er een
Weekblad der Kristene Volkspartij-Vlaamsche Front, P. V. N.
Vlaanderens ekonomische
opbloei onder Willem I
Koning der Nederlanden
En indien er een bestaat, zal de katholieke
Vlaamsche Kamergroep hem betalen?...
Rik Borginon
59* JAARGANG
N'2556
Beheer en RedactieOnderwijsstraat, 14, Aalst
Telefoon 188.
Stichter s PIETER DAENS.
ZONDAG 13 APRIL 1930
Abonnemeatsprijs per Jiar 20,00 fr.; per 6 maand 10,5
AdrertMtiM t wendt U tot het blad
PRIJS
per nummer
0.4«1 fr.
De Belgicisten van alle kleur doen
&1 wat in hun macht ligt om te be
wijzen dat de vereeniging van Vlaan
deren en Holland, van 1815 tot 1830,
Vlaanderen een tijd van verdrukking
en verwaarloozing medebracht. 1830
stellen zij voor als het begin van een
glanstijdvak voor Vlaanderen, en
daarom zouden de Vlamingen nu
moeten jubelen.
Hoe volkomen in strijd met de
waarheid zulke voorstelling is. werd
destijds op schitterende wijze aange
toond door Lodewijk De Raet, de te
vroeg gestorven groote Vlaamsche
ekonomist.
De waarheid is dat, onder «het
Hollandsch Bewind» zooals de Belgi
sche historieschrijvers dat tijdvak
noemen, Vlaanderen een snellen eko-
nomischen opbloei te gemoet ging,
dank zij de schrandere en grootsche
opgevatte bedrijvigheid van Willem I
Willem I heeft bewezen dat. hij op
ekonomisch gebred een schrander
vorst was, waarvan De Raet schreef
dat hij in de laatste jaren slechts een
evenbeeld vond in Leopold II en
waarvan ook L. Van der Essen in «La
Belgique dans le royaume des Pays-
Bas» getuigt «Willem I stelde alles
in het werk om zijne Belgische on
derdanen op ekonomisch gebied te
vreden te stellen en hij betuigde
daarin tegenover hen dezelfde be
zorgdheid als tegenover zijn Holland
sche onderdanen. We moeten hier het
edele streven van den koning, zijn
standvastigheid en zijn wilskracht
loven.»
De Noord-Nederlandsche ekono-
mie berustte op handel, scheepvaart,
landbouw en koloniën, en de Zuid-
Nederlandsche op eene potentieel-
rijke nijverheid, op den natuurlijken
rijkdom van het land, op de koolmij
nen en op de haven van Antwerpen.
Aldus ontstond door de ekonomische
aanpassing der Noordelijke en Zuide
lijke Nederlanden een geheel waar
van de weerga in Europa niet te vin-
'en was en hetwelk door de Fransch-
Brusselsche omwenteling van 1830
zoo jammerlijk werd vernietigd.
Onmiddellijk stelde Willem I de
"Iollandsche vloot ter beschikking
Zuid-Nederlandsche nijveraars.
sten van Willem I stippen we in het
bijzonder aan
a) In 1821 stichtte Willem I een
Nijverheidsfonds om de gevallen nij
verheden weer recht tc helpen en om
nieuwe takken van nijverheid in het
leven te roepen.
b) In 1822 stichtte hij de «Société
Générale» te Brussel welke aan de
nijverheid' een steun verleende van
50 millioen gulden. Tot in 184S bleef
Willem I de voornaamste aandeel
houder dezer bank.
In 1824 werd de «Algemeen©
Handelsmaatschappij» opgericht.
d) Dank zij het initiatief van Wil
lem I ontstonden in Wallonië de
Cockerillwerkhuizen, dh hoogovens
van Seraing, Couillefc en Bouvin. De
kolenopbrengst werd opgevoerd van
800.000 tot 2 y2 millioen ton.
e) De haven van Antwerpen werd
uitgebreid met een tweede dok cti
overtroefde in die dagen de havens
van Rotterdam en Amsterdam.
f) De nieuwe vaarten werden ge
graven Gent-Terneuzen, Brugge-
Sluis en Brussel-Charleroi.
