vermoedt, zendt hij den patient gewe tensvol tot den dokter, die alleen eens zieken toestand kan waarnemen. Met hem, hadden zij moeten aanvangen. 2. Onlangs kwam lk bij eene zieke, weiketen hevigste aan keelpijn leed. De koortsen stegen tot 40 graden. Reeds ge durende twee dagen had zij de keel ge gorgeld met mestputwater I... De brand was er nog niet ingetrokken. Haar vadei, die ook eens aan de keel geleden had, was door die remedie op eenen dag ervan ontslagen geweest I Is het noodlg te zeg gen dat zoo een ongelooflijk als walgelijk middel, enkel samengesteld uit allerlei giften en mikroben, de ergste bloedver giftiging veroorzaken kan Anderen vinden zich verlicht of gene zen met klkvorschen of aardwormen ln de keel I Die zuigen er de kwaal uit, lijk een eggel het bloed 1... 3. Dikwijls denkt men, dat Indien een geneesmiddel bij zekere dosis werkt, het nog veel heilzamer zijn zal bij sterkere dosis. En men ziet sommige zieken eene gansche flesch ledigen, welke zij gedeel telijk gedurende twee dagen hadden moe ten innemen, en dit soms met de ergste gevolgen. Men moet stiptelijk de voor schriften des dokteTs volgen. 4. Vele zieken weigeren zich krachtda dige geneesmiddelen te laten toedienen plaasters, inspuitingen, brandglazen, enz. kunnen slechts zeggen zij de reeds bestaande pijnen vermeerderen. Dubbel noodlottig, aangezien, benevens het wan trouwen dat zij tegenover den geneesheer inboezemen, zij een middel weigeren welk hen van de dood misschien redden kan. 5. De oogen zijn zoo teergevoelig, dat men zich wel moet wachten, er de ziek ten van te laten verzorgen, ten einde er geen kwaad in te brengen IWat al nood lottige en onherstelbare gevolgen heeft zulke meening niet voortgebracht 1 't Is een koO, zegt de moeder, 't zal wel over gaan en men legt er witte kaas op, op een dun doekske met 't een of ander hooggeprezen water, dat na een kwaart uur Is opgedroogd en zelfs niet wordt nat gemaakt. En ondertusschen vermeer dert de ontsteking, en sterft het oog 1.... 6 De vuiligheid die zich op 't hoofd van kleine kinderen vormt, alsook brand, zilt, enz., op dezelfde plaats moet men zorgvuldig eerbiedigen. Grove dwa ling I... Zuiverheid Is eene eerste voor waarde tot goede gezondheid, en de huid ziekten van het hoofd kan men niet haastig genoeg bekampen. 7. Uitslag, netelkoorts, maselen pokken, roode koorts, enz. bij kinderen, moeien nogmaals onaangeroerd blijven, zoo niet slaat het naar binnen, en levert dubbel gevaar op. Nogmaals een ge zegde, dat maar onder het volk bestaat, doch niet ln de geneeskunde, noch ln de wezenlijkheid. 8. Vele personen denken, dat aam beien, het speen, een schandelijke en besmettelijke ziekte is, en Indien zij er worden door aangetast, verzwijgen zij uit schaamte aan den geneesheerDie kwaal ontmoet men bij de deftigste men schen en er bestaat hoegenaamd niet de minste reden om er zich te moeten over schamen. 9. Oneindig veel menschen, bijzonder op den buiten, meenen dat het verboden is, de koord van een gehangene los te snijden of eenen drenkeling uit het water te halen... en, Intusschen, loopt men naar... den veldwachterMen snelle in tegendeel zoo spoedig mogelijk zelf den ongelukkige ter hulp, snijde de koord door, en zorge den gehangene niet op den grond te laten storten. Den drenkeling brenge men, ten spoe digste, boven water, en ln belde gevallen passe men de kunstmatige ademhaling toe, tot de aankomst van den dokter. 