Gansho?
Van der Meersch en zes
zijner medewerkers
aangehouden
HET ALGEMEEN N'.Z'JWE VRIJDAG 12 JULI 1'
écu oorl<^ vooralgingen, had blijk gege
ven. De geschiedenis onzer weggesleepten
van 1940 werd, evenals in 1914-18, een
der droevigste bladzijden uit het Bel
gisch oorlogsdagboek.
Zoo onmenschelijk hebben de Belgi
sche en Fransche militairen zich tegen
over onze Vlaamsche ontvoerden gedra-
geh, dat de h. De Landtsheere in gemoe-
de getuigen mocht dat de Senegaleezen
er herhaaldelijk blijk van gaven, meer
gevoelen voor humaniteit te bezitten dan
de blanken die zich geroepen waanden
om hen te beschaven Een harder
vonnis over de handelwijze dezer be-
schavers gaat bezwaarlijk. En dat het
niet lichtvaardig of onverdiend werd ge
veld moge blijken uit de enkele grepen
die we hier doen uit het oorlogsdagboek
van den heer De Landtsheere, een in
vlugge potloodkrabbels neergeschreven
document, dat m zijn van alle lyriek af
rhetoriek ontdane nuchterheid en zake
lijkheid, een verpletterende aanklacht
te kalkzending, zoodat een kwartier later wij
den indruk hadden in een hoogoven te stik
ken!
ENKELE FEITEN. Kamp van Le Vi-
geant (Poitiers) Vrijdag, 24 Mei 1940. Vanaf
9 tot 17 uur fn de brandende zon gestaan,
zonder eten noch drinken voor een algemee-
ne bagage- en lijftmderzoék Men mocht 300
frank bezitten maximum. Wie meer bezat
iverd het eenvoudig afgenomen Een der
Fransche soldaten, die bij het lijf onderzoek
van Raf Demoen (onderwijzer, Ónder voor
zitter V.O.S. Diksmuideeen rozenkrans
vond, zeide hem spottend Qu'est-ce que
vous venez faire iet avec ce chapelet met
een gebaar van verachting.
DONDERDAG, 16 MEI 1940 'trein komen
de van de kazerne van Doornik. 15 Mei, 13
uur). Na vier en dertig uren stikkens, ont
vangen wij een eerste halve emmer water
voor 40 man! Pijnlijk schouwspel, lijk lik
kende honden springen allen gelijk er naar
toe. Een cher frére van Erqueltnnes redt den
toestand en doet de verdeeling, een bekertje
per drie man!... Binst den nacht, in een klei
ne statie tusschen Nevers en Le Mans, geeft
men als eenig antwoord op onze herhaalde
SEDERT 29 MEI IN ST. CYPRIEN. —daar te midden van lurilfciodcu er
Onze reporter neemt een interview af van den gebaarden Clement De Landts-
heen in een bekend restaurant van de Emiel Jacqmainlaan te Brussel.
Jaarstelt tegen de gevluchte verantwoor
delijke machthebbers en ons in staat
stelt, ons een voorstelling te vormen om
trent datgene wat we zouden kunnen
heeten Vlaanderen's tweede kruis
gang
Hier volgen dan de feiten zooals ze door
den h. De Landtsheer. opgetee-
kend.
ONZE AANHOUDING. Dinsdag, 14
Mei 1940. rond 10 uur 's morgens zijn een
vijftiental Vlamingen uit het Veurne-Am-
bachtsche door de gendarmerie hunner
streek per taxi naar de kelders der gendar
merie van Veurne overgebracht allen
jongens die in de Vlaamsche beweging een
grooter of kleiner deel hadden, oud-strijders
en anderen, allen loyale Vlamingen, wier
ideaal steeds Vlaanderen was. Passen en pa
pieren worden onderzocht. Zij mogen ein
delijk op de koer wandelen.
Luitenant Prosper Van den Bruane ver
klaart aan enkelen dat wij op bevel van
Procureur De Wilde werden opgeleid, maar
dat de Belgische overheid vu onder bevel
staat van de Fransche overheid en dat de
Fransche kapitein over ons lot zou beslissen.