In enkele jaren veroverde aldus
het koninkrijk der Nederlanden de
tweede plaats onder alle handeldrij
vende naties der wereld. Het is dan
ook niet wonderlijk dat de bevolking
van Gent, die in 1815 Willem I niet
had willen begroeten, in 1829. bij de
laatste officicele reis des konings in
Zuid-Nederland, de paarden die liet
rijtuig van den koning voorttrokken
uitspanden, en zelf den vorst triom
fantelijk rondvoerde door de straten
der stad.
De revolutie te BrusseJ in 1830
heeft gansch die ekonomische her
leving ontredderd en omvergewor
pen, zooals Lardinois, van Verviers,
in het Congres verklaarde «Onze
ekonomische toestand was bloeiend,
maar de revolutie heeft alles omver
geworpen en wij moeten een nieuw
.gebouw oprichten.» Die oprichting
heeft zeer lang geduurd, want na de
Des te langer het duurt, des te meer
verklaringen we le/en of hooren,
des te zekerder wordt het dat de her
vormingen op gebied van lager- en
middelbaar onderwij? in den zin van
een verdér gaande verfransching
worden bestudeerd, besproken, enz.
Volgens de verklaringen van den
laatsten ministerraad worden de
laatste onderhandelingen gevoerd
tusschen de vertegenwoordigers van
het vrij en het officieel onderwijs.
We kennen de standpiy.iten van de
beide vertegenwoordigingen de op
vatting van Mgr Van Rov stemt hier
volledig overeen met die van Minis
ter Vauthier die staat op de bescher
ming van de franskilionsche minder
heid in Vlaanderen. Deze meening is
trouwens vastgelegd ii»4 bet verslag
van de commissie wsffèp de nieuwe
wetgeving op gebied ^?n lager- en
middelbaar onderwijs zou worden
opgebouwd.
«De Standaard» heeft reeds toege
geven dat een wetgeving in dien zin
noodlottig zou worden voor Vlaan
deren. zonder echter te weerleggen
dat dit verslag steunt op een voorstel
den chr. dem. senator Pater Rut-
Hoe slecht de aangekondigde wet
voor Vlaanderen zijn zal wordt be
wezen door liet belang dat er in de
Vlaamsch-hatende liberale middens
aan gehecht wordt.
Op de vergadering van den libera
len landraad van 30 Maart werd deze
kwestie naar voren gebracht door M.
Errera die sterk gesteund door de
vergadering eischte dat de wet op
het lager- en middelbaar onderwijs
gedurende dezen zittijd nog zou on
derworpen worden aan het Parle
ment, zooniet, verklaarde hij, heeft
het ministerie veel leans omverge
worpen te worden. Mr Devèze, voor-
itter, legde ter geruststelling der
ergadering, volgende verklaring af
Ik geloof niet dat onze tegenstre
vers het inzicht hebben ons te bedrie
gen.-Indien ze het deden, dan zouden
we voor het fend de verdediging van
de vriiheid van den familievader on
gebied van onderwijs gaan verdedi-
'lij vroeg volledige inlichtingen over revolutie is voor Vlaanderen gevolgd
3 .i :n leen tijd van diepe ekonomische mzin-
le toestanden op allerlei gebied
mze gemeenten. Natu"Hiik reheur-
'e die ekonomische opbloei niet van
elf De Engelschc handelspolitiek
'^et Fransche protectionisme, de laat
je oorlogen en de ordeloosheid ver
oorzaakten gedurende de jaren 1815-
1820 ernstige schommelingen on. eko
nomisch gebied. Doch van af 1820
begon een snelle opbloei. De Zuide-
lijke Nederlanden vonden door de
vereeniging met Holland nroote af
zetgebieden in de rijke Nederland-
sche Koloniën voor hunne produkten
zoo machtig als zelfs Frankrijk niet
eens bezat. Daardoor bloeide de nij
verheid hier sterk op, terneer nog
daar in Nederland het noodige kapi
taal voorhanden was om de dood
arme Zuidelijke Nederlanden te fi-
nantieeren. Als bijzondere
king en jaren van ellende, waarover
we eene volgende maal verder uit
weiden zullen. Hopen we dat de
Noordelijke en Zuidelijke Nederlan
den nog eens mogen vormen het
mooie Nederland van weleer
tegenwoordig, verklaarde M.
