Tolk der Kristene Volkspertij-Viaarnscht Front P. V. N.
0.30
0,30
Van Cauwelaert, hoort ge Dr Van de Perre Hij
zegde n Zorg er voor, dat ge niet doorgaat voor den be
drogene of voor den bedrieger.
Wij, oud-strijders, zweren wij zullen de tragedie
van den IJzerj niet herbeginnen
(Prof. Dr Daels op het Kongres van den Kath. VI.
Landsbond tejGent, tot Van Cauwelaert, die door de drie
v erden der aanwezigen als verrader van bet Vlaamsche
recht in bet leger werd uitgejouwd.)
De ro! van het Davidsfonds
T,
r
57 Jaargang, N' 2469 v^' F-- EKBLAD Zondtg 12 Augustus 1928
Waarhsld Is ons wapcr|
Rachiviardlgheld onsdoalB
Stichter Pieter Daens f
PRIJS
r-:t nuffime
*eoo*v??r n
ABONNEMENTEN
15,00 h.per maand 7,50 fs.
cp Toufcaijboia*>l»tas
ftilr postkantoren, buitenland pon meer.
REDAKT1EHoofdopste lie*
VbUuTArtegenwocr.-iiai Peatchnk 93175.
K. L V ac Opdenb&sch,
BEHEER: 5. M. Drvhl fi
14, Onde-vijtstraat. 14. 4aD*
ANNONCEN
De prija der anconcen wordt bepaald bij OTercenkonit.
Volksverheffing
Telefoon 188
Voor alle tnHchttogcn weocSe men zich ten bcrec .-
PRIJS
i; per nummer
In 1917 werd voor de VI. Jon? aan den IJzer de verklaring voorge
lezen vin de belofte van rel:.'!-l.eid 'r, rechte en in feite. Ik zelf woonde de
voorlezing er van bij. De officier, 'e de voorlezing had gedaan, voegde er
dade;ij!t aan t:>: Ei nv<ir.'ena-1 meroiez-vous par qr.atre et le premier
qui ose se r.uineroter en flatrand je U i flanque quatre jours de prison».
Sedert zijn nog duizenden en j; izenden Vlaamsche jongens gevallen.
Sedert den wapen.sli! -,?and r'm e: nog tien 'aar verloop en. F.:, morgen,
ais een nieuwe oorlog, uitbreekt, zet de toestand v/eerom deze'fde zijn,
wai-i^ de Vlaamsche volksvertegen .v jt; s aan aarden het Fran- kom-
manao.
Geen van hen heeft ge2Cgd: de .rogedie van den IJzc-r zal niet hei-begin
nen.
Wij doen niet mee aan die lafht id.
Het wordt tijd, heeren. Gij zei ;iadt ons dat belcofd- nu worden de
ergr e tegenstrevers van or»r. volk o.jgehemtJd in «De Standaard» en de ge
trouwen worden uitgescholden.
Er zal gelijkheid zijn?!! Comr a nies van 1 en 2 klasse. Fransche offi
cieren en Fransche kommandotaal. Met den besten wil, heeren, kunnen
mee aannemen dr.t ge zelf gelooft vx: ge zegt.
Ah! Ze wachten op de uitslape:m eventueele verbeteringen te vragen!
ileer®n> i:< wenscii mijn volk t "lenen in volle klaarheid. In 1915 en
IJl, vereen op netfront rechtstre :.e pogingen gedaan bij den Koning
om laamscne regimenten -af te i .-n. Dar. rijt t ij, Van Cauwelaert, ge
nomen, gestuurd door de regeering. in de studiekamer vr.n Verschaeve
hebt f.e onr, beloofd
L ?ndien den oorlog als loer. oor het Vlaamsche offer aan Vlaan-
oeren geen voaedig recht wordt g -se* :.?.en, dan za! ik naast u staan cp da
oamkade.
