DE WEST-VLAMING van JjO-.ï-lim
Ruiterlijke openharligïieid van
oen EfóiSnisteE* van Oor-log of de
rede van Ziijne ^xceSlersfie
Oraal Charles de Brcqueailfe
In Nederland, waar alles netjes is. «aar al
les knusjes hoort te wezen, heeft men grooten
last gehad om na de omvorming van het Mi
nisterie van Oorlog, om na de beperking aan
dit noodzakelijk Staatsorgaan opgelegd, enkel
nog gebruikt te mogen worden bij de bescher
ming van 's I-ands en 's Volks veiligheid een
naum te vinden, die netjes «as en passen kon
In een knusse wereld.
Verdediging. Verweer die woorden in hun
Nederlandsche rondborstigheid doen nog te
veel denken aan dien barbarentijd der Batn-
v lanen of aan dien jammerlijken twist en op
stand met Spanje, om niet te gewagen van
dien menschonteerenden veldtocht aau bet be
gin der XlXe Eeuw. De Thienensehe veldtocht,
die dan ook niet herdacht zal worden. Jlen
wilde den woord, dat tot tweeërlei doel ge
schikt kon zijn.
Het moest wel degelijk v ervvcer hetecke-
handgranatcn of bokshandschoenen doen den-
De N'ederlandsclie taal. Barbarentaal die ze
nu eenmaal is. weigerde medeplichtig te wor
den aan een soort schijnheiligheid.
Een dergelijk woord kon men dus alleen ha
len uit de oude verdiplomatiseerde taal a de la
douee Francetevens la nation la plus
gucrrlère du monde
Defense
Maar opgelet, in het Fransch heeft defen
se nationaleten minste nog een mannelijk
t Nedcrlandsch is geworden
eeft 't woord een knus franje
lt z'n witte
het modern beschaafd
gekregen
veertjes ei
midden.
gewoon zijn om met
eigen maten en gewichten ook de waren van
andere volken te meten en te wegen, zóó Icomt
het dat. de N'ederlandsche dagbladschrijvers
eenzelfde Uithangbord hangen hoven liet ge-
houw waar Z. Exc. Minister de Broquevllle
gehuisvest is. in ons geliefd vaderland.
Le ministère de la guerre i> is Ministerie
Defensie
Dit alles als nnniuup tv. »--ijne
mannelijke hoogwaardigheid Karei de Broque-
ville in wezen en leven minister van oorlog,
vergrijsd in den dienst van Mars en van la
nation guerrlère»; «at niet heeft kunnen be
letten dat de Nederlandsche dagbladschrijvers
In linn kinderlijk vertrouwen spreken en
schrijven over een Belgisch minister van De-
Xu ik kan je verzekeren dat Z. Exc. klare
wijn geschonken heeft, oud-belegen daarbij....
Z. Exc. heeft
als een oorlogsman gesproken:
Oorlogstaal gev oerd
Oorlogsvvaarheden naar voren gebracht:
Oorlogsgeld opgeeischt:
Oorlogsmateriaal uit den grond willen
stampen:
Oorlogsv ijanden aangeduid.
en nog eens oorlog.
Ziedaar wat Z. Exc.. die ons allen als ge
dweoc lieden in 1914 ten slagveldc heeft ge-
beloofd en aangekondigd heeft
Zijn rede van 1931 is alleen wat driester dan
zijn rede uit 1912. En Charles Woeste is er
«WIJ KENNEN NIET MEEK KEKENl-.N
OP DE VERDRAGEN
Dat is een sabelhouw.
Versailles. Geneve. Kellogg-pact. Locarno.
Papier on nog eens papier door den sabel
houw dwars door de zijden linten en de zegels
heen verscheurd
Jaspar! Hymans! Vrienden van den Volken
bond, uw dienaar ontmaskert V
Wij kunnen niet meer rekenen op de ver
dragen zijn de woorden van Z. Exc. Graaf
Karei de Broqucvllle en deze man is geen
diplomaathij liegt dus niet.
