Iels over en naar aanlei
ding van de nieuwe film
"Onsterfelijke Walzen"
'Ik moest goudsmit worden'
zegt WILLY B1ESEL
ISïlOilSöia TOT MET 6FI
DE STUDENT VAN PRAAG
De Radetzkymarsch van lohann Strauss
Mickey Rooney maakte
zelf zijn naam
Johann Strauss, vader, stierf in het jaar
1848, korfc na het volksoprber.Strauss had
nooit aan politiek gedaan. Hij voelde niets
voor den strijd op de barrikaden, maar was
toqh ook geen slaafsche dienaar der Habsbur-
gers,
Hij was een eenvoudig en eerlijk man, een
musicus, die slechts zijn plicht kende als
mensch en als burger. En ofschoon hij zich
niet met de vrijheidsbeweging inliet, heeft hij
toch door zijn optreden verhinderd, dat het
tot bloedvergieten kwam.
Volksredenaars hadden het volk opgezweept.
Schreewende menschen liepen door de straten
of stonden op de pleinen samengeschoold. De
Kapellmeister Johann Strauss trok aan het
h.oofd van zijn keizerlijke en koninklijke mili
taire muziek naar het paleis ter aflossing van
Een beeld uit On^
sterfelijke Walsen
lohann Strauss (va-
der), als dirigent,
(rol vertolkt door
Paul Hörbiger),
ter Strauss geloofde zijn eigen oogen niet...
De oproerlingen gingen naast de muziek, met
hen mee, in de maatHier en daar was er
nog wel eens, die ontevreden keek, maar ook
deze kwam geheel in de ban der muziek, de
i muziek van Johann Straus. De Radetzky-
marsch had de revolutie overwonnen
Er bestond geen verschil meer tusschen
soldaten en burgers, noch tusschen arm en
rijk
De film Onsterfelijke Walzen bedoelt
meer dan zulk een episode te geven. De drie
generatijs der Straussen komen ei in voor:
Johann, vader, Johann zoon. Jozef, de twee
de en Eduard, de derde zoon Wanneer gij,
lezer dezer ware anecdote, de Unsterblicher
j Walzer zult zien, zult gij deze vroegere
wereld aan uw oog zien voorbijtrekken.
Irene DUNNE en Fred Mac MURRAY in een boksersfilm
Het echtelijk geluk wordt na moeizamen strijd 'vefcverd
Opnieuw een film, waarin een bokser de
figuur vertolkt, rond wie het conflict tus
schen beroepsplicht en liefde zich afspeelt.
In tegenstelling tot Golden Boy heeft het
gegeven in deze film Invitation to Happi
ness een strekking van grooter dramati
scher kracht. Want de vrouw, Eleanor Wyne,
welke rol door de pittige Irene Dunne met
veel gevoel vertolkt wordt, moet een langen
lijdensweg afleggen vóór zij den geliefden
man aan zich binden kan.
Als gevierde schoonneid uit de uitgaande
New Yorksche wereld en verwend kind van
een millionnair.beduidt het al een heel waag
stuk voor haar wanneer ze zich in den echt
rekenschap dat hij er een vreemdeling is ge
worden.
Teleurgesteld, verbitterd, gaat hij het huis
uit en probeert zijn verdriet in een nachfr-
gelegenheid te vergeten. Daar wordt hij door
zijn vrouw betrapt, en gekwetst drijft zij een
scheiding door. waarbij de rechtbank beslist
dat de beide echtgenooten het kind jaarlijks
een helft bij zich zullen houden Terwijl het
kind bij hem aan huis is, moet King Cole
de befaamde match leveren. Lichamelijk in
goede conditie, maar moreel door de gebeur
tenissen geknakt, moet hij het onderspit del
ven. Een gebroken man, wien alles in het
leven ontglipt is, omdat hij niet een oplos»
sing wist voor het conflict tusschen beroeps
HET ALGEMEEN NIEUWS WOENSDAG 17 JULI 1 T,
ONZE EILMKRONIEK
Der Student von Prag werd in Duitsch-
land verfilmd in het jaar 1935 en is reeds
in Frankrijk te zien geweest vanaf de lente
van 1937.
Het thema van den romantischen student
die in de listen van den duivel verstrikt ge
raakt, is niet nieuw in het filmrepertorium,
terwijl een veteraan van de Duitsche lilm,
met name Theodoor Loos, den satanischen
Dr. Carpis vertolkt. Als verleidelijke diva-, die
de liefde en de jaloerschheid van den duivel
opwekt en wier kennismaking met student
Baldoein voor laatstgenoemde fataal wordt,
zien wij Dorothea Wieck. Zij heeft het se
dert Meisjes in Uniformnooit meer bij
het rechte eind kunnen krijgen en daardoor
onzen indruk tot een halve zekerheid ge
maakt, dat ze in die groote film slechts een
werktuig (een deugdelijk werktuig) is ge
weest van Leontine Sagan en Carl Froehlich.