Magnette, schijnt er eenparigheid of
bijna, te bestaan waarvan de hee-
ren eerste minister en P. Rutten de
echos hebben Weergegeven om de
ooïossing van het taalvraagstuk over
de drie gebieden, in de drie trappen
van het onderwiis, aan mekaar te
koppelen. EN WAT VERLOREN
IS OP GEBIED VAN HOOGER ON
DERWIJS ZAL KUNNEN HER
WONNEN WORDEN IN DE LA
GERE VERDIEPEN VEEL TAL
RIJKER BEWOOND VAN HET
MIDDELBAAR- EN LAGER ON
DERWIJS.
Een derde gezaghebbende stem uit
het liberale kamp, die van M. de
Kerckhove de Denterghem, gewezen
goeverneur van Oost-Vlaanderen
beeft, in een ui tlegging van z'n Stem
ming inzake de Gentschc Hnogc
school, duidelijk verklaard dat hij dit
gedaan heeft ten overstaan van de
verklaringen der heeren Segers, Jas-
nar en Rutten, betrekkelijk de rege-
'ing van minderheidsrechten in zake
lager- en middelbaar onderwijs.
We hebben nergens een tegen
spraak gevonden van deze zeer be
langrijke verklaringen en zijn daar
door gerechtigd te bevestigen
Er bestaat een losprijs voor Gent.
Die losprijs is de verfransching op
.rebied van lager- en middelbaar on
derwiis, de officieele bekrachtiging
van de tweetaligheid, de bedreiging
de Brusselsche olievlek voor heel
Vlaanderen
De stemming van een dergelijke
wet kan doorgaan als een der groot
ste aanslagen op de geestelijke onaf
hankelijkheid van ons volk gepleegd,
als een onoverkomelijke hinderpaal
voor de trapsgewijze vervlaam
sching.
Wij twijfelen er niet aan of dit wa
re den genadeslag van de Vlaamsch-
Belgicistische politiek, een overwin
ning voor de gedachte dat den eeni-
gen uitweg ligt in het veroveren van
een eigen wetgevende en besturende
macht.
We wenschen echter niet dat de
waarheid onzer stellingen te dien
vcrucui Wclell ntiu
gen. Nooit zouden we een dergelijk prijze worden bewezen. We hebben
kiesplatform hebben. I geloof genoeg in de noodzakelijkheid
DE ZOMERUUR.
In uitvoering der koninklijke he
sluiten van 22 Februari 1926 en 15
September 1928, wordt in den nacht
van 12 op 13 April a.s. te 2 uur f2 uur
Wintertijd komt dan met 3 uur Zo
mertijd overeen), de tijd met 60 mi
nuten vervroegd. Men vergete dus
niet zijn horlogies, uurwerken en
huisklokken één uur vooruit te zet
ten Zaterdagavond.
Volgens het verslag van «L'Etoile
Beige» het liberaal Brusselsch or
gaan was de nieuwe minister van
state nog veel duidelijker
Vc-bintenissen werden door de
katholieke ministers en de rechterzij
de aangegaan teeenove- de l:Se-a!e
minister. INtmf.N ZE NIET GE
HOUDEN WERDEN dan zouden die
ministers de regeering verlaten en
dan zou het een beroep op het land
zijn.
Mr Devèze heeft hier duidelijk op
het bestaan van een akkoord gewe
zen. Een 'andere invloedrijke stem. nl.
die van M. Magnette. liberale voor
zitter van den Senaat, heeft er de
draagwijdte van toegelicht. In een
oersgesprek dat in hetzelfde liberaal
orgaan als hierboven aangehaald ver
scheen (3-4-30)
der Vlaamsche zelfstandigheid zon
der daarvoor de nadeelen van nieuwe
onheilen voor ons volk te betrachten.