Of hij heel de waarheid zegt? Dat zal ver
der blijken.
Zóó, nu komt de aller-kutholiekstc onzer Ex
cellenties de leer van Hegel. de Dultsche wijs
geer, bevestigen volgens welke leer er een v ol
strekte en onoplosbare tegenstelling Is tus-
selien het Recht der zich volstrekt, souverein
en oppermachtig noemende Stutcn en het Vol
kenrecht.
Geneve wil alle Staten, die toegetreden zijn
tot het Volkenbondspact, binden, dwingen om
nooit meer naar het wapen, het bij uitstek
machtsmiddel der oppermachtige
grijpen van den oorlog, hetzij tei
lijking van een recht, hetzij tot herstel van
Al die Staten hebben zich feitelijk verbon
den cn dit op een allerpieehtigste manier.
Maar. maar..... arme menschen. wat doen wij
met ons gezond boerenverstand?
In het burgerlijk leven, in het handelsver
keer van eiken dag. waar het om veel gerin
ger belangen gaat. is er niemand te vinden
die een overeenkomst, een akkoord vvii aan-
■t dat hij deze persoon niet
I hij r
terwijl daur
o lielangen op h
volkomen n
•Staten, die zich volstrekt oppermachtig ach
ten en dit ook willen blijven, die dus zich het
recht cn de bevoegdheid tot-eigenen om zelf
te oordeelen wat voor hen geoorloofd is. hoe
kan men van die Staten verwachten dat zij
maar een enkele overeenkomst, een enkele af
spraak nakomen: zoodra de gevolgen van die
overeenkomst of afspraak niet meer strooken
met hunne nastrevingen en zij de macht ertoe
bezitten om ze te verwezenlijken: zij het dan
ook door middel van de oorlog! Die Staten
heeft men willen binden!
Zóó sprak Karei de Broipieville waarheid,
toen hij eerst alle verdragen, het Volkenbonds-
verdrng Inbegrepen, van nul en geene waarde
noemde en hij kon dit gerust doen, want zegt
hij: «Alle bladen, de Nederlandsche niet uit
gezonderd, erkennen Belglë's recht om zijn
verdediging NAAR EIGEN INZICHT in te
richten waardoor zijne oppermachtigheid in
weerwil van alle verdragen erkend wordt.
Spijts Geneve, spijts Locarno, spijts Kellogg-
pact;, enz., behoudt in casu de soiiverelae Staat
IlclglS zijn recht om volkomen NAAK EIGEN
INZICHT zijne bewapening in te richten.
Let wel NAAR EIGEN INZICHT illt sluit
dus alle kontrool uit van andere Staten, maar
sluit daartegenover niet uit, dat die souvorcine
Staal niet het eigen Inzicht zou mogen heb
ben dut is, wanneer h'.i zijn bescherming op
draagt en toevertrouwt aan een naburige ster
ke militaire macht.
België als oppermachtige Slaat
slechts nog souverein wil blijven tegenover
iedere derde, en als afzonderlijke Staat wil bc-
reliouvvd blijven, maar zijn souven-iiiitei' ge
heel laat vallen Tegenover Frankrijk door al
lerlei overeenkomsten maar vooral door een
militair akkoord, waardoor het In wezen een
met I rankrijk geconfedereerde Staat gevvor
Men kan nu vonder ov-'.tbijving spreken van
ei n Statenbond. une conté lé-ratlon d'Etats
tiissehen Fm il rljk en B
lie solid ciniteit var. België is tegenover
r.o.rikrijk zoozeer ingeperkt, dat België niet
alleen zijn bulteniandsche politiek moei rege
len naar ile inzichten van Parijs, ma ar dat
zelfs rlankrijk zich meermalen mengt in lon-
t' re b.niienlandsche aangelegenheden.
Ilil laatste Is hij een uitgesproken Slatcn-
V iU uitgesloten.