Op een vraag aan Aimé Boedts waarom hij
niet op 't front was, antwoordde deze, dat
hij vader van zeven kinderen was. Ware ik
baas zoo antwoordde deze luitenant,
gasten als gij zouden in eerste lijn aan t
front zitten en de eerste kogel was voor U
bestemd...
Rond 17 uur nog altijd geen Procureur te
zien. Luitenant Van den Bruane komt met
de lijst en begint de aflezing van de ver
oordeelden Calcoen Frans, legen de
muur klinkt het als een doodsvonnis, De
Moen Rafael, idem, De Lantsheer Clemens,
id.. Boedts Aimé, Bamelis Maurice en Sene-
sael Marcel. Dc andere negen worden door
de Gendarmerie-overste aangesproken, en wij
vernemen van hen dat ze vrij zijn maar zich
tweemaal daags moeten aanmelden op hun
gendarmerie. Zij mogen afscheid van ons ne
men en zijn zichtbaar ontroerd zoodat zij
ons den indruk geven dat de Luitenant hun
moet gezegd hebben dat met ons het ergste
zou kunnen gebeuren; een afscheid zonder
wederzien!
Rond 19 uur worden wij met zes geboeide
vreemdelingen van Oostenrijkschen oor
sprong op een militaire auto geladen. De
adjudant verzekert ons. dat het slechts voor
een paar dagen is, maar het geeft den in
druk dat hij ons wil troosten.
Over leper. Meenen. Kortrijk naar Tour-
tiai (Doornik?), en rond 10 uur tn Kazerne
der Artillerie opgesloten' in een bovenzaal
waar nog een honderdtal personen van
vreemde nationaliteit op den killen vloer te
slapen lagen.
'S ANDERDAAGS, 15 MEI. Geen eten,
bewaakt door soldaten geweer schtetens ge
reed rond 10 uur alleman in een gejaagd
tempo bijeengesleurd op de koej lertrekkens
gereed. Vooraf antwoordde ren soldaat oud
strijder ons op onze vraag ivaarom wij als
Vlamingen hier mei al die vreemdelingen
werden gestoken, dat wij voor-.eker Vlaam
sche Nationalisten waren en dit veel erger
nog was. Te 10 1/4 uur gaat het bijna in
looppas naar 't station, in de brandende
zon, onder 't gehuil der Waalsch? menigte
Boches! crapules! parachutistes! salauds!
traitres enz. enz. met onze eigen soldaten
nevens ons. 7 geweer in de hand, gereed
voor de klopjacht! een schandelijke uittocht
Zioeetend in fourgons gestop met veertig
man, een wagon nog vuil van de ongeblusch
smeekbede om water, bevel onze pennemes-
sen af te geven en al onze waterflesschen die
de Fransche en Belgische soldaten voor on
ze oogen stukslaan onder bedreiging van
Fransche bajonnetten.
VRIJDAG, 17 MEI. Te Mans zijn de
zwarte marokkanen (met roode fez) meer be
schaafd dan de blanke Fransche en Belgi
sche soldaten, die ons lieten Mskfcen vozl
dorst en de Xïpjvefycn
terwijl de Marokkanen op het zicht van een
door hun opengetrokken wagen met sterven
de verdorste menschen, medelijden kregen en
ons zeker water zouden hébben gebracht.
17 MEI S MORGENS. Te ChateUeremi
(rond 10 uur 's morgens) worden onze wa
gens een oogenblik opengetrokken. Een
Fransch statiewerkman komt met geladen
revolver aangeloopen om gelijk wie onzer
dood te schieten in revanche van vroeger be
handeling in zijn gevangenschap Niemand
schijnt het hem te beletten, toen een Bel
gisch sergeant Antwerpenaarhein de re
volver afneemt en de vijf kogels ontlaadt.
ZATERDAG, 1.8 MEI. Eindelijk ter be
stemming te Le Vigeant. Het vee wordt ont
laden. Een oud-strijder invalied 1914-18
Schaefs van Namur droeg vier decoraties als
bewijs dat hij dus geen slecht vaderlander
was. Een Fransch* Officier dit bemerkende,
schiet woedend toe en beveelt hem deze de
coraties af te rukken, wat weigerde,
waarop hij hem dreigde hem met de bajon-
net te doorsteken indien hij ze niet afnam,
waarop hij het noodgedwongen deed.