10. Er bestaan kritieke dagen in de ziekte. Misschien 1 Doch, voorzeker zou een niet Ingewijde er niet kunnen over oordeelen en zich ten hoogste kun nen beklagen, ze met betrouwen te heb ben afgewacht, liever dan zich de ver- elschte zorgen te hebben laten toedienen. 11. Zeer dikwijls heeft men gezien, dat men een verdronken persoon met het hoofd omlaag hield, ten elude bet water uit de luchtpijp te laten loopen. Die ma nier van bandelen kan slechts den dood verhaasten. Slechts een degelijke, doel matige, langvolgehouden kunstmatige ademhaling kan hier het leven redden. 12. Alle buikpijnen zijn kolieken welke muntwater, anijs, enz., of llkeu ren moeten genezen. Dit vooroordeel baart vele misgrepen... Die zoogenaamde kolieken kunnen het gevolg zijn eener lever-, maag- of darmontsteking, eener breukverworging, en de aangewende middelen zijn petrool op het vuur. 13. Wanneer een in stuipllggende zieke de handen opent, is de aanval over de samentrekking der spieren heeft Immers op dit oogenbllk opgehouden. Gewoonlijk wil men zulks nog verhaasten, en uit alle krachten tracht men de handen van den ongelukkige open te krijgen. Niets zoo nutteloos, en zelfs gevaarlijk, daar men, zóóloende, de hand of vingers gemakkelijk breken kan. 14. Eene der gevaarlijkste veoroer- deelen bij het volk is het betrouwen in voorwerpen, als elektrieke ringen, ge heimzinnige beursjes, welke men op de borst draagt, wonderbare banden die zekere bepaalde ziekten, of liever alle ziekten stellig genezen. Zulkdanlge mid delen, alsook gehelmnlivolle woorden door kwakzalvers en waarzeggers ultge- Het is een treurige waarheid dat 6000 arbeiders in de stekjesnijverheid, op dit oogenbllk gedeeltelijk werkloos zijn. Sommige fabrieken liggen gedeeltelijk stil, andere zijn gesloten. Groote kapita len liggen dood, gebrek en armoede komt in vele gezinnen of dwtogt den brood- wioner uit te wijken naar andere plaatsen of landen. De nering ondergaat onvermij delijk de gevolgen dezer krizis en voelt aldus den band die de welvaartbelangen der neringdoeners aan die der arbeiders koppelt. De dag van morgen ziet er niet roos kleuriger uitdoor de Nlnofsche groep Sogolfor wordt op dit oogenbllk ln Tur kije een fabriek opgericht die het mono- pool aldaar bezitten zaldaardoor ver liezen we een vijfde van onzen uitvoer wat tot het verminderen der krizis niet helpen zal. De Oorzaken Als oorzaken dezer krizis worden ge noemd eenerzijds het toenemen van de produk'Ie en anderzijds de greep van den trust. Er zijn op dit oogenbllk in ons land 19 stekjesfabrieken waarvan door de toenemende verfijning van techniek de voortbrengst onmogelijk door het bin nenland kon worden verbruikt. De Inflatipperiode heeft een tijd lang onzen uitvoer vergemakkelijkt en aldus het bedrijf alhier doen uitbreiden op dit oogenbllk stooten we echter in het bul tealand op een machtigen concurent, n. 1. De Zweedsche trust Deze staat financieel zeer sterk, kon- troleert ongeveer de 3 4 van de wereld- voortbrengst en brengt goede waar op de markt. Daartegenover staan onze kleine, alleenstaande fabrikanten waarvan een deel in de bloeiperiode de Engelsche markten hebben verloren door het leveren van doosjes met 33 en 35 stekjes ln plaats van 50. Intusschen heeft de trust ook een deel der Belgische nijverheid Ingepalmd. De trust stelde zich ln verbinding met de voornaamste aandeelhouders en wist aldus in bezit te komen van de meerder heid der aandeelen. Aldus veranderden vele fabrieken van eigenaar, soms zonder dat de beheerraad