BRUSSELSCH STADSBEELD
40
40
DE WONDERLIJKE REDDING
VAN EEN BEWONER VAN AARSELE
DE DEIITSCHERS DRINGEN DOOR TOT AAN
DE SEINE -- DE AISNE OP TWEE
PLAATSEN OVERSCHREDEN
let Duitsche bewind en
het üederfandsche
ambtenaren-corps
DAGBLAD
Hei Duitscht legerbericht
Dat is nu een zonderlinge oorlog1.
Het Fransch legerbericht
Eerste jaargang. Nr 10
Dinsdag 11 Juni 1940
Algemeen Nieuws
PRIJS
CENTIEM
VOOR ANNONCEN
Em. Jacqmainlaan, 125A. BRUSSEL
Beheer en Redactie
127, EM. JACQMAINLAAN. 127
BRUSSEL
Pi IJS
CENTIEM
Een reis Brussel-Diksmuide door het verwoeste Vlaanderen
Een reis Brussel-Diksmuide vormt in vreedzame tijden een uitstap waarop het kleur
rijke panorama van het Vlaamsche landschap, als een rustige, ontspannende film
wordt afgerold. In deze dagen echter krijgt zoo n tocht het karakter van het opmaken
van een voorloopige balans, en aan het einde stelt de reiziger dan droef te moede vast,
dat er slechts verliesposten zijn. De oorlog is hier doorgetrokken en heeft het gelaat
van Vlaanderen, ternauwernood geheeld van de wonden uit 1914, opnieuw tot bloedens
toe gegeeseld, Er zijn kleine plaatsjes, waar zelfs geen mitrailleurkogel op de steenen
is afgeketst. Staden bijv. dat in den vorigen wereldoorlog zoo zwaar gehavend werd,
bleef nu geheel ongeschonden. Deze plaatsjes vormen echter een uitzondering, zijn
zelfs zoo weinig talrijk, dat ze geen troostende plek kunnen vormen in het mozaïek
van verwoestingen.
Nochtans begint ieder thans reeds het on
derscheid te maken. De gezonken booten in
de Willebroeksche vaart te Brussel, de opge
blazen bruggen en hun puinhoopen van steen
en staal, hebben lang niet dat accent van
vernietiging, wat bijv. in de uitgebrande
ewart-geblakerde muur die nog eenzaam
fabrieken van Aalst ligt. Een door het vuur
tusschen de puinhoopen recht staat, is veel
tragischer als schouwspel dan de ontzagge
lijke, eindelooze rijen van ten deele verwoest
oorlogsmateriaal, die men langs den wegkant
nu tusschen Deinze en Torhout kan zien
liggen.
Het rustige, zonnige gelaat van Vlaande
ren op den dag, dat wij den tocht maakten,
is bedrieglijk. De wuivende korenvelden en
de langzame stap van den landbouwer
staan in volkomen tegenstelling met de ver
schrikking, welke nog in het oog der men-
schen leeft, en de angst, die nog niet uit
hun hart gebannen is. Luistert maar in
Deinze naar het ontstellend verhaal van het
ve rwoed gevecht aan de vaart, waar het ver
scheurend geschut ook burgers tot slachtof
fer koos. Luistert maar in Aarsele...
De wonderlijke redding
In Aarsele is een man wonderlijk door
het geluk gediend geworden. Het geschuts-
vuur hamerde sinds Vrijdagnacht 24 Mei
op de gemeente, waar Belgische troepen la
gen. Een obus vernietigde een hofstede,
waarvan de bewoners nog tijdig een heen
komen in 't land hadden gezocht. Zeven sol
daten vonden er echter den dood. Den vol
genden nacht begon de verschrikking weer
en toen trof een granaat het huis, waarin
de h. Wullaert met zijn dochter woonde.
Beiden werden onder het puin van het in
stortend huis bedolven. De dochter ver
smachtte. Op de plaats, waar de vader lag.
was er een ruimte gebleven van misschien
hoogstens twee vingers, doch net voldoende
om lucht te krijgen en te ademen tot het
puin was opgeruimd.
Wonderlijk is dikwijls de rol. die het ge
luk in deze dagen heeft gespeeld. Als men
een stad als Torhout ziet, met haar uitge
brande kerk, met haar vernield hospitaal,
met haar eindelooze zwarte, helle plekken
van kogelgaten, dan lijkt de stad beschermd
door een milde hand daar er slechts drie bur
gerslachtoffers zijn te betreuren.'
Wij moeten fei&r al dood. pelsde ik
De angst sprak nog uit die woorden van
den Torhoutschen burger, de angst, die ook
drie burgers in behandeling in een zenuw
lijdersgesticht heeft gebracht.