Met De Student van Praagbevinden
wij ons in volle meloromantiek. Baldoein,
de student zonder eenten, die brandt van
liefde voor de toevallig ontmoete diva Julia,
vindt op zijn weg een zekeren Dr Carpis, een
oudere minnaar van die vrouw, Carpis doet
hem den sentimenteelen aroomerafleg
gen. De nieuwe Baldoein gaat recht op het
doel af. Hij speelt, wint groot geld, doodt in
tweegevecht een anderen aanbidder van
J-ulia, baron Waldis. Hij is döof voor zijn
vrienden, ongevoelig voor de liefde van het
herbergmeisje Lydia. Dr Carpis heeft zijn
prooi vast. Waanzinnig van gewetenskwelling
schiet Baldoein zijn vuurwapen af op den
«sentimenteelen droomer», zijn eigen beeld,
dat hij in den spiegel ontwaart en vernietigt
zichzelf.
Wie iets voelt voor een uitstapje in het
rijk der scmberste fantazie, kan eens naar
deze film gaan zien. Het spel steunt op de
psychologische hypothese van de persoons-
ontdubbeling, waarvan we destijds een ander
staaltje zagen in Dr Jekyll en Mr Hyde
en zijn moreele beteekenis knoopt aan bij de
aloude fabeltjes over menschen, die hun ziel
aan den duivel verkocht hadden om het be
zit van eenig aardsch genoegen. Eenigszins
ontwikkelde toeschouwers zullen deze ele
menten gemakkelijk overschouwen en het
noodige voorbehoud maken (oor sommige
details in de voorstelling, die niet van pi
kanterie vrij te pleiten zijn al kan men den
cineast geen gewilde overdrijving in die rich
ting aanwrijven.
De film leek ons in zijn geheel en conven
tioneel. Het camerawerk van Bruno Mundi
is stemmig doch ietwat ouderwetsch-gezoeht.
De bijrollen zijn over 't algemeen goed
bezet. De studentikoze bierkelder en veel an-
.dere gemeenplaatsen ontbreken niet.
Een beeld uit Uitnoodigmg voor 't
.William Collier sr. (de h. Wayne), Ir
Ruggles (Pop Hardy) en Kir
laat verbinden met King Cole, een bokser,
waarvan haar vader het contract voor de
helft heeft gekocht. Het jonge paai* beleeft
een paar gelukkige maanden, maar dan dient
de bokser weer tot zijn hard beroep terug te
keeren en zich volkomen aan de ijzaen trai
ning te wijden. Het jonge huishouden, dat
weldra vermeerderd wordt door de geboorte
van een zoon, rust dan ook nog slechts op
wankele pijlers. De echtgenoot brengt het
meeste van zijn tijd door in een trainings
kamp en de verwijdering met zijn vrouw
wordt voortdurend grooter. Daags vóór hij
eindelijk het begeerde gevecht om den we
reldtitel moet leveren, geeft hij zich thuis
Geluk met de vier hoofdfiguren
me Dunne (Eleonor Wayne), Charlie
g Cole (Fred Mac Murray).
plicht en huwelijksplicht, keert met het
zoontje tot moeder terug. En aldus laakt het
drietal hereenigd.
Naast Irene Dunne, wordt op voorbeeldige
wijze de boksersfiguur gespeeld door Fred
Mac Murray, terwijl Charlie Ruggles als de
manager Pop Hardy, William Collier Sr. als
de millionnair en de kleine Billy Cook als
het kind voor een passende bezitting zorgen.
Een film tenslotte die onder moreel op
zicht eerder aanbeveling verdient omdat zij
een treffend pleidooi is tegen de al te ge
makkelijke en veelvuldige echtscheidingen
welke zelfs Amerika beginnen te vereiflfr-
rusten
Het is uitgesloten over de Weensche wals
te schrijven zonder daarbij Johann Strauss,
vader, te vermelden Hij was de wegbereider
voor zijn zoon, Johann, al was het wel is
waar, zeer tegen zijn eigen wil. dat deze zich
aan de muziek had gewijd en later de plaats
van zijn vader in de harten der Weensche
muziekliefhebbers innam. Dat de zoon van
een beroemd man eveneens beroemd wordt,
zelfs nog meer dan deze, mag wel een uitzon
dering worden genoemd.