Om «lit alles te bewijzen, hoeven we enkel
trouw >!e dagbladen li lezen cn na te gaan
hoe telkens en telkens weer de Premier van
België, M. Jaspar. de minister van Buitcnland-
sche Zaken. M. Hymans. vóór Iedere interna
tionale bijeenkomst eerst 'n ruggespraak hou
den mei a le <{uai d'Orsay
Over de samcnkomsl van de militaire sta
ven hoef ik niet uit te wijden.
Dus op het gebied van 's lands hinncnlandsrh
zoowel als Imitenlandsch beleid, op hel gebied
van Landsverweerafhankelijkheid van
Frankrijk.
Ook op ckonomisch gebied ls de afhankelijk
heid van België aan Frankrijk gebleken.
Denk aan de reis van Frans Van Cauvve-
laert naar Parijs Inzake de kull-affaire.
Dcnlt aan het regiem van de snrtaxo ook
aan Antwerpen verleend.
nel is dus niet overdreven le beweren, dat
er is oen coiiffdération d'Elats een Slaten
hond tusschen Frankrijk cn België.
Achter al de daden op Internationaal gebied
door <le Staat België gesteld, ziet het buiten
huid Frankrijk en wordt Antwerpen als een
Fransche liavcn beschouwd.
Na deze uitweiding over alles wat er beslo
ten ligt in de woorden naar eigen inzicht
waardoor het Z. Exe. de Broquevlllc mogelijk
is geweest om toch de waarheid te zeggen
zonder dat deze de oogen zou openen voor al
cle gevolgen, wil ik nu een anderen kant be
lichten van de handeling der zich noemende
Wij hebben gezien ten eerste dat verdragen
geen waarde zijn;
Ten tweede, dat beide dus volkomen gerech
tigd -zijn om een soort confederation d'Etats
te vormen, zonder dat er ook maar een andere
mogendheid is die er tegen zou mogen protes-
teeren, zich beroepend op één dier verdragen.
W onderbare wereld
'Duitsohlaand cn Oostenrijk vragen een ont
werp van een tollinie, ten einde zieli te red
den uit den wanhoopstoestand waarin liet Ver
drag van Versailles die landen gebracht heeft,
en onmiddellijk worden de verdragen heilig
verklaard.
Diiitschland cn Oostenrijk worden vóór hel
forum gedaagd der wereldmachten.
Frankrijk en België mogen naar eigen in
zicht hun bewapening inrichten, mogen zelf
ertoe overgaan zonder de minste noodzaak
om een cc confederation d'Etats te vormen
en de wereld der oppermachtige Staten -zwijgt.
Terwijl het nog onzeker is of Duitsrlilainl
en Oostenrijk het Verdrag van Versailles, dat
hun opgedrongen is geworden, hebla-n ge
sehonden; terwijl de wereld lol de overtuiging
gekomen is dut het Verdrag van Versailles
herzien moet worden en dat artilu-1 19 van lu-1
Volkenbondspact dit mogelijk maakt, worden
Oostenrijk en Duitschland voor het forum ge
roepen.
Men vergetc niet dat Oostenrijk en Dullscli-
luud uit eigene beweging liun ontwerp om een
tollinie willen ter beoordeeling voorleggen aan
het Permanente Hof van 'Internationale Justi
tie te Den Haag.
Frankrijk en België, daarentegen, schenden
rustig en ongestoord artikel 20 van liet Vol
kenbondspact.
Door dit artikel hadden zij zich vrijwillig
verbonden om na 1920 geen afspraken meer te
maken in strijd met liet Volkenbondspact, dat
nis hoofddoel nastreeft het uitbannen van den
oorlog.
Aan artikel 18, dat, behalve het hisclirljv-en
le Geneve van alle verdragen of akkoorden,
ook het openbaar maken van hun Inhoud
elsclit, storen zich noch Frankrijk, noch Bi-I-
En wonderlijk komt hot voor, geen enkele
Stunt die het aandurft om op grond vun de
schennis van het Volkenbondspact door Frank
rijk en België gebruik tc maken van artikel 11
van liet Volkenbondspact, waardoor elk lid
van den Bond hot recht heeft, uit overwegin
gen van vriendschap de aandacht van de Ver
gadering of van den Raad te vestigen op elke
omstandigheid, nadeellg werkende op de Inter
nationale betrekkingen en welke dientengevol
ge dreigt den vrede te verstoren ol de goede
verstandhouding tusschen de volk
de vi ede afhangt.