Soldaten keeren terug naar huis
Diksmuide, Zarren, Roeselare, ze vertoo-
nen allen de wonden van den strijd. De uit
werking van brandbommen, zware bommen
en obussen, de kracht van artillerie en vlieg
machines, ziet men in de ingestorte huizen,
in de omgehaalde kerktorens. En er is slechts
één troost op dezen dag de terugkeer van
Belgische soldaten naar hun haardsteden.
Groote groepen trekken over de baan,
meestal te voet, allen verwaarloosd, baardig
en vermagerd. Doch ze gaan met een lach op
het gelaat en een lied op de lippen, want
straks zullen zij weer moeder de vrouw zien,
hun kinderen en hun geliefden. En dan be
gint weer het werk. het eerlijke, noeste, da
gelij ksche werk...
i»
Het Oppercommando der weermacht deelt van Parijs, alsook straatgedeelten en spoor-
wegvakken ten Noord-Westen van Parijs
gelegen, werden door vliegtuigen gebombar
deerd. 's Vijands verliezen in de lucht be
droegen Zondag 58 vliegtuigen en een kabel-
mee
In een vierdaagschen slag in het Somme-
en Oise-gebied hebben de Duitsche infanterie
en de Duitsche pantserdivisies in nauwe sa
menwerking met de luchtmacht, sterke vij
andelijke legers uiteengeslagen terwijl niei>
we pas in het vuur gejaagde vijandelijke
troepen tot den aftocht werden gedwongen.
Het opzet van den vijand om den Duit-
schen aanval tot iederen prijs te stuiten is
mislukt. In de richting der beneden Seine
werden achterwaartsch gelegen verdedigings
linies doorbroken en aanzienlijke voorraden
buitgemaakt. Ten Zuiden van de Somme
werden artillerie- en luchtafweerstellingen
met bommen bestookt. Troepenconcentra
ties en pantserafdeelingen kregen het ook
hard te ontgelden. Verder naar het Oosten
toe vervolgen onze divisies den vijand Aan
weerszijden van Soissons werd de Aisne al
vechtend overschreden.
Maandag zeer vroeg, werd op andere ge
deelten van het Duitsche front in Frankrijk
tot den aanval overgegaan.
De haven van Cherbourg werd met goed
gevolg opnieuw door de luchtmacht bestookt.
Verscheiden vliegpleinen Zuid-Oostwaarts
Zondagmorgen, zes uur. Gedurende bijna
heel den nacht werden wij wakker gehouden
door het lawaai van het voorbijrijdend ma
teriaal der troepen.
Nog loom en slaperig, wordt ik verblind
door het licht der opgaande zon, dat door
het wijd-openstaand venster in mijn reeds
verouderde spiegelkasten weerkaatst.
Ik kijk naar buiten, naar de Oostenkim-
me, ginds boven het vliegveld van Evere en
Haren, van waarboven de zon haar eerste
morgenstralen uitzendt en ons een prachtigen
Zondag belooft.
In mijn verbeelding zie ik mijn geboorte
dorp onder het morgen-zonnelicht voor mij
oprijzen met zijn rustigen dorpstoren, zijn
lommerige elzenbosschen, kanadadreven, el-
zen- en wilgenkanten waartusschen koele
kabbelende beekjes vlieten en van waaruit
de merels en lijsters lustig fluiten zijn mal-
sche weiden, koren- en klavervelden, waar
boven in de eerste morgenzon dozijnen leeu
weriken zwevend hemelwaarts opstijgen en
hun tierelierende zangtonen over dit alles
uitstrooien...
N - kerktoren te Tielt werd grootendeels vernield
Hier in de stad is wel de zon, maar er zijn
geen vogels zelfs geen musch laat hier
haar gesierp hooren...
Maar ginds, in het Oosten, stijgen andere
vogels op... stalen vogels, monsters vergele
ken bij onze zangerige leeuweriken. Ze zin
gen niet, maar snorren en razen zoodanig
dac ze zelf het lawaai der voorbijrijdende
troepen overschreeuwen.
Ze stijgen statig op eerst een... dan twee...
dan drie tegelijk; dan zes... dan twaalf... en
dan ik kan ze door het verblindend zon
nelicht niet meer tellen met heele troe
pen... Ze vliegen in gemeten afstand van en
achter elkaar... naar ginds, langs mijn ge
boortedorp in de Denderstreek, waarboven
ze enkele dagen geléden, niet zooals de leeu
weriken hun gezang óver de landouwen en
steden uitstrooiden, maar schrik en paniek
verwekten- en bommen met dood en vernie
ling zaaiden...
Nu overvliegen ze dit echter alles zonder
dat de bewoners - er om vluchten en zonder
de rust te storenze gaan hun doodenden
en vernietigenden last verder uitgooien, ver
der nu, dan-over onze Dender-, Schelde- en
Leiesteden-en dorpen... Verder dan* over ons
eigen land...