een flauw vermoeden had van wat gebeurde. Dit heeft aanlei ding gegeven tot gansche reeks processen waarvan de meeste nog hangend zijn. Simmlge van die aandeelhouders die met den trust niet konden onderhandelen en uit de kombinatle werden geweerd, dra gen nu rleuwe stekjesfabrieken op te richten. Dit kan de krisis slechts verer geren, natuurlijk. Er is uit die tra^saklies ook een ver warde toestand voortgevloeid, zoodat men voor sommige fabrieken niet goed meer weet onder wieos Invloed ze staan. Het blijkt alleszins, dat de invloed van de trust zich fel heeft uitgebreid in ons land. In het buitenland koatroleert zij 150 fabrieken, verspreid over 33 landen. De maatschappeliike zetel Is te Stockholm, maar de groote man van de trust, Krüger woont Ie Parijs, van waar hij de bedrij vigheid van de trust over de gansche wereld bestuurt. Da trust kwam tot stand ln 1917. Het bedrijfskapitaal is 170 mll- lioen Zweedsche kronen of ongeveer 21/2 milliard frank. De trust heeft het mono polie, den alleenverkoop, in de meeste landen van Zuid Amerika. Haar politiek is geld leenen aan de arme regeeringen, in ruil voor het monopolie. Eens zoover vr agt de trust voor de stekjes wat haar belieft. Aan Frankrijk heeft de trust on- sproken, doen slechts de zieken een kos- telljken tijd verliezen, hunne geldbeurs verlichten... en hunne kwale vermeer deren. 15. In sommige ziekten is het gevaar lijk van linnen te veranderen. Dit is nogmaals va'scb. De zieke moet altijd zuiver gehouden worden en het linnen ververscht, doch dit laatste hoeft met zorg gedaan. Zoo zal men, bijvoorbeeld, bij zieken met koorts als typhus, enz., het versch linnen eerst verwarmen en dan zorgen, dat gedurende het aankleeaen, de zieke geene verkoudheid vatte hem dus niet verversten Indien hij ln volle zweet Ingeval van bloedspuwen of bloed verlies, gedrage men zich mar den raad des dokters. 16. De nachtlucht is ongezond hoort men dikwijls, wanneer men het met-open venster s'apen, ten zeerste aanraadt Bij dage is de lucht ln eene stad ongezond. Planten, dieren, ademen gedurig en ver bruiken de zuurstof van de lucht, die zij door koo'zuur vervangen. Voegt «r nog bij het aanhoudend dampei en rooken vbd dulzeode schouwen, machlenen en fabrieken, welke de lucht gedurende den dag verpesten. Met den avond reeds houdt die luchtverbruiking totaal of schier op gansch zuivere lucht komt in de plaats, en 't Is dus deze vernieuwende, gezonde lucht die bij nacbte de kamer komt verfrlsschen. Dr WlLFRIED BrOECKAERT. langs 74 mlllloen dollar geleend tegen 5 t. h. terugbetaalbaar In 40 jaar. Io ruil mag de trust aan de Fransche stekjes- regie de machines en de grondstoffen leveren. Want om haar konkureoten het leven moeilijk te maken, kontroleert de trust ook de rnechanlekfabrleken, welke de machines vervaardigen voor de stek jesnijverheid zij kontroleert de fabrie ken die de scheikundige stoffen leveren en bezit uitgestrekte bosscben, welke een schier onuittelijkeu houtvoorraad vor men. Ook bij ons zijn door de stekjesn ij ver beid financleele aanbiedingen gedaan. Toen de fabrikanten tijdens de periode van de volmacht vroegen aan de r*gee ring, van die buitengewone macht ge bruik te maken, om het oprichten van nieuwe stekjesfabrieken te verbieden, werd als vergelding geboden, de betaling binnen de 60 dagen, van het vlervoudlgt der accijnsrechten voor den duur van 40 jaar, mits aftrek van het dlsko- to. De regeering zou dus vooruit de met 4 ver menigvuldigde