Wanneer wij in t Kamp Le Vigeant des
avonds te 8 uur aankomen omringd, lijk bij
een klopjacht, door de Marokkanen schietens
gereed, geen eten dus drie dagen reis zon
der eten en bijna zonder drinken! Blijde
weerom lucht en velden te zien. Geen plaats
in de barakken Wij slapen met zes onder
den blooten hemel. Het is hier bitter koud
's nachts. Binst de reis zijn drie personen
van het treurig konvooi van dorst en ontbe
ring omgekomen en één is krankzinnig ge
worden en huilde als een bezetene. Men laat
de dooden in den icagen achter.
ZONDAG, 15 MEI. Men kent hier geen
Zondag, dat bestaat niet meer. Indeeling in
werkgroepen van 25 personen. Een eerste
kontx>oi van vijf honderd vertrekt naar
Beauvoir waaronder ook de Vlaamsche
vriend van Watou, Devinck Maurice In het
kamp bijna geen eten, hoogstens 1/4 van
ivat men noodig heeft water met brood
en iets wat men linzensoep noemt geen
vleesch, geen vet de eerste dagen.
Geen zeep, geen papier, geen het minste
contact mei buiten, hermetisch gesloten ach
ter den prikkeldraad, men belooft steeds en
altijd, en er gebeurt niets. Iets wat op soep
gelijkt moeten we in verroeste conservedoo
zen opslurpen en na acht dagen krijgen we
eindelijk een blikken schoteltje met lepel.
DINSDAG, 28 MEI vertrekt heel het kamp
Le Vigeant met beestenwagens naar Bor
deaux. 's anderdaagsverder over Toulouse
naar Perpignan. Elue (50 man in een ica-
gen) naar 7 oud Camp St. Cyprien waar de
Spanjaarden over een paar jaar gezeten héb
ben. Wij worden uit de wagons geslagen
door de Fransche Gardes mobiles, die ge
kend zijn om hun beruchte afranselingen
van de gevangenen. Een onzer vrienden
(Carliei62 jaarwordt neergeslagen en
wordt zijn been geforceerd, hij moet op de
autos gedragen worden. Een ander die zich
omwendde om te zien wat er gebeurde krijgt
een metrakslag in volle aangezicht. Met
vijftig in autos gestopt onder huilende be
volking voortgereden naar het Zandkamp St.
Cyprien. waar een zure noordenwind zand en
keitjes als priemen in 't gezicht jaagt en ver
blindt... Is Cayenne of Siberië beter
Oude barakken in hout van primitieve con
structie, met teerjxipier beslagen, bedekt
met ijzeren golfplaten. Het is het oud kamp
van de vroegere Spaanschc Comnvuuisten,
maar het is goed genoeg voor ons. alhoewel
het veroo:deeld u-as om af te breken. Vier
rijen van vijftien barakken vormen ons
Campo 8, plaats voor 3 a 4000 man, alles om
geven door dubbele haag 2 m. hoogen prik
keldraad.
ZONDAG, 2 JUNI. Een Mis zou plaats
'nebben Dc Commandant van 't kamp vindt
dat dit geen nut heeft en verbood ze, zoodat
er slechts enkele gebeden en de Evangelies
loorden voorgelezen. In het kamp nevens ons
zijn nu ook geïnterneerden aangekomen. Er
zijn een hcele jeeks Vlamingen bij Ook Dr
Borms. Lagrou, enz.
DINSDAG, 4 JUNI. In de infirmerie is
nog altijd geen enkel geneesmiddel! Men
moet ma ir crevceren! en wat voor de zieken
toekomt aan v>oedsel wordt door de Baroque
service (Joden!) opgevreten! een ware
schandeDezen namiddag komt voor de eer
ste maal de süreté onze namen en geboor
tedatum opschrijven om zoo gezegd onze
zaak te onderzoeken. Zekere heer van het
gerecht (ongev. 65 jaarDe Paepe (Namur),
komt in onze barak met minachtend gezicht.
Op een navraag van een onzer pour avoir
un peu de paille cur nous n'avons presque
rien antwoordt deze heer hooghartig, De
la paille?! non. des balles!