Ik word Uit mijne mijmering gewekt door
gejoel op straat en kijk langs'den vóórkant
uit het raam in de straat; waar een groote
vrachtwagen- is aangekomen, volgeladen 'met
huiswaarts-keerende Belgische - soldaten. Ze
zijn vroólijk en uitgelaten -en wanneer er^
enkele -worden afgezet, om van hieruit naar'
vrouw en kinderen of naar moeder te gaan,
gaat het afscheid met hartroerende woorden
en gebaren gepaard.
Trots het vroege morgenuur-is er reeds
veel volk te been en het belooft niet alleen
een schoone, maar ook een drukke dag te
worden, want zoowel langs de groote midden
lanen als langs de buitenboulevards loopen
Belgische soldaten of worden ze per vracht
wagens aangebracht of verder-vervoerd.
Den heelen voormiddag nam de drukte toe,
niet alleen van naar het oorlogsveld optrek
kend materiaal troepen, enz., maar ook van
veel aftrekkend of op rustgaand; waarbij zich
in den loop van den dag, duizenden, meng
den van de oprukkenden die hier op Zondag-
rust bleven.
(Zie vervolg 7de bladz.)
ballon. Drie en dertig vliegtuigen gingen te
loor tijdens luchtgevechten, terwijl er der
tien door het afweergeschut neergehaald en
de overige op den grond werden verwoest.
Negen Duitsche vliegtuigen werden vermist.
Duitsche slagschepen, waaronder de «Gnei-
senau en Schamhorst opereerden onder
bevel van admiraal Marschall en dit ter ont
lasting van de in de buurt van Narvik slag
leverende troepen Aldus werden den 8e Juni
22.500 ton en een vijandelijke torpedojager
naar de haaien gezónden. Een andere kamp-
groep vernielde het 21,000 ton zware trans
portschip Orama het Errgelsch marine
tankschip a Oil Pioneer (9100 ton) en een
modernen torpedojager. De zelfde groep nam
ettelijke honderden Engelschen gevangen.
De eigen strijdkrachten zetten hui operaties
voort.
De vijand overvloog ook in den nacht, van
9 juni hef West-Duitsche gebied doch slaag
de er niet in militaire schade aan te rich
ten.
De vijand heeft zijn aanvalspunten uitge
breid tot in de Aigonnen en> heeft zijn ge
pantserde eenheden vooruitgeschoven.
's Namiddags werden nieuwe divisies in
den strijd geworpen ten Zuiden van Sois
sons. In de streek van Chateau-Porcier was
de druk hevig en slaagden de Duitschers er
in de Aisne over te steken.
Het is voor onze landgenooten altijd inte
ressant te weten welke ïnaatregelen er door
de Duitsche overheden in Nederland worden
getroffen, daar het. waarschijnlijk is dat
vroeg of laat ongeveer dezelfde maatregelen
voor ons land zullen gelden. Zoo werd er in
Nederland een verordening afgekondigd dat
rechters, ambtenaren, beambten en leeraren
een verklaring onder eede moeten afleggen.
Het Vaderlr.nd schrijft daarover dat
deze verklaring geenszins de beteekenis van
onder onze bevolking en-strijdende soldaten een eed van trouw heeft, en dat ze alleen
moet strekken ter waarborging van loyale
samenwerking.
Er is evenwel toch twijfel gerezen over de
beteekenis van de wijze waarop deze verkla
ring moet worden afgelegd. Twijfel welke
haar ontstaan te wijten heeft aan de verta
ling van het bewuste artikel 7 der verorde
ning.
De Duitsche tekst ervan luidt
Innerhalb einer Frist, die der Reichs-
kommissar bestimmt, geben die im öffent-
lichen Dienst stehenden Richter, Beambten
und Angest.ellten sowie die haupt- und
nebenamtlichen Lehrpersonen an den öf-
fentlichen und privaten Unterrichtsanstal-
ten die eidesstattliche Erklarung ab, dass
sie die Verordnungen und sonstigen Anord-
nungen des Reichskommissars sowie der
ihm nachgeordneten deutschen Dienststel
len gewissenhaft befolgen und sich ieder
gegen das Deutsche Rêich oder die deut-
sche Wehrmacht gerichteten Handlung
enthalten werden
En hij is op de volgende wijze vertaald
Binnen een termijn, die door den Rijks
commissaris bepaald wordt, moeten de in
actiever, dienst zijnde rechters, openbare
ambtenaren en beambten, alsmede alle lee
raren aan openbare en particuliere onder
wijsinrichtingen onder eede een verklaring
afleggen, dat zij de verordeningen en an
dere bepalingen van den Rijkscommissaris
en van de hem ondergeschikte Duksche
organen stipt zullen nakomen en da„ zij
zich zullen onthouden van elke handeling,
gericht tegen hel Duitsche Rijk of de Duit
sche weermacht.
Het komt nu aan op de door ons in cursief
gedrukte woorden en de vraag is of de ver-