We hopen, we wenschen, dat de
katholieke Vlaamsche Kamergroep
eindelijk den moed vinde om uit te
schreeuwen een door heel 't bewuste
Vlaanderen betrachte NEEN. We
doen niet med£, er kome van wat er
wil.
We vreezen echter, en niet zonder
reden, dat de vele lessen van 't vcr-
'cden niet hebben gebaat.
We vreezen dat de eensgezindheid
van Mechelen en Brussel hen tot on
derdanigheid zal weten te dwingen.
Misschien is dwingen al een veel te
sterk woord het geschrijf van «De
Standaard» schijnt ons veeleer de
verdediging van een reeds opgegeven
positie.
Wie hem maar oppervlakkig kent
krijgt weieens den indruk met eea
ironist en een scepticus te doen te
hebben, doch bij nader kennisma
king blijkt die eerste indruk totaal
verkeerd te zijn geweest.
Die ironische trek op het ge
laat van den Vlaamschen voorman
verbergt een diep menschehjke
verbittering over het groote on
recht tegenover ons volk gepleegd,
een geweldigen afschuw voor het
geestdoodend Belgische materia
lisme. En dit is maar de negatieve
zijde van de warme liefde die hij
Vlaanderen toedraagt liefde die
hem vaarwel heeft doen zeggen
aan de «schoone toekomst»- die
hem ontegensprekelijk te wachten
stond, had hij in het Belgisch ga
reel willen loopen.
Rik Borginon gaat er fier op,
eens door den kommuni,st Van
Overstraeten voor een djemocra-
tisch zwijn te zijn uitgemaakt
geweest. Dit scheldwoord be
schouwt hij als een eereürWi be-
'er dan wie ook zift hij in-boe het
de kleine mensch is die o^ize be
vrijding zal bewerken. De,ze t!jne
geleerde heeft een hekel ^an alle
ijdel getheoriseer, aan de loestwe-
ters en de haarkloovers zijn 'voor
liefde gaat naar den eenvoudig'.en
werkman, naar den eenyoudigen
boer, naar den eenvoudigen van
hart en van geest. Naar de een
voudigen van hart welke, eenmaal
ze voor ccn ideaal zijn gewonnen
er geheel in opgaan en niet meer
vatbaar zijn voor kleinzielige op
portunistische overwegingen
naar de eenvoudigen van geest die
weliswaar veel meer gezond ver
stand bezitten dan de would-be ïn-
tellectueelen die Rik, als de pest
van een beweging beschouwt.
Ja, degenen die hem niet goed
kennen, stellen zich hem werkelijk
geheel anders voor dan hij is.
Wordt er bijvoorbeeld niet ver
teld dat hij te veel klerikaal
is Welnu als er iemand is, die
het staat skatholieke partkgedoe
hartgrondig haat, dan is hii het
el en indien de sirenenzang
van de katholieke politiekers bi;
or.ze aanhangers tot hiertoe zoo
weinig succes had, is difvoor een
groot deel aan hem te danken.
Hij is bezielci met een warme
liefde voor ons volk, aan ons nu er
zorg voor te dragen, dat dit volk
zich meer en meer rondom hem
schare, ons bemind Viaamsch va
derland ten zege.
BRABANDER.
(Uit De Dageraad
Want waarom spreken ze niet. de
zoogezegde trekpaarden van de
Vlaamsche beweging, waarom ant
woorden ze niet op de liberale ver
klaringen, waarom s'ingeren ze de
Gentsche katoenharons cn alle
Vlaamschhaters niet openbaar en
krachtig in 't gelaat het onverander
lijke NEEN.
Er bestaat een losprijs. Alvorens,
M. Jaspar die beloofde her ft hij zich
verzekerd. De Katholieke Vlaamsche
K*mergroep zal hem betalen.