DONDERDAG, 6 JUNI, en VOLGENDE
DAGEN breekt een algrviene besmetting
van buikloop uil. Als eenig heilmiddel geeft
men den raad gestampte houtskool te eten.
De besmetting breidt zich derwijze uit dal
ongeveer zeventig piocent aan de kwaal lij
dend zijn.
WOENSDAG, 19 JUNI. Een zenuwach
tige Fransche schildwacht heeft dezen avond
rónd 9.20 uur geschoten naar een van de le
gionnaires, die naar het privaat wou gaan.
De kogel drong het lichaam binnen ter hoog
te van de borsl en vloog door 7 venster op
een 1.80 m. afstand ervan, dan weer naar
buiten. Alles in dit kamp is op joodschc leest
geschoeid en in joodsche handen. De Joden
vormen de meerderheid, 1800 op dc 2000.
Keuken, bureau, service, infirmerie, dokters,
het zijn alles en allen Joden en nog eens Jo
den. Het is voor ons werkelijk ongehoord,
maar wij hebben niets te zeggen. De Fran
sche commandant had aan de Belgen op
gedragen politietoezicht over het kamp uit le
oefenen met dertig man. De Joden hebben
zich ertegen verzet. Zij moesten de meer
derheid vertegenwoordigen en er blijft dus
nog een Belg over voor de orde.
24 MEI 1940. Het kamp icas volledig
zonder water. Het ivater moest in autotanks
worden aangebracht, zoodat er zeer zuinig
moest mee omgesprongen. Soms bleef de wa
tertank lang weg en leed men dorst. Van
daag, nu de tank weer vreeselijk vertraging
had, wilde ieder water hebben. De Fransche
Luitenant verbood het maar de Wilde Ma-
rokaansche-soldaat Mouki bracht de potjes
van de gevangenen tot bij de tank en vuldej.
SS Err>'tócl£$tju *^feigdd
iceni met zijn i ijirbeep' enT acht dagen ca1
chot indien hij het nog voortdeed. De con
clusie lag voor de hand. De vulden waren
niet daar waar men aanwees.
Vlaanderen zal dit niet
vergeten
Wie dit heeft doorgelezen begrijpt dat
de redelooze Vlamingenhaat, die zich ook
ditmaal weer heeft kunnen doen gelden,
voor dien van '14-18 niet moet onder
doen.
Maar ook ditmaal zal Vlaanderen niet
vergeten
De namen van nog eenige andere
politieke gevangenen
Sprekende over de andere Vlaamsche
weggesleepten vertelde de h. De Landts
heer dat in het kamp naast het hunne
en daarvan slechts gescheiden door een
prikkeldraad nog verscheidene andere
Vlamingen zich ophielden, met wie ze
zoo nu en dan, stiekem een woordje wis
selen konden. Het waren Dr. Broms
advocaat La Grou! de h. Emiel Goose-
naars, zoon van Dr. Goosenaars de hh.
Nauwelaert en Vereist, beiden van Wie-
kevorstVan den Berghe, van Izegem
Willems, onderwijzer te BoisschotLe-
roy, secretaris van den gefusiljeerden
heer Van Severen Raymaeckers Lode,
van Mechelen; Van Ursel Hendrik; Dries
FlorentLanens Alfons, van Lier, de
wakkere medehelper van Dr. Borms Jef
Verhaegen, van Heist-op-den-Berg De
Beider Jan, van Lier Van Etsen Van
de Rooy Arm.; Paeps, schoonbroer van
Felix Timmermans Verhulst J. De
Rooy Lode Allaer, Heist-op-den-Berg
Tuinmans Frans, van Aarschot Lode
Dockx, van Leuven De Bondt, Leefdaal,
oud-lid van den Raad van Vlaanderen,
en andere.
Een gazet van 400 frank
Het spreekt van zelf dat onze zeven
tot het Dven weergekeerde Vlaam
sche kerels benieuwd waren om te ver
nemen hoe liet er sinds nur, pijnlijk af
scheid, een afscheid waarop voor hen
gelukkig een weerzien is gevolgd, in
Vlaanderen vergaan is.