Niemand durft het aan, zelfs N
Frankrijk en België worden niet ter verant
woording geroepen; daaruit blijkt wederom
eens te meer dat hc-t Verdrag van Versailles
het overwinnaarsverdrag, het Volkeiibondspnct
opzij schuift.
Nederland protesteerde fel tegen het vast
koppelen van het Verdrag van Versailles aan
het Volkenbondspal t en dit was de reden waar
om Amerika noch het Verdrag van Versail
les mtifieerde noch lid wilde worden van den
l"it dit alles blijkt dat Minister de Broqiie-
ville gelijk heeft, waar hij zegt Wij kunnen
niet meer rekenen op de verdragen! i> Maar hij
verzwijgt de reden waarom wij zuil» niet kun
nen, die reden is omdat wij zelf ze reeds lang
geschonden hebben, en daar de andere Staten,
uit vrees dat den Volkenbond uiteenvalt, niet
durven spreken, noch dun en gebruik maken
van hun recht, gezien artikel 12.
Nu. vóór den oorlog die komen moei. die nu
voorbereid wordt, moeien de verantwoordelijk
heden vastgelegd worden en moet nu reeds
het karakter bepaald worden.
Beide kan geschieden aan de hand van de
Broqucville's rede.
l'it de rede is komen vast te staan dat de
voorgestelde bewapening tegen het Noorden
gericht ls.
Dit is rechtstreeks tegen Duitschland en on
rechtstreeks tegen Nederland.
Ongeveer het omgekeerde van wat in 1914
gebeurd is.
Toen was het rechtstreeks tegen Frankrijk
en onrechtstreeks tegen België.
Een wezenlijk verschil zal er steeds blijven,
zoolang Nederland zelfstandig optreedt.
Nederland is In werkelijkheid neutraal, vre
delievend en is ontwapend..
België is nooit als Nederland zelfstandig ge
weest; is nooit neutraal geweest, nu veel min
der nog dan vóór den oorlog, en zul straits fel
bewapend zijn.
Al roept nu de Broquevlllc honderd malen
uit Een oorlog tegen Nederland is monster
achtig ii, dat was hij ook tegenover Vlaande
ren ik zet hier met opzet Vlaanderen, daar
het Vlaamsche Volk NOOIT uit eigene bewe
ging partij zou gekozen hebben voor C-ón der
strijdende machten maar vermeden kon hij
niet worden: ten eerste, door het toedoen van
Belgir zelf cn meer speeiaul door de houding
van Charles de Broquevlllc, die reeds in 1912
voorbereid heeft wat in 1911, na den val van
Antwerpen, Is geschied en in 1919 bekrachtigd
Ik bedoel het verzaken in 1912 aan de neu
traliteit: in 1914 het opgeven van de neutra
liteit en In 1919 het voorgoed vastbinden van
Belglë's la-langen aan die van Frankrijk.
Er steekt continuïteit In de politiek van
Hymans en de Broquevllle, twee potentaten die.
spijts alle demagogie, aanblijven.
Nederland zal wellicht de gewesten Brabant.
Limburg, Xc-cland voor den duur van den oor
log prijsgeven en zich terug trekken- onder
protest achter zijn waterlinies. Daar niets
Het is mij te doen om nu reeds het karakter
van den door de Broquevlllc beoogden' oorlog
vast te leggen.
Volgens llugo de Groot is een oorlog on
rechtvaardig en verwerpelijk wanneer hij ge
voerd wordt uit een onwettige en ongezonde
vrees voor een ander volk.