2. Na den oorlog zult gij, soldat ;v., r.ooge woord mogen voeren en
wij zullen u volgen.
Mijnheer Van Cauwclaert, waa - -i;.. we nu 11 jaar later? Van ue Perre
heen gewaarschuwd; Pas op, Frarr, dat de Vlamingen riet als de gefopten
uit oen oorlog komen.
De leiders brengen het volk in verwarring. Gij, Van Cauwelaert, durft
zeggen, tct lamingen: «De Vlam ign geven blijk van prachtig geduld».
i wij
Waav
taan we nu
Van verscheidene zijden werd ons gevraagd den tekst te willen weerge
ven van oe woorden die de heer Do CV en den U-er V an Cauwelaert toe
voegde, nadat deze laatste, onder pro; :st van meer dan de helft der Kamer,
inizen vriend had genievnd te El/»: il.-~c,r-n
iciit:» «dat thCnsdb» te - ':en /.ie'uer den lekst dier woorden volgens
de Kamerannaleh met tusschen haakjes de bewegingen in de Kamer, weer
gegeven door een oor- en ooggetuige
DE HF.ER DE CLERCQ
Aa i M. Van Cauwelaert zeg ik: Van ons zal hei niet worden betoogd, dat
wij naar omhoog gekropen zijn op den u :.r' Vlaamsche Volk
V an Cauwelaert springt haast rech i onder dien Striemende» zweepslag.
avo en toejuichen op de banken der vl. Nationalisten. Gehuil op de
banken van den Katholieken Vlaamse'.en Kaniergroep).
DE HEER DE CI.ERCQ
Onze mannen hebben hunne vrijheid nhi Uen aan banden leggen, om
t oer toedoen van -viaamschvijandige Regeeringen ergens burgemeester te
geraken
(Gehuil op de banken der Kath. dem.'kralen).
Op onze bank«. jitten deze niet d;- zouden aannemen te zetelen in een
beheerraad naast M. France,-..:, de eiste Vh-amschhate, van het land, die
uw baas M. Poullet op de meest vernaderende wijze uit de Regeering heeft
gejaagd Wij zijn uit dat hout niet -reder.Wij zijn ten koste van alies
getrouw gebieven aan onze idealen! C j trekt de schouders op! Moeten wi:
t°.' ra" herinneren, M. Van Cauwel-e.-t, dat wanneer gij mij gevraagd
ebt na den oorlog, toen ik den lastig u VI. Nationalen strijd aanving in
onze streek, secretaris te werden van uw Vlaamsch-Belgisch Verbond, met
net doel nuj derwijze aan uw kant te krijgen en mij te onttrekken aan den
snijd ten bate van het Vlaamsche Vo ik geantwoord heb «Neen ik
uoe mijn plicht, i blijf de beloften tiw, gedaan aan onze gesneuvelde
kameraden, en verlaat mijnen strijdp t niet
Beweging in de Kamer. Zeer wel cv
Toejuichingen. Gerucht en inenigvuk!
socialistische banken).
:1c banken der VI. Nationalisten,
onderbrekingen rechts en op de
Daarop heeft de VI. Belgicistische •■ers De Standaard» aan den kop
enkel kunnen antwoorden met leugens en hatelijkheden. Over den cromi
zen der zaak geen woord. *i zullen deze pers. ten gepasten tijde, hef ge
noegen gunnen enkele oiïieieele stuk'eer le drukken, die ue oneau-
y echt ba re waarheid der beweringen van on-ze vriend Staf De Clcreq zullen
m het licht stellen.