Voor verscheidenen hunner, ook voor
den heer De Landtsheer, v.as de vreug
de van de terugkomst niet heel onver
mengd. wijl zij reeds hadden gehoord
dat hun huis en erf door de granaten
waren verpulverd.
Het nieuws dat hun familieleden het
echter nog goed stelden was hun dan
weer een troost. Door alles heen lichtte
de vreugde over een paar uur weer thuis
te zijn, in Vlaanderen, bij de hunnen, en
vrienden het leed te vergeten dat al d-
weken -zoo ruim hun deel werd.
Het moreel der mannen was intusscher.
niet in het minst aangetast, hoe verfom
faaid en verwaarloosd zy er uiterlijk ook
uitzagen.
Per angusta ad augusta Door lijden
komt verblijden.
Wat weer eens bewijst dat alle lijden
op den duur toch over gaat in een zoete
herinnering.
En zoo konden de mannen niet nalaten
met hun persoonlijke herinneringen voor
de pinnen te komen.
Zoo haalde Clement De Landtsheer een
Fransche gazet uit zijn zak, waarvoor hij
de som van 400. zegge vierhonderd frank,
betaald had. Op het eerste zicht bleek dit
ongelooflijk, maar toen hij vertelde hoe
zulks in elkaar zat, was het zeer duide
lijk.
Zij zaten dagen laBg zonder eenig
nieuws en de meesten onzer zullen zich
ook hier nog herinneren uit de eerste da
gen der bezetting hoe vervelend het is
zender eenig nieuws te zijn. Zij zouden
hun ziel verkocht hebben om wat nieuws
te vernemen. De Fransche schildwachten
van het kamp wisten zulks en profiteer
den daarvan. De in de kampen opgeslo
ten gevangenen legden geld bijeen en
kochten een gazet. De prijzen verschil
den naar gelang er vraag en aanbod was,
omdat een gazet ook voor de Fransehen
zelf een onbereikbaar iets was. Zij liepen
van 200 tot 500 frank op. Na lezing werd
de gazet verder verkocht en recupereer
de men de initiale som.
De Landtsheer had ook nog een papier
tje in zijn zak, dat rond een stuk choco
lade had gezeten, dat hij 25 fr. had be
taald. Souvenirs van minder kostbaren
aard waren hun kousen, waardoor tee-
nen en hielen staken, en hun broeken,
die van achter tot den draad versleten
waren, zoo niet erger.
De meesten hunner hadden echter
schoenen en kousen zooveel mogelijk ge
spaard en hadden steeds blootsvoets ge-
loopen. Allen gingen er vooral fier op dat
hun kamp het eenigste kamp van heel
Zuid-Frankrijk was, waarin geen luizen
en vlooien zaten i
In de meest opgewekte stemming trok
ken de mannen eindelijk huiswaarts.
Toen zij zich in de malsche kussens,
van den auto dien wij hun welwillend ter
beschikking hadden gesteld om hen huis
waarts te voeren, neervlijden, zeiden zij:
Zooveel fluweelige zachtheid is te veel
voor ons. Het kan niet zijn s>
Bij de politieke gevangenen die Woens
dag uit Frankrijk zijn weergekeerd be
vinden zich ook Dr. Borms en Mr. Lagrou,
die Woensdagnamiddag te Antwerpen
zijn aangekomen, ook de h. E. Goosse-
naerts was bij de groep.
In verband met de wegvoering van talrijke
Belgische en vreemde staatsburgers, werden
volgende leden van den Belgischen veilig
heidsdienst en van juridische intsellingen
aangehouden
Walter Ganshof van der Meersch. auditeur-
generaal van het militair gerechtshof, gebo
ren te Brugge op 18 Mei 1900.
De h. F. Lxwwage.
Robert de Foy, chef van de veiligheid, ge
boren te Geeraardsbergen. op 23 Maart 1893.
Paul Anspach, plaatsvervanger van den
auditeur-generaal, geboren te Brussel, op
1 April 185-2.
Pierre-Romain Beckaert, direkteur van den
Veiligheidsdienst.
Verder
Floran Louwage, geboren te Oblié, op 2 Ja
nuari 1888.
Jean Bruyninckx, geboren te Dendermon-
de qp 4 Mei 1908.
Pierre Bléro, geboren le Lembeek op 3 De
cember 1889.