Welnu uit de houding van Frankrijk ln het
bewapeningsvraagstuk en uit de verklaringen
van Jaspar, Hymans en de Broquevllle, in
nauwe samenklank met le Quai d'Orsay»,
blijkt dat zij htm felle bewapeningen, hun oor-
logsiiltriistingeii, dé versterkingen aan dé'gë-
mecnschappclljke grens, voor het eigen volk
en ook tegenover de buitenwereld rechtvaardi
gen door naar een gevaar uit hel XoordcnSe
wij-zen cn Duitschland lot permanente i'Uand
to verklaren.
Diiltseliland Is ontwapend; Nederland is ont
liet zal
Volkomen v
daarbij.... Dus. de' vrees
voor liet gevaar uil het Noorden ls ongegrond.
Wanneer dus een oorlog ontstaat,'al-zal men
handig weten te mnmeuvreereu dat de eerste
uiterlijke geweldsdaad door de tegenpartij wor
de gesteld, zal deze van Fransclie en Belgische
zijde ONRECHTVAARDIG ZIJN.
De katholieke voormannen dienen -zulks niet
te vergetenMinister de Broquevllle is van
de oude generatieDie Is katholiek tliuis:.,..
niet in liet Ministerie van Defensie.
Hij zul niet alleen onrechtvaardig zijn, maar
ook uitgelokt.
De geconfedereerde Staten van België en
Frankrijk door hun confederatie zelf die haar
bekrachtiging vindt In het militair akkoord,
door hun overdreven bewapening, door het al
leen heilig verklaren van hot Verdrag van' Ver
sailles, dat een bron van onrecht ën onrust'is,
waardoor de vrede blijvend verstoord Is, door
dll alles lokken zij den oorlog uit en iul'er in
de toekomst niet gesproken kunnen worden
van een nict-uitgelokte aanval.
i onrechtvaardige .oorlog zijn,
elgië uitgelokt en gewild.
-nar Ls het wat de Broqucvillc
van zijn standpunt uil. het ls te zrqgen zijn
vooro.-.iingsrh f'aanpunt, gezegd heeft
Belgi-' hoeft niet te ontwapenen; de groofo
naties mogen liet ënen; zij zullen van o-t-, niets
tc vreezen helmen
Dit argument slaat in. zelfs hij een kind,
v -or wat het rcrsle deel betreft.
Ja. liet ls waar, al was België gewapend va a
kop tot teen en was cr ieder man kanonnier
werkte ci leder vrouw in eea
k, dun nog zouden Duitsch
land, noch Engeland, ncch Frankrijk Lang hoe-
Een boer zou zeggen, als het nutteloos ls
zooveel geld uit tc geven voor bewapening, dan
maar Lcvci ontwapenen en getracht anderen
ook tot oiitwa{K*nen te dwingen.
Niet aidus België, noch ïJjn drie Excellenties.
Want de zinsnede van 7. Exc. moet aange
vuld en zóó gelezen worde"
<s België kan niet ontwajienen. gezien zijn
militair akkoord met Frankrijk!»
Frankrijk als de voor België tevens naar
buiten optredende groot-macht MAG wel ont
wapenen, maar MOET niet.
En zoolang Frankrijk niet ontwapent en ons
de toelating tol ontwapenen niet geeft, mogen
wij alleen niet. maar KUNNEN wij niet ont-
eenlgszlns eigenaardig
De groole naties zullen van ons. niets te
vreezen hebben!
Van België alléén toegegeven. Maar wan
neer ons betcekent zooals dit werkelijk ls
Frankrijk en België, dan valt er voor Engeland
n Duitsehland veel le vreezen.
Door het akkoord en door de uitvoering van
de versterkingen In verband met het akkoord,
zijn de havens van Zeebrugge en Antwerpen
ter vrije beschikking gekomen van Frankrijk;
Is In feite de gcmoeuschupiielijke grens ver-
legil naar de Belgische grens cn ls die grens
versterkt.
Dit nu verzwijgt 55. Exc.; zijn collega. M.
Hymans, Immers heeft liet Internationaal Sta
tuut; besproken.
Wut verder raakt Minister de Broqucvillc
heel erg In de war, pathos past hem niet.