We ontvingen van den heer E Am-
ter, volgend antwoord-naast-de-kwes-
tie op ons open brief aan zijn adres
over de rol van het Davidsfonds
Waarde Heer D'Haese,
Ge zijt niet zoo schappelijk geweest
om mij uw open brief aan den alge
meen sekretaris van 't Davidsfonds
mee tc deelen. Hebt ge verondersteld
dat ik aboimeni ben op alle bladen die
verschijnen? Of 't mij niet
aan? Nu, dan zal ik u die nalatigheid
niet kwalijk nemen. Gelukkig hebben
vrienden hem mij voor oogen gelegd,
een beetje laat nochtans om u reeds
in 't nummer van vorige week tc
woord te staan. Al vraagt de welle
vendheid wel niet djit ik antwoord op
een brief dien ge mij niet zondt, toch
wil ik maar beleefd zijn voor twee.
Wel, ge hebt betere dingen geschre
ven. Ge geeft toe. niet waar. dat ge
na 2 kolom en half nog niet op dreef
waart, en dit na 14 dage» dubben over
Moet daaruit afgeleid,
dat het D.-v
geeft tot krit
Ofwel dat uw
akt? Een goe
ut aan met
vat
raad
smakelijke» kost te bereiden hebt gc
vooreerst zout noodig, peper maar op
de zoon-w' c plants, of zelfs in 't ge
heel G h.4>t lot hiertoe a'tijd
p0, -vrvcr.r.rlonsd. waarde lieer
IVHaesc.
Zie, 'k houd al op. hoor! Excuseer
mijn eebrek aan tiid: in 't Davids
fonds is er ernstiger werk te leveren
dan een stevig huis af te breken (in
easu het Davidsfonds zelf) om er een
j ander niet speelkaarten te bouwen
(cfr. uw open brief). Dat ik op uw
aantijgingen en... onwaarheden, waar-
j de lieer D'Haese!!. niet antwoord....
och. wie het Davidsfonds (en ook af-
decling G'sbergcn) wèl kent dat
kan ik van u niet zeggen, hoor! al
breekt ge er zoo eigendunkelijk uw
stafje over; kijk bij uw open brief:
wie het u el meent met Vlaanderen, en
het Davidsfonds niet kent, raad ik ten
zeerste aan er lid van te worden om
het te loeren kennen, en nog meer
mogelijkheden voor zijn aktic aan te
o l en en voor het kapelletje waar
van gij profeet zijt is het nutteloos
reeken: daar zal het orgel nu toch
albrommen van het Davidsfonds (of
misschien Amter zelfs?), den ver
woedsten vijand van 't Vlaamsch na-
ie. in gekar.ioefleerden die ifti
politieke jjartij. etceteri, el -e-
ailcen omdat ik durf den y. o-
feet. die zich aanstelt als HEF
laamsch nationalisme in 'levenden
lijve, aan te zien zonder knielen. Hope
lijk zijn UW aanhangers (ik ond*r-
S.i eep «uw», merk wel li met niet e -
rtu U.'rr va
ging putten hoofdzakelijk uit veri i:-
tering en die bovendien bereden /Ij i
do r vernielzucht, gaat de wereld
zeep, idem Vlaanderen, waarvoor ten
minste het Davidsfonds «posititt' .j
bouwend werk verricht» (zoo las 'k
het immer te G'sbergcn. /eg. ik
bewonder uw. trouwens befaamde,,
kie v hlu-id G'sbergcn
Wel gegroet, hoor! waarde heer
D'Haese. ik lm. dat dit wederbriei- 1
(je) u nog 'n dozijntje kolommen ko- i
l>ii in de pen mag geven: maar a.u.b.
minder peper, meer zout! Vlaanderen i
vraagt zout, ook van u.
Godevolen.