belastingen van 40 jaar hebben ODtvangen, verminderd met een bedrag den Intrest vertegenwoordigende voor de vooruitbetaling. Een tweede voorstel behelsde een leening van 500 mlllloen. De Staat zou daarbij met de maatschappijen een overeenkomst sluiten voor den duur van 50 jaar, bepalende dat de verkoopprijs gedurende de eerste twee jaar onveranderd zou blijven. De overige 48 jaar zou hij bepaald worden volgens den prijzen van het hout, die van de scheikundige grondstoffen en de loo- nen. Er werd een verdeeling van de win sten voorzien welke aan den Staat jaar lijks 40 mlllloen zou opbreDgen. Was er meer winst dan voorzien werd, dan ging het overschot ook aan den Staat, die ook zou bijpassen als er te kort was. De loo- nen der arbeiders zouden berekend wor den volgens het gemiddelde van 10 reek sen andere arbeiders. Aldus werd het onmogelijk dat het personeel zoa profi- teeren van de reuzenwinsten die eventu eel in het buitenland konden verwezen lijkt worden. Dit alles om aan te toonen welke finan- eleele komblnaties rond de kwestie der stekjesnijverheid worden gemaakt en welke belangen hier voor de verbruikers en de arbeiders op het spel staan. De redding Naar sommige meeningen ngt de red ding ln het vormen van een monopolie onder toezicht van den Staat. Aldus wordt hel grondwettelijk be zwaar ontweken van het verbcd nieuwe fibrirken op te richten. Als aan een orga ni8me de a Heen verkoop wordt toever trouwd zullen natuurlijk geen nieuwe fabrieken meer opduiken. Dat monopolie zou toevertrouwd worden aan een maat schappij, waarvan de Staat de helft der aandeelen plus één zou hebben, ten einde meester te blijven over de onderneming. De produktle zou worden gehouden op het drievoudige van het blnnenlandsch verbruik, hetzij 35 mlllloen maal 3 of 105 mlllloen doosjes per maand. Daarvan zouden 70 mlllloen doosjes moeten uitge voerd worden en elke fabriek zou daarin haar deel leveren. De overproduktle in de gansche wereld laat niet toe meer uit te voeren. Sinds de krisis Is de produktle voor sommige maanden zelfs gedaald wat veel minder is dan het drievoudige van blnnenlandsch verbruik. De kombinatle zou het voordeel heb ben de belangen van de verbruikers te waarborgen, overdreven prijsopdrijving te beletten en een einde stellen aan de ongezonde toestanden, welke meebren gen, dat sommige kleine fabrikanten hun personeel tot 1 frank per uur minder be talen dan de trust. Er zijn voor de arbei ders der stekjes nijverheid nog bïlangrijke verbeteringen te eiscben, welke de trust misschien niet zal toestaan, Indien ze niet tevensdoor de andere fabrikanten worden verleend. Deze Iaatsten echter beroepen zich steeds op de moeilijkheden waarin zij verkeeren. Al wat de kommissie na IS zittingen kan voorstellen, is een vrijwillige over eenkomst tusschen al de fabrikanten om den uitvoer onderling te regelen. BIJ dit verslag van deo heer Moyersoen is echter een nota gevoegd van de minderheid, die het denkbeeld van het monopolie onder Staatskontrool handhaaft en betoogt dat de groepeering der bedrijven nooit voor- deellg is voor deo verbruiker. Wij krijgen volgenden brief uit Hasselt. Hasselt. 