Beroemde vaders hopen meestal, dat hun
zoon den zelfden weg zal inslaan als zij zelf
volgden, doch meestal loopt het anders in
het leven. Bij vader Strauss lag het geval heel
anders. Hij had gehoopt, dat zijn zoons een
burgerlijk beroep zouden kiezen. Zij stoorden
zich niet aan zijn wensch en zetten, tegen
zijn wil in, de muziektraditie der familie
Strauss voort. Johann, jr., groeide uit ver bo
ven de mogelijkheden van zijn vader.
Beide Straussen behouden echter hun indi-
vidueele verdiensten. Vader Strauss zal steeds
voortbestaan in de muziekgeschiedenis als de
meesterlijke dirigent uit de biedermeier-perio
de, de zoon als de schepper van menige mee
slepende walsmelodie Doch niet uit de mu
ziekwetenschap of de muziekgeschiedenis
zullen wij het wezen van vader Strauss leeren
begrijpen. In zijn muziek voelen wij de de
monische kracht, die uit zijn dirigeerstaf over
ging in de dansende paartjes, de dansende
paartjes van het keizerlijk en koninklijk Oos-
tenrijksch regime.
de wacht Toen hij tegenover de schreeuwende
manifesteerders stond, klopte zijn hart har
der. Hij herkende zijn Weeners niet meer.
Was dat dezelfde vreedzame bevolking, die
anders op de melodie van zijn muziek danste?
Deze woeste, vertrokken gezichten behoorden
tot de zelfde lieden, die anders zoo vroolijk
en onbekommerd konden pret maken? Hij
begreep niet wat er aan de hand was. Maar
Johann Strauss moest zijn plicht vervullen.
Begrijpen of niet... Hij had het bevel, iede-
ren middag aan het hoofd van zijn muziek
korps naar het paleis te marscheeren... Dus,
er viel niet langer te aarzelen. Hij moest dan
maar door de joelende menigte... op den
rhythmus der muziek, op den rhythmus van
zijn muziek.
Plotseling herinnerde hij zich, dat hij juist
vandaag zijn nieuwe maisch, opgedragen aan
den veldmaarschalk Johann graaf von Ra-
aetzky, ten doop wilde houden De Kapell
meister Johann Strauss vatte het oproer als
een persoonlijke beleediging op, als een on
dankbare geste tegen hem en zijn muzikan
ten. Zij dirigeerstaf gaf de maat aan en de
muzikanten speelden den Radetzkymarsch.
Wel een beetje nerveus want de muzikanten
hadden het muziek een slag te leveren. De
eerste maten werden overschreeuwd door de
joelende menigte.Toen de clarinetten invielen
en de paradeslag op de groote trom de trom
petten en hoorns uitnoodigde in te vallen,
klonk uit de oproerige massa slechts nog één
enkele stem. die ook verstierf... Kapellmeis-
WILLY BIRGEL
film Congo-Expresswou oorspronkelijk
goudsmid worden, want ook zijn vader oefen
de dit beroep uit, en in de Keulsche fami. ie
Zeventien jaar geleden, op den 23sten SejV
tember, werd min of meer letterlijk in een
kleerenkoffer van een vaudeville-troep op
omreis in Amerika geboren Joe Yule Jr., zoon
van de danseres Neil Brown en den clown
Yle, natuurlijk Sr.
Drie weken oud maakte hij zijn entrée op
de eerste wankele planken van een boeren
schuur in Texas Zes jaar later koos hij zelf
den naam Mickey. De achterraam bezorgde
hem meer moeite, want Yule is een goede
naam voor een Zweedsch kerstkindje, maar
niet voor een jongen die zichzelf tot levens
doel had gesteld óf op zijn kop te gaan
staan, óf de wereld op zijn kop te zetten. Als
artistenkind koos hij eerst den naam van
Mickey McGuire. later maakte hij hiervan
Mickey Rooney en het is onder dezen naam,
dat de wereld hem leerde kennen.
Willy Birgel, die naast Marianne Hoppe
en René Deltgen een hoofdrol speelt in de
Birgel was het vanzelfsprekend dat ook Willy
zich aan dit waardig handwerk wijden zou.
Hij bekwam dan ook een kunstvolle en prac-
tische opleiding als goudsmid en men stelde
reeds de hoogste hoop op zijn kunnen als
hem plots een sterke drang naar het theater
bemeesterde. In 't begin was vader natuur
lijk niet in zijn schik met de. plannen van
zijn zoon. Maar toen hij merkte dat zijn
zoon talent, vlijt en beroepsvreugde te over
had om eens een goed tooneeispeler te wor
den gaf hij gereedelijk toe en hielp zijn zoon
verder. Hij werd niet bedrogen, immers,
iedereen weet wel dat Willy Birgel tot de
beste karakterspelers behoort van de Duitsclie
film.