R. AMTER.
X. Twee vraagjes maar: 1. Wat
hebt gij nu nog niet aangevallen in
Vlaanderen, waarde heer D'Haese
2. Wat hebt gij nu al voor Vlaande
ren verwezenlijkt (gc-re-a-li-seerd),
waarde heer D'Haese En nog een
derde: zoudt gij geen overdreven GE- j
br-.nk maken van k:\cliet dat ge ver- i
v. erven hebt door in den bak te zitten
voor onze zaalc, die nochtans niet
i - "Jse^^SBeyBsesr-.T r.r as.
me de uwe is dan de mijne, dan die
van bel Davids kinds? Anderen, die
ook dat krediet hebben, matigen zich
niet het recht aan om nu eens over
alle Vlaamsche 'aktic. waarin zii de
eerste viool niet spelen, den domper
tc s;:.an zetten. iin nu voor de rest
l.unne-i de franskiljons weer eens la-
-ka:irs ooreu irekken. hé'
EEN KORT WEDERWOORD.
Tam de fiel entr-t-il dans l a me des
d-'vuls 1
U zijt niet aiieen beleefd vo«.r twee,
maar geestig voor een gansch dozijn
een Attische zoutmijn. Intusschen
doet liet me genoegen te vernemen
dat ren a'ceüng weg.ms ac;i\is
me ook :-. w 1: higen krediet verleent.
o.ir de rest antwoordt u niet op
mijn beschuldiging: dat het Davids-
o'vls ;n Het arrondissement Aalst een
annexe i> van de Belgische katholieke
partij. Voorin,-.pig mogen we daar dus
uit afleiden, dat deze beschuldiging op
stevige gronden rust en zetten we on
ze nationalistische vrienden aan daar
-c. - besluit uit af te leiden: on
ze plaa:s is niet in het Davidsfonds.
De resf laat ik staan voor uw- reke-
ning.
lot weerziens. Meneer Amter.
A. D'HAESE.
Brief aan E. P. Dr Val. Claes
Eerwaarde,
Ditmaal voel ik ine ontwapend. Ik
heb uw verslag gelezen en ik bespeur
geen de minste lust om er een loopje
i ee te nemen: het is al te gemakke- j
li Ge zijt geworden het zienlijk
1 o.ifd van «vele onzichtbare leden» die
«onzichtbaar werk» hebben verricht
en nge ieuen invloed» uitoefend om
ten slotte een «onzichtbaren triomf»
tc vieren.
Neen, ik leg uw verslag terzijde en
herinner de lezers ervan aan den goe
den raad van Storing:
«Goede kost maar met lang nat
begoten
Mer» dient ze best op een vergiettest
voor».
Trouwens ik heb op uw congres ge
merkt dat ge geen sterke zenuwen
hebt en rap over stuur geraakt. Wie
zou gedacht hebben dat de angel van
een enkele «dolvlieg» bij machte zou
geweest zijn om zulk ecu zwaar Bra-
bantsch trekpaard op hol te jagen?
Enfin, de christelijke liefde legt me
dus op den luchtigen epistolairen toon
te laten varen om ditmaal eens ernstig
te praten over constructivisme.
Iedereen in Vlaanderen verricht bij
gevolg «progressief en constructief»
werk, behalve wij.
Het arrondissement Aalst was voor i
den oorlog niet bijster Vlaamschge-
zind: bij de kath. Vlaamschgezinde
partij was Woeste de voorman
Mijne vrienden werken daar sedert
enkele jaren: we hebben een tiental
Vlaamsche huizen gesticht, we geven
een volksw-cekblad uit dat trekt op
tienduizend nummers, we hebben een
s'.erk georganiseerde partij, wij heb
ben onze sociale inrichtingen uitgc-
bouv. d. we hebben duizenden meetin
gen gegeven, honderden en nog eens
honderden plakbrieven uitgehangen,
we lu-bben tooncelbonden, boekerijen,
studiekringen, muziekmaatschappijen
bij tientallen.
Wij heben het bestaande doordron
gen met een Vlaamschen geest, ver
edeld en groot gemaakt.
W ij hebben onze mensche» opge
voed tot bewuste, consequente, offer-
vaardi; e Vlamingen, die jaarlijks vrij
willig duizenden frank bijeenbrengen
om den strijd <!.,or te zetten.
De invloed van onzen groep door
dringt van lieverlede het hecle arron
dissement.
Aalst, is vooral dank aan ons, een
van de meest Vlaamsche steden van
heel Vlaanderenzoo Vlaamsch dat
zelfs <!e franskiljon Moversoen het
nuttig vindt lid te worden van uwen
Landsbond.
Maar dat is geen constructief
Vlaamsch werk. volgens u.
Opvoeden is dus zooveel als afbre
ken. Een onderwijzer, die kinderen op
voedt. is dus een onnuttig lid
maatschappij.
Alleen ij die Vlaamsch kiesvee
kweeken voorde saucissenfabriek Jas
pa r en C'ie verrichten constructief
de
t gras
ten.
mi ii. nu- de WUtplijke
lliouden, lijk de koster aan
i den waterkant en niet spot-
a ten wc ,ie zaak nog eens anders
aanpakken.
De nationalisten in het Aalstersche
(iia; en ben V.T B., zij ijveren voor
i,< V'oïk.sl.
reeh ieder seizoen in onzen schouw
burg te Aalst, de schoonste van de
stad, wc hebben in Juni een expositie
ingericht van de geschiedenis van de
Vlaamsche beweging door duizenden
en nog duizenden bezocht. In den
neifsi richten we met hulp van alle
X" w.d- ti: X u id - X" ede r ia ïuie Ie letter
kundigen en met hulp van alle Noord
en Xuid-Xedcrlandsche uitgeverijen
een tentoonstelling in van het Xeder-
!and»che boek en tijdschrift.
Duizenden n. .i ,'isten zullen aldus
in de gelegenheid w orden gesteld zich
ie vergt w issen van de verscheidenheid
der XVderlandsche cultuur.
1 »c!:e:i :e letterkundigen. X'oord-Xe-
derlanders en Zuid-Nederlanders
na.ion.disten en anderen zuilen er
voordrachten houden.
Dat alles heeft niets constructiefs.
Maar er is niet alleen de actie in
het Aalstersche.
Ik verwijs naar de zegenrijke wer
king van Staf De Clercq in het Ravot-
tcniaiid: de iteele volksklas wordt er
doodeesemd met \'laamsch bewustzijn
cn Vlaamsche fierheid.
Zou dat zonder belang zijn voor de
regeling in de toekomst van het pro
bleem Brussel?
En de concurrent van Staf. Thomas
De Backer. Rater. Er zit in gansch
uwen 1.andshond geen uerkslaaf als
deze 'o'.igc man. Zou zijne actie zon
der vmcht blijven? Is hij niet bezig
de Antwcrpschc Kempen te vermuni-
seeren tegen den franskiljonschen in
ks dat alles niet constructief? Wat
is er dan wel constructief?
Ga eens een kijkje nemen naar
Thiclt-Rocselare-Tscgheni. Kunt ge
een enkel arrondissement aanwijzen
waar uwe landsbonders op vier jaar
tijd de helft heben verwezenlijkt van
1c nationalisten daar hebben tot
'ny.d j'(*!)-acht en dat niet alleen op
politiek gebied maar op elk gebied, liet
'dustrieclc niet uitgesloten?
erken I.euridan en zijn vrienden
zich in het Veume-Ambachtschc niet
kapot om ginder de etter-Buy 1 uit het
laatnsche lichaam te snijden
Is het vernieuwingswerk van onzen
vriend \*an Severen ook negatief?
Moet ik wijzen op den arbeid van
|i;werpsche vrienden?
I w beschuldiging, Rater, als zouden
wij niets doen dan roepen, is onwaar
dig van een ernstig man.
an Cauwelaert zegde «Geen sanc
ties hebben wc noodig. maar
Vlaamsch bewustzijn».
Wie kweekt er in Vlaanderen
Vlaamsch bewustzijn?
Wij.
Gij vleit «lc Vlaamsche slafschheid,
de Vlaamsche volgzaamheid.