4 Januari, 1928. Vandaag, 4 Januari 1928, vroeg Ik aan de rechter van Hasselt, mijn vonnis te mogen booren verklaren in het Vlaamsch daar ik geen Fransch versta. De heeren rechters hebben brutaal geweigerd, zoodat lk nog niet weet wat de uitspraak is. Omdat ik daariegen hevig protesteerde hebben ze mij aan de deur gezet. Anna Mas, 24, Fruitmarkt. Dit feit is zoo verbluffend, dat men haast aan zijn authenticiteit moet twijfe len. Het wordt ons eveawel door be trouwbare personen uit Hasselt overge maakt. Een ambtelijk onderzoek dringt zich op. TEKST VAN DE BERAADSLAGING DER VREDERECHTERS VAN HET ARRONDISSEMENT BRUSSEL. Verlengde huurcontrakten Volgens den tekst van art. 12, zooals het is opgesteld na het amendement Huysmans. zijn al de jaarlijksche verhoo gingen onderworpen aan een gemeen schappelijk regiem, vastgesteld bij art. 12, en achtereenvolgens toepasselijk van al de driemaandelijksche of maandeiijk- sche betaling, die volgt op den ln lanuari van leder jaar. Voor dit systeem beroept men zich op den vorm zelf van de alinea's 1 en 2 van art. 12, paragr. 1, en op de blijkbare bedoeling van den wetgever om geleidelijk terug te keeren tot een voor de eigenaars gunstiger regiem. Volgers deze oplBle zouden de verboogingen als- volgt worden toegepast Oebouwen en gedeelten vangebouwerr van de eerste kategorie Verhooging van 225 t. h., onmiddellijk vorderbaar na den eersten betaaldag die op 1 Januari 1928 volgt, tot aan het einde der verlenging In 1929. Gebouwen en gedeelten van gebouwen van de derde categorie Verhooglug van 20 t. h., vorderbaar onmiddellijk na den er rsten betaaldag, die volgt op den 1 lanuari 1929, en wordende verlengd In 1W5U tot aan nci ciuuc «au i»ao. Loapende huurcontrakten. Voor deze gelden dezelfde beginselen doch met wijziging, die art. 16 van de wet eraan brengtde verhoogingen zou den slechts vorderbaar zijn van jaar tot jaar, vanaf den betaaldag, die volgt op bet akkoord tusschen partijen of op de dagvaarding. De laatste verbooging zou vorderbaar zijn tot aan het tijdstip, waarop het huurcontrakt verlengd ge weest zoude zijn, Indien het wasafgeloo- pen. De achtereenvolgende verhoogin gen zouden bepaald kunnen worden bij de eerste vraag voor Iedere contraktpe- riode, die onderworpen is aan herziening dit zou geen aifectie ad futurum zijn want de verhuurder put uit art. 16 een geboren en actueel recht op herziening. Koopt het Vlaamsche boek door Ivo DRAULANS. Onder dezen deknaam verschuilt zich een onzer beste Vlaamsche schrijvers en strijders, die zijn ziel heeft uitgestort In dat scboone boek, dat door beel Vlaan deren moet en zal gelezen worden. Oewone uitgave 7,50 fr. Prachtuitgave 15 fr. Goedkoope Romans en Verhalen Paddy een studentenroman, door F. Gar- rold S. J., vertaald door E. Verwlmp S.J. 6tr Ons Leven bladzijden uit het dagboek van een schacht, door Jozef De Cock 5 fr. Vlaamsche verhalen door Cesar Gezelle 5 fx. Heer oom's Nichtje door Fr. Crols 5 fr Wannes Raps door Ernest Claes, geïllustreerd met 10 penteekenlngen van Fellx Tim mermans 9 fr. Kikt door Ernest Claes, met een 100-tal penteekenlngen van Jan Brusselmans 12 fr. Van Zon Zaliger door hem zelf, René Vermandere, geïllustreerd door Edmond Van Of- fcl 12 fr. Uit donkere Dagen door Dr Albrecht Van Driesscbe, ge- •illustreerd door Tony Van Os, 12fr. De Roode Schavak tweede druk, humoristisch roman door Victor De Meyere 12 fT. Teen Moeder heenging roman door Je! Crick 12 fr. Benlfecius Sayckerbayck humoristisch roman door Jozst Si- mons 12 fr. Verholen Krachten novellen door Stephanie Claes Vetter 12 fr. Om zich deze boeken aan te schaffeo, volstaat het, 't bedrag ervan plus 0,60 fr. voor verzendingskosten, te storten op postcheckrekening nr 93175.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Werkman | 1928 | | pagina 3