W*.i nationalisten hebben aan ons
met voorbeelden getoond, dat
men niet sterft van alleen te staan, dat
de bedreigingen der franskiljons blik
ken donders zijn. dat we maar hoeven
:e ',v Pk n en te durven om vrij te zijn.
Wie \an u heeft, als Borms. ecu
vi" l«eeld aan zijn volk gegeven van
fierheid en adel.
Niet uwe lapwetterij zal Vlaanderen
redden.
De nieuwe geest die onze jeugd be
zielt. die zal ons redden.
En die nieuwe geest is de vrucht van
ons opvoedend werk.
Constructivisme? Wij hebben niets
tegen constructivisme, integendeel we
ba!j..*:i i n - G.
\Jaamscli pogen, van waar bet >k
komt.
Maar het constructivisme moet niet
beperkt worden tot het culturcele, het
sociale, het economische.
Ingenieur Van Caeneghem heeft tc
Gent gesproken van ilen tuin van
Vlaanderen: waarom durft ge het
Belgisch onkruid niet aan. dat een
hoek van den tuin blijft overwoeke
ren: den .politicken boek.
Ham
't harte. Pater Claes. als
structivismc op dat hoekje
niet richt, is het dan niet een
ndat uwe Belgische overheid
vogelschrik heeft geplaatst
vaal met een bordje: «Hier lig-
n schietgeweren».
Regelmatig zeggen jullie van ('e po
litiek veel kwaads en dat de Vlamin
gen er te veel van verwachten et cte
lera. maar telkens ik van jullie zoo
iets hoor of lees, denk ik op den vos
die van meening was dat ze tc groen
waren.
Ge gelooft zelf niet wat ge zegt cn
schrijft om de politieke actie te klci-
necren.
Want, nietwaar, de politiek is tocli
niet zoo heelcmaai zonder belang in
ons leven?
Beheerscht de Staat niet een ruini
deel van het onderwijs? En als Pirenne
heft getracht den oorsprong van den
Belgischen Staat tc verleggen in de
nevelen der tijden, zou dat niet een
beetje zijn. omdat Pirenne een Bel
gisch ambtenaar i>
Is <lc Staat niet meester van de
kazerne? Staan er geen duizenden cn
duizenden officieren in zijn dienst?
Bezorgen zijn besturen geen brood
aan tienduizenden Vlamingen cn is er
niet waars in «W iens brood men eet.
diens woord men spreekt»?
Is hij. de Staat, wel hcelemaal zon
der invloed op de Kerk?
Oefent de moderne, alles omvatten-
de Staat, zijn invloed niet uit op zijn
onderdanen van de wieg tot het graf?
En het zou zonder helang zijn die
macht te veioveren?
Kom. Pater Claes, dat kunt ge toch
zelf niet gelooven.
I n het bewijs, dat de menschrn van
l uw soort dat zelf niet gelooven: zij
zdi hebben iets tweeslachtigs tot
stand gebracht, dat moet aangezien
worden als een mislukte poging van
laamsch constructivisme op politiek
terrein, dc kath. VI. Kamergroep
Die Kath. 1. Kaniergroep, dat is
«•(•ii noch-mossel-noch-visch-product
van dc zeer specifieke Vlaamsch-Bel
gische mentaliteit van «ik zou wel
willen maar 'k cn durf niet»,
j Ge zult niet loochenen. Pater Claes.
<lat die Vlaanische Kamergroep steu-
i nend oj) ren eigen zelfstandige partij
organisatie niet veel meer had kunnen
bereiken voor Vlaanderen.
Men heeft ons menigmaal verzekerd
dat an Cauwelaert niet altijd de slap-
ste is geweest van dc Kamergr<>epers
d ;t het «laptivisme van zijn leden voe r
en: niet gering percent bet slaptivisme
van den leider zelf verklaart.
Maar an Cauwelaert beschikt